Naa Ni Khou Khuda Nga Yehova?
“Yehova u ḓo tshidza mimuya ya vhalanda vhawe; vhoṱhe vhané vha khuda nga Ene a vha nga tambuli.”—PS. 34:22.
NYIMBO: 49, 65
1. Vhaṅwe vhashumeli vha Mudzimu vha fulufhedzeaho vha ḓipfa hani nga ha tshivhi?
“NGOHO nṋe ndi tou vha muthu a ṱungufhadzaho lungafhani!” (Vharoma 7:24) Vhunzhi ha vhashumeli vha Mudzimu vha fulufhedzeaho vho no vhuya vha amba maipfi a fanaho na a muapostola Paulo. Roṱhe ro mamela tshivhi nahone musi ri tshi kundelwa u ita zwine Yehova a zwi funa, ri nga kulea nungo. Vhaṅwe Vhakriste vhe vha vhuya vha ita tshivhi tshihulwane vha vhona u nga Mudzimu a nga si vhuye a vha hangwela.
2. (a) Luṅwalo lwa Psalme ya 34:22 lu sumbedza hani uri vhashumeli vha Mudzimu a vho ngo fanela u ḓivhona mulandu? (b) Ri ḓo ṱolisisa mini kha ino thero? (Sedzani bogisi “ Naa Ndi Ngudo Kana Ndi U Ḓadzea Ha Zwine Zwa Khou Fanyiswa?”)
2 Naho zwo ralo, Maṅwalo a ri khwaṱhisedza uri vhane vha khuda nga Yehova a vha ḓivhoni mulandu. (Vhalani Psalme ya 34:22.) U khuda nga Yehova zwi katela mini? Ndi maga afhio ane ra fanela u a dzhia u itela uri Yehova a ri khathutshele na u ri hangwela? Ri wana phindulo dza dzenedzi mbudziso nga u ṱolisisa nzudzanyo ye ya vha i hone tshifhingani tsha Vhaisiraele vha kale ya miḓi ya vhushavhelo. Vhukuma, yeneyo nzudzanyo yo vha i nga fhasi ha mulanga wa Mulayo we wa dzhielwa vhudzulo nga Pentekoste ya 33 C.E. Humbulani uri wonoyo Mulayo wo vha u tshi bva kha Yehova. Nga zwenezwo, kha yeneyo nzudzanyo ya miḓi ya vhushavhelo ri guda nḓila ine Yehova a dzhia ngayo tshivhi, vhaitazwivhi na vhane vha rembuluwa. Tsha u thoma, kha ri ṱhogomele uri ndi ngani Vhaisiraele vho vha vhe na miḓi ya vhushavhelo na nḓila ye ya vha i tshi shuma ngayo.
“VHEANI IḼA MIḒI YA VHUSHAVHELO”
3. Vhaisiraele vho vha vha tshi dzhia hani mulandu wa u vhulaya nga khole?
3 Yehova o vha a tshi zwi dzhia zwi mulandu muhulwane u shululwa ha malofha ngei Isiraele ḽa kale. Arali Muisiraele a vhulaya muthu nga khole, shaka ḽa munna ḽa tsini ḽa mupondwa ḽe ḽa vha ḽi tshi vhidzwa “mulifhedzi” ḽo vha ḽi tshi fanela u vhulaya onoyo muthu. (Num. 35:19) Nga yeneyo nḓila, muvhulahi o vha a tshi badela nga vhutshilo hawe u itela u lifha malofha e a a shulula. U ita zwenezwo zwithu zwo vha zwi tshi tsireledza Shango ḽo Fulufhedziswaho uri ḽi si tshikafhadzwe ngauri Yehova o ṋea ndaela ya uri: “Ni songo tshinya shango ḽine na dzula khaḽo’; ngauri shango ḽi tshinyala nga malofha [a muthu] e a fhalalela khaḽo.”—Num. 35:33, 34.
4. Vhaisiraele vho vha vha tshi dzhia hani mulandu wa u vhulaya u songo ḓiimisela?
4 Naho zwo ralo, Vhaisiraele vho vha vha tshi dzhia hani mulandu wa u shulula malofha u songo ḓiimisela? Naho muthu a songo vhulaya nga khole, fhedzi o vha a tshi vhonwa mulandu wa u shulula malofha. (Gen. 9:5) Naho zwo ralo, o vha a tshi tendelwa u shavha he a vhulayela hone nahone a ya kha muṅwe wa miḓi ya rathi ya vhushavhelo. O vha a tshi wana tsireledzo henefho. Muthu we a vhulaya a songo ḓiimisela o vha a tshi fanela u dzula kha muḓi wa vhushavhelo u swika tshifhe muhulu a tshi lovha.—Num. 35:15, 28.
