1. Kha Phisalema 18:46 Davida o fanyisa Yehova na mini?

 RI KHOU tshila kha shango ḽine zwa leluwa uri ri vhe na thaidzo dzine dza nga ita uri vhutshilo hashu vhu konḓe kana dzine dza nga shandula vhutshilo hashu nga u ṱavhanya. Ri a livhuwa vhukuma uri ri nga ḓitika nga Yehova uri a ri thuse. Kha thero yo fhiraho ro humbudzwa uri Yehova ndi Mudzimu a tshilaho na uri u dzula o lugela u ri thusa. Musi Yehova a tshi ri tikedza, zwi ri khwaṱhisedza uri “Yehova u a tshila!” (Vhalani Phisalema 18:46.) Fhedzi nga murahu ha u amba uri Mudzimu u a tshila, Davida o fanyisa Mudzimu na tshithu tshi sa tshili. Davida o ri Mudzimu ndi “Tombo ḽanga.” Zwenezwo zwi amba mini?

2. Ndi mini zwine ra ḓo zwi guda kha maipfi a Davida a uri Yehova ndi “Tombo ḽanga”?

² Kha ino thero ri ḓo haseledza uri ndi ngani Yehova a tshi vhidzwa tombo na uri ndi mini zwine ra nga zwi guda nga hae kha yeneyi nḓila ine a ṱaluswa ngayo. Ri ḓo dovha ra guda nga ha uri ri nga ḓitika hani ngae sa Tombo ḽashu. Ri ḓo fhedzisela nga u haseledza nga ha nḓila dzine ra nga mu edzisa ngadzo.

NDI NGANI YEHOVA A TSHI VHIDZWA TOMBO?

3. Kanzhi Bivhili i shumisa hani ipfi “tombo”? (Sedzani tshifanyiso.)

³ Bivhili i fanyisa Yehova na “tombo” u itela u ri thusa u pfesesa zwiṅwe zwa zwithu zwine a vha zwone. Bivhilini, musi vhashumeli vha Yehova vha tshi mu renda nga nṱhani ha zwithu zwavhuḓi zwine a vha zwone, kanzhi vha mu ṱalusa sa tombo. Fhethu ha u thoma he Yehova a ṱaluswa sa “Tombo” ndi kha Dotoronomio 32:4. Musi Hanna a tshi rabela o ri: “A hu na tombo ḽine ḽa nga Mudzimu washu.” (1 Sam. 2:2) Habakuku o amba uri Yehova ndi “Tombo ḽanga.” (Hab. 1:12) Muṅwali wa Phisalema 73 o vhidza Yehova uri “tombo ḽa mbilu yanga.” (Ps. 73:26) Nahone na Yehova ene muṋe o ḓiṱalusa sa tombo. (Yes. 44:8) Kha ri haseledze nga ha zwithu zwiraru zwine zwa ita uri Yehova a fane na tombo, ri vhone uri ri nga ita hani uri a vhe “Tombo ḽashu.”​—Dot. 32:31.

4. Yehova ndi vhukhudo hashu nga nḓila-ḓe? (Phisalema 94:22)

 ⁴ Yehova ndi vhukhudo hashu. Musi hu tshi khou na mvula i re na maḓumbu, muthu a nga wana vhukhudo bakoni. Nga hu fanaho, Yehova u a ri tsireledza kha zwifhinga zwi konḓaho vhutshiloni hashu. (Vhalani Phisalema 94:22.) U a ri thusa u tsireledza vhushaka hashu nae na u ri khwaṱhisedza uri thaidzo dzoṱhe dzine ra sedzana nadzo zwino dzi nga si ite uri ri pfe vhuṱungu lwa tshoṱhe. Nahone u fhulufhedzisa uri tshifhingani tshi ḓaho u ḓo fhelisa zwithu zwoṱhe zwine zwa ri vhilaedzisa kana zwine zwa ri pfisa vhuṱungu.​—Hesek. 34:25, 26.

