1-2. Ndi vhafhio vhane vha nga thusa mugudiswa wa Bivhili u ita mvelaphanḓa u swika a tshi lovhedzwa?

AMY ane a dzula Fiji u ri: “Ndo vha ndi tshi funa zwe nda vha ndi tshi khou zwi guda Bivhilini. Ndo vha ndi tshi zwi ḓivha uri ndi ngoho. Fhedzi zwe zwa nthusa u ita tshanduko u vhuya u swika ndi tshi lovhedzwa ndi musi ndi tshi thoma u konana na vhahashu.” Ri guda ngudo ya ndeme kha tshenzhelo ya Amy: Mugudiswa wa Bivhili a nga bvela phanḓa arali a thuswa na nga vhaṅwe tshivhidzoni.

² Muhuweleli muṅwe na muṅwe a nga thusa vhane vha kha ḓi vha vhaswa ngohoni. (Vhaef. 4:16) Muṅwe muvulanḓila ane a pfi Leilani ane a dzula Vanuatu u ri: “Samusi vhathu vha muvhundu muthihi vha tshi nga ri ṅwana wa muṅwe ndi ṅwana wau, nga nḓila i fanaho, ndi vhona u nga muṅwe na muṅwe tshivhidzoni a nga shela mulenzhe kha u ita muthu uri a vhe mufunziwa.” Vhabebi, dzikhonani na vhadededzi, vhoṱhe vha shela mulenzhe kha u alusa ṅwana. Vha zwi ita nga u mu ṱuṱuwedza na u mu gudisa zwithu zwa ndeme. Na vhahuweleli tshivhidzoni vha nga thusa vhagudiswa uri vha bvele phanḓa u swika vha tshi lovhedzwa, nga u vha eletshedza, u vha ṱuṱuwedza na u vha vhetshela tsumbo yavhuḓi.—Mir. 15:22.

3. Ni guda mini kha zwe Ana, Dorin na Leilani vha zwi amba?

³ Ndi ngani muhuweleli a tshi tea u takala musi vhaṅwe vhahuweleli vha tshi thusa mugudiswa wawe wa Bivhili? Ana ane a vha muvulanḓila o khetheaho ngei Moldova u ri: “Mugudiswa wa Bivhili u ṱoḓa thuso khulwane nahone zwi a konḓa vhukuma uri  mugudisi wawe a mu thuse e eṱhe.” Dorin ane a vha muvulanḓila o khetheaho ngei Moldova u ri: “Kanzhi vhahuweleli vha amba zwithu zwine zwa kwama mbilu ya mugudiswa zwe nṋe ndi si vhuye nda zwi humbula.” Leilani u amba tshiṅwe tshiitisi tsha uri ndi ngani ri tshi tea u takalela u thuswa nga vhaṅwe, u ri: “Musi mugudiswa a tshi vhona nḓila ine vhahashu vha mu funa na u mu ṱhogomela ngayo, zwi mu thusa u vhona uri ri vhathu vha Yehova zwa vhukuma.”—Yoh. 13:35.

4. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

⁴ Naho zwo ralo, ni nga ḓivhudzisa uri: ‘Ndi nga thusa hani mugudiswa wa Bivhili u ita mvelaphanḓa ngeno e si nṋe o faraho pfunzo ya Bivhili?’ Kha ri ambe nga ha zwine ra nga zwi ita musi muṅwe muthu o ri humbela uri ri ṱuwe nae kha pfunzo yawe ya Bivhili, na zwine ra nga zwi ita musi mugudiswa wa Bivhili a tshi thoma u ḓa miṱanganoni. Ri ḓo dovha ra amba nga ha nḓila ine vhahulwane vha nga thusa ngayo vhagudiswa vha Bivhili u ita mvelaphanḓa u swika vha tshi lovhedzwa.

5. Ni fanela u ita mini musi muṅwe o ni humbela uri ni ṱuwe nae kha pfunzo ya Bivhili?

⁵ Musi ho fariwa pfunzo ya Bivhili, mugudisi ndi ene ane a vha na vhuḓifhinduleli ha u thusa mugudiswa u pfesesa Bivhili. Arali mugudisi o ni humbela uri ni ṱuwe nae, mushumo waṋu ndi u mu tikedza. (Muh. 4:9, 10) Fhedzi ni nga ita mini uri ni vhe mutikedzi wavhuḓi kha yeneyo pfunzo ya Bivhili?

