1-2. Ndi thaidzo ifhio ine Vhakriste vha sedzana nayo ṋamusi ine ya fana na ya Loto?

 MUSI zwi tshi ḓa kha mafhungo a vhuḓifari ane a ṱuṱuwedzwa nga ḽino shango, ri ḓipfa u fana na nḓila ye Loto a ḓipfa ngayo. Loto o vha o “tsikeledzwa zwihulu nga vhathu vha si na mulayo, vha itaho tshivhi vha sa shoni,” ngauri o vha a tshi zwi ḓivha zwavhuḓi uri Yehova u a vhenga vhuḓifari vhuvhi. (2 Pet. 2:7, 8) U ofha Mudzimu na u mu funa zwo ṱuṱuwedza Loto uri a si ḓifare luvhi u fana na vhathu vhe a vha a tshi khou tshila navho. Na riṋe ri tshila na vhathu vha sa ṱhonifhi milayo ya Yehova ya vhuḓifari. Hu sa londwi zwenezwo, ri nga ḓifara nga nḓila yavhuḓi arali ra dzula ri tshi funa Mudzimu na u lwela u mu ofha nga nḓila yavhuḓi.​—Mir. 14:2.

² Yehova u ri thusa uri ri kone u zwi ita a tshi shumisa zwi re kha bugu ya Mirero. Vhakriste vhoṱhe, vhanna, vhafumakadzi, vhaṱuku na vhahulwane, vha nga vhuyelwa nga u haseledza vhulivhisi ha vhuṱali vhune ha wanala kha yeneyo bugu.

3. U ya nga Mirero 17:3, ndi tshiitisi tshifhio tsha uri ri ṱoḓe u tsireledza mbilu yashu? (Sedzani tshifanyiso.)

³ Tshithu tsha ndeme tshine tsha ita uri ri tsireledze mbilu dzashu dza pfanyisedzo ndi ngauri Yehova u ṱolisisa mbilu dzashu. Zwenezwi zwi amba uri u vhona zwine vhathu vha si kone u zwi vhona nahone u a ḓivha zwine ra vha zwone nga ngomu. (Vhalani Mirero 17:3.) U ḓo dzula a tshi ri funa arali ra dzula ri tshi humbula nyeletshedzo ine a ri ṋea yone ine ya nga ri thusa uri ri wane vhutshilo ha tshoṱhe. (Yoh. 4:14) Zwenezwo zwi ḓo ri tsireledza kha vhuḓifari vhu si havhuḓi na mazwifhi a Saṱhane na vhathu  vhawe vhavhi vha ḽino shango. (1 Yoh. 5:18, 19) Musi ri tshi sendela tsini na Yehova, ri ḓo mu funa na u mu ṱhonifha nga ho engedzeaho. Nga nṱhani ha uri a ri ṱoḓi u vhaisa Khotsi ashu, a ri nga vhuyi ra humbula u mu khakhela. Musi ri tshi lingwa uri ri ite vhuvhi, ri ḓo ḓivhudzisa uri: ‘Ndi nga vhaisa hani nga khole muthu ane a ntsumbedza lufuno luhulwane nga u rali?’​—1 Yoh. 4:9, 10.

4. U ofha Yehova zwo tsireledza hani muṅwe wahashu wa tshifumakadzini kha u ita zwithu zwo khakheaho?

⁴ Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini wa ngei Croatia ane a pfi Marta, we a vhuya a lingea u ḓifara luvhi, o ṅwala uri: “Ndo wana zwi tshi nkonḓela u humbula zwavhuḓi na u lwisana na lutamo lwa u ita zwo khakheaho. Fhedzi, u ofha Yehova zwo ntsireledza.” b U ofha Yehova zwo mu tsireledza hani? Marta u ri o elekanya nga ha masiandoitwa a u ita phetho i si yavhuḓi. Na riṋe ri nga ita zwi fanaho. Masiandoitwa o vhifhesaho ndi uri zwi ḓo pfisa Yehova vhuṱungu nahone zwa ita uri ri xelelwe nga tshibuli tsha u mu gwadamela nga hu sa fheli.​—Gen. 6:5, 6.

