1. Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha vho sedzana na vhuimo vhufhio?

VHUKATI ha miṅwaha ya 62 na 64 C.E., muapostola Petro o ṅwalela “vhadzulapo vha tshifhinganyana vho balanganaho na ḽa Ponto, Galata, Kapadokia, Asia, na Bithinia.” (1 Pet. 1:1) Zwenezwi zwivhidzo zwa vhathu vha bvaho mashangoni o fhamba-fhambanaho ngei Asia Minor zwo vha zwi tshi ṱoḓa u ṱuṱuwedzwa na u livhiswa. Vho vha vha tshi hanedzwa nahone vha tshi ambiwa luvhi. Vho sedzana na “milingo mihulwane i ngaho mulilo.” Nahone vho tshila tshifhingani tshi konḓaho. Petro o ṅwala uri, “vhufhelo ha zwoṱhe ho sendela.” Yerusalema ho vha hu tshi ḓo fheliswa hu sa athu u fhela miṅwaha ya fumi. Ndi mini zwe zwa vha zwi tshi nga thusa Vhakriste vhoṱhe u konḓelela zwenezwo zwifhinga zwi tsikeledzaho?—1 Pet. 4:4, 7, 12.

2, 3. Ndi ngani Petro o ṱuṱuwedza vhahawe uri vha ṱanganedze vhaeni? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

² Petro o dovha a ṱuṱuwedza vhahawe a ri: “Ni ṱanganedzane.” (1 Pet. 4:9) Arali ra ṱanganedza mueni ane ra si mu ḓivhe, zwi sumbedza uri ri funa onoyo muthu na u mu sumbedza vhuthu. Naho zwo ralo, ṱhogomelani uri Petro o vha a tshi khou ṱuṱuwedza vhahawe vha Vhakriste uri vha “ṱanganedzane,” naho hu vhathu vhane vha vha ḓivha kana vhane vha  vha khonani dzavho. U ṱanganedza vhaeni zwo vha zwi tshi ḓo vha thusa hani?

³ Zwo vha zwi tshi ḓo ita uri vha vhe na vhushaka ha tsini-tsini. Hu pfi mini nga inwi? Naa hu na muthu we a vhuya a ni ramba muḓini wawe? Naa tshenetsho tshiitea a tshi ni humbudzi nga ha zwithu zwavhuḓi? Musi ni tshi khou mvumvusa vhaṅwe vhathu vha tshivhidzoni tshaṋu, naa zwenezwo a zwo ngo khwaṱhisa vhukonani ha vhoiwe? Musi ri tshi ṱanganedza vhaeni, zwi ita uri ri ḓivhe vhahashu khwine. Vhakriste vha misini ya Petro vho vha vha tshi fanela u vha na vhushaka ha tsini-tsini samusi vhuimo ho vha vhu tshi khou ṋaṋa u vhifha. Na Vhakriste vha fanela u ita zwi fanaho kha ano ‘maḓuvha a vhufhelo.’—2 Tim. 3:1.

4. Ri ḓo ṱolisisa mbudziso dzifhio kha ino thero?

⁴ Ndi zwibuli zwifhio zwine ra vha nazwo zwa u ‘ṱanganedza’ vhaeni? Ri nga kunda hani zwithu zwine zwa nga ita uri zwi ri konḓele u ṱanganedza vhaeni? Ndi mini zwine zwa nga ri thusa u vha vhaeni vhavhuḓi?

5. Ri nga ṱanganedza hani vhaeni miṱanganoni yashu ya Vhukriste?

⁵ Miṱanganoni: Ri ṱanganedza vhoṱhe vhane vha ḓa miṱanganoni yashu ya Vhukriste samusi na vhone vho rambiwa u fana na riṋe. Ro rambiwa nga Yehova na ndangulo yawe. (Vharoma 15:7) Musi hu tshi ḓa vhaṅwe vhathu vhaswa miṱanganoni, ri fanela u vha ṱanganedza samusi na vhone vho rambiwa nga Yehova. Zwi nga vha zwavhuḓi uri ri ṱanganedze vhenevho vhathu vhaswa, hu sa londwi nḓila ye vha ambara kana u ḓilugisa ngayo. (Yak. 2:1-4) Arali mueni e si na muthu ane a khou mu ṱhogomela, naa ni nga mu vhidza uri a ḓe a dzule na inwi? A nga takalela u thuswa u pfesesa nḓila ine mbekanyamushumo ya shuma ngayo kana u thuswa u vula maṅwalo ane a khou vhaliwa. Yeneyi i ḓo vha nḓila yavhuḓi vhukuma ya u “sumbedza muya wa u ṱanganedza vhaeni.”—Vharoma 12:13.

