1. Ndi ngudo ifhio i khuthadzaho ye Yehova a i gudisa Abrahamu?

 TSHIFHINGANI tsha kale, Mudzimu o shumisa muruṅwa u itela u vhudza Abrahamu uri o vha a tshi ḓo fhelisa Sodoma na Gomora. Abrahamu o vha e na lutendo kha Mudzimu, fhedzi zwo mu konḓela u pfesesa eneo mafhungo. O vhudzisa Mudzimu uri: “Naa u ḓo fhelisa vhavhuya khathihi na vhavhi? . . . Naa Muhaṱuli wa ḽifhasi ḽoṱhe a nga si ite zwo lugaho?” (Gen. 18:23-33) Yehova o gudisa khonani yawe Abrahamu ngudo ya ndeme a sa mu fheleli mbilu ya uri: Mudzimu a nga si vhuye a fhelisa vhathu vho lugaho. Yeneyi ngudo i a ri khuthadza ṋamusi.

2. Ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri vhe na vhungoho ha uri Yehova u haṱula nga nḓila yo lugaho na khathutshelo?

² Ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri vhe na vhungoho ha uri musi Yehova a tshi haṱula u haṱula nga nḓila yo lugaho na khathutshelo? Ndi u ḓivha uri “Yehova u vhona zwi re mbiluni” dza vhathu. (1 Sam. 16:7) Zwavhuḓivhuḓi, u ḓivha “mbilu ya muthu muṅwe na muṅwe.” (1 Dzikh. 8:39; 1 Koron. 28:9) Yeneyo ndi ngoho i mangadzaho. Yehova o ṱalifha u fhira nḓila ye riṋe ra ṱalifha ngayo, nga zwenezwo, a si tshifhinga tshoṱhe hune ra nga pfesesa uri ndi ngani a tshi ita dziṅwe phetho. Zwenezwo ndi zwone zwo ṱuṱuwedzaho muapostola Paulo uri a ambe uri: ‘A hu na muthu ane a pfesesa nḓila ine Yehova a haṱula ngayo.’​—Vharoma 11:33.

3-4. Ndi mbudziso dzifhio dzine nga tshiṅwe tshifhinga ra ḓivhudzisa dzone nahone ndi mini zwine ra ḓo zwi haseledza kha ino thero? (Yohane 5:28, 29)

³ Naho ri tshi ḓivha uri Yehova u dzulela u ita zwithu nga nḓila yo lugaho, ri nga ḓivhudzisa mbudziso dzi ngaho dze Abrahamu a ḓivhudzisa dzone. Ri nga ḓivhudzisa uri: ‘Vhathu vhe Yehova a vha fhelisa, u fana na vhathu vha Sodoma na Gomora, naa zwi nga konadzea uri vha dovhe vha tshile? Naa hu nga vha na vhaṅwe  vhavho vhane vha nga katelwa musi Mudzimu a tshi vusa “vha songo lugaho”?’​—Mish. 24:15.

⁴ Kha ri vusuluse zwine ra zwi pfesesa nga ha mvuwo. Zwenezwino ro khwinisa nḓila ine ra pfesesa ngayo zwine mvuwo ya vhane “vha ḓo vuswa uri vha tshile” na mvuwo ya vhane “vha ḓo vuswa uri vha haṱulwe” ya amba zwone. a (Vhalani Yohane 5:28, 29.) Kwonoku kupfesesele kuswa kwo ita uri ri ite tshanduko kha nḓila ine ra pfesesa ngayo zwine ra ḓo zwi haseledza kha ino thero na kha thero i tevhelaho. Malugana na nḓila yo lugaho ine Yehova a haṱula ngayo, ri ḓo thoma nga u haseledza uri ndi mini zwine ra sa zwi ḓivhe na uri ndi mini zwine ra zwi ḓivha.

ZWINE RA SA ZWI ḒIVHE

5. Ndi mini zwe khandiso dzashu dza zwi amba tshifhingani tsho fhelaho nga ha vhathu vho fheliswaho nga Yehova vha Sodoma na Gomora?