5. Nzudzanyo ya miḓi ya vhushavhelo i nga ri thusa hani u pfesesa Yehova khwine?
5 Ndi Yehova nga dzawe we a dzudzanya uri hu vhe na miḓi ya vhushavhelo. Yehova o laedza Yoshua a ri: “Ambá na Vha-Isiraele Ú ri: Vheani iḽa miḓi ya Vhushavhelo.” Vhaisiraele vho “khetha” yeneyo miḓi. (Yosh. 20:1, 2, 7, 8) Samusi Yehova o dzhenelela kha uri hu vhe na Yeneyo miḓi yo khetheaho, ni nga ḓivhudzisa uri: Yeneyo nzudzanyo i ri thusa hani u vhona mavhonele avhuḓi a Yehova a u khathutshela? Nahone zwi ri funza mini nga ha nḓila ine ra nga khuda ngayo khae ṋamusi?
U FANELA U “VHUDZA VHAHULWANE MAFHUNGO AWE”
6, 7. (a) Ṱalutshedzani mushumo we wa vha u tshi itwa nga vhahulwane musi vha tshi haṱula muthu we a vhulaya a songo ḓiimisela. (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.) (b) Ndi ngani zwo vha zwi vhuṱali uri muvhulahi a ambe na vhahulwane?
6 Musi muthu o vhulaya a songo ḓiimisela, o vha a tshi fanela u “vhudza vhahulwane mafhungo awe” o ima khoroni ya muḓi wa vhushavhelo. O vha a tshi fanela u ṱanganedzwa nga zwanḓa zwivhili. (Yosh. 20:4, NW) Nga murahu ha tshifhinga, vhahulwane vho vha vha tshi mu humisela murahu he a ita hone mulandu nahone vhahulwane vha henefho vho vha vha tshi mu haṱula. (Vhalani Numeri 35:24, 25.) Musi ho wanwa uri hongo vhulaya nga khole, o vha a tshi humiselwa muḓini wa vhushavhelo.
7 Ndi ngani vhahulwane vho vha vha tshi dzhenelela? Ndi ngauri vho vha vha tshi fanela u kunakisa tshivhidzo tsha Vhaisiraele na u thusa muthu o vhulayaho a songo ḓiimisela uri a vhuyelwe nga tshilidzi tsha Yehova. Muṅwe mugudi wa Bivhili o ṅwala uri arali muvhulahi a sa ya kha vhahulwane “o vha a tshi vha khomboni.” O dovha a ri: “O vha a tshi ḓo vhulahwa ngauri o vha a songo shumisa tsireledzo ye Mudzimu a mu ṋea yone.” Thuso yo vha i hone kha muthu we a vhulaya a songo ḓiimisela, fhedzi o vha a tshi fanela u i ṱoḓa na u i ṱanganedza. Arali o vha a songo shavhela kha miṅwe ya miḓi ye Yehova a i dzudzanya, shaka ḽa tsini ḽa muthu we a mu vhulaya ḽo vha ḽi tshi nga mu vhulaya.
8, 9. Ndi ngani Mukriste o itaho tshivhi tshihulwane a tshi fanela u ṱoḓa thuso kha vhahulwane?
8 Ṋamusi, arali Mukriste a ita tshivhi tshihulwane u fanela u ṱoḓa thuso kha vhahulwane vha tshivhidzo. Ndi ngani zwenezwi zwi zwa ndeme? Tsha u thoma, nzudzanyo ya uri vhahulwane vha haṱule milandu mihulwane i bva ha Yehova, samusi zwo sumbedzwa Bivhilini. (Yak. 5:14-16) Tsha vhuvhili, yeneyi nzudzanyo i thusa muitazwivhi o rembuluwaho uri a dovhe a takalelwe nga Mudzimu na u iledza u dovholola tshivhi. (Vhagal. 6:1; Vhaheb. 12:11) Tsha vhuraru, vhahulwane vho vhewa na u gudiswa uri vha khwaṱhise vhaitazwivhi vho rembuluwaho na u vha thusa uri vha si tsha ḓivhona mulandu na u pfa vhuṱungu. Yehova u vhidza vhenevho vhanna “vhudzumbamo maḓumbuni.” (Yes. 32:1, 2) Yeneyi nzudzanyo ndi iṅwe nḓila ine Mudzimu a sumbedza ngayo uri u a ri khathutshela.