5. Ndi mini zwine na nga zwi guda kha tsumbo ya Leo?

⁵ Musi ri tshi ofha Yehova, ri ḓo iledza u vha na khonani dzine dza ḓifara nga nḓila i si yavhuḓi. Muṅwe wahashu ane a dzula ngei Congo ane a pfi Leo, o guda zwenezwo nga nḓila i vhavhaho. Musi ho no fhela miṅwaha miṋa a tshi kha ḓi tou bva u lovhedzwa, o thoma u ḓikonanya na vhathu vhane vha ḓifara nga nḓila i si yavhuḓi. O vha a tshi humbula uri zwo luga, tenda ene a sa khou ḓifara nga nḓila yo khakheaho. Fhedzi, hu sa athu u fhela na tshifhinga, khonani dzawe dzi si dzavhuḓi dzo mu ṱuṱuwedza uri a thome u nwesa halwa na uri a fhedzisele o ita tshivhi. Nga murahu, o thoma u humbula zwe vhabebi vhawe vha Vhakriste vha mu gudisa na dakalo ḽe a xelelwa ngaḽo. Zwenezwo zwo ita uri a thome u humbula nga nḓila yo teaho. Vhahulwane vho mu thusa uri a dovhe a vhuyelele kha Yehova.  Ṋamusi ndi muhulwane wa tshivhidzo nahone u shuma sa muvulanḓila o khetheaho.

6. Ndi zwithu zwifhio zwivhili zwine ra ḓo haseledza nga hazwo?

⁶ Kha ri haseledze nga bugu ya Mirero ndima ya vhuṱahe, hune ra vhala nga ha vhuṱali ha vhukuma na vhutsilu. (Vhambedzani Vharoma 5:14; Vhagalata 4:24.) Ri fanela u dzula ri tshi zwi humbula uri vhathu vha ḽino shango ḽa Saṱhane vha funesa u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na pornography. (Vhaef. 4:19) Nga zwenezwo, ri fanela u dzula ri tshi lwela u ofha Mudzimu na u iledza u ita vhuvhi. (Mir. 16:6) Zwenezwi zwi amba uri roṱhe, hu sa londwi uri ri vhanna kana vhafumakadzi, ri nga vhuyelwa nga zwine ra zwi wana kha yeneyi ndima. Vhutsilu na vhuṱali zwi ṱaluswa zwi tshi khou vhidza vhathu vha si na tshenzhelo, vha re “matsilu,” zwi tshi ri: ‘Iḓani nḓuni yanga ni ḽe zwiḽiwa.’ (Mir. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Fhedzi, zwine zwa ḓo itea kha vhathu vhane vha khou vhidziwa zwi nga si fane zwi tshi ya nga uri vha khou ya nḓuni ifhio.

7. U ya nga luṅwalo lwa Mirero 9:13-18, hu ḓo itea mini kha vhane vha tenda u rambiwa nga mufumakadzi wa tsilu? (Sedzani tshifanyiso.)

⁷ Ṱhogomelani nḓila ine “mufumakadzi wa tsilu”, ane a imela vhutsilu a ramba ngayo vhathu. (Vhalani Mirero 9:13-18.) Ha niwi nga ṱhoni musi a tshi vhidzelela matsilu na vha si na tshenzhelo a ri, ‘Iḓani ngeno’ ni ḽe. Hu itea mini khavho? “Vhaeni vha onoyo mufumakadzi vha vhiḓani.” Khamusi ni a humbula maipfi a fanaho na enea o shumiswaho mathomoni kha bugu ya Mirero. Ro sevhiwa nga ha “mufumakadzi wa zwiito zwi sa ḓivhalei” ane a “ḓifara luvhi.” Ro dovha ra vhudzwa uri: “U ya nḓuni yawe zwi isa lufuni.” (Mir. 2:11-19) Mirero 5:3-10 i ri sevha nga ha muṅwe “mufumakadzi wa zwiito zwi sa ḓivhalei” ane ‘milenzhe yawe ya tsela lufuni.’

8. Ndi phetho ifhio ine ra fanela u i ita?

⁸ Vhane vha pfa musi “mufumakadzi wa tsilu” a tshi vha vhidza, vha tea u ita phetho ya uri vha ḓo ṱanganedza u rambiwa ngae kana hai. Na riṋe ri nga ḓiwana ri tshi tea u dzhia phetho i fanaho na yeneyo. Ri nga ita mini arali muṅwe muthu a lingedza u ita uri ri ḓifare luvhi, kana zwifanyiso zwa pornography zwa sokou bvelela ri songo zwi lavhelela?

9-10. Ri na zwiitisi zwifhio zwa u iledza u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani?

⁹ Hu na zwiitisi zwavhuḓi zwa uri ndi ngani ri tshi fanela u iledza u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. “Mufumakadzi wa tsilu” u amba uri: “Maḓi a u tswa a a ḓifha.” “Maḓi a u tswa” ndi mini? Bivhili i fanyisa zwa vhudzekani vhukati ha munna na mufumakadzi vho vhinganaho sa maḓi a homolosaho. (Mir. 5:15-18) Munna na mufumakadzi vho vhinganaho nga lwa mulayo  vho tendelwa u ḓiphiṋa nga u ita zwa vhudzekani. Fhedzi a zwo ngo tou ralo kha “maḓi a u tswa.” Maḓi a u tswa zwi anga ambela kha u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. Kanzhi zwenezwo zwi itea tshiphirini, samusi na mbava i tshi tswa tshiphirini. “Maḓi a u tswa” a nga pfala a tshi ḓifha kha vhathu, zwihuluhulu arali vha tshi vhona u nga a hu na ane a ḓo wanulusa zwine vha zwi ita. Fhedzi vha vha vha tshi khou ḓifhura nga murunzi wa ningo ngauri Yehova u vhona zwoṱhe. Zwenezwo zwithu a zwi ‘ḓifhi’ ngauri zwi ita uri vha xelelwe nga vhushaka ha tsini na Yehova nahone zwenezwo ndi zwithu zwine zwa vhavha vhukuma. (1 Vhakor. 6:9, 10) Fhedzi a zwi fheleli henefho.

¹⁰ U ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani zwi nga ita uri ni niwe nga ṱhoni, na ḓipfa ni si wa ndeme, zwa ita uri hu vhe na vhana vha songo lavhelelwaho na u kwasha miṱa. Zwi khagala uri zwi sumbedza vhuṱali u hana u rambiwa nḓuni ya mufumakadzi wa tsilu. U engedza kha u xelelwa nga vhushaka ha tsini na Yehova, vhathu vhane vha ḓifara luvhi vha wana malwadze ane a ita uri vha fe zwi songo tea. (Mir. 7:23, 26) Mirero ndima ya vhuṱahe ndimana 18 i phetha nga u ri: “Vhaeni vha onoyo mufumakadzi vha Vhiḓani.” Zwino, ndi ngani vhathu vhanzhi vha tshi tenda u fhuriwa nga onoyo mufumakadzi zwine zwa ḓisa makhaulambilu?​—Mir. 9:13-18.

11. Ndi ngani u ṱalela pornography zwi na khombo khulwane?

¹¹ Tshiṅwe tshithu tsho ḓoweleaho tshine ra tea u tshi iledza ndi u ṱalela pornography. Vhaṅwe vhathu vha humbula uri u ṱalela pornography a zwi na khombo. Fhedzi pornography i na khombo. I ita uri vhathu vha si tsha ḓiṱhonifha na ṱhonifha vhaṅwe nahone arali na vhuya na thoma u ṱalela, zwi a konḓa u i litsha. Arali vhathu vha vhona zwifanyiso zwi songo kunaho, zwi a konḓa uri vha zwi hangwe. Zwiṅwe hafhu, pornography a i iti uri ri vhulaye nyemulo mmbi, fhedzi i tou dzi vusa. (Vhakol. 3:5; Yak. 1:14, 15) Vhathu vhanzhi vhane vha ṱalela pornography vha fhedzisela vho ḓifara luvhi.