6. Ri fanela u thoma nga u ramba vhafhio miḓini yashu?

⁶ Zwiḽiwani: Zwifhingani zwa Bivhili, u ṱanganedza vhaeni zwo vha zwi tshi katela u ramba muthu uri a ḓe u ḽa zwiḽiwa muḓini waṋu. (Gen. 18:1-8; Vhahaṱ. 13:15; Luka 24:28-30) U ramba muthu zwiḽiwani zwo vha zwi tshi sumbedza uri ni ṱoḓa u vhumba vhukonani na u vha na mulalo. Ri fanela u thoma nga u ramba vhafhio? Ndi vhane ra dzula ri navho tshifhinga tshoṱhe na u ṱanganela navho tshivhidzoni. Musi hu tshi vha na zwifhinga zwi konḓaho, naa a ri nga ḓo thusana? Ri ṱoḓa u vha khonani dzi fulufhedzeaho na u vha na mulalo na vhathu vhoṱhe. Zwi takadzaho ndi uri nga 2011, Tshigwada tshi Langaho tsho shandula tshifhinga tshe ha vha hu tshi thomiwa ngatsho Ngudo ya Tshiingamo muṱani wa Bethele ya ngei United States. Ho vha hu tshi thomiwa nga 18:45, fhedzi zwino hu vho thomiwa nga 18:15 nga madekwana. Ndi ngani? Kha nḓivhadzo, ho ambiwa uri zwenezwo zwi ḓo ita uri zwi lelutshele miraḓo ya muṱa wa Bethele u vhumba vhukonani na u ṱanganedza vhaeni nga murahu ha Ngudo ya Tshiingamo. Na dziṅwe ofisi dza davhi dzo ita zwi fanaho. Yeneyo nzudzanyo yo ita uri miraḓo ya muṱa wa Bethele i vhe na vhushaka ha tsini u fhira tshifhingani tsho fhiraho.

7, 8. Ri nga ṱanganedza hani vhaimeleli vha ndangulo ya Yehova?

⁷ Ri wana zwibuli zwa u ṱanganedza vhaeni musi ri tshi dalelwa nga vhathu vha zwiṅwe zwivhidzo vhane vha ḓa u ṋekedza nyambo zwivhidzoni zwashu, u katela na vhalavhelesi vha ḽiisela na u dalelwa nga vhaimeleli vha ofisi ya davhi ya hune na dzula hone vhane vha ḓa nga zwiṅwe zwifhinga. (Vhalani 3 Yohane 5-8.) Iṅwe nḓila ine ra nga ita ngayo zwenezwo ndi nga u vha ṋea zwiḽiwa kana zwa u nwa. Naa ni nga thusa?

⁸ Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini o ri: “Lwa miṅwaha minzhi, nṋe na munna wanga ro vha na tshibuli tsha u ṱanganedza vhaeni vhanzhi vhe vha vha vha tshi ḓa na vhafumakadzi vhavho u ṋekedza nyambo. Zwoṱhe zwe ra zwi ita zwo vha zwi tshi takadza nahone zwa ndeme vhukuma zwo khwaṱhisa lutendo lwashu. A ri vhuyi ra ḓisola nga zwe ra zwi ita.”

9, 10. (a) Ndi vhafhio vhane ra nga vha ṱanganedza lwa tshifhinga tshilapfu? (b) Naa na vhane vha vha na vhudzulo vhuṱuku vha nga thusa? Ṋeani tsumbo.