9 Vhunzhi ha vhashumeli vha Mudzimu vho wana zwi tshi vha thusa u ṱoḓa na u wana thuso kha vhahulwane. Sa tsumbo, muṅwe wahashu ane a pfi Daniel o ita tshivhi tshihulwane, fhedzi o fhedza miṅwedzi minzhi a tshi khou timatima u amba na vhahulwane. O ri, “Ho fhela tshifhinga tshinzhi vhukuma nahone ndo vha ndi tshi humbula u nga a huna tshithu tshine vhahulwane vha nga nthusa ngatsho. Naho zwo ralo, ndo vha ndi tshi dzula ndo tshuwa ndi tshi vhona u nga ndi ḓo sedzana na masiandoitwa a zwiito zwanga. Nahone musi ndi tshi rabela kha Yehova, ndo vha ndi tshi vhona u nga ndi fanela u thoma nga u humbela pfarelo kha zwe nda zwi ita.” Mafheleloni, Daniel o ṱoḓa thuso kha vhahulwane. Musi a tshi humbula zwe a zwi ita murahu, o ri: “Ndo vha ndi tshi ofha u amba navho. Fhedzi nga murahu, zwo vha zwi tshi vhonala u nga ndo rulwa muhwalo we wa vha u mahaḓani anga. Zwino, ndi ḓipfa u nga ndi nga amba na Yehova hu si na zwithithisi.” Ṋamusi Daniel u na luvalo lwo kunaho nahone u kha ḓi tou bva u vhewa sa mushumeli.
U FANELA U “SHAVHELA MUḒINI WONOYO”
10. Muthu o vhulayaho a songo ḓiimisela o vha a tshi fanela u ita mini u itela u wana khathutshelo?
10 Muthu o vhulayaho a songo ḓiimisela o vha a tshi fanela u dzhia vhukando uri a khathutshelwe. O vha a tshi fanela u shavhela muḓini wa vhushavhelo u re tsini. (Vhalani Yoshua 20:4.) Zwi a konḓa u vhona nga iṱo ḽa muhumbulo nḓila ye zwa vha zwi ngayo; o vha a tshi fanela u swika kha wonoyo muḓi nga u ṱavhanya nahone o vha a tshi fanela u dzula henefho u itela uri a sa vhulahwe! O vha a tshi fanela u ḓidzima zwiṅwe zwithu. O vha a tshi fanela u litsha mushumo wawe wa u ḓitshidza, haya hawe na mbofholowo ya u tshimbila-tshimbila—u swika tshifhe muhulu a tshi lovha. * (Num. 35:25) Fhedzi zwenezwo zwithu zwo vha zwi tshi vhuyedza. Arali a nga ṱuwa kha wonoyo muḓi wa vhushavhelo, zwo vha zwi tshi ḓo sumbedza uri hana ndavha na uri o vhulaya muthu nahone vhutshilo hawe ho vha vhu khomboni.
11. Mukriste o rembuluwaho u fanela u dzhia vhukando vhufhio u itela u sumbedza uri u dzhiela nṱha u khathutshelwa nga Mudzimu?
11 U fana na ṋamusi, muitazwivhi o rembuluwaho u fanela u dzhia vhukando u itela uri Mudzimu a mu khathutshele. Ri fanela u laṱa tshoṱhe zwithu zwivhi, u shavha u ita tshivhi tshihulwane na u ita tshivhi tshiṱuku tshine kanzhi tsha nga ita uri ri ite tshivhi tshihulwane. Muapostola Paulo o ṱalusa zwe zwa itwa nga Vhakriste vho rembuluwaho ngei Korinta. O ṅwala uri: “U ṱungufhadzwa haṋu nga nḓila ine ya takadza Mudzimu ho bveledza u ḓiimisela haṋu huhulwane, u sumbedza uri a ni na mulandu, u sinyuwa, nyofho, lutamo lu bvaho mbiluni, u fhisea, u lugisa zwo khakheaho!” (2 Vhakor. 7:10, 11) U litsha zwivhi zwashu zwi sumbedza Yehova uri ri a ṱoḓa u shanduka nahone a ri humbuli uri u fanela u ri khathushela nga lwa vhuṱolo.