6. Ni nga shumisa hani zwi re kha Mirero 20:18 musi ni tshi ṱuwa na muṅwe kha pfunzo yawe ya Bivhili?

⁶ Lugiselelani pfunzo ya Bivhili. Thomani nga u humbela mugudisi uri a ni vhudze zwiṅwenyana nga ha onoyo mugudiswa. (Vhalani Mirero 20:18.) Ni nga mu vhudzisa uri: “Ni ḓivha mini nga ha mugudiswa waṋu wa Bivhili? Ni ḓo vha ni tshi khou guda thero ifhio? Ni ṱoḓa mugudiswa a tshi ḓivha mini kha yeneyi thero? Naa hu na zwine nda tea u zwi ita kana zwine nda si tee u zwi ita? Naa hu na zwine nda tea u zwi amba kana zwine nda si tee u zwi amba? Ndi nga ṱuṱuwedza hani mugudiswa uri a ite mvelaphanḓa?” Zwi tou pfala uri mugudisi ha nga ni vhudzi zwiphiri zwa mugudiswa, fhedzi zwine a ḓo ni vhudza zwi nga ni thusa. Muṅwe murumiwa ane a pfi Joy u ṱalutshedza zwenezwo zwithu vhane a ṱuwa navho u fara pfunzo ya Bivhili. U ri: “Enea mafhungo a thusa muthusi wanga uri a ṱoḓe u thusa mugudiswa na uri a lugiselele zwine a ḓo amba musi pfunzo i tshi khou bvela phanḓa.”

7. Ndi ngani ni tshi ḓo tea u lugiselela arali ni tshi ḓo ṱuwa na muṅwe kha pfunzo yawe ya Bivhili?

⁷ Arali muṅwe a ni humbela uri ni ṱuwe nae kha pfunzo yawe, zwi nga vha zwavhuḓi uri ni lugiselele ngudo ine ya ḓo gudiwa. (Esera 7:10) Dorin we ra amba nga hae u ri: “Ndi a takala  musi muthusi wanga a tshi lugiselela zwine ra ḓo zwi guda. Zwi ita uri a shele mulenzhe nga nḓila i vhuyedzaho.” Zwiṅwe hafhu, onoyo mugudiswa u ḓo zwi vhona uri vhuvhili ha vhoiwe no lugiselela zwavhuḓi nahone zwi ḓo mu vhetshela tsumbo yavhuḓi. Naho na sa kona u lugiselela yeneyo ngudo nga vhuḓalo, ni nga ḓifha tshifhinga tsha u wana mbuno khulwane.

8. Ni nga ita mini uri thabelo yaṋu i tshimbidzane na ṱhoḓea dza mugudiswa?

⁸ Thabelo ndi tshipiḓa tsha ndeme tsha pfunzo ya Bivhili, nga zwenezwo, dzulani no humbula nga ha zwine na ḓo amba arali mugudisi a ni humbela uri ni rabele. Zwi ḓo ita uri thabelo yaṋu i tshimbidzane na ṱhoḓea dza mugudiswa. (Ps. 141:2) Hanae ane a dzula Dzhapani u kha ḓi humbula thabelo dza wahashu wa tshifumakadzini we a vha a tshi ḓa na mugudisi wawe. U ri: “Ndo zwi ṱhogomela uri u na vhushaka havhuḓi na Yehova nahone ndo vha ndi tshi ṱoḓa u nga ene. Ndo pfa ndi tshi funiwa musi a tshi bula dzina ḽanga kha thabelo dzawe.”

9. U ya nga Yakobo 1:19, ni nga ita mini uri ni vhe muthusi wavhuḓi kha pfunzo ya Bivhili?

⁹ Tikedzani mugudisi musi o fara pfunzo. Omamuyovbi ane a vha muvulanḓila o khetheaho ngei Nigeria u ri: “Muthusi wavhuḓi u a thetshelesa nga vhuronwane musi pfunzo i tshi khou bvela phanḓa. A nga amba musi pfunzo i tshi khou ḓi bvela phanḓa, fhedzi ha ambesi ngauri u a zwi ḓivha uri ndi vhuḓifhinduleli ha mugudisi u fara yeneyo pfunzo.” Ni tea u amba lini nahone ndi zwifhio zwine na nga amba? (Mir. 25:11) Ni thetshelese musi mugudisi na mugudiswa vha tshi khou amba. (Vhalani Yakobo 1:19.) Ndi hone ni tshi ḓo kona u thusa nga tshifhinga tsho teaho. Ni thome ni humbule musi ni sa athu u amba. Sa tsumbo, ni songo ambesa kana na dzhena mugudisi haṋwani a tshi kha ḓi ṱalutshedza kana na thoma maṅwe mafhungo o fhambanaho na ane ha khou ambiwa nga hao. Fhedzi ni nga ita uri mbuno ine ha khou ambiwa nga hayo i bvele khagala nga u amba maipfi mapfufhi, nga u ita tshifanyiso kana nga u vhudzisa mbudziso. Nga zwiṅwe zwifhinga ni nga vhona u nga a hu na zwinzhi zwine na nga zwi amba kha yeneyo ngudo. Fhedzi arali na khoḓa mugudiswa na sumbedza u vha na dzangalelo khae, ni nga mu thusa u ita mvelaphanḓa.