⁵ Tshifhingani tsho fhiraho, khandiso dzashu dzo amba uri vhathu vhe vha fheliswa nga Yehova vha fanaho na vhathu vha Sodoma na Gomora a vha nga ḓo vuswa. Fhedzi nga murahu ha u ita ṱhoḓisiso yo engedzeaho na u rabela nga ha eneo mafhungo nga ho engedzeaho, ro wana uri ri nga si kone u vha na vhungoho ho fhelelaho nga ha zwenezwo. Ndi ngani?

6. Ndi dzifhio dziṅwe tsumbo dza nḓila ye Yehova a haṱula ngayo vhathu vha songo lugaho nahone ndi mini zwine ra si zwi ḓivhe?

⁶ Kha ri haseledze nga ha dziṅwe tsumbo dzi bvaho Bivhilini dzi tshimbidzanaho na zwenezwi. Hu na zwiitea zwo vhalaho zwi re Bivhilini zwi ambaho nga ha nḓila ye Yehova a haṱula ngayo vhathu vha songo lugaho. Sa tsumbo, hu na vhathu vho lovhaho nga tshifhinga tsha Maḓi Mahulu vhane mbalo yavho a i ḓivhei, tshaka dza sumbe dze Yehova a laedza vhathu vhawe uri vha dzi fhelise musi vha tshi dzhena Shangoni ḽo Fhulufhedziswaho na maswole a 185 000 a Vhaasuri e a fheliswa nga muruṅwa wa Yehova nga vhusiku vhuthihi. (Gen. 7:23; Dot. 7:1-3; Yes. 37:36, 37) Kha zwenezwi zwiitea zwoṱhe, naa Bivhili i a ri ṋea vhuṱanzi ho eḓanaho ha uri Yehova o fhelisa vhenevho vhathu lwa tshoṱhe, na uri a nga si tsha dovha a vha vusa? Hai, a i ri ṋei honoho vhuṱanzi. Ndi ngani ri tshi ralo?

7. Ndi mini zwine ra sa zwi ḓivhe nga ha vhathu vhe vha fheliswa nga Maḓi Mahulu kana vhe vha fheliswa musi Vhaisiraele vha tshi dzhia shango ḽa Kanana? (Sedzani tshifanyiso.)

⁷ Kha tsumbo dze ra amba nga hadzo, a ri ḓivhi uri Yehova o haṱula hani muthu muṅwe na muṅwe. A ri ḓivhi arali vhathu vho vhulawaho vho vha na tshibuli tsha u guda nga ha Yehova na u rembuluwa. Malugana na tshifhinga tsha Maḓi Mahulu, Bivhili i ri vhudza uri Noaxe o ‘huwelela nga ha u luga.’ (2 Pet. 2:5) Fhedzi Bivhili a i ri vhudzi uri musi a tshi khou fhaṱa gungwa, o lingedza u huwelela kha vhathu vhoṱhe ḽifhasini vhe vha vha vha tshi ḓo fheliswa nga Maḓi Mahulu. Nga hu fanaho, a ri ḓivhi arali vhathu vhoṱhe vhe vha vha vha tshi dzula Kanana vho wana tshibuli tsha u guda nga ha Yehova na u shandula nḓila dzavho.

8. Ndi mini zwine ra si zwi ḓivhe nga ha vhathu vha Sodoma na Gomora?

⁸ Hu pfi mini nga vhathu vha Sodoma na Gomora vhe vha fheliswa nga Yehova? Loto we a vha e munna o lugaho o vha a tshi dzula navho. Fhedzi a ri ḓivhi arali Loto o huwelela kha vhenevho vhathu vhoṱhe. Vho vha vhe vhavhi, fhedzi naa muṅwe na muṅwe wavho o vha a tshi ḓivha zwo lugaho na zwi songo lugaho? Humbulani nga ha tshigwada tsha vhanna vhe vha vha vha tshi khou ṱoḓa u ita zwa vhudzekani na vhaeni vha Loto. Bivhili i amba uri tshenetsho tshigwada tsho vha tshi tshi thoma “u bva kha mutukana u swika kha mukalaha.” Zwenezwi zwi sumbedza uri vhoṱhe vho alutshela vhukati ha vhathu vhane vha ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani, khamusi a vho ngo wana na tshibuli tsha u guda milayo ya Yehova. (Gen. 19:4; 2 Pet. 2:7) Naa ri a ḓivha zwa vhukuma uri Yehova Mudzimu wa khathutshelo o haṱulela vhenevho vhathu lufu na uri ha tsha ḓo dovha a vha vusa? Yehova  o khwaṱhisedza Abrahamu uri ho vha hu si na na vhathu vhane vha swika fumi vho lugaho kha wonoyo muḓi. (Gen. 18:32) Ngauralo, vho vha vhe vhathu vha songo lugaho nahone zwo vha zwo tea uri Yehova a vha fhelise nga nṱhani ha zwiito zwavho. Fhedzi naa ri nga vha na vhungoho ha uri a hu na na muthihi wavho ane a ḓo vuswa musi hu tshi ‘vuswa vha songo lugaho?’ Hai, a ri na vhungoho ha zwenezwo.