 ⁹ Vhaeni vho dalaho lwa tshifhinga tshilapfu: Zwifhingani zwa kale, kanzhi u ṱanganedza vhaeni zwo vha zwi tshi katela u ṋea vhudzulo vhathu vhane wa vha fulufhela. (Yobo 31:32; Filem. 22) Na riṋe ri nga ita zwi fanaho ṋamusi. Kanzhi vhalavhelesi vha ḽiisela vha ṱoḓa vhudzulo musi vha tshi dalela zwivhidzo. Vhagudiswa vhane vha vha zwikoloni zwa lwa ṱaḓulu vha nga ṱoḓa vhudzulo samusi na vhathu vhane vha ita mushumo wa u fhaṱa vha tshi ṱoḓa vhudzulo. Khombo dza mupo dzi nga ita uri miṅwe miṱa i sale i si na mahaya nahone vha nga ṱoḓa fhethu ha u dzula u swika vha tshi fhaṱelwa vhudzulo. A ro ngo fanela u humbula uri zwenezwo zwi fanela u itwa fhedzi nga vhane vha vha na vhudzulo ha vhuimo ha nṱha; khamusi vha nga vha vho no thusa lunzhi. Naa ni nga vha thusa nga u vha ṋea vhudzulo naho ni na vhudzulo vhuṱuku?

¹⁰ Muṅwe wahashu wa tshinnani wa ngei Korea Tshipembe u humbula musi a tshi ṱanganedza vhaṅwe vhagudiswa vhe vha vha vho ḓa zwikoloni zwa lwa ṱaḓulu. O ri: “Mathomoni ndo vha ndi tshi timatima ngauri ndo vha ndi kha ḓi tou bva u vhinga nahone nnḓu yashu yo vha i ṱhukhu. Fhedzi u dzula na vhenevho vhagudiswa muḓini washu zwo vha zwi takadzaho vhukuma. Samusi ro vha ri kha ḓi vha vhavhingani vhaswa, ro kona u vhona nḓila ine vhavhingani vha nga takala ngayo musi vha tshi shumela Yehova vhoṱhe na u ḓivhetshela zwipikwa tshumeloni ya Yehova.”

11. Ndi ngani ri tshi fanela u ṱanganedza vhaeni vhane vha kha ḓi tou bva u swika tshivhidzoni?

¹¹ Vhathu vho ḓaho lwa u tou thoma tshivhidzoni: Vhaṅwe vhahashu kana miṅwe miṱa, vha nga pfulutshela hune na dzula hone. Vhaṅwe vha nga ḓa u shuma hune ha vha na ṱhoḓea khulwane ya vhahuweleli. Hu nga rumelwa vhavulanḓila uri vha thuse tshivhidzoni tshaṋu. Yeneyi i nga vha i tshanduko khulwane khavho samusi vha tshi ḓo vha vhe fhethu vha songo hu ḓowelaho, tshivhidzo tshiswa nahone khamusi vha fanela u guda luṅwe luambo kana mvelele ya henefho. U vha ramba zwiḽiwani kana u ḓibvisa navho zwi nga vha thusa uri vha wane khonani ntswa na u ḓowela henefho fhethu.

12. Ndi tshenzhelo ifhio ine ya sumbedza uri u ṱanganedza vhaeni a zwi ṱoḓi zwithu zwinzhi-zwinzhi?

¹² U ṱanganedza vhaeni a zwi ṱoḓi zwithu zwinzhi-zwinzhi. (Vhalani Luka 10:41, 42.) Muṅwe wahashu u humbula zwe zwa itea musi ene na mufumakadzi wawe vha tshi vha vharumiwa, o ri: “Ro vha ri tshee vhaṱuku, ri si na tshenzhelo nahone ri tshi ṱuvha hayani. Nga maṅwe madekwana mufumakadzi wanga o vha o ṱuvha hayani nahone zwe nda zwi ita a zwo ngo thusa nga tshithu. Nga vho 19:30 nga eneo madekwana, ho khokhonya muthu muṋangoni. Ho vha hu mugudiswa wa Bivhili we a vha o ri ḓisela maswiri mararu. O vha o ḓa u ṱanganedza vharumiwa vhaswa. Ro mu vhudza uri a dzhene nḓuni nahone ra mu ṋea maḓi. Nga zwenezwo, ra ita tie na hot chocolate. Ro vha ri sa koni u amba Luswahili na ene a sa koni u amba Luisimane. Fhedzi zwenezwo zwithu zwo ita uri ri takale vhukuma na u vhumba vhukonani na vhahashu vha henefho.”