10. Tshenzhelo yaṋu i nga thusa hani mugudiswa wa Bivhili?

¹⁰ Mu vhudzeni tshenzhelo yaṋu. Arali zwi tshi nga thusa mugudiswa, ni nga mu vhudza nga u pfufhifhadza uri no guda hani ngoho, uri no kunda hani thaidzo ye na vha ni nayo kana uri Yehova o ni thusa hani vhutshiloni haṋu. (Ps. 78:4, 7) Tshenzhelo yaṋu i nga thusa mugudiswa. I nga mu khwaṱhisa lutendo kana ya mu ṱuṱuwedza u bvela phanḓa u swika a tshi lovhedzwa. Nahone i nga mu thusa u vhona uri a nga kunda hani mulingo we a sedzana nawo. (1 Pet. 5:9) Gabriel ane a dzula Brazil ane zwino a vha muvulanḓila u kha ḓi zwi humbula uri  o thuswa nga mini musi a tshi kha ḓi guda Bivhili. U ri: “Musi ndi tshi pfa tshenzhelo dza vhahashu, ndo guda uri Yehova u vhona thaidzo dzine ra vha nadzo. Nahone arali vho kona u dzi kunda, zwi amba uri na nṋe ndi nga dzi kunda.”

11-12. Ndi ngani ri tshi fanela u ita uri mugudiswa wa Bivhili a pfe o ṱanganedzwa musi a tshi ḓa miṱanganoni?

¹¹ Mugudiswa wa Bivhili u tea u ḓa miṱanganoni ya tshivhidzo tshifhinga tshoṱhe na u vhuyelwa ngayo uri a ite mvelaphanḓa u swika a tshi lovhedzwa. (Vhahev. 10:24, 25) Kanzhi mugudisi wawe ndi ene ane a ḓo mu ramba uri a ḓe miṱanganoni lwa u tou thoma. Musi o ḓa Holoni, roṱhe ri nga mu ṱuṱuwedza uri a dzule a tshi ḓa. Zwenezwi ri nga zwi ita hani?

¹² Itani uri mugudiswa a pfe o ṱanganedzwa. (Vharoma 15:7) Arali mugudiswa a ḓipfa o ṱanganedzwa miṱanganoni, u ḓo bvela phanḓa a tshi ḓa. Ni lumelise mugudiswa nahone ni mu ḓivhadze vhaṅwe, fhedzi ni songo ita uri a pfe a songo vhofholowa. Ni ambe nae ngauri zwi nga itea mugudisi wawe a lenga u swika kana a vha o farakanea nga miṅwe mishumo henefho Holoni. Ni thetshelese zwine mugudiswa a amba nahone ni mu sumbedze uri ni na dzangalelo khae. Mugudiswa u ḓo vhuyelwa nga mini arali na ita uri a pfe o ṱanganedzwa? Kha ri ambe nga ha tsumbo ya Dmitrii we a lovhedzwa miṅwahani i si gathi yo fhiraho, ane zwino a vha mushumeli tshivhidzoni. Musi a tshi humbula zwe zwa itea khae a tshi ḓa miṱanganoni lwa u tou thoma, u ri: “Muṅwe wahashu wa tshinnani o mmbona ndo ima nnḓa ndo tshuwa nahone a dzhena na nṋe Holoni. Vhathu vhanzhi vho nndumelisa. Ndo vha ndo mangala vhukuma. Ndo zwi funa lwe nda tama hu tshi nga vha na muṱangano ḓuvha liṅwe na ḽiṅwe. Ndo vha ndi sa athu u vhuya nda ṱangana nazwo.”

13. Vhuḓifari haṋu havhuḓi vhu nga kwama hani mugudiswa wa Bivhili?

¹³ Mu vhetsheleni tsumbo yavhuḓi. Vhuḓifari haṋu havhuḓi vhu nga ita uri mugudiswa wa Bivhili a zwi vhone uri ri Vhakriste vha ngoho. (Mat. 5:16) Vitalii ane zwino a vha muvulanḓila ngei Moldova u ri: “Ndo vhona nḓila ye vhaṅwe henefho tshivhidzoni vha vha vha tshi tshila ngayo, u humbula ngayo na u ḓifara ngayo. Zwenezwi zwo nkhwaṱhisedza uri vhurereli ha Ṱhanzi dza Yehova ndi ha ngoho.”

