Naa Ni Humbula U Fana Na Yehova?
“Shandulani nḓila ine na humbula ngayo.”—VHAROMA 12:2.
1, 2. Ndi mini zwine ra zwi guda musi ri tshi vha na vhushaka ho khwaṱhaho na Mudzimu? Fanyisani.
KHA ri ri ṅwana muṱuku u khou fhiwa tshifhiwa. Vhabebi vhawe vha ri khae, “Kha ri ndo livhuwa.” Onoyo ṅwana u ita nga u ralo nga nṱhani ha uri vhabebi vhawe vho mu vhudza uri a ite nga u ralo. Musi o no aluwa u dzhiela nṱha nḓila ine vhabebi vhawe vha humbula ngayo na vhuthu vhune vhaṅwe vha mu sumbedza hone. Zwino u vho livhuwa zwi tshi bva mbiluni. Ndi ngani? Ngauri u livhuwa zwo no tou vha malofhani.
2 Nga hu fanaho, musi ri tshi guda ngoho, ro guda uri u thetshelesa milayo ya Yehova ndi zwa ndeme. Fhedzi musi ri tshi vha na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova, ro guda zwo engedzeaho nga ha nḓila ine a humbula ngayo, zwine a zwi funa, zwine a zwi vhenga na nḓila ine a ḓipfa ngayo nga zwithu zwo fhamba-fhambanaho. Ri sumbedza uri ri vha ri khou humbula u fana na Yehova musi ri tshi tendela nḓila ine a humbula ngayo i tshi kwama zwine ra zwi ita na phetho dzine ra dzi dzhia.
3. Ndi ngani zwi tshi nga konḓa u humbula nga nḓila ine Yehova a humbula ngayo?
3 Naho u guda u humbula u fana na Yehova zwi tshi takadza, zwi nga dovha zwa vha khaedu nga nṱhani ha uri a ro ngo fhelela. Sa tsumbo, zwi nga ri konḓela u pfesesa nḓila ine Yehova a dzhia ngayo u ḓifara luvhi, u funesa zwithu zwi vhonalaho, mushumo wa u huwelela, u shumisa luvhi malofha kana zwiṅwe zwithu. Ri nga ita mini? Ri nga bvela hani phanḓa ri tshi humbula nga nḓila i fanaho na ya Mudzimu? Nahone u ita nga u ralo zwi kwama hani zwine ra zwi ita zwino na tshifhingani tshi ḓaho?
U HUMBULA U FANA NA MUDZIMU
4. U tevhela ndaela ya Paulo ya u ‘shandula nḓila ine ra humbula ngayo’ zwi katela mini?
4 Vhalani Vharoma 12:2. Muapostola Paulo o ṱalutshedza zwine u humbula u fana na Yehova zwa katela zwone. Ri fanela u sa humbula na u ita zwithu u fana na vhathu vha ḽino shango u itela uri ri iledze “nḓila dza ano maitele a zwithu” samusi thero yo fhiraho yo zwi sumbedza. Fhedzi Paulo o dovha a amba uri ri fanela u ‘shandula nḓila ine ra humbula ngayo.’ U humbula u fana na Mudzimu, zwi katela u guda Ipfi ḽawe na u elekanya nga haḽo.
5. Ṱalutshedzani phambano vhukati ha u sokou vhala na u guda.
5 U guda zwi katela zwo engedzeaho u fhira u sokou vhala na u talela phindulo. Musi ri tshi guda, ri ṱhogomelo uri zwine ra khou zwi vhala zwi ri funza mini nga ha Yehova, nḓila ine a ita ngayo zwithu na nḓila ine a humbula ngayo. Ri lingedza u pfesesa uri ndi ngani Mudzimu a tshi tendela zwiṅwe, fhedzi a sa tendeli zwiṅwe. Ri dovha ra humbula uri ndi dzifhio tshanduko dzine ra fanela u dzi ita nga ha nḓila ine ra humbula ngayo na vhutshiloni hashu. Naho ri sa ḓo ita zwenezwo zwithu zwoṱhe musi ri tshi khou guda, fhedzi ri a vhuyelwa musi ri tshi fhedza hafu ya tshifhinga tshashu tsha u guda ri tshi khou elekanya.—Ps. 119:97; 1 Tim. 4:15.
