THERO I GUDWAHO 13
Shumisani Tsiko U Itela U Gudisa Vhana Vhaṋu Nga Ha Yehova
“Ndi nnyi o sikaho zwenezwi zwithu?”—YES. 40:26.
LUIMBO 11 Tsiko I Renda Mudzimu
MANWELEDZO a
1. Vhabebi vha ṱoḓa vhana vhavho vha tshi ita mini?
VHABEBI, ri a zwi ḓivha uri ni ṱoḓa uri vhana vhaṋu vha ḓivhe na u funa Yehova. Fhedzi Mudzimu ha vhonali. Nga zwenezwo, ni nga thusa hani vhana vhaṋu uri vha dzhie Mudzimu sa Muthu wa vhukuma na uri vha nga kona u vha khonani yawe?—Yak. 4:8.
2. Ndi mini zwine vhabebi vha nga zwi shumisa u itela u gudisa vhana vhavho nga ha Yehova?
2 Iṅwe nḓila ya ndeme ya u thusa vhana uri vha vhe na vhushaka ha tsini na Yehova, ndi nga u guda navho Bivhili. (2 Tim. 3:14-17) Fhedzi Bivhili i dovha ya bvisela khagala iṅwe nḓila ya u gudisa vhana nga ha Yehova. Kha bugu ya Mirero, khotsi o vhudza murwa wawe uri tsiko i nga mu thusa u guda nga ha Yehova. (Mir. 3:19-21) Ri ḓo haseledza nga ha dziṅwe nḓila dzine vhabebi vha nga dzi shumisa u itela u thusa vhana vhavho u guda nga ha Yehova vha tshi shumisa tsiko.
NI NGA SHUMISA HANI TSIKO U GUDISA VHANA VHAṊU?
3. Vhabebi vha nga thusa vhana vhavho nga nḓila-ḓe?
3 Bivhili i amba uri “naho Mudzimu ri sa mu vhoni, ri a kona u vhona zwine a vha zwone kha zwe a zwi sika.” (Vharoma 1:20) Vhabebi, ni nga vha ni tshi ḓiphiṋa vhukuma musi ni na vhana vhaṋu ni tshi khou vhona zwe Mudzimu a zwi sika. Ni nga shumisa tshenetsho tshifhinga u gudisa vhana vhaṋu nga ha zwine Mudzimu a vha zwone “kha zwe a zwi sika.” Nga zwenezwo, ri ḓo vhona zwine vhabebi vha nga zwi guda kha tsumbo ya Yesu.
4. Yesu o shumisa hani tsiko u funza vhafunziwa vhawe? (Luka 12:24, 27-30)
4 Ṱhogomelani nḓila ye Yesu a shumisa ngayo tsiko u itela u funza. Nga tshiṅwe tshifhinga o vhudza vhafunziwa vhawe uri vha sedze mafunguvhu na maluvha. (Vhalani Luka 12:24, 27-30.) Yesu o vha a tshi nga kha ḓi vha o amba nga ha tshiṅwe tshipuka kana tshimela, fhedzi o khetha u amba nga ha tshiṋoni na maluvha ane vhafunziwa vhawe vha a ḓivha zwavhuḓi. Vhafunziwa vhawe vha nga vha vho vhona mafunguvhu a tshi khou fhufha na u vhona maluvha musi vha tshi sedza ḓakani. Humbulani Yesu a tshi khou amba a tshi ita na u sumba. Ndi mini zwe a zwi ita musi o no amba nga ha dzenedzi tsumbo? O funza vhafunziwa vhawe ngudo ya ndeme nga ha Khotsi ashu wa ṱaḓulu ane a vha na mafunda na vhuthu. O vha funza uri Yehova u ḓo ṋea vhashumeli vhawe zwiḽiwa na zwiambaro samusi a tshi ṱhogomela mafunguvhu na maluvha a ḓaka.
5. Ndi zwifhio zwe Yehova a sika zwine vhabebi vha nga zwi shumisa u gudisa vhana vhavho nga ha Yehova?
5 Vhabebi, ni nga edzisa hani Yesu musi ni tshi funza vhana vhaṋu? Ni nga vhudza vhana vhaṋu nga ha zwithu zwine na zwi takalela kha tsiko. Zwi nga vha tshipuka kana tshimela tshine na tshi takalela. Musi ni tshi vha vhudza, ni vha vhudze uri tshenetsho tshithu tshi ni thusa hani u guda nga ha zwine Yehova a vha zwone. Ni nga vhudzisa ṅwana waṋu uri ndi tshipuka tshifhio kana tshimela tshine a tshi takalela. Arali na amba nga ha tshithu tshine ṅwana waṋu a tshi takalela, zwi nga mu thusa uri a ni thetshelese na uri a vhone uri tshi mu gudisa mini nga ha zwine Yehova a vha zwone.