12. Ri sumbedza hani uri ri khou lingedza u iledza zwifanyiso zwine zwa karusa maḓipfele a zwa vhudzekani?

¹² Riṋe sa Ṱhanzi dza Yehova ri fanela u ita mini musi hu tshi bvelela tshifanyiso tsha pornography kha zwishumiswa zwashu zwa eḽekiṱironiki ri songo zwi lavhelela? Ri fanela u litsha u sedza tshenetsho tshifanyiso nga u ṱavhanya. Zwine zwa nga ri thusa u dzhia yeneyo phetho ndi u humbula uri vhushaka hashu na Yehova ndi tshone tshithu tsha ndeme kha riṋe. Na zwiṅwe zwifanyiso zwine zwa si vhe zwa pornography zwi nga kha ḓi vusa maḓipfele a zwa vhudzekani. Ndi ngani ri tshi tea u zwi iledza? Ngauri a ri ṱoḓi na u humbula nga ha u ḓifara luvhi. (Mat. 5:28, 29) Muṅwe muhulwane wa ngei Thailand ane a pfi David o ri: “Ndi a ḓivhudzisa uri: ‘Naho zwifanyiso zwi si zwa pornography, naa Yehova u ḓo takala arali nda zwi sedza?’ U humbula nga yeneyi nḓila zwi nthusa uri ndi dzhie phetho ya vhuṱali.”

13. Ndi mini zwine zwa ri thusa uri ri dzhie phetho dza vhuṱali?

¹³ U ofha u ita zwithu zwine zwa nga vhaisa Yehova zwi ḓo ri thusa u ita phetho dza vhuṱali. U ofha Mudzimu “ndi hone u ranga ha vhuṱali.” (Mir. 9:10) Zwenezwi zwi sumbedzwa zwavhuḓi nga tshipiḓa tsha u thoma tsha bugu ya Mirero ndima ya vhuṱahe hune ra vhala nga ha “vhuṱali ha vhukuma.”

14. Ndi u rambiwa hufhio ho fhambanaho hune ra hu vhala kha bugu ya Mirero 9:1-6?

¹⁴ Vhalani Mirero 9:1-6. Kha hedzi ndimana, Yehova ane a vha Musiki washu na Tshisima tsha vhuṱali hoṱhe, u khou ri ramba. (Mir. 2:6; Vharoma 16:27) Kha haya mafhungo, ri vhala nga ha nnḓu khulwane ine ya vha na phuphu dza sumbe. Zwenezwi zwi sumbedza uri Yehova u na mafunda nahone u ṱanganedza vhoṱhe vhane  vha ṱoḓa u shumisa vhuṱali hawe vhutshiloni havho.

15. Mudzimu u ri ramba uri ri ite mini?

¹⁵ Kha Mirero ndima ya vhuṱahe, hu ambiwa nga ha “vhuṱali ha vhukuma” nahone ri guda uri Yehova u na mafunda, u ri ṋea zwithu zwinzhi zwavhuḓi. Kha mafhungo a ambaho nga ha honoho vhuṱali, ri pfa uri ho lugisa ṋama yaho, ho ḓiitela waini na u dzudzanya ṱafula nḓuni yaho. (Mir. 9:2) Zwiṅwe hafhu, u ya nga ndimana 4 na 5: “Vhu amba na tsilu ha ri: ‘Iḓa, u ḽe zwiḽiwa zwanga.’ ” Ndi ngani ri tshi fanela u ya nḓuni ya vhuṱali na u ḽa zwiḽiwa zwaho? Yehova u ṱoḓa vhana vhawe vha tshi ṱalifha na uri vha tsireledzee. Ha ṱoḓi ri tshi guda nga nḓila i vhavhaho na u ḓisola vhutshilo hashu hoṱhe. Ndi ngazwo ‘vho lugaho a tshi vha ṋea vhuṱali.’ (Mir. 2:7) Musi ri tshi ofha Yehova, ri ḓo ṱoḓa u ita zwine zwa mu takadza. Ri a thetshelesa ndaela dzawe nahone ri takalela u ita zwine a ṱoḓa ri tshi zwi ita.​—Yak. 1:25.