9. Ndi mini zwine ra sa zwi ḓivhe nga ha Salomo?

⁹ Kha ḽiṅwe sia, ri a vhala Bivhilini nga ha vhathu vho lugaho vhe vha shanduka vha si tsha vha vhathu vho lugaho. Khosi Salomo ndi tsumbo ya vhenevho vhathu. O vha a tshi ḓivha uri Yehova u hani na uri u fanela u mu gwadamela hani nahone Yehova o mu fhaṱutshedza zwihulu. Fhedzi nga murahu Salomo o thoma u gwadamela midzimu ya mazwifhi. Vhuvhi hawe ho sinyusa Yehova zwihulu nahone zwa ita uri lushaka lwoṱhe lwa Isiraele lu tambule lwa miṅwaha minzhi. Musi Salomo a tshi lovha, Bivhili i amba uri o “vhulungwa na vhomakhulukuku wawe” u katela na vhanna vha fhulufhedzeaho vha ngaho Khosi Davida. (1 Dzikh. 11:5-9, 43; 2 Dzikh. 23:13) Fhedzi ngauri Bivhili i ri o vhulungwa na vhomakhulukuku wawe, naa zwi amba uri u ḓo vuswa? Bivhili a i ri vhudzi. Vhaṅwe vha nga humbula uri Salomo u ḓo vuswa ngauri Bivhili i amba uri “o faho o vhofhololwa kha zwivhi zwawe.” (Vharoma 6:7) Zwenezwo ndi ngoho, fhedzi a zwi ambi uri muthu muṅwe na muṅwe o faho u ḓo vuswa, zwa tou nga o wana ndugelo ya u dovha hafhu a tshila. Mvuwo ndi tshifhiwa tshi bvaho kha Mudzimu washu wa lufuno. Tshenetsho tshifhiwa u tshi ṋea vhane a ṱoḓa u vha ṋea tshikhala tsha u mu shumela lwa tshoṱhe. (Yobo 14:13, 14; Yoh. 6:44) Naa Salomo u ḓo wana tshenetsho tshifhiwa? Yehova ndi ene ane a ḓivha phindulo; riṋe a ri ḓivhi. Zwine ra zwi ḓivha ndi uri Yehova u ḓo ita zwo lugaho.

ZWINE RA ZWI ḒIVHA

10. Yehova u ḓipfa hani nga ha u fhelisa vhathu? (Hesekiele 33:11) (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁰ Vhalani Hesekiele 33:11. Musi zwi tshi ḓa kha nḓila ine a haṱula ngayo vhathu, Yehova u a ri dzumbululela nḓila ine a ḓipfa ngayo. Muapostola Petro o hevhedzwa uri a ṅwale maipfi ane a fana na o ṅwalwaho nga muporofita Hesekiele, ane a ri ‘Yehova ha ṱoḓi na muthu na muthihi a tshi fheliswa.’ (2 Pet. 3:9) Yeneyo ngoho nga ha mvuwo i ita uri ri ḓivhe uri Yehova ha takaleli u ṱavhanya u fhelisa vhathu lwa tshoṱhe. U na khathutshelo khulu nahone u sumbedza khathutshelo tshifhinga tshoṱhe musi zwi tshi konadzea.