6. Hu itea mini musi ri tshi humbula nga nḓila i fanaho na ya Yehova?
6 Ri a vhuyelwa vhukuma musi ri tshi elekanya nga Ipfi ḽa Mudzimu tshifhinga tshoṱhe. Ri a ‘kona u ṱalukanya’ uri nḓila ine Yehova a humbula ngayo ndi yone yo teaho. Ri thoma u vhona zwithu nga nḓila ine a zwi vhona ngayo na u tendelana nazwo. Ri ‘shandula’ nḓila ine ra humbula ngayo nahone ra thoma u humbula nga nḓila ya khwine. Nga u ya ha tshifhinga, ri thoma u humbula u fana na Yehova.
KUHUMBULELE KWASHU KU KWAMA ZWINE RA ZWI ITA
7, 8. (a) Yehova u dzhia hani zwithu zwi vhonalaho? (Sedzani zwifanyiso zwa u thoma.) (b) Ndi mini zwine zwa ḓo dzula zwi tshi ḓa u thoma vhutshiloni hashu musi ri tshi humbula u fana na Mudzimu?
7 Ri songo phetha nga ḽa uri u humbula ndi u sokou ṱuṱula muhumbulo. U humbula na u ita nyito zwi a tshimbidzana. (Marko 7:21-23; Yak. 2:17) Zwenezwo ri zwi vhona musi ri tshi ṱhogomela tsumbo dzi si gathi. Sa tsumbo, Dzievangeli dzi ri sumbedza nḓila ine Yehova a dzhia ngayo zwithu zwi vhonalaho. Mudzimu o khetha vhavhingani vhe vha vha vhe si na zwithu zwinzhi zwi vhonalaho uri vha aluse Murwa wawe. (Lev. 12:8; Luka 2:24) Musi Yesu a tshi bebwa, Maria o “mu ladza mukungwani ngauri ho vha hu si na vhudzulo nḓuni ya vhaeni.” (Luka 2:7) Arali Yehova o vha a tshi funa, o vha a tshi nga ita uri Murwa wawe a bebelwe fhethu ha maimo. Zwe zwa vha zwi zwa ndeme khae ho vha hu uri Murwa wawe a aluswe na u ṱhogomelwa nga vhathu vhane vha vha na vhushaka ho khwaṱhaho nae.
8 Enea mafhungo a re Bivhilini ane a amba nga ha u bebwa ha Yesu a ri sumbedza nḓila ine Yehova a dzhia ngayo zwithu zwi vhonalaho. Vhaṅwe vhabebi vha ṱoḓela vhana vhavho zwithu zwi vhonalaho naho zwenezwo zwi tshi nga ita uri vhana vhavho vha si vhe na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova. Fhedzi Yehova u dzhia u vha na vhushaka ho khwaṱhaho nae hu zwone zwa ndeme. Naa ni humbula u fana na Yehova? Zwine na zwi ita zwi dzumbulula mini nga ha inwi?—Vhalani Vhaheberu 13:5.
9, 10. Ri nga sumbedza hani uri ri humbula u fana na Yehova musi zwi tshi ḓa kha u khukhulisa vhaṅwe?
9 Iṅwe tsumbo ndi ya nḓila ine Mudzimu a dzhia ngayo u khukhulisa vhaṅwe. Yesu o ri: “Naho e nnyi ane a khukhulisa muṅwe wa vhenevha vhana vhane vha vha na lutendo kha nṋe, zwi ḓo vha khwine a tshi vhofhelelwa guyo mukuloni wawe ḽi fanaho na ḽine ḽa phiguluswa nga mbongola nahone a poswe lwanzheni.” (Marko 9:42) Zwi tou vha khagala uri Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri zwo khakhea u khukhulisa vhaṅwe! Samusi Yesu e na pfaneleo dzi fanaho na dza Khotsi awe, ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓipfa nga nḓila i fanaho nga vhathu vhane vha khukhulisa vhaṅwe vha vhatevheli vha Yesu.—Yoh. 14:9.
10 Naa ri humbula u fana na Yehova na Yesu? Zwine ra zwi ita zwi dzumbulula mini nga riṋe? Sa tsumbo, kha ri ri ni takalela u ambara kana u ḓilugisa nga nḓila ine ya nga khukhulisa vhaṅwe tshivhidzoni kana u karusa maḓipfele a zwa vhudzekani a vhaṅwe vhathu. Naa u funa vhahashu zwi ḓo ri ṱuṱuwedza uri ri iledze kwonoko kuambarele?—1 Tim. 2:9, 10.
11, 12. U ḓifara na u vhenga vhuvhi nga nḓila ine Yehova a vhu vhenga ngayo zwi ri tsireledza hani kha u ita vhuvhi?
11 Iṅwe tsumbo ndi ya uri Yehova u vhenga vhathu vha songo lugaho. (Yes. 61:8) U a zwi ḓivha uri nga zwiṅwe zwifhinga, zwi a ri konḓela u ita zwo lugaho nga nṱhani ha uri a ro ngo fhelela, fhedzi u ṱoḓa uri ri dzule ri tshi vhenga zwithu zwi songo lugaho. (Vhalani Psalme ya 97:10.) U elekanya nga ha uri ndi ngani Yehova a tshi vhenga vhuvhi, zwi ḓo ri thusa u humbula u fana nae uri ri iledze u ita vhuvhi.
12 U ḓivha nḓila ine Yehova a vhenga ngayo zwithu zwi songo lugaho zwi ḓo ri thusa uri ri kone u ḓivha zwithu zwo khakheaho naho zwi songo bulwa Bivhilini. Sa tsumbo, lap dancing (u dzhaiva muthu a songo ambara nga nḓila ine ya karusa maḓipfele a zwa vhudzekani) ndi zwithu zwo ḓoweleaho musalauno. Vhaṅwe vhathu vha vhona u nga a vha faneli u zwi iledza nga nṱhani ha uri vha humbula uri a si u ita zwa vhudzekani. * Samusi Mudzimu a tshi vhenga zwithu zwivhi, naa u humbula nga yeneyo nḓila zwi sumbedza uri ri humbula u fana nae? Kha ri iledze u ita vhuvhi nga u ṱahulela u ḓifara na u nengwa zwine Yehova a zwi vhenga.—Vharoma 12:9.
U HUMBULA NGA TSHEO DZA TSHIFHINGA TSHI ḒAHO
13. U humbula u fana na Yehova, zwi nga ri thusa hani u dzhia phetho tshifhingani tshi ḓaho?
13 Musi ri tshi guda, ri fanela u ṱhogomela nḓila ine u humbula u fana na Yehova zwa nga kwama ngayo vhuimo vhune ra nga ṱangana naho tshifhingani tshi ḓaho. U ita zwenezwo zwi ḓo ita uri musi ri tshi ṱangana na vhuimo vhune ha ṱoḓa uri ri dzhie tsheo nga u ṱavhanya, ri si ḓaḓe. (Mir. 22:3) Ṱhogomelani dziṅwe tsumbo dzi re Bivhilini.
14. Ri guda mini kha nḓila ye Yosefa a aravha ngayo mufumakadzi wa Potifara?
14 Musi mufumakadzi wa Potifara a tshi lingedza u ita zwa vhudzekani na Yosefa, o landula nga u ṱavhanya. O zwi ita ngauri o vha a tshi ḓivha uri Yehova u ṱoḓa uri vhavhingani vha fulufhedzee. (Vhalani Genesi 39:8, 9.) Musi Yosefa a tshi fhindula mufumakadzi wa Potifara nga maipfi ane a ri: “Ndi nga ita hani tshivhi tshingafha, nda tshinya phanḓa ha Mudzimu!” o vha a tshi khou sumbedza uri u humbula u fana na Mudzimu. Hu pfi mini nga riṋe? Ni ḓo ita mini arali mushumisani na inwi a thoma u tamba nga maḓipfele a lufuno? Hu pfi mini arali no rumelwa mulaedza kana tshifanyiso kha ṱhingothendeleki yaṋu zwine zwa karusa maḓipfele a zwa vhudzekani? * Arali ri tshi humbula u fana na Yehova nga ha enea mafhungo, zwi ḓo ri lelutshela u humbula hu tshee nga phanḓa nga ha zwine ra ḓo zwi ita.
15. U fana na Vhaheberu vhararu, ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri dzule ri tshi fulufhedzea kha Yehova?