12. Mukriste u fanela u ḓidzima mini u itela uri a bvele phanḓa a tshi khathutshelwa nga Mudzimu?
12 Ndi zwifhio zwine Mukriste a fanela u ḓidzima zwone u itela uri a bvele phanḓa a tshi khathutshelwa nga Mudzimu? U fanela u vha o ḓiimisela u ṱutshela zwithu zwine zwa vha zwa ndeme khae arali zwi tshi nga mu vhea khomboni ya u ita tshivhi. (Mat. 18:8, 9) Arali hu na khonani dzine dza ni ṱuṱuwedza u ita zwithu zwi sa takadziho Yehova, naa ni ḓo fhelisa honoho vhukonani? Arali ni tshi khou kundelwa u nwa nga nḓila yo linganelaho, naa no ḓiimisela u ṱutshela kule na vhuimo vhune ha nga ni linga uri ni nwese? Arali ni khou lwisana na u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani, naa ni khou iledza u vhona mimuvi, dzi-website kana zwiṅwe zwithu zwine zwa nga ita uri ni humbule nga ha vhuḓifari vhu songo kunaho? Humbulani uri vhuḓidini hoṱhe vhune ra vhu ita u itela u fulufhedzea kha Yehova vhu a vhuyedza. A huna tshithu tshi vhavhaho vhukuma u fhira u ḓipfa wo laṱwa ngae. Nga hu fanaho, a huna tshithu tshi takadzaho vhukuma u fhira u pfa “lufuno [lwawe] lu fulufhedzeaho lu sa fheli.”—Yes. 54:7, 8, NW.
“A SHAVHELE HONE, HU VHE NA VHUSHAVHELO”
13. Ṱalutshedzani uri ndi ngani muvhulayi o vha a tshi ḓipfa o tsireledzea na u takala musi e muḓini wa vhushavhelo.
13 Musi muthu we a vhulaya a songo ḓiimisela a tshi swika muḓini wa vhushavhelo, u vha o no tsireledzea. Malugana na yeneyo miḓi, Yehova o ri: “A shavhele hone, hu vhe na vhushavhelo.” (Yosh. 20:2, 3) Yehova o vha a sa lavheleli uri muthu we a tshinya a haṱulwe luvhili kha mulandu muthihi we a u ita; na mulifhedzi o vha a songo fanela u dzhena kha wonoyo muḓi u itela u ḓilifhedzela. Muvhulayi o vha a songo fanela u ofha u lifhedzwa. Musi e kha wonoyo muḓi, o vha a tshi vha nga fhasi ha tsireledzo ya Yehova. Wonoyo muḓi wo vha u si dzhele ya vhushavhelo. Wonoyo muḓi wo vha u tshi mu ṋea tshibuli tsha u shuma, u thusa vhaṅwe na u shumela Yehova nga mulalo. Vhukuma, zwo vha zwi tshi konadzea u vha na vhutshilo vhu takadzaho na vhu fushaho!
Ivhani na fulufhelo ḽa uri Yehova u a hangwela (Sedzani dziphara 14-16)
14. Mukriste o rembuluwaho a nga vha na khwaṱhisedzo ifhio?
14 Vhaṅwe vhathu vha Mudzimu vhe vha ita tshivhi tshihulwane fhedzi vha rembuluwa, vho ḓipfa vha tshi tou nga vha dzhele nga nṱhani ha vhukhakhi havho nahone vho ḓipfa u nga Yehova a nga si vhuye a hangwa vhukhakhi he vha vhu ita. Arali ni tshi ḓipfa nga yeneyo nḓila, ivhani na khwaṱhisedzo ya uri arali Yehova a tshi ni hangwela, u vha o ni hangwela nga ho fhelelaho! Daniel we a bulwa mathomoni, u wana zwenezwo zwi ngoho. Musi vhahulwane vho no mu khakhulula na u mu thusa uri a dovhe a vhe na luvalo lwo kunaho, o ri: “Ndo ḓipfa ndo vhofholowa. Musi mafhungo anga o no dzudzanywa nga nḓila yavhuḓi, a tho ngo tsha dovha nda ḓivhona mulandu. Musi tshivhi tsho fhira, tsho fhira. Sa zwe Yehova a zwi amba, u ni rula mihwalo nahone a i vhetshela kule na inwi. A ni tsha ḓo dovha na i vhona.” Musi muvhulayi o no vha muḓini wa vhushavhelo, ho vha hu si tsheena ṱhoḓea ya u ofha uri vha ḓo mu vhulaya. Nga hu fanaho, musi Yehova a tshi ri hangwela tshivhi tshashu, a ro ngo fanela u ofha uri u ḓo ri humbudza nga ha tshivhi tshe ra tshi ita kana u ri haṱulela tshone.—Vhalani Psalme ya 103:8-12.