6. Ri guda mini kha tsumbo ya mme a Christopher?
6 A zwi ṱoḓei uri vhabebi vha fhedze tshifhinga tshinzhi vha tshi khou ita ṱhoḓisiso nga ha zwipuka kana zwimela hu u itela u vhona uri zwi vha gudisa mini nga ha zwine Yehova a vha zwone. Yesu ho ngo fhedza tshifhinga tshinzhi a tshi khou amba nga nḓila ine mafunguvhu a wana ngayo zwiḽiwa na nga nḓila ine maluvha a aluwa ngayo. Naho ṅwana waṋu a tshi ṱoḓa u ḓivha zwidodombedzwa zwo engedzeaho nga ha zwe Yehova a zwi sika, nga zwiṅwe zwifhinga, u vhudzisa mbudziso na u amba nga ha tshenetsho tshithu zwi nga mu thusa uri a kone u wana mbuno. Ṱhogomelani zwe zwa itea kha Wahashu Vho Christopher musi vha tshee ṅwana. Vha ri: “Mme anga vho vha vha tshi amba zwithu zwi leluwaho zwe zwa ri thusa uri ri dzhiele nṱha tsiko. Sa tsumbo, musi ro ima tsini na dzithavha, vho vha vha tshi ri: ‘Ḓanu vhona uri iyi thavha ndi khulwane lungafhani na uri yo naka hani! Zwithu zwe Yehova a zwi ita ndi zwavhuḓi, a si zwone?’ Kana, musi ri tsini na lwanzhe, vho vha vha tshi ri: ‘Ḓanu vhona aḽa magabelo! Mudzimu u na maanḓa, a si zwone?’” Vho Christopher vha ri: “Zwenezwo zwithu zwo vha zwi tshi ita uri ri humbulisise nga ha tsiko.”
7. Ni nga gudisa hani vhana vhaṋu uri vha humbulisise nga ha tsiko?
7 Musi ṅwana a tshi khou aluwa, ni nga mu gudisa uri a humbulisise nga ha zwithu zwe Yehova a zwi sika na u vhona uri zwi ri gudisa mini nga ha zwine Yehova a vha zwone. Ni nga kha ḓi amba nga ha tshithu tshithihi tshe Yehova a tshi sika nahone na vhudzisa ṅwana waṋu uri tshenetsho tshithu tshi mu gudisa mini nga ha Yehova. Phindulo yawe i nga ni mangadza.—Mat. 21:16.
NDI LINI HUNE NA NGA SHUMISA TSIKO U GUDISA VHANA VHAṊU?
8. Ndi zwibuli zwifhio zwe vhabebi vha Vhaisiraele vha vha vha tshi zwi wana musi vha tshi khou “tshimbila nḓilani”?
8 Vhabebi vha Vhaisiraele vho vha vho vhudzwa uri vha gudise vhana vhavho musi vha tshi khou “tshimbila nḓilani.” (Dot. 11:19) Dzenedzo nḓila dzo vha dzi tshi fhira vhukati ha ḓaka ḽa Isiraele. Henefho ho vha hu tshi wanala zwipuka, zwiṋoni na maluvha o fhambanaho. Musi miṱa ya Vhaisiraele i tshi khou tshimbila kha dzenedzo nḓila, vhabebi vho vha vha tshi wana tshibuli tsha u gudisa vhana vhavho nga ha zwithu zwe Yehova a zwi sika. Zwenezwo zwi tou vha tsumbo ya uri na vhoiwe vhabebi ni nga wana zwibuli zwi fanaho zwa u gudisa vhana vha vhoiwe nga ha tsiko. Ṱhogomelani uri vhaṅwe vhabebi vho zwi itisa hani.