15 Kha ri ṱhogomele tsumbo ya Vhaheberu vhararu Sadaraka, Mesaka na Abedenego. U sa gwadamela havho tshifanyiso tsha musuku tshe tsha vha tsho imiswa nga Khosi Nebukadanetsara na nḓila ye vha fhindula ngayo khosi zwo vha zwi tshi sumbedza uri vho vha vha tshi pfesesa uri zwi katela mini u dzula vha tshi fulufhedzea kha Yehova. (Ek. 20:4, 5; Dan. 3:4-6, 12, 16-18) Ni ḓo ita mini arali mutholi waṋu a ni humbela uri ni bvise tshelede ine ya ḓo shumiswa u pembelela zwithu zwine zwa tshimbidzana na vhurereli ha mazwifhi? Nṱhani ha u lindela honoho vhuimo vhu tshi itea, ndi ngani ni sa humbuli hu tshee zwino nga ha nḓila ine Yehova a dzhia ngayo enea mafhungo? U fana na Vhaheberu vhararu, zwi ḓo ri lelutshela u amba na u ita zwo lugaho hu sa londwi vhuimo vhune ra nga sedzana naho.
Naa no ita ṱhoḓisiso, u ḓadza garaṱa ya zwa ngalafho na u amba na dokotela ḽaṋu? (Sedzani phara 16)
16. U humbula u fana na Yehova, zwi nga ri thusa hani musi ro sedzana na vhuimo ha shishi ha zwa ngalafho?
16 U humbula hu tshee nga phanḓa nga ha u dzula ri tshi fulufhedzea kha Yehova, zwi nga ri thusa musi ro sedzana na vhuimo ha shishi ha zwa ngalafho. Naho ri tshi iledza nga ho fhelelaho malofha kana zwipiḓa zwiṋa zwao, dziṅwe ngalafho dzi nga ṱoḓa uri ri ite phetho ya muthu nga eṱhe ri tshi shumisa maitele a Bivhili ane a sumbedza nḓila ine Yehova a zwi dzhia ngayo. (Mish. 15:28, 29) Tshifhinga tsha khwine tsha u dzhia phetho a si musi ri sibadela, ri tshi khou pfa vhuṱungu nahone ri nga fhasi ha mutsiko. Zwino ndi tshifhinga tsha u ita ṱhoḓisiso, u ḓadza garaṱa ya zwa ngalafho ine ya sumbedza zwine na zwi ṱoḓa u katela na u amba na dokotela ḽaṋu. *
17-19. Ndi ngani u guda u humbula u fana na Yehova zwi zwa ndeme zwino? Ṋeani tsumbo ya vhuimo vhune ra fanela u dzula ro ḓi lugiselela.
17 Kha ri ṱhogomele nḓila ye Yesu a fhindula ngayo Petro musi a tshi mu ṋea nyeletshedzo ya vhutsilu ine ya ri: “Ḓiṱhogomele Murena.” Zwi tou vha khagala uri Yesu o vha o elekanya nga ha zwe Mudzimu a vha a tshi ṱoḓa a tshi zwi ita na u ḓivha vhuporofita he ha vha hu tshi amba nga vhutshilo na lufu lwawe fhano kha ḽifhasi. U ḓivha zwenezwo zwo ita uri a ḓidzime zwiṅwe zwithu na u dzhia phetho yavhuḓi ya u dzula a tshi fulufhedzea.—Vhalani Mateo 16:21-23.
18 Ṋamusi, Mudzimu u ṱoḓa vhathu vha tshi vha na vhushaka havhuḓi nae na u shela mulenzhe kha u ita mushumo wawe nga hune zwa nga konadzea ngaho. (Mat. 6:33; 28:19, 20; Yak. 4:8) U fana na misini ya Yesu, vhathu vhane vha si vhe na zwiṱuṱuwedzi zwivhi vha nga lingedza uri thivhela uri ri ite zwenezwo. Sa tsumbo, hu pfi mini arali mutholi waṋu a ni ṋea vhuṅwe vhuimo ha nṱha vhune ha nga ita uri ni hole tshelede yo engedzeaho, fhedzi vhu tshi nga ita uri ni si vhe na vhushaka ho khwaṱhaho na Mudzimu? Kana hu pfi mini arali ni ṅwana wa tshikolo, no ṋewa tshibuli tsha u engedza pfunzo yaṋu fhedzi kule na hayani? Kha honoho vhuimo, zwi ḓo ṱoḓa uri ni rabele na u ita ṱhoḓisiso nga vhuronwane, u amba na muṱa waṋu, vhahulwane vha tshivhidzo nahone ni kone u dzhia phetho. Ndi ngani ni sa gudi zwino u humbula u fana na Yehova? Nahone arali na sedzana na vhuimo vhu fanaho, zwi nga si tou vha mulingo muhulwane. Ni a ḓivha zwine na ḓo zwi ita nga nṱhani ha uri no ḓivhetshela zwipikwa tshumeloni ya Mudzimu.