14. Nḓila ine na tshila ngayo i nga thusa hani muṅwe muthu uri a ite mvelaphanḓa?

¹⁴ Musi mugudiswa a sa athu u lovhedzwa, u tea u shumisa zwine a khou zwi guda. Zwenezwi a zwo ngo leluwa. Musi mugudiswa a tshi vhona uri u shumisa zwine Bivhili ya amba zwi a ni vhuyedza, zwi nga mu ṱuṱuwedza uri a ni edzise. (1 Vhakor. 11:1) Kha ri ambe nga ha tshenzhelo ya Hanae we ra amba nga hae. U ri: “Ndo vha ndi tshi vhona vhahashu vha tshi ita zwe nda vha ndi tshi khou zwi guda. Ndo vhona nḓila ine nda nga ṱuṱuwedza ngayo vhaṅwe, u vha  hangwela na u vha sumbedza lufuno. Vho vha vha tshi dzulela u amba zwithu zwavhuḓi nga ha vhaṅwe. Ndo vha ndi tshi ṱoḓa u vha edzisa.”

15. Mirero 27:17 i ri thusa hani u vhona uri ndi ngani ri tshi tea u vha khonani ya mugudiswa wa Bivhili musi a tshi khou ḓi ḓa miṱanganoni?

¹⁵ Ivhani khonani ya mugudiswa. Musi mugudiswa a tshi khou ḓi ḓa miṱanganoni, dzulani ni tshi mu sumbedza uri ni na dzangalelo khae. (Vhafil. 2:4) Ni nga lingedza u mu ḓivha khwine. Ni nga mu vhudza uri no takala vhukuma u vhona tshanduko dze a dzi ita. Ni nga dovha na mu vhudzisa uri zwi khou tshimbila hani kha pfunzo yawe ya Bivhili, muṱani wawe na mushumoni. Fhedzi ni ṱhogomele uri ni si vhudzise mbudziso dzine dza nga mu shonisa. Yeneyo nyambedzano i nga ita uri ni vhe na vhushaka havhuḓi nae. Musi ni tshi vha khonani ya mugudiswa, ni vha ni tshi khou mu thusa uri a ite mvelaphanḓa u swika a tshi lovhedzwa. (Vhalani Mirero 27:17.) Zwino Hanae o no vha muvulanḓila wa tshifhinga tshoṱhe. Musi a tshi humbula tshifhinga tshe a thoma ngatsho u ḓa miṱanganoni, u ri: “Musi ndi tshi thoma u vha na dzikhonani tshivhidzoni, ndo vha ndi tshi dzula ndo lavhelela u ya miṱanganoni nga maṱo matswuku nahone ndo vha ndi tshi ya naho ndo neta. Ndo vha ndi tshi ḓiphiṋa nga u ṱwa na khonani dzanga ntswa, zwa nthusa uri ndi litshe u konana na vhathu vhane vha si gwadamele Yehova. Ndo vha ndi tshi ṱoḓa u vha na vhushaka ha tsini na Yehova na vhahashu. Nga zwenezwo, nda dzhia phetho ya uri ndi lovhedzwe.”

16. Ndi zwifhio zwiṅwe zwine na nga zwi ita uri mugudiswa a pfe o ṱanganedzea tshivhidzoni?

¹⁶ Musi mugudiswa a tshi khou ḓi ita mvelaphanḓa, mu thuseni uri a pfe e hayani musi e tshivhidzoni. Ni nga zwi ita nga u mu sumbedza mafunda. (Vhahev. 13:2) Denis ane a dzula Moldova u kha ḓi humbula tshifhinga tsha musi a tshi kha ḓi guda. U ri: “Nṋe na mufumakadzi wanga ro vha ri tshi ita ri tshi rambiwa nga vhahashu uri ri ḓimvumvuse navho. Vho vha vha tshi ri vhudza nḓila ye Yehova a vha thusa ngayo. Zwo ri ṱuṱuwedza. Zwa ita uri ri ṱoḓe u shumela Yehova na u vhona uri zwithu zwi ḓo ri tshimbilela zwavhuḓi arali ra ita nga u ralo.” Musi mugudiswa a tshi fanelea u vha muhuweleli, ni nga mu humbela uri a tshimbile na inwi tsimuni. Diego ane a vha muhuweleli wa ngei Brazil u ri: “Vhahashu vhanzhi vho vha vha tshi nkhumbela uri ndi tshimbile navho tsimuni. Yo vha i nḓila ya khwine ya u vha ḓivha zwavhuḓi. Zwo nthusa u guda zwinzhi nahone nda pfa ndi tsini-tsini na Yehova na Yesu.”