13. Ri vhuyelwa hani nga u ṱanganedza vhaeni?

¹³ Naa no no vhuya na timatima u ṱanganedza vhaeni? Arali zwo ralo, ni nga vha no xelelwa nga zwibuli zwa u ḓiphina nga u vha na vhukonani na u vhumba vhukonani ha tshoṱhe. U ṱanganedza vhaeni ndi muṅwe wa mushonga wavhuḓisa wa u ilafha vhuludu. Fhedzi ni nga ḓivhudzisa uri, ‘Ndi ngani vhaṅwe vhathu vha tshi timatima u ṱanganedza vhaeni?’ Hu nga vha hu na zwiitisi zwo vhalaho.

14. Ri nga ita mini arali ri si na tshifhinga na nungo dza u ṱanganedza vhaeni?

¹⁴ Tshifhinga na nungo: Vhashumeli vha Yehova vho farakanea vhukuma nahone vha na vhuḓifhinduleli vhunzhi. Vhaṅwe vha vhona u nga a vha na tshifhinga kana nungo dza u ṱanganedza vhaeni. Arali ni kha honoho vhuimo, khamusi zwi nga ṱoḓea uri ni sedzuluse mishumo ine na i ita zwa zwino. Naa ni nga ita dziṅwe tshanduko uri ni kone  u vha na tshifhinga na nungo dza u ṱanganedza vhaeni? Maṅwalo a ṱuṱuwedza Vhakriste uri vha ṱanganedze vhaeni. (Vhaheb. 13:2) A zwo ngo khakhea u ḓiṋea tshifhinga tsha u ita zwenezwi; ngoho ndi ya uri ndi zwavhuḓi u ita zwenezwo zwithu. Ndi ngoho uri zwi nga ṱoḓea uri ri fhungudze miṅwe ya mishumo i si ya ndeme ine ra i ita.

15. Vhaṅwe vha nga vhilaedziswa nga mini musi vha tshi fanela u ṱanganedza vhaeni?

¹⁵ Nḓila ine na ḓipfa ngayo nga ha inwi muṋe: Naa no no vhuya na ṱoḓa u ṱanganedza vhaeni fhedzi na vhona u nga ni nga si kone u zwi ita? Vhaṅwe vha a shona nahone vha nga ofha uri vha nga fhelelwa nga mafhungo kana vhaeni vha nga borea. Vhaṅwe a vha na tshelede nnzhi nahone vha vhona u nga vha nga si kone u itela vhaeni vhavho zwine miṅwe miraḓo ya tshivhidzo ya zwi ita. Humbulani uri zwa ndeme vhukuma a si uri haya haṋu hu vhe fhethu ha vhuimo ha nṱha, fhedzi hu fanela u vha fhethu ho dzudzanyeaho, ho kunaho na uri ni fune vhathu.

16, 17. Ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri si vhilaedziswe nga u ṱanganedza vhaeni?

¹⁶ Arali ni tshi vhilaedziswa nga u ṱanganedza vhaeni, a ni noṱhe. Muṅwe muhulwane wa tshivhidzo wa ngei Britain, o ri: “U lugiselela vhaeni zwi a tshuwisa nyana. Fhedzi mbuyelo na u fushea zwine zwa ḓiswa nga u ita zwithu zwine zwa tshimbidzana na u shumela Yehova zwi fhira mbilaelo dzashu dzoṱhe. Ndo ḓiphina nga u dzula na vhaeni vhanga ri tshi khou amba na u nwa kofi.” Humbulani uri zwi a vhuyedza tshifhinga tshoṱhe u sumbedza uri ni funa vhaeni. (Vhafil. 2:4) Vhathu vhanzhi vha takalela u amba nga ha zwe vha zwi tshenzhela vhutshiloni. Musi ro kuvhangana, hu nga vha hu tshifhinga tshavhuḓi tshine vhaṅwe vha nga ri vhudzisa nga ha tshenzhelo dzashu. Muṅwe muhulwane wa tshivhidzo o ṅwala uri: “U ramba khonani dza tshivhidzoni muḓini wanga zwi nthusa uri ndi vha pfesese khwine nahone zwi ita uri ndi wane tshifhinga tsha u vha ḓivha khwine, zwihuluhulu u ḓivha nḓila ye vha wana ngayo ngoho.” U sumbedza vhaeni vhashu uri ri a vha funa, zwi ita uri tshiitea tshiṅwe na tshiṅwe tshi vhe tshi takadzaho.