5. Yehova a nga vha hani vhukhudo hashu?

⁵ Iṅwe nḓila ine ra nga khuda ngayo nga Yehova musi ri na thaidzo ndi nga u rabela khae. Musi ri tshi rabela, Yehova u ri ṋea “mulalo” une wa tsireledza mbilu na muhumbulo washu. (Vhafil. 4:6, 7) Ṱhogomelani tshenzhelo ya wahashu wa tshinnani ane a pfi Artem we a vha o farelwa lutendo lwawe. Musi o valelwa dzhele, muṱoḓisisi o mu vhudzisa mbudziso lwo vhalaho, a mu fara nga nḓila i si yavhuḓi nahone a lingedza na u mu shushedza. Artem u ri: “Zwo vha zwi tshi mmbilaedzisa tshifhinga tshoṱhe musi muṱoḓisisi a tshi mmbudzisa dzimbudziso. . . . Ndo vha ndi tshi dzula ndi tshi rabela kha Yehova. Ndo vha ndi tshi mu humbela uri a nthuse uri ndi dzike na uri ndi vhe na vhuṱali. Hu sa londwi u tovholwa, ndo dzula ndo dzika. . . . Yehova o nthusa, nda pfa ndo tsireledzea, zwa tou nga ndo ima murahu ha luvhondo lwo fhaṱiwaho nga tombo.”

6. Ndi ngani ri tshi nga dzula ri tshi ḓitika nga Yehova? (Yesaya 26:3, 4)

⁶ Yehova u a fhulufhedzea nahone a nga si vhuye a ri laṱa. U tou fana na tombo kana thavha ine tshifhinga tshoṱhe ya dzula yo ima fhethu huthihi, ri a zwi ḓivha uri Yehova u dzula o lugela u ri thusa. Ri nga mu fhulufhela ngauri u “Tombo ḽa lini na lini.” (Vhalani Yesaya 26:3, 4.) U dzula a tshi khou tshila u itela u ita zwoṱhe zwe a ri fhulufhedzisa, u pfa thabelo dzashu na u ri tikedza musi ri tshi ṱoḓa thikhedzo. Ri dovha ra ḓitika nga Yehova ngauri u a fhulufhedzea kha vhane vha mu shumela. (2 Sam. 22:26) A nga si vhuye a hangwa zwine ra mu itela zwone nahone u ḓo dzula a tshi ri lambedza.​—Vhahev. 6:10; 11:6.

7. Ri nga vhuyelwa hani nga u ḓitika nga Yehova? (Sedzani tshifanyiso.)

⁷ Ri ita uri Yehova a vhe Tombo ḽashu musi ri tshi ḓitika tshoṱhe ngae. Ri fhulufhela uri u mu thetshelesa na kha zwifhinga zwi konḓaho zwi ḓo ri vhuyedza. (Yes. 48:17, 18) Tshifhinga tshoṱhe musi ri tshi vhona uri Yehova u khou ri thusa, zwi ita uri ri mu fhulufhele nga ho engedzeaho. Zwenezwo zwi ita uri ri vhe na vhungoho ha uri ndi Yehova fhedzi ane a nga ri thusa u konḓelela mulingo muṅwe na muṅwe hu sa londwi uri ndi muhulwane lungafhani. Kanzhi musi ri kha zwiimo zwine ha si vhe na muthu ane ra nga wana thuso khae, ri a kona u ṱhogomela uri ri nga ḓitika nga Yehova. Vladimir u ri: “Ndo ḓipfa ndi tsini-tsini na Yehova musi ndo valelwa dzhele. Sa izwi ndo vha ndi ndoṱhe, ndo guda u fhulufhela Yehova nga ho engedzeaho nahone ho vha hu Yehova fhedzi we a vha a tshi nga kona u nthusa u konḓelela vhuimo he nda vha ndo sedzana naho.”

8. (a) Ndi ngani ri tshi amba uri Yehova ha shanduki? (b) Zwi ri vhuyedza hani u vha na Mudzimu a re Tombo ḽashu? (Phisalema 62:6, 7)

⁸ Yehova ha shanduki. Yehova u fana na  tombo ḽihulu kana thavha ine ya dzula i fhethu huthihi. Zwine a vha zwone na tshipikwa tshawe a zwi shanduki. (Maḽ. 3:6) Musi Adamu na Eva vha tshi vha mashandukwa, Yehova ho ngo shandula tshipikwa tshawe nga ha vhathu. Samusi muapostola Paulo o amba, Yehova “a nga si ite zwine zwa lwisana na zwine a vha zwone.” (2 Tim. 2:13) Zwenezwi zwi amba uri hu sa londwi uri hu itea mini kana uri vhaṅwe vha ita mini, Yehova a nga si vhuye a shandula zwine a vha zwone, tshipikwa tshawe kana milayo yawe. Ngauri Yehova ha shanduki, ri a zwi ḓivha uri u ḓo ri thusa kha zwifhinga zwi konḓaho, na uri u ḓo ita zwe a ri fhulufhedzisa.​—Vhalani Phisalema 62:6, 7.