9. Ndi mini zwine na zwi guda kha tsumbo ya Vho Punitha na Katya?
9 Vhaṅwe mme vhane vha pfi Vho Punitha, vhane vha dzula ḓoroboni khulwane ngei India, vha ri: “Musi ri tshi dalela mashaka ashu vhane vha dzula mahayani, ri shumisa tshenetsho tshibuli u thusa vhana vhashu uri vha gude nga ha zwithu zwavhuḓi zwe Yehova a zwi sika. Ndi wana zwi tshi lelutshela vhananga u pfesesa khwine nga ha tsiko musi vhe kule na ḓorobo hune ha vha na nyavha-nyavha.” Vhabebi, tshifhinga tshine na tshi fhedza na vhana vhaṋu no dzula fhethu havhuḓi, ho dzikaho ni tshi khou vhona tsiko, a vha nga tshi hangwi. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Katya wa ngei Moldova, u ri: “Zwithu zwavhuḓi zwine nda zwi humbula zwe zwa itea musi ndi tshee muṱuku, ndi tshifhinga tshe nda tshi fhedza na vhabebi vhanga ri mahayani. Ndi a livhuwa uri vhabebi vhanga vho ngudisa ndi tshee muṱuku uri ndi sedze zwithu zwe Yehova a zwi sika na u vhona zwine a vha zwone kha zwenezwo zwithu.”
10. Vhabebi vha nga ita mini arali zwi tshi vha konḓela u fara lwendo lwa u ya kule na ḓorobo? (Sedzani bogisi “ Zwine Zwa Nga Thusa Vhabebi.”)
10 Ni nga ita mini arali ni sa koni u ya mahayani u guda nga ha tsiko? Muṅwe wahashu ane a pfi Amol ane a dzula ngei India u ri: “Hune nda dzula hone, vhabebi vha shuma awara nnzhi nahone u ya mahayani zwi a ḓura. Naho zwo ralo, ni nga kona u amba nga ha zwe Yehova a zwi sika na u amba nga ha zwine Yehova a vha zwone musi no ya phakhani kana no ima kha baḽikhoni.” Arali na nga sedza tsini na hune na dzula hone, ni nga kona u vhona zwe Yehova a zwi sika zwine na nga zwi sumbedza vhana vhaṋu. (Ps. 104:24) Ni nga vhona zwiṋoni, zwikhokhonono, zwimela na zwiṅwe. Karina ane a dzula ngei Dzheremane, u ri: “Mme anga vha a funa maluvha. Nga zwenezwo, musi ndi tshee muṱuku, tshifhinga tshoṱhe musi ri tshi khou tshimbila roṱhe, vho vha vha tshi ntsumbedza maluvha.” Vhabebi, ni nga shumisa dzividio na khandiso dzi ambaho nga ha tsiko dzo itwaho nga ndangulo yashu u itela u gudisa vhana vhaṋu. Hu sa londwi uri ni dzula ngafhi, ni nga kona u thusa vhana vhaṋu u vhona zwe Yehova a zwi sika. Zwino kha ri ambe nga zwiṅwe zwa zwine Yehova a vha zwone zwine na nga kona u zwi funza vhana vhaṋu.
‘RI A KONA U VHONA ZWINE YEHOVA A VHA ZWONE’
11. Vhabebi vha nga thusa hani vhana vhavho u vhona uri Yehova u na lufuno?
11 Ni nga sumbedza vhana vhaṋu uri nḓila ine zwipuka zwa ṱhogomela ngayo vhana vhazwo i sumbedza uri Yehova u na lufuno. (Mat. 23:37) Ni nga vha sumbedza zwithu zwo fhambanaho zwine ra ḓiphiṋa ngazwo zwe Yehova a zwi sika. Karina we ra amba nga hae u ri: “Musi ri tshi khou tshimbila, mme anga vho vha vha tshi nṱuṱuwedza uri ndi sedze nḓila ye maluvha a fhambana ngayo na nḓila yavhuḓi ye a naka ngayo ine ya sumbedza lufuno lune Yehova a vha nalwo. Naho ho no fhela miṅwaha, ndi kha ḓi sedza maluvha o fhambanaho, nḓila ye a sikwa ngayo na mivhala yao. Zwi nthusa u vhona uri Yehova u a ri funa.”
12. Vhabebi vha nga thusa hani vhana vhavho u guda nga ha vhuṱali ha Yehova? (Phisalema 139:14) (Sedzani tshifanyiso.)
12 Thusani vhana vhaṋu u guda nga ha vhuṱali ha Yehova. Yehova o ṱalifha u fhira vhathu. (Vharoma 11:33) Sa tsumbo, ni nga kha ḓi haseledza nga ha nḓila ine maḓi a ḓimuwa ngayo, a ya nṱha a ita makole, eneo makole a tshimbila a songo tikwa nga tshithu. (Yobo 38:36, 37) Ni nga haseledza na nga ha nḓila yavhuḓi ye muvhili wa muthu wa sikwa ngayo. (Vhalani Phisalema 139:14.) Ṱhogomelani uri muṅwe khotsi ane a pfi Vladimir o zwi itisa hani. U ri: “Ḽiṅwe ḓuvha ṅwana washu o wa kha baisigira nahone a vhaisala. Nga murahu ha maḓuvha a si gathi, tshilonda tshawe tsha fhola. Nṋe na mufumakadzi wanga ra mu ṱalutshedza uri Yehova o ri sika nga nḓila ine mivhili yashu ya kona u ḓifhodza. Ro dovha ra mu vhudza uri a hu na tshithu na tshithihi tsho itwaho nga muthu tshine tsha kona u ita zwenezwo. Sa tsumbo, musi goloi yo tshinyala nga murahu ha khombo, a i koni u ḓilugisa. Zwenezwi zwo thusa murwa washu uri a pfesese uri Yehova u na vhuṱali.”
13. Vhabebi vha nga thusa hani vhana vhavho u guda nga ha maanḓa ane Mudzimu a vha nao? (Yesaya 40:26)
13 Yehova u ṱoḓa uri ri lavhelese ṱaḓulu ri vhone nḓila ine a vha na maanḓa ngayo nge a ita ṋaledzi dzoṱhe na u ita uri dzi dzule dzi henengei. (Vhalani Yesaya 40:26.) Ni nga ṱuṱuwedza vhana vhaṋu uri vha sedze ṱaḓulu nahone vha humbulisise nga ha zwine vha khou zwi vhona. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini wa ngei Taiwan ane a pfi Tingting, u kha ḓi humbula zwe zwa itea musi a tshi kha ḓi vha muṱuku. U ri: “Tshiṅwe tshifhinga nṋe na mme anga ro ṱuwa ra ya kule na ḓorobo. Ri henengei ra sedza ṱaḓulu ra vhona dziṋaledzi samusi henefho ho vha hu si na mavhone u fana na ḓoroboni. Nga tshenetsho tshifhinga ndo vha ndi tshi khou vhilaela uri ndi nga si kone u bvela phanḓa ndi tshi fhulufhedzea kha Yehova ngauri vhane nda dzhena navho tshikolo vho vha vha tshi khou ita uri u thetshelesa Yehova zwi nkonḓele. Mme anga vho nṱuṱuwedza uri ndi humbule nga ha maanḓa e Yehova a a shumisa u sika ṋaledzi dzoṱhe na uri ndi humbule uri a nga shumisa eneo maanḓa u nthusa uri ndi kone u sedzana na thaidzo dzine nda khou ṱangana nadzo. Musi ndo no vhona tsiko kha lwonolwo lwendo, ndo vha ndi tshi vho ṱoḓa u ḓivha Yehova nga ho engedzeaho nahone ndo ḓivhudza uri ndi khou ṱoḓa u mu shumela nga mafulufulu.”
14. Vhabebi vha nga shumisa hani tsiko u itela u thusa vhana vhavho u vhona uri Yehova ndi Mudzimu o takalaho?
14 Zwithu zwe Yehova a zwi sika zwi ita uri ri vhone uri Yehova ndi Mudzimu o takalaho nahone u ṱoḓa na riṋe ri tshi takala. Vhorasaintsi vho tumbula uri vhunzhi ha zwipuka zwi a tamba, u katela na zwiṋoni na khovhe. (Yobo 40:20) Naa vhana vhaṋu vha a sea musi vha tshi vhona zwipuka zwi tshi khou tamba? Khamusi vha a takala musi vha tshi vhona zwimange zwi tshi khou gidimedza bola na zwibwanana zwi tshi khou tamba. Tshifhingani tshi ḓaho musi ni tshi vhona vhana vhaṋu vho takala vha tshi khou vhona zwipuka zwi tshi khou tamba, ni nga vha humbudza uri ri shumela Mudzimu o takalaho.—1 Tim. 1:11.
ḒIPHIṊENI NGA TSIKO YA YEHOVA SA MUṰA
15. Ndi mini zwine vhabebi vha nga ita uri vhana vhavho vha kone u vha somolela zwa haṋwani? (Mirero 20:5) (Sedzani tshifanyiso.)
15 Nga zwiṅwe zwifhinga, vhabebi vha wana zwi tshi konḓa u ita uri vhana vhavho vha vha vhudze thaidzo dzine vha khou ṱangana nadzo. Arali zwo tou ralo kha inwi, ni tea u wana nḓila uri vhana vhaṋu vha ni vhudze thaidzo dzine vha khou sedzana nadzo. (Vhalani Mirero 20:5.) Vhaṅwe vhabebi vha wana zwi tshi vha lelutshela u amba na vhana vhavho musi vha tshi khou ḓiphiṋa nga tsiko ya Yehova. Ndi ngani? Tshiṅwe tshiitisi ndi uri hu vha hu si na zwithu zwinzhi zwine zwa nga thithisa vhana uri vha ambe na vhabebi vhavho. Muṅwe khotsi ane a pfi Masahiko wa ngei Taiwan o amba tshiṅwe tshiitisi. O ri: “Musi nṋe na mufumakadzi wanga ro ḓibvisa na vhana vhashu, ri tshi khou gonya dzithavha kana ri tshi khou tshimbila tsini na lwanzhe, zwi ita uri vha vhofholowe u amba na riṋe. Zwenezwo zwi ita uri zwi vha lelutshele u ri somolela zwa haṋwani.” Katya we ra amba nga hae u ri: “Musi tshikolo tshi tshi bva, mme anga vho vha vha tshi nnyisa phakhani yavhuḓi vhukuma. Zwo vha zwo leluwa uri ndi ambe navho nga zwe zwa itea tshikoloni na nga ha zwine zwa khou mmbilaedzisa musi ro ḓigeḓa nga u ralo.”
16. Miṱa i nga ḓiphiṋa hani na u ḓigeḓa musi i tshi khou vhona zwe Yehova a zwi sika?
16 Tsiko ya Yehova i dovha ya thusa miṱa uri vha ḓigeḓe, vha ḓiphiṋe na uri vha khwaṱhise vhushaka vhune vha vha naho. Bivhili i amba uri hu na “tshifhinga tsha u sea” na “tshifhinga tsha u fhufha-fhufha.” (Muh. 3:1, 4, ṱms.) Yehova o sika fhethu hunzhi havhuḓi kha ḽifhasi hune ra nga kona u ya ra ḓiphiṋa nga u ita zwine ra zwi funa. Miṱa minzhi i ḓiphiṋa nga u ya vhugalaphukha, u ya dzithavhani u rwiwa nga muya kana lwanzheni. Vhaṅwe vhana vha funa u tamba dziphakhani, u vhona dziphukha, u bambela mulamboni, damuni kana lwanzheni. Ri na zwikhala zwinzhi zwa u ḓiphiṋa nga zwithu zwe Yehova a zwi sika.
17. Ndi ngani vhabebi vha tshi tea u thusa vhana vhavho uri vha ḓiphiṋe nga zwithu zwe Yehova a zwi sika?
17 Shangoni ḽiswa, vhabebi na vhana vha ḓo ḓiphiṋa nga zwe Yehova a zwi sika u fhira naho hu lini. Nga tshenetsho tshifhinga ri ḓo vha ri si na tshiitisi tsha u ofha zwipuka, na zwone zwi si tsha ri shavha. (Yes. 11:6-9) Ri ḓo ḓiphiṋa lwa tshoṱhe nga zwithu zwe Yehova a zwi sika. (Ps. 22:26) Vhabebi, ni songo lindela shango ḽiswa ḽi tshi swika uri ni kone u gudisa vhana vhaṋu u ḓiphiṋa nga tsiko. Musi ni tshi khou gudisa vhana vhaṋu nga ha Yehova ni tshi shumisa tsiko, vha ḓo tendelana na maipfi a Khosi Davida ane a ri: “Iwe Yehova, . . . a hu na mishumo ine ya nga yau.”—Ps. 86:8.
LUIMBO 134 Vhana Ndi Mukovhe U Bvaho Ha Mudzimu
a Vhunzhi ha vhahashu a vha hangwi tshifhinga tshe vha tshi fhedza na vhabebi vhavho vha tshi khou ḓiphiṋa nga zwithu zwa tsiko. A vha hangwi nḓila ye vhabebi vhavho vha vha gudisa zwine Yehova a vha zwone vha tshi shumisa tsiko. Arali ni na vhana, ni nga shumisa hani tsiko u vha gudisa zwine Yehova a vha zwone? Ino thero i ḓo fhindula yeneyo mbudziso.