¹⁷ Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a vha muvulanḓila, o ṋea vhudzulo vhagudiswa vhe vha vha vho ḓa zwikoloni zwo fhamba-fhambanaho zwa lwa ṱaḓulu. Onoyo wahashu o ri: “Mathomoni ndo vha ndi tshi vhilaedziswa nga uri vhudzulo vhune nda vha naho a si ha vhuphuvhe-phuvhe nahone ho vha hu na fenitshara dzo no shumiswaho. Ndo khuthadzwa vhukuma nga mufumakadzi wa muṅwe wa vhagudisi. O mmbudza uri musi ene na munna wawe vha tshi shuma kha mushumo wa u dalela, vhege dzavhuḓisa ndi dze vha dzi fhedza vha tshi khou dzula na muthu ane a vha na vhushaka ho khwaṱhaho na Mudzimu, a si na zwithu zwinzhi zwi vhonaho, fhedzi ane a livhisa ṱhogomelo kha u shumela Yehova na u tshila vhutshilo ho leluwaho samusi na vhone vha tshi ita nga u ralo. Zwenezwi zwo nkhumbudza zwe mme anga vha vha vha tshi dzula vha tshi ri vhudza musi ri tshee vhaṱuku, vho vha vha tshi ri: ‘Khwine ndi u sevha nga muroho hu na vhukonani.’” (Mir. 15:17) Itani uri lufuno lu vhe lwone lune lwa ni ṱuṱuwedza u ṱanganedza vhaeni nahone ni songo vhilaedziswa nga tshithu.

18, 19. U ṱangedza vhaeni zwi ḓo ri thusa hani u kunda u vha na mavhonele a si avhuḓi nga ha vhaṅwe?

¹⁸ Nḓila ine na ḓipfa ngayo nga vhaṅwe: Naa hu na muṅwe tshivhidzoni tshaṋu ane a ni fara nga nḓila i si yavhuḓi? Mathomoni ni nga vha na mavhonele a si avhuḓi nga ha onoyo muthu nahone ni nga si shandule eneo mavhonele arali na zwi litsha zwo ralo. U vha na vhumuthu vhu sa fani zwi nga ita uri ni si tsha takalela u ṱanganedza vhaeni. Kana khamusi muṅwe muthu o ni fara nga nḓila i si yavhuḓi tshifhingani tsho fhiraho nahone zwi a ni konḓela u zwi hangwa.

¹⁹ Bivhili i amba uri u ṱanganedza vhaeni zwi nga ita uri ni khwinise vhushaka haṋu na vhaṅwe naho hu maswina aṋu. (Vhalani Mirero 25:21, 22.) U ṱanganedza vhaeni zwi nga ita uri hu si tsha vha na khuḓano na u ita uri ni vhe na mulalo na onoyo muthu. Zwi nga ita uri ri kone u vhona maṅwe masia avhuḓi a vhumuthu ha mueni washu, zwine zwa vha zwithu zwavhuḓi zwe zwa ita uri Yehova a mu kokodzele ngohoni. (Yoh. 6:44) U ramba muthu a  songo zwi lavhelela no ṱuṱuwedzwa nga u vha na lufuno zwi nga ita uri ni dovhe ni vhe na vhukonani havhuḓi. Ni nga vha hani na vhungoho ha uri u vha haṋu na lufuno ndi zwone zwine zwa ni ṱuṱuwedza u ṱanganedza vhaeni? Iṅwe nḓila ine na nga zwi ita ngayo ndi nga u tevhedza nyeletshedzo i re kha Vhafilipi 2:3, ine ya ri: “Ni ḓiṱukufhadze ni dzhie vhaṅwe vhe vhahulwane kha inwi.” U dzhia vhahashu vhe vhahulwane kha riṋe zwi tshi ḓa kha u vha na lutendo, u konḓelela, u vha na tshivhindi kana dziṅwe pfaneleo dza Vhukriste zwi ḓo ita uri ri vha fune nga ho engedzeaho nahone zwi ḓo ita ri vha ṱanganedze zwi tshi bva mbiluni.