15, 16. U ḓivha uri Yesu ndi Murengululi washu na Tshifhe washu Muhulu zwi ni khwaṱhisedza hani uri Mudzimu u a khathutshela?
15 Zwi re zwone ndi uri, ri na zwiitisi zwinzhi zwi fhiraho zwa Vhaisiraele zwa u fulufhela uri Yehova u a khathutshela. Musi Paulo o no amba nga ha maṱhupho awe nge a kundelwa u thetshelesa Yehova nga ho fhelelaho, o ri: “Ndi livhuha Mudzimu nge a shumisa Yesu Kristo Murena washu!” (Vharoma 7:25) Vhukuma, hu sa londwi nḓila ye a vha a tshi khou lwisana ngayo na tshivhi na vhukhakhi hawe ha tshifhingani tsho fhiraho, o vha o no rembuluwa nahone o vha e na vhungoho ha uri Mudzimu o mu hangwela a tshi shumisa Yesu. Sa Murengululi washu, Yesu o kunakisa mvalo dzashu nahone u ita uri ri vhe na mulalo wa ngelelo. (Vhaheb. 9:13, 14) Sa Tshifhe washu Muhulu, “u a kona u tshidza nga ho fhelelaho vhane vha sendela tsini na Mudzimu nga ene, ngauri u ḓi dzula a tshi tshila uri a vha pfumelele.” (Vhaheb. 7:24, 25) Arali mushumo wa tshifhe muhulu wo vha u wa u khwaṱhisa Vhaisiraele uri zwivhi zwavho zwi ḓo hangwelwa, na riṋe zwi a ri khwaṱhisa vhukuma ngauri Tshifhe washu Muhulu Yesu u ri khwaṱhisedza uri ri ḓo “wana vhuthu vhuhulu vhune ha ri thusa nga tshifhinga tsho teaho.”—Vhaheb. 4:15, 16.
16 U itela u khuda nga Yehova, ri tea u vha na lutendo kha tshirengululi tsha Yesu. Ni songo humbula u nga tshirengululi tshi sokou shuma fhedzi kha vhathu vhoṱhe. Nṱhani hazwo, ni fanela u vha na lutendo lwa u ri na inwi ni a vhuyelwa nga tshenetsho tshirengululi. (Vhagal. 2:20, 21) Ivhani na lutendo lwa uri tshirengululi ndi tshone tshine tsha ita uri ni hangwelwe zwivhi zwaṋu. Ivhani na lutendo lwa uri tshirengululi tshi ita uri ni vhe na fulufhelo ḽa vhutshilo vhu sa fheli. Tshirengululi tsha Yesu ndi tshifhiwa tshee Yehova a ni ṋea tshone.
17. Ndi ngani ni tshi ṱoḓa u khuda nga Yehova?
17 Miḓi ya vhushavhelo ndi tsumbo ya uri Yehova u a khathutshela. Kha yeneyi nzudzanyo, Mudzimu ho ngo sokou ombedzela uri vhutshilo ndi ha ndeme, fhedzi o dovha a sumbedza nḓila ine vhahulwane vha ri thusa ngayo, zwine u rembuluwa zwi tshi bva mbiluni zwa amba zwone na zwine zwa ita uri ri fulufhele tshoṱhe uri Yehova u a hangwela. Naa ni khou khuda nga Yehova? A huna huṅwe fhethu ho tsireledzeaho u fana na henefho! (Ps. 91:1, 2) Kha thero i tevhelaho, ri ḓo vhona nḓila ine miḓi ya vhushavhelo ya nga ri thusa ngayo u edzisa Yehova ane a vha tsumbo khulwane ya u sumbedza khaṱulokwayo na u khathutshela.
^ phar. 10 U ya nga iṅwe bugu ya ndaedzi ya Vhayuda, muṱa wa muthu we a vhulaya a songo ḓiimisela wo vha u tshi fanela u shavha nae kha muḓi wa vhushavhelo.