11. Ndi vhonnyi vhane vha sa ḓo vuswa nahone zwenezwo ri zwi ḓivha hani?

¹¹ Ndi mini zwine ra zwi ḓivha nga ha vhathu vhane vha sa ḓo vuswa? Bivhili i amba nga ha tsumbo dzi si gathi dza vhathu vhane vha sa ḓo vuswa. b Yesu o amba uri Yudasi ha nga ḓo vuswa. (Marko 14:21; Yoh. 17:12 c) Yudasi o shandukela Yehova na Murwa wawe a tshi zwi ḓivha nahone o zwi ita nga khole. (Marko 3:29 d) Nga hu fanaho, Yesu o amba uri na vhaṅwe vharangaphanḓa vha vhurereli vhe vha mu pikisa vha ḓo fa nahone a vha nga vusiwi. (Mat. 23:33; sedzani study note tsha Yohane 19:11 fhasi ha “the man.”) Nahone muapostola Paulo o sevha uri vhagunei vha sa rembuluwi a vha nga vusiwi.​—Vhahev. 6:4-8; 10:29.

12. Ndi mini zwine ra zwi ḓivha nga ha nḓila ine Yehova a khathutshela ngayo? Ṋeani tsumbo.

¹² Ndi mini zwine ra zwi ḓivha nga ha khathutshelo ya Yehova? Yehova u sumbedza hani uri ha ‘ṱoḓi na muthu na muthihi a tshi fheliswa’?  Kha ri haseledze nga ha nḓila ye a khathutshela ngayo vhathu vhe vha ita zwivhi zwihulwane. Khosi Davida o ita zwivhi zwihulwane zwi ngaho u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na u vhulaya. Naho zwo ralo, Davida o rembuluwa nahone Yehova a mu khathutshela na u mu hangwela. (2 Sam. 12:1-13) Ho vha na tshifhinga tshe Khosi Manase a vha e muvhi muhulu. Na kha honoho vhuimo, nga nṱhani ha uri Manase o rembuluwa, Yehova o mu khathutshela na u mu hangwela. (2 Koron. 33:9-16) Dzenedzi tsumbo dzi tou ri humbudza uri Yehova u a khathutshela musi hu na tshiitisi tsha uri a ite nga u ralo. U ḓo vusa vhenevho vhathu ngauri vho ṱhogomela uri vho ita zwivhi nahone vha rembuluwa.

13. (a) Ndi ngani Yehova o khathutshela vhathu vha Ninive? (b) Yesu o amba mini nga ha Vhaninive?

¹³ Ri dovha ra ḓivha nga ha nḓila ye Yehova a khathutshela ngayo Vhaninive. Mudzimu o vhudza Yona uri: “Ndo pfa nga ha vhuvhi havho.” Fhedzi musi vha tshi rembuluwa kha vhuvhi havho, Yehova o vha hangwela. Yehova o sumbedza u vha na khathutshelo khulu u fhira Yona. Yona o vha o sinyuwa nahone Yehova o mu humbudza uri Vhaninive ‘vho vha vha sa ḓivhi zwo lugaho na zwi songo lugaho.’ (Yona 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Nga murahu, Yesu o shumisa yeneyo tsumbo u itela u funza nga ha nḓila ine Yehova a haṱula na u khathutshela ngayo. Yesu o amba uri “nga ḓuvha ḽa khaṱhulo” vhathu vha Ninive vha ḓo vuswa.​—Mat. 12:41.