19 Ni nga humbula nga vhuṅwe vhuimo vhu songo lavhelelwaho vhune ha nga bvelela. Ndi ngoho uri ri nga si dzule ro ḓi lugiselela u sedzana na vhuimo vhuṅwe na vhuṅwe. Fhedzi arali ra fhedza tshifhinga kha ngudo ya muthu nga eṱhe ri tshi khou elekanya nga ha nḓila ine Yehova a humbula ngayo, ri ḓo humbula zwe ra zwi guda na u zwi shumisa musi ri tshi sedzana na vhuimo vhuṅwe na vhuṅwe. Nga zwenezwo, kha ri dzhie zwithu nga nḓila ine Yehova a zwi dzhia ngayo nahone ri ṱhogomele uri nḓila ine Yehova a humbula ngayo i kwama hani phetho dzine ra dzi dzhia zwino na tshifhingani tshi ḓaho.
NḒILA INE YEHOVA A HUMBULA NGAYO NA VHUMATSHELO HAṊU
20, 21. (a) Ndi ngani ri tshi ḓo takalela u vha na mbofholowo shangoni ḽiswa? (b) Ndi mini zwine zwa nga ita uri ri takale zwino?
20 Ro lavhelela shango ḽiswa. Vhunzhi hashu ro lavhelela nga maṱo matswuku u tshila nga hu sa fheli paradisoni kha ḽifhasi. Nga fhasi ha Muvhuso wa Mudzimu, vhathu vha ḓo vhofhololwa kha vhuṱungu vhune ha vhangwa nga ḽino shango. Ndi ngoho uri na tshifhingani tshi ḓaho, vhathu vha ḓo bvela phanḓa vha tshi vha na mbofholowo. Muthu muṅwe na muṅwe u ḓo ḓiitela phetho zwi tshi ya nga zwine a zwi funa.
21 Fhedzi yeneyo mbofholowo i ḓo vha na mikano. Vhathu vhavhuya vha ḓo livhiswa nga milayo ya Yehova na nḓila ine a humbula ngayo u itela u khetha zwo lugaho na zwi songo lugaho. Zwenezwo zwi ḓo ita uri ri khane sa ṋamana na u vha na mulalo. (Ps. 37:11) Ri nga vha na dakalo zwino arali ri tshi humbula u fana na Yehova.
^ phar. 12 Lap dancing ndi u dzhaiva nga nḓila ine ya karusa maḓipfele a zwa vhudzekani, mudzhaivi u vha a songo ambara nahone u vha o dzula nṱha ha zwirumbi zwa customer na u mona-mona tsini nae.” U ya nga zwe zwa itea, zwenezwi zwi nga fana na u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani lune zwa ṱoḓa komiti ya khaṱulo. Mukriste we a shela mulenzhe kha honoho vhuḓifari u fanela u ṱoḓa thuso kha vhahulwane vha tshivhidzo.—Yak. 5:14, 15.
^ phar. 14 U rumela milaedza, zwinepe kana dzividio dza zwa vhudzekani, zwi vhidzwa sexting. Zwi tshi ya nga vhuṱanzi vhu re hone, zwi nga ita uri hu vhe na komiti ya khaṱulo. Kha vhuṅwe vhuimo, muvhuso wo vulela mulandu vhaswa vhe vha ḓidzhenisa kha zwenezwo zwithu. U itela u wana mafhungo o engedzeaho, dalelani website ya jw.org nahone ni vhale thero ine ya ri “Young People Ask—What Should I Know About Sexting?” (Sedzani nga fhasi ha BIBLE TEACHINGS > TEENAGERS.) Kana vhalani thero ine ya ri, “How to Talk to Your Teen About Sexting” kha Awake! ya November 2013, masiṱ. 4-5.
^ phar. 16 Maitele ane a vha Bivhilini o haseledzwa kha khandiso dzashu. Sa tsumbo, sedzani bugu Ni Ḓi-vhulungele Ngomu Lufunoni Lwa Mudzimu, masiaṱ. 215-218.