9. Ndi mini zwine na zwi guda kha tshenzhelo ya Tatyana?

⁹ Arali ra elekanya nga ha zwine Yehova a vha zwone na tshipikwa tshawe nga ha vhathu na ḽifhasi, zwi nga ri thusa uri ri mu fhulufhele na uri ri mu ite Tombo ḽashu. U ita nga u ralo zwi nga ri thusa uri ri dzike na uri ri dzule ri tshi fhulufhedzea khae musi ro sedzana na milingo. (Ps. 16:8) Zwenezwo ndi zwe zwa itea kha muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Tatyana we a vha o gwevhelwa u dzula muḓini wawe nga nṱhani ha lutendo lwawe. U ri: “Ndo vha ndi ndoṱhe. U thomani zwo vha zwi tshi konḓa. Kanzhi ndo vha ndi tshi vha ndo tsikeledzea.” O thoma u elekanya nga ha Yehova na nga ha tshipikwa tshawe nga ha vhathu na u ṱhogomela uri ndi ngani zwi zwa ndeme uri a konḓelele wonoyo mulingo. Zwenezwo zwo mu thusa uri a dzike na u mu ṋea maanḓa a uri a dzule a tshi fhulufhedzea. U ri: “U pfesesa uri ndi ngani zwenezwi zwi tshi khou itea, zwo nthusa u humbula uri ndi kha honovhu vhuimo ngauri ndi a funa Yehova nahone ndi ṱoḓa u mu takadza. Zwenezwo zwo nthusa uri ndi si tsha humbulesa nga ha nṋe muṋe.”

10. Ri nga ita hani uri Yehova a vhe Tombo ḽashu zwino?

¹⁰ Hu si kale, ri ḓo sedzana na milingo i konḓaho ine ya ḓo ṱoḓa uri ri ḓitike nga Yehova u fhira naho hu lini. Zwino ndi tshifhinga tsha uri ri khwaṱhise fhulufhelo ḽashu kha Yehova, ḽa uri u ḓo ri ṋea zwoṱhe zwine ra zwi ṱoḓa uri ri kone u konḓelela nga u fhulufhedzea. Zwenezwo ri nga zwi ita hani? Vhalani mafhungo a re Bivhilini na tshenzhelo dza vhahashu vha musalauno. Ṱhogomelani uri Yehova u tikedza hani vhashumeli vhawe. Humbulani nga ho dzikaho nga ha enea mafhungo. U ita nga u ralo zwi nga ni thusa uri ni ite Yehova Tombo ḽaṋu.

EDZISANI YEHOVA

11. Ndi ngani ri tshi ṱoḓa u edzisa Yehova? (Sedzani bogisi “ Zwipikwa Zwine Vhaṱhannga Vha Vhakriste Vha Nga Ḓivhetshela Zwone.”)

¹¹ Ro haseledza nga ha uri ndi mini zwine zwa ita uri Yehova a nge tombo kha riṋe. Zwa zwino kha ri haseledze nga ha uri ri nga mu edzisa hani. Arali ra ita zwoṱhe zwi re maanḓani ashu u itela u edzisa Yehova, ri nga kona u khwaṱhisa vhahashu. Sa tsumbo, Yesu o amba uri Simoni u pfi “Kefa” (zwine zwa ṱalutshedzelwa nga uri “Petro”), zwine zwa amba “Tombo.” (Yoh. 1:42) Yesu o vha a tshi khou amba uri Petro o vha a tshi ḓo khuthadza vhahawe tshivhidzoni na u vha khwaṱhisa lutendo. Vhahulwane vha tshivhidzo vha ṱaluswa sa “murunzi wa tombo ḽihulu.” Zwenezwi zwi amba uri vha ḓo tsireledza tshivhidzo. (Yes. 32:2) Fhedzi  arali roṱhe ra lwela u edzisa Yehova, ri nga khwaṱhisana.​—Vhaef. 5:1.

12. Ri nga thusa hani vhaṅwe kha zwifhinga zwi konḓaho?

¹² Thusani vhahaṋu uri vha wane vhukhudo kha tshifhinga tshi konḓaho. Musi vhahashu vho xelelwa nga mahaya avho kana vha tshi tea u shavha nga nṱhani ha khombo dza mupo kana dzinndwa, ri nga vha ṱanganedza mahayani ashu. Samusi vhuimo kha ano ‘maḓuvha a vhufhelo’ vhu tshi khou ṋaṋa u vhifha, a zwi timatimisi uri ri ḓo wana zwibuli zwo engedzeaho zwa u thusa vhahashu. (2 Tim. 3:1) Ri nga dovha ra khuthadza vhahashu na u vha sumbedza lufuno lune vha lu ṱoḓa. Iṅwe nḓila ine ra nga zwi ita ngayo ndi nga u amba navho musi vha tshi ḓa miṱanganoni na u vha khuthadza. Ri ṱoḓa u ita uri tshivhidzoni hu vhe fhethu hu re na lufuno na hune vha pfa vho ṱuṱuwedzea. Ri khou tshila kha shango ḽine vhathu vhanzhi vha farana nga nḓila i si yavhuḓi. Zwenezwi zwi nga ita uri vhahashu vha pfe vho tsikeledzea nga maanḓa na u pfa vha sa funiwi. Ngauralo, musi vhahashu vha tshi ḓa miṱanganoni, ri ṱoḓa u ita zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u ita uri vha pfe vha tshi funiwa, vho homolowa nahone vho tsireledzea.

13. Vhahulwane vha nga khuthadza hani vhaṅwe kha zwifhinga zwi konḓaho? (Sedzani tshifanyiso.)

¹³ Vhahulwane vha nga thusa vhahavho musi vho sedzana na milingo yo fhambanaho. Musi hu na khombo dza mupo kana musi hu na vhuimo ha shishi ha zwa ngalafho, vhahulwane vha nga ita ndugiselelo dza u thusa vhahavho nga u ṱavhanya. Vhahulwane vha nga dovha vha ṋea vhulivhisi na u ṱuṱuwedza vhahavho vha tshi shumisa Bivhili. Vhahashu vha nga wana zwi tshi vha lelutshela u humbela thuso kha muhulwane arali vha tshi ḓivha uri u ḓo amba navho nga vhuthu, a vha thetshelesa na u lingedza u pfesesa nḓila ine vha ḓipfa ngayo. Zwenezwo zwi ita uri vhahashu vha pfe vha tshi funiwa nahone zwi ita uri zwi vha lelutshele u tevhedza vhulivhisi vhu re Bivhilini vhune muhulwane a nga vha ṋea hone.​—1 Vhathes. 2:7, 8, 11.

14. Ri nga sumbedza hani uri ri muthu ane vhaṅwe vha nga mu fhulufhela?

 ¹⁴ Ivhani muthu ane vhaṅwe vha nga ḓitika ngae. Ri ṱoḓa uri vhaṅwe vha ḓivhe uri vha nga ri fhulufhela musi vha tshi ṱoḓa thuso, zwihuluhulu nga zwifhinga zwi konḓaho. (Mir. 17:17) Ri nga ita mini uri vhaṅwe vha ri fhulufhele? Ri nga ita zwoṱhe zwi re maanḓani ashu u itela u edzisa Yehova ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, sa tsumbo, nga u ita zwe ra fhulufhedzisa na nga u ita zwithu nga tshifhinga. (Mat. 5:37) Arali ri tshi ḓivha muthu ane a ṱoḓa thuso, ri nga mu thusa. Zwiṅwe hafhu, ri tea u ita vhungoho ha uri ri ite mushumo wa tshivhidzo we ra u ṋewa ri tshi tevhedza vhulivhisi.