14. Hu ḓo itea mini kha Vhaninive musi vha tshi “vuswa uri vha haṱulwe”?

¹⁴ Fhedzi zwi amba mini uri vhathu vha Ninive vha ḓo “vuswa” nga ḓuvha ḽa “khaṱhulo”? Yesu o funza nga ha mvuwo ya vhane vha ḓo “vuswa uri vha haṱulwe” tshifhingani tshi ḓaho. (Yoh. 5:29) O vha a tshi khou ambela kha tshifhinga tsha u Vhusa Hawe Lwa Miṅwaha Ya Tshigidi, nga tshenetsho tshifhinga “vho lugaho na vha songo lugaho” vha ḓo vuswa. (Mish. 24:15) Vha songo lugaho vha ḓo “vuswa uri vha haṱulwe.” Zwenezwi zwi khou amba uri musi vhenevho vhathu vho no vuswa, Yehova na Yesu vha ḓo sedza arali vha tshi khou thetshelesa na u shumisa zwithu zwine vha ḓo vha vha tshi khou zwi guda. Arali Muninive o vuswaho a hana u ṱanganela kha vhurabeli ho kunaho, Yehova ha nga ḓo mu tendela a tshi bvela phanḓa a tshi tshila. (Yes. 65:20) Fhedzi vhoṱhe vhane vha khetha u gwadamela Yehova nga u fhulufhedzea, vha ḓo wana tshibuli tsha u tshila lwa tshoṱhe.​—Dan. 12:2.

15. (a) Ndi ngani ri songo tea u amba uri a hu nga ḓo vuswa muthu na muthihi kha vhathu vhe vha fheliswa Sodoma na Gomora? (b) Yuda o vha tshi khou amba uri mini nga maipfi a re kha Yuda 7? (Sedzani bogisi “ Yuda O Vha A Tshi Khou Amba Uri Mini?”)

 ¹⁵ Musi Yesu a tshi amba nga ha vhathu vha Sodoma na Gomora, o amba uri zwi ḓo vha lelutshela nga “Ḓuvha ḽa Khaṱhulo” u fhira vhathu vhe vha mu hana na u hanedza zwe a zwi funza. (Mat. 10:14, 15; 11:23, 24; Luka 10:12) O vha a tshi khou amba mini? Naa Yesu o vha a tshi khou shumisa figara ya muambo ya ḽiṋaṋedzi u itela u sumbedza uri vhathu vhe vha vha vha tshi khou tshila nga tshifhinga tshawe vho vha vhe vhavhi u fhira vhathu vha Sodoma na Gomora? Hai. Ni humbule uri musi Yesu Kristo a tshi amba uri vhathu vha Ninive ‘vha ḓo vuswa nga ḓuvha ḽa khaṱhulo,’ o vha a tshi khou amba uri zwi ḓo itea zwa vhukuma. “Ḓuvha ḽa Khaṱhulo” ḽe Yesu a amba nga haḽo musi a tshi amba nga ha vhathu vha Sodoma na Gomora ḽo vha ḽi songo fhambana na “Ḓuvha ḽa Khaṱhulo” ḽe a amba nga haḽo musi a tshi amba nga ha vhathu vha Ninive. Vhathu vha Sodoma na Gomora vho ita zwithu zwivhi u fana na vhathu vha Ninive. Fhedzi vhathu vha Ninive vho wana tshibuli tsha u rembuluwa. Zwiṅwe hafhu, ni humbule zwe Yesu a amba nga ha vhane vha ḓo “vuswa uri vha haṱulwe.” O amba uri vhaṅwe vhane vha ḓo vuswa vha ḓo vha vhe vhathu “vhe vha ita zwivhi.” (Yoh. 5:29) Ngauralo, zwi vhonala u nga hu na fhulufhelo ḽa uri vhaṅwe vha vhathu vha Sodoma na Gomora vha nga vuswa. Nahone ri nga vha na tshibuli tsha u vha gudisa nga ha Yehova na Yesu Kristo.

16. Ndi zwifhio zwine ra zwi ḓivha malugana na uri ndi vhafhio vhane Yehova a ḓo nanga u vha vusa? (Yeremia 17:10)

¹⁶ Vhalani Yeremia 17:10. Kha yeneyi vese ri vhala nga ha zwine ra zwi ḓivha nga ha nḓila ine Yehova a haṱula ngayo: Tshifhinga tshoṱhe Yehova ndi ene ane a ‘ṱolisisa mbilu na mihumbulo.’ Musi a tshi ita phetho ya uri ndi vhafhio vhane a ḓo vha vusa, u ḓo ‘ṋea muṅwe na muṅwe u ya nga nḓila dzawe.’ Yehova u ḓo khwaṱhisa tshanḓa musi zwo tea fhedzi a khathutshela musi zwi tshi konadzea. Ngauralo, a ro ngo tea u humbula uri muthu ha nga ḓo vuswa nga nnḓa ha musi arali ri na vhungoho ha uri Bivhili yo amba nga u ralo.