20. Ndi ngani ri tshi fanela u fulufhedzea musi ro rambiwa, nahone ri nga zwi ita hani zwenezwo?

²⁰ Mupsalme Davida o vhudzisa a ri: “Yehova, ndi nnyi wa u ḓo dzhena nḓuni yau?” (Ps. 15:1) Nga murahu ha u vhudzisa zwenezwo, o dovha a amba nga ha zwine Mudzimu a zwi ṱoḓa kha vhaeni vhawe. Tshiṅwe tsha zwithu zwine a zwi ṱoḓa ndi u fulufhedzea. Bivhili i ri ndi mueni “ané a si shanduke naho zwe a ana zwi tshi konḓa.” (Ps. 15:4) Arali ro tenda u rambiwa, a ro ngo fanela u litsha u ya nga nṱhani ha zwiitisi zwi sa pfali. Muthu we a ri ramba a nga vha o ḓiṋea tshifhinga tsha u ri lugiselela zwavhuḓi nahone arali ra sa ya, vhuḓidini hoṱhe he a vhu ita vhu nga vha mahandana. (Mat. 5:37) Nga zwiṅwe zwifhinga, vhaṅwe vha a litsha u ya he vha vha vho rambiwa hone ngauri vho rambiwa huṅwe hune vha vhona hu khwine u fhira ha u thoma. Naa zwenezwo zwi sumbedza lufuno na ṱhonifho? Nṱhani hazwo, ri fanela u livhuwa zwoṱhe zwine vhathu vho ri rambaho vha ri ṋea zwone. (Luka 10:7) Arali hu na vhuimo vhune ha ri kombetshedza uri ri si kone u ya he ra rambiwa hone, zwi ḓo vha zwavhuḓi na u sumbedza u humbulela arali ra ḓivhadza muthu o ri rambaho hu tshi kha ḓi vha na tshifhinga.

21. U ṱhonifha nḓila ine vhathu vha ita ngayo zwithu zwi nga ri thusa hani u vha vhaeni vhavhuḓi?

²¹ Zwi dovha zwa vha zwa ndeme u ṱhonifha nḓila ine vhathu vha hune na dzula hone vha ita ngayo zwithu. Kha dziṅwe mvelele, zwo ḓowelea uri vhaeni vha sokou ḓa vha songo rambiwa, fhedzi huṅwe, vha ṱoḓa uri vhaeni vha ambe vha sa athu u ḓa. Huṅwe fhethu, vhaeni vha ṋewa zwa khwinesa u fhira miraḓo ya muṱa. Huṅwe, vhaeni na miraḓo ya muṱa vhoṱhe vha farwa nga nḓila i fanaho. Huṅwe fhethu, kanzhi hu lavhelelwa uri vhaeni vha ḓe vho fara; ngeno huṅwe vha tshi takalela uri vhaeni vha ḓe vha songo fara tshithu. Kha dziṅwe mvelele, zwo ḓowelea uri vhaeni vha landule luthihi kana luvhili musi vha tshi rambiwa; fhedzi kha dziṅwe, u hana u rambiwa zwi dzhiiwa hu lunyadzo. Kha ri ite zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u takadza vhathu vho ri rambaho.

22. Ndi ngani zwi zwa ndeme uri ri “ṱanganedzane”?

²² Petro o ri, “vhufhelo ha zwoṱhe ho sendela.” (1 Pet. 4:7) Ro lavhelela maṱungu mahulu a sa athu u vhuya a vha hone. Musi eneo maṱungu a tshi ṋaṋa, zwi ḓo ṱoḓea uri ri funane na vhahashu zwi tshi bva mbiluni. Nyeletshedzo ye Petro a i ṋea Vhakriste, i shuma ṋamusi u fhira naho hu lini: “Ni ṱanganedzane.” Zwenezwo ndi zwithu zwi takadzaho nahone zwi fanela u vha tshipiḓa tsha vhutshilo hashu zwino na nga hu sa fheli.—1 Pet. 4:9.