16. U ofha Mudzimu zwo thusa hani Alain uri a dzhie phetho ya vhuṱali nahone ho vha na mvelelo dzifhio?

¹⁶ Ṱhogomelani nḓila ye u ofha Yehova zwa thusa ngayo Alain uri a dzhie phetho ya vhuṱali. Alain ndi muhulwane wa tshivhidzo nahone u dovha a vha mudededzi tshikoloni. O ri: “Vhunzhi ha vhashumisani na nṋe vha tshinnani vha amba uri filimu dza pornography ndi iṅwe nḓila ine zwa vhudzekani zwa funzwa ngayo.” Fhedzi ene o vha a tshi zwi ḓivha uri zwenezwi a si ngoho. O amba uri: “Nga nṱhani ha uri ndi funa Mudzimu na u mu ṱhonifha, a thi ṱoḓi u ṱalela dzenedzo filimu. Ndo vhudza vhashumisani na nṋe uri ndi ngani ndi sa ṱoḓi u dzi ṱalela.” O vha a tshi khou tevhedza nyeletshedzo ya “vhuṱali ha vhukuma” ya uri “u tshimbile nḓilani ya u ṱalukanya.” (Mir. 9:6) Vhaṅwe vhadededzi zwenezwo zwo vha takadza nahone vha thoma u guda Bivhili na u ya miṱanganoni ya Vhukriste.

17-18. Ndi phaṱhutshedzo dzifhio dzine vhe vha ṱanganedza u rambiwa nga “vhuṱali ha vhukuma” vha ḓo ḓiphiṋa ngadzo nahone ndi mini zwine vha nga zwi lavhelela? (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁷ Yehova o ri sumbedza phambano ine ya vha hone vhukati ha vhuṱali ha vhukuma na vhutsilu u itela uri thusa u vhona uri ri nga vha hani na vhumatshelo vhu takadzaho. Vhane vha tenda u rambiwa nga “mufumakadzi wa tsilu,” vha lingedza u ḓitakadza nga u ḓifara luvhi. Fhedzi a vha zwi ṱhogomeli uri zwine vha khou zwi ita zwi kwama vhumatshelo havho. Zwiito zwavho zwi ḓo vha isa “Vhiḓani.”​—Mir. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Zwenezwo zwo fhambana tshoṱhe na zwine zwa ḓo itea kha vhane vha tenda u rambiwa nga “vhuṱali ha vhukuma.” Vhe vha tenda u rambiwa nga vhuṱali ha vhukuma vho takala ngauri vha na zwoṱhe zwine vha zwi ṱoḓa u itela u sendela tsini na Yehova. (Yes. 65:​13) Yehova a tshi  shumisa muporofita Yesaya o amba uri: “Nthetsheleseni zwavhuḓi, ndi hone ni tshi ḓo ḽa zwavhuḓi, ni ḓo ḓiphiṋa nga zwine zwa vha na mapfura.” (Yes. 55:1, 2) Ri khou guda u funa zwine Yehova a zwi funa na u vhenga zwine a zwi vhenga. (Ps. 97:10) Nahone ri a takala musi ri tshi ramba vhaṅwe uri vha vhuyelwe nga “vhuṱali ha vhukuma.” Ri tou nga vhashumeli vhane vha khou “[vhidzelela] vhe fhethu hu re nṱha ha muḓi, vha ri: ‘A si na tshenzhelo, nga a ḓe ngeno.’ ” Malamba ane a ḓo waniwa nga riṋe na vhane vha ri thetshelesa, a si a ṋamusi fhedzi. Dzenedzo mbuyelo a dzi gumi, dzi ri tendela uri ri “tshile” tshoṱhe musi ri tshi khou ‘tshimbila nḓilani ya u ṱalukanya.’​—Mir. 9:3, 4, 6.

19. U tendelana na Muhuweleli 12:13, 14, ri tea u ḓiimisela u ita mini? (Sedzani bogisi “ U Ofha Mudzimu Zwi A Ri Vhuyedza.”)

¹⁹ Vhalani Muhuweleli 12:13, 14. U nga ri u ofha Yehova zwi nga bvela phanḓa zwi tshi tsireledza mbilu yashu na u ri thusa uri ri dzule ri na vhuḓifari ho kunaho nahone ri tsini na Yehova kha ano maḓuvha mavhi. U ofha Yehova zwi ḓo ri ṱuṱuwedza uri ri rambe vhathu vhanzhi nga hune zwa nga konadzea ngaho uri vha ṱoḓe “vhuṱali ha vhukuma” na u vhuyelwa ngaho.