17. Vhahulwane vha nga thusa hani vhagudiswa vha Bivhili?

¹⁷ Ḓiṋeeni tshifhinga tsha u amba na mugudiswa wa Bivhili. Musi vhoiwe vhahulwane ni tshi sumbedza vhagudiswa uri ni a vha funa na u vha ṱhogomela, zwi nga vha thusa u ita  mvelaphanḓa u swika vha tshi lovhedzwa. Ni nga zwi ita nga u dzula ni tshi amba na vhagudiswa vha Bivhili musi vho ḓa miṱanganoni. Vha ḓo zwi vhona uri ni na ndavha navho arali ni tshi humbula madzina avho, zwihuluhulu musi vha tshi thoma u fhindula miṱanganoni. Khamusi ni nga dzudzanya zwiimo zwaṋu uri ni ṱuwe na muhuweleli musi a tshi ya u fara pfunzo ya Bivhili. Ni nga wana ni tshi khou thusa onoyo muthu nga nḓila ye ni si i lavhelele. Muṅwe muvulanḓila ane a pfi Jackie ane a dzula Nigeria u ri: “Vhagudiswa vhanzhi vha a mangala musi vha tshi wana uri wahashu wa tshinnani we nda ḓa nae musi ri tshi guda ndi muhulwane tshivhidzoni. Muṅwe mugudiswa o ri: ‘Mufunzi wanga a nga si vhuye a zwi ita hezwo. U dalela vhapfumi fhedzi nahone arali vha tshi ḓo mu badela!’” Onoyo mugudiswa u vho ḓa miṱanganoni.

18. Vhahulwane vha nga shumisa hani zwi re kha Mishumo 20:28?

¹⁸ Gudisani na u ṱuṱuwedza mugudisi wa Bivhili. Vhoiwe vhahulwane ni na vhuḓifhinduleli vhuhulwane ha u thusa vhahuweleli uri vha vhe vha bvelelaho vhuḓinḓani na kha mushumo wa u gudisa. (Vhalani Mishumo 20:28.) Arali muhuweleli a tshi shona u fara pfunzo ya Bivhili musi ni henefho, mu fareleni yone. Jackie we ra amba nga hae u ri: “Vhahulwane vha dzulela u mmbudzisa nga ha vhagudiswa vhanga vha Bivhili. Vha a nthusa musi ndi na thaidzo ya u fara pfunzo ya Bivhili.” Hu na zwinzhi zwine vhahulwane vha nga zwi ita u itela u ṱuṱuwedza vhagudisi uri vha konḓelele. (1 Vhathes. 5:11) Jackie u dovha a ri: “Ndi a zwi takalela musi vhahulwane vha tshi nṱuṱuwedza na u mmbudza uri vha dzhiela nṱha mushumo une nda u ita. Maipfi o raloho a a nkhomolosa u fana na u nwa maḓi a rotholelaho musi ḽo vhaswa. Musi vha tshi nkhoḓa, zwi ita uri ndi ḓifhulufhele nahone zwa engedza dakalo ḽine nda ḽi wana kha wonoyu mushumo.”—Mir. 25:25.

19. Ndi mini zwine zwa nga ita uri ri takale?

¹⁹ Naho zwino hu si na ane ra khou guda nae Bivhili, ri nga thusa muṅwe muthu u vha na vhushaka ha tsini na Mudzimu na u bvela phanḓa u swika a tshi lovhedzwa. Naho ri sa ambi zwinzhi, ri nga tikedza mugudisi nga maipfi ashu o lugiselelwaho zwavhuḓi musi o fara pfunzo ya Bivhili. Ri nga vha khonani ya mugudiswa musi o ḓa Holoni na u mu vhetshela tsumbo yavhuḓi. Vhahulwane vha nga ṱuṱuwedza mugudiswa nga u ḓiṋea tshifhinga tsha u amba nae nahone vha nga ṱuṱuwedza mugudisi nga u mu gudisa na nga u mu khoḓa. Ri a takala musi hu na zwine ra nga ita naho zwi zwiṱuku, u itela u thusa muthu uri a fune Yehova na u mu shumela.