15. Vhahashu tshivhidzoni vha vhuyelwa hani nga u vha na vhahulwane vhane vha nga vha fhulufhela?

¹⁵ Vhahashu tshivhidzoni vha vhuyelwa hani nga u vha na vhahulwane vhane vha nga vha fhulufhela? Musi vhahashu vha tshi zwi ḓivha uri vha nga kwama vhahulwane tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe musi vha tshi ṱoḓa thuso, zwi ita uri vha si vhilaele nga ho kalulaho. Vhahashu vha pfa vha tshi funiwa musi vha tshi ḓivha uri vhahulwane vho ḓiimisela u vha thusa. Musi nyeletshedzo ine vhahulwane vha i ṋea i tshi vha yo thewa Bivhilini na kha khandiso dza ndangulo nṱhani ha mavhonele avho nga ha eneo mafhungo, zwi ita uri vhahavho vha vha fhulufhele nga ho engedzeaho.  Vhahashu vha dovha vha fhulufhela vhahulwane vhane vha si vhudze vhaṅwe mafhungo avho a tshiphiri na vhane vha ita zwine vha fhulufhedzisa.

16. U ita zwine Yehova a ri zwo luga zwi ri vhuyedza hani na u vhuyedza vhaṅwe?

¹⁶ Dzulani ni tshi ita zwine Yehova a ri zwo luga. Ri ḓo vha tsumbo yavhuḓi kha vhaṅwe arali ri tshi thetshelesa Yehova kha zwithu zwoṱhe na u ita phetho dzo thewaho Bivhilini. Musi ri tshi vhala Ipfi ḽa Mudzimu na u khwaṱhisa lutendo lwashu kha Yehova, ri ḓo dzula ri tshi fhulufhedzea khae na u tevhela milayo yawe. Ri ḓo kona u vhona pfunzo dza mazwifhi na zwithu zwi sa tshimbidzani na zwine Yehova a zwi funa nahone a ri nga ḓo tenda zwi tshi ṱuṱuwedza nḓila ine ra tshila ngayo. (Vhaef. 4:14; Yak. 1:6-8) Lutendo lwashu kha Yehova na kha zwe a ri fhulufhedzisa lu ita uri ri dzike musi ri tshi pfa mafhungo a si avhuḓi. (Ps. 112:7, 8) Nahone ri ḓo kona u thusa vhane vha nga vha vha tshi khou sedzana na milingo.​—1 Vhathes. 3:2, 3.

17. Ndi mini zwine zwa thusa vhahulwane uri vha tikedze tshivhidzo?

¹⁷ Vhahulwane vha tea u vha vhathu vhane vha linganyisela, vho tshaho muhumbuloni, vho dzudzanyeaho na vhane vha humbulela. Vha thusa vhaṅwe uri vha dzike na uri vha vhe na lutendo lwo khwaṱhaho kha Yehova nahone vha khwaṱhisa tshivhidzo nga u ‘farelela nga ho khwaṱhaho Ipfi ḽa Mudzimu ḽi fhulufhedzeaho.’ (Tito 1:9; 1 Tim. 3:1-3) Vhahulwane vha thusa vhahuweleli uri vha dzule vha tshi ḓa miṱanganoni, vha dzule vha tshi ita mushumo wa u huwelela na ngudo ya muthu nga eṱhe. Zwenezwi vha zwi ita nga u vha vhetshela tsumbo na nga u ita mushumo wa vhulisa. Musi vhahashu vhe na thaidzo dzine dza vha vhilaedzisa, vhahulwane vha a vha humbudza uri vha ḓitike nga Yehova na uri vha livhise ṱhogomelo kha zwe a zwi fhulufhedzisa.

18. Ndi ngani ri tshi ṱoḓa u renda Yehova na u dzula ri tshi sendela tsini nae? (Sedzani bogisi “ Nḓila Ya U Sendela Tsini Na Yehova.”)

¹⁸ Nga murahu ha u haseledza zwithu zwavhuḓi zwine Yehova a vha zwone, ri nga amba zwe Khosi Davida a zwi amba zwa uri: “Ngavhe Yehova, ane a vha Tombo ḽanga a tshi rendwa.” (Ps. 144:1) Ri nga dzula ri tshi ḓitika nga Yehova. Ri fhulufhela uri Yehova u ḓo bvela phanḓa a tshi ri thusa uri ri dzule ri tsini nae na musi ro no vha vhalala. Zwenezwo zwi ḓo ita uri ri ri Yehova “ndi Tombo ḽanga.”​—Ps. 92:14, 15.