“MUHAṰULI WA ḼIFHASI ḼOṰHE” U ḒO ITA “ZWO LUGAHO”

17. Hu ḓo itea mini kha vhathu vho lovhaho?

¹⁷ Ho no lovha vhathu vha dzimiḽioni u bva tshee Adamu na Eva vha ṱanganela na Saṱhane  kha u shandukela Yehova. ‘Lufu lune lwa vha swina’ lwo no fhedza vhathu vhanzhi. (1 Vhakor. 15:26) Hu ḓo itea mini kha vhenevho vhathu vhoṱhe? Tshivhalo tshiṱuku tsha vhatevheli vha Yesu Kristo vha 144 000 vha ḓo vuswa uri vha tshile ṱaḓulu lwa tshoṱhe. (Nzumb. 14:1) Tshigwada tsha vhanna na vhafumakadzi vha fhulufhedzeaho vhane vha funa Yehova vha ḓo vha tshipiḓa tsha mvuwo ya “vho lugaho” nahone vha ḓo tshila lwa tshoṱhe kha ḽifhasi arali vha dzula vha tshi fhulufhedzea kha Miṅwaha Ya Tshigidi Ya U Vhusa Ha Kristo na musi vha tshi lingwa lwa u fhedzisela. (Dan. 12:13; Vhahev. 12:1) Zwiṅwe hafhu, kha Miṅwaha Ya Tshigidi Ya U Vhusa Ha Kristo, vhathu “vha songo lugaho,” u katela na vhathu vhe vha si wane tshibuli tsha u shumela Yehova kana “vhe vha ita zwivhi,” vha ḓo wana tshibuli tsha u shandula nḓila dzavho vha vha vhashumeli vha Yehova vha fhulufhedzeaho. (Luka 23:42, 43) Naho zwo ralo, vhaṅwe vhathu vho vha vhe vhavhi, vho ḓiimisela u shandukela Yehova lwe Yehova a ita phetho ya uri a vha nga ḓo vusiwa na luthihi.​—Luka 12:4, 5.

18-19. (a) Ndi ngani ri tshi nga fhulufhela nḓila ine Yehova a ḓo haṱula ngayo vho lovhaho? (Yesaya 55:8, 9) (b) Ri ḓo haseledza mini kha thero i tevhelaho?

¹⁸ Naa ri nga vha na vhungoho ha uri musi Yehova a tshi haṱula vhathu u dzulela u vha haṱula nga nḓila yo lugaho? Ee! Na Abrahamu o vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova ha khakhi, uri o ṱalifha u fhira vhoṱhe na uri ndi “Muhaṱuli wa ḽifhasi ḽoṱhe” a re na khathutshelo. O gudisa Murwa wawe na u mu ṋea vhuḓifhinduleli ha u haṱula vhoṱhe. (Yoh. 5:22) Yehova na Yesu vha a ḓivha zwi re mbiluni ya muṅwe na muṅwe a re kha ḽifhasi. (Mat. 9:4) Ngauralo, musi vha tshi haṱula muthu muṅwe na muṅwe vha ḓo ita “zwo lugaho.”

¹⁹ U nga ri ri nga ḓiimisela u fhulufhela Yehova na phetho dzine a dzi ita. Ri a zwi ḓivha uri Yehova ndi ene ane a fanelea u haṱula, hu si riṋe. (Vhalani Yesaya 55:8, 9.) Ndi ngazwo zwa u haṱula ri tshi zwi litshela kha Yehova na Murwa wawe nahone ri a zwi ḓivha uri Khosi yashu Yesu Kristo u ḓo edzisa nḓila ine Khotsi awe a haṱula ngayo na u khathutshela ngayo. (Yes. 11:3, 4) Fhedzi hu pfi mini nga nḓila ine Yehova na Yesu vha ḓo haṱula ngayo vhathu tshifhingani tsha maṱungu mahulu? Ndi mini zwine ra si zwi ḓivhe? Ndi mini zwine ra zwi ḓivha? Thero i tevhelaho i ḓo fhindula dzenedzo mbudziso.