1-3. (a) Ri fanela u ḓipfa hani nga ngoho i re Bivhilini? Fanyisani. (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.) (b) Ndi dzifhio mbudziso dzine ra ḓo dzi ṱolisisa kha ino thero?

U HUMISELA tshithu tshe muthu a tshi renga zwo ḓowelea. Hu anganyelwa uri kha maṅwe mashango, hu humiselwa vhengeleni zwithu zwi ṱoḓaho u vha phesenthe dza ṱahe. Zwithu zwo rengwaho kha inthanethe nahone zwa humiselwa murahu zwi fhira phesenthe dza 30. Khamusi vhathu vho wana uri zwithu zwe vha zwi renga zwo tshinyala, a si zwe vha vha vho zwi lavhelela kana a vha zwi takaleli. Nga zwenezwo, vha zwi humisela murahu uri vha fhiwe zwiṅwe kana uri vha fhiwe tshelede yavho.

² Naho ra nga ṱoḓa tshelede yashu murahu kha zwithu zwe ra zwi renga, a ri ṱoḓi u humisela kana u “rengisa,” “nḓivho yo teaho” ye ra i “renga” Bivhilini. Mirero 23:23, [NW] i ri: “Renga ngoho, u songo vhuya wa i rengisa, U renge na vhuṱali, ndayo na ṱhalukanyo.” (1 Tim. 2:4) Samusi ro zwi haseledza kha thero yo fhiraho, ri wana ngoho nga u fhedza tshifhinga tshinzhi ri tshi khou guda. Ri nga vha ro ṱutshela mabuḓo ane a ita uri ri wane tshelede nnzhi, u shanduka ha vhushaka hashu na vhaṅwe, u shandula nḓila ye ra vha ri tshi humbula na u ḓifara ngayo nahone ro litsha mikhuvha na mishumo i sa tendelwi nga Maṅwalo. Ro ita dzenedzo tshanduko u itela u renga ngoho. Fhedzi zwe ra ḓidzima  zwone ndi zwiṱuku musi zwi tshi vhambedzwa na phaṱhutshedzo dze ra dzi wana.

³ Musi zwi tshi ḓa kha ngoho i re Bivhilini, ri ḓipfa nga nḓila i fanaho na ya munna we Yesu a amba nga hae kha tshifanyiso tshawe. Yesu o amba nga ha muvhambadzi we a ṱoḓa vhulungu havhuḓi nahone a wana vhuthihi. Zwenezwo zwi sumbedza nḓila ine ngoho nga ha Muvhuso wa Mudzimu ya vha ya ndeme ngayo kha vhane vha i wana. Honoho vhulungu ho vha hu ha ndeme lwe a “rengisa” zwithu zwoṱhe u itela u vhu renga. (Mat. 13:45, 46) Nga hu fanaho, ngoho dze ra dzi guda Ipfini ḽa Mudzimu na nga ha Muvhuso wawe ndi dza ndeme kha riṋe lwe zwa ita uri ri ḓidzime zwiṅwe zwithu nga u ḓifunela u itela u dzi wana. Samusi ri tshi dzhiela ngoho nṱha, ri nga si ‘vhuye ra i rengisa.’ Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhaṅwe vhathu vha Mudzimu a vho ngo tsha vhona nḓila ine ngoho ya vha ya ndeme ngayo nahone vho i rengisa. U nga ri zwenezwo zwi nga si vhuye zwa itea kha riṋe! U itela u sumbedza uri ri dzhiela nṱha ngoho na uri ri nga si vhuye ra i rengisa, ri fanela u ‘bvela phanḓa ri tshi tshimbila ngohoni.’ (Vhalani 3 Yohane 2-4.) U tshimbila ngohoni zwi katela u tshila u tendelana nayo na u ita uri i ḓe u thoma vhutshiloni hashu. Kha ri ṱolisise mbudziso dzi tevhelaho: Ndi ngani vhaṅwe vho “rengisa” ngoho nahone vho i rengisa nga nḓila-ḓe? Ri nga iledza hani u ita vhukhakhi vhu fanaho? Ri nga ḓiimisela hani u ‘bvela phanḓa ri tshi tshi tshimbila ngohoni’?

4. Ndi ngani vhaṅwe vhathu vho “rengisa” ngoho ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha?

⁴ Ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha, vhaṅwe vhathu vhe vha vha vha tshi khou takalela zwe Yesu a vha a tshi zwi funza, vho kundelwa u bvela phanḓa vha tshi tshimbila ngohoni. Sa tsumbo, musi Yesu a tshi fusha gogo ḽa vhathu nga lwa vhuṱolo, ḽo mu tevhela seli ha Lwanzhe lwa Galilea. Henefho, Yesu o amba zwiṅwe zwithu zwe zwa vha tshuwisa, o ri: “Arali na sa ḽa ṋama ya Murwa-muthu na nwa malofha awe, ni nga si vhe na vhutshilo ngomu haṋu.” Nṱhani ha u humbela Yesu uri a vha ṱalutshedze, vho khukhuliswa nga zwe a zwi amba nahone vha ri: “Mafhungo aya a a tshuwisa; ndi nnyi ane a nga a thetshelesa?” Mafheleloni “vhunzhi ha vhafunziwa vhawe vha humela kha zwithu zwe vha vha vha tshi zwi ita kale nahone vha si tsha tshimbila nae.”—Yoh. 6:53-66.

5, 6. (a) Ndi ngani vhaṅwe vho kundelwa u tshimbila ngohoni musalauno? (b) Muthu a nga ṱutshela hani ngoho nga zwiṱuku nga zwiṱuku?

⁵ Zwi ṱungufhadzaho ndi uri na vhaṅwe vhathu ṋamusi vho kundelwa u tshimbila ngohoni. Vhaṅwe vho khukhuliswa nga u shandulwa ha nḓila ye ra vha ri tshi pfesesa ngayo mafhungo ane a vha Bivhilini kana nga zwe muṅwe wahashu ane a vha na ndugelo a zwi amba kana u zwi ita. Vhaṅwe vho dinwa nga nyeletshedzo i bvaho Bivhilini ye vha i ṋewa. Vhaṅwe vho ṱutshela ngoho nga nṱhani ha khuḓano ye vha vha nayo na Mukriste ngavho. Vhaṅwe vho ima na vhagunei na vhathu vhane vha hanedza ngoho. Mafheleloni vhaṅwe vha “ṱutshela” Yehova na tshivhidzo. (Vhaheb. 3:12-14) Zwo vha zwi tshi ḓo vha zwavhuḓi vhukuma arali vho bvela phanḓa vha tshi khwaṱhisa lutendo lwavho na u vha na fulufhelo kha Yesu, samusi na muapostola Petro o ita nga u ralo! Musi Yesu a tshi vhudzisa vhaapostola arali vha tshi ṱoḓa u ṱuwa, Petro o ṱavhanyedza u fhindula a ri: “Murena, ri ḓo ṱuwa ra ya ha nnyi? Ndi iwe ane wa vha na mafhungo a vhutshilo vhu sa fheli.”—Yoh. 6:67-69.

 ⁶ Vhaṅwe vho ṱutshela ngoho nga zwiṱuku nga zwiṱuku, vha sa limuwi zwine zwa khou itea. Muthu ane a ṱutshela ngoho nga zwiṱuku nga zwiṱuku, u fana na tshikepe tshine tsha khou suvhela maḓini tshi tshi khou bva khunzi-khunzini ya mulambo. Bivhili i ṱalusa dzenedzo tshanduko sa u “pambuwa.” (Vhaheb. 2:1) U fhambana na muthu ane a ṱutshela ngoho, muthu ane a pambuwa u ita zwenezwo a songo ḓiimisela. Naho zwo ralo, onoyo muthu u khou tendela vhushaka hawe na Yehova vhu tshi thenga-thenga nahone mafheleloni vhu nga kha ḓi fhela. Ri nga iledza hani eneo makhaulambilu?

7. Ndi mini zwine zwa ḓo ri thusa uri ri sa rengise ngoho?

⁷ U itela u tshimbila ngohoni, ri fanela u ṱanganedza na u thetshelesa zwoṱhe zwine Yehova a ri vhudza zwone. Ngoho i fanela u ḓa u thoma vhutshiloni hashu nahone ri fanela u tshila u tendelana na zwine ra zwi guda Bivhilini. Khosi Davida o rabela kha Yehova a ri: “Ndi ḓo tshimbila ngohoni yau.” (Ps. 86:11, NW) Davida o vha o ḓiimisela u tshimbila ngohoni. Na riṋe ri fanela u ḓiimisela u tshimbila ngohoni. Arali ra sa ita nga u ralo, ri nga thoma u timatima zwe ra ḓidzima zwone ri tshi itela u renga ngoho, khamusi ra zwi ṱoḓa murahu. Nṱhani hazwo, kha ri farelele ngoho ro khwaṱha. Ri nga si kone u nanga uri ndi ifhio ngoho ine ra tea u i ṱanganedza na ine ra tea u i iledza. Ri fanela u tshimbila ‘ngohoni yoṱhe.’ (Yoh. 16:13) Kha ri ṱolisise zwithu zwiṱanu zwine ri nga vha ro ḓidzima zwone u itela u renga ngoho. U ita nga u ralo zwi ḓo ri ita uri ri ḓiimisele u sa ṱoḓa murahu zwe ra zwi ṱutshela.—Mat. 6:19.

8. Ndi ngani u sa shumisa tshifhinga nga vhuṱali zwi tshi nga ita uri Mukriste a pambuwe ngohoni? Ṋeani tsumbo.

⁸ Tshifhinga. Ri fanela u shumisa tshifhinga zwavhuḓi u itela uri ri sa pambuwe ngohoni. Arali ra sa vha na vhulondi, ri nga fhedza tshifhinga tshinzhi ri kha inthanethe, u ḓimvumvusa, u ita zwine zwa ri takadza kana u ṱalela thelevishini. Ṱhogomelani zwe zwa itea kha wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Emma. * O thoma u funa dzibere u bva vhuṱukuni. O vha a tshi ya u ṋamela bere musi a tshi wana tshifhinga. Nga u ya ha tshifhinga, o thoma u sa takalela tshifhinga tshine a tshi fhedza kha wonoyo mutambo. O ita tshanduko nahone a vhea zwenezwo zwithu vhudzuloni hazwo. O ṱuṱuwedzwa na nga tshenzhelo ya Cory Wells we a vha a tshi ita zwitaela zwo fhamba-fhambanaho o ṋamela bere. * Zwino Emma u takalela u fhedza tshifhinga tshinzhi kha zwithu zwa Yehova na u takalela u fhedza tshifhinga e na muṱa wawe na khonani dzawe dzine dza shumela Mudzimu. U ḓipfa e tsini na Yehova na u vha na mulalo a tshi ḓivha uri u khou shumisa tshifhinga tshawe nga vhuṱali.

9. U ṱoḓa zwithu zwi vhonalaho zwi nga ita hani uri ri vhetshele vhushaka hashu na Mudzimu thungo?

⁹ Zwithu Zwi Vhonalaho. U itela uri ri kone u tshimbila ngohoni, ri fanela u vhea zwithu zwi vhonalaho vhudzuloni hazwo. Musi ri tshi guda ngoho, u funa hashu Yehova zwo ḓa u thoma u fhira zwithu zwi vhonalaho. Ro takala vhukuma nge ra ḓidzima zwithu zwi vhonalaho u itela u tshimbila ngohoni. Nga u ya ha tshifhinga, ri nga vha ro vhona vhaṅwe vhathu vha tshi renga zwishumiswa zwa elekitironiki zwa tshi zwino-zwino kana vha tshi ḓifhelwa nga zwithu zwi vhonalaho. Ri nga vha ro thoma u ḓipfa u nga ri khou salela. U sa fushea nga zwine ra vha nazwo, zwi nga ita uri ri vhetshele vhushaka  hashu na Yehova thungo, ri tshi khou itela u rangisa zwithu zwi vhonalaho. Zwenezwo zwi ri humbudza Dema. U funa hawe “zwithu zwa ano maitele” zwo mu ita uri a si tsha tshimbila na muapostola Paulo. (2 Tim. 4:10) Ndi ngani Dema o ṱutshela Paulo? Bivhili a i ambi uri o ita zwenezwo nga nṱhani ha uri o vha a tshi khou funa zwithu zwi vhonalaho u fhira vhushaka hawe na Mudzimu kana uri o vha a songo ḓiimisela u ḓidzima zwiṅwe zwithu u itela u tshimbila na Paulo. A ri ṱoḓi uri zwithu zwi vhonalaho zwi ite uri ri si tsha funa ngoho.

10. Ndi mini zwine ra fanela u zwi iledza u itela u tshimbila ngohoni?

¹⁰ Vhushaka hashu na vhaṅwe. U itela uri ri bvele phanḓa ri tshi tshimbila ngohoni, ri songo tendela vhathu vha sa shumeli Mudzimu vha tshi ri ṱuṱuwedza. Musi ri tshi thoma u tshimbila ngohoni, vhushaka hashu na vhathu vhane vha si vhe Ṱhanzi u katela na miraḓo ya muṱa vhu a shanduka. Vhaṅwe vho zwi ṱanganedza nahone vhaṅwe vha ri ḽa ḓa hafha ḽi a kovhela. (1 Pet. 4:4) Naho ri tshi nga lwela u vha na vhushaka havhuḓi na miṱa yashu na u vha fara zwavhuḓi, ri fanela u vha na vhulondi uri ri si dzhiele fhasi ngoho, ri tshi khou itela u vha takadza. Ri ḓo lingedza uri ri bvele phanḓa ri tshi vha na vhushaka havhuḓi navho. Ri ḓo tevhela tsevho i re kha 1 Vhakorinta 15:33, nga u vha na vhushaka ha tsini na vhane vha funa Yehova fhedzi.

11. Ri nga iledza hani u humbula na u ḓifara nga nḓila i si yavhuḓi?

¹¹ U humbula na u ḓifara nga nḓila i sa takadzi Mudzimu. Vhathu vhoṱhe vhane vha tshimbila ngohoni vha fanela u vha vhakhethwa. (Yes. 35:8; vhalani 1 Petro 1:14-16.) Musi ri tshi ḓa ngohoni, roṱhe ro tea u ita tshanduko u itela u tshila u tendelana na zwilinganyo zwi re Bivhilini. Vhaṅwe vho tea u ita tshanduko khulwane vhukuma. Hu sa londwi tshanduko ye ra tea u i ita, ri fanela u vha na vhulondi ha uri ri si ḓitshikafhadze nga vhuḓifari vhuvhi ha ḽino shango. Ri nga iledza hani u ḓifara luvhi? Humbulani nga ha mutengo we Yehova a u badela a tshi itela uri ri vhe vhakhethwa, mutengo wa malofha a thengo khulu a Murwa wawe, Yesu Kristo. (1 Pet. 1:18, 19) U itela uri ri dzule ri vho kunaho phanḓa ha Yehova, ri fanela u dzula ri tshi humbula ndeme ya tshiṱhavhelo tsha tshirengululi tsha Yesu.

12, 13. (a) Ndi ngani zwi zwa ndeme u dzhia zwithu nga nḓila ine Yehova a zwi dzhia ngayo malugana na dziholodei? (b) Ri ḓo ṱolisisa mini?

¹² Mikhuvha na mishumo ine i si tshimbidzane na zwi re Bivhilini. Miraḓo ya muṱa, vhane ra shuma navho na vhane ra dzhena navho tshikolo vha nga lingedza u ita uri ri ṱanganele navho kha zwine vha zwi pembelela. Ri nga iledza hani mikhuvha na dziholodei dzine dza sa takadze Yehova? Ri nga ita zwenezwo nga u dzula ri tshi humbula nḓila ine Yehova a zwi dzhia ngayo. Zwi nga thusa vhukuma u ṱolisisa khandiso dzashu dzine dza amba nga ha vhubvo ha dzenedzo holodei. Musi ri tshi humbula zwine Maṅwalo a zwi amba nga ha u sa shela mulenzhe kha dzenedzo holodei, ri vha na vhungoho ha uri ri khou ita “zwine Murena a zwi ṱanganedza.” (Vhaef. 5:10) U fulufhela Yehova na Ipfi ḽawe zwi ḓo ri tsireledza kha u sa “ofha vhathu.”—Mir. 29:25.

¹³ U tshimbila ngohoni a si zwithu zwa ḓuvha ḽithihi, ri fanela u zwi ita tshifhinga tshoṱhe. Ri nga ḓiimisela hani u bvela phanḓa ri tshi tshimbila ngohoni? Kha ri ṱolisise nḓila tharu.

14. (a) U bvela hashu phanḓa ri tshi renga ngoho zwi nga ita hani uri ri si ṱoḓe u i rengisa? (b) Ndi ngani vhuṱali, ndayo na ṱhalukanyo zwi zwa ndeme?

¹⁴ Ya u thoma, bvelani phanḓa ni tshi  guda ngoho i re Ipfini ḽa Mudzimu na u elekanya nga hayo. Rengani ngoho nga u fhedza tshifhinga tshinzhi ni tshi khou guda ngoho i re Ipfini ḽa Mudzimu. Nga u ita zwenezwo, ni ḓo funa ngoho zwi tshi bva mbiluni nahone a ni nga ṱoḓi u i rengisa. Mirero 23:23 i amba uri a ro ngo fanela u renga ngoho fhedzi, fhedzi ri fanela u renga na “vhuṱali, ndayo na ṱhalukanyo.” A ro ngo tea u sokou ḓivha ngoho i re Bivhilini fhedzi. Ri fanela u i shumisa vhutshiloni hashu. Musi ri tshi i pfesesa, ri ḓo kona u pfesesa zwoṱhe zwine Yehova a ri funza zwone. Vhuṱali vhu ita uri ri ite zwe ra zwi guda. Nga zwiṅwe zwifhinga, ngoho i ri kaidza na u ri sumbedza hune ra fanela u ita hone tshanduko. Ri fanela u tenda musi ri tshi kaidzwa. U kaidzwa ndi zwa ndeme u fhira maseṱha.—Mir. 8:10.

15. Bannda ḽa ngoho ḽi ri tsireledza hani?

¹⁵ Ya vhuvhili, ḓiimiseleni u tshila u tendelana na ngoho ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Vhofhani bannda ḽa ngoho u mona na khundu dzaṋu. (Vhaef. 6:14) Misini ya Bivhili, swole ḽo vha ḽi tshi vhofha bannda u itela u tsireledza khundu dzaḽo na miraḓo ya muvhili. U itela uri ḽi mu tsireledze, ḽo vha ḽi tshi fanela u vhofhiwa ḽa khwaṱha. Bannda ḽi songo vhofhiwaho ḽa khwaṱha a ḽi tsireledzi nga ho fhelelaho. Bannda ḽa ngoho ḽi ri tsireledza hani? Arali ra vhofha ngoho ya khwaṱha u fana na bannda, i ḓo ri thusa uri ri si humbule zwithu zwo khakheaho na uri thusa uri ri dzhie phetho dzavhuḓi. Musi ri tshi lingea kana ro sedzana na milingo, ngoho i re Bivhilini i ḓo ri thusa uri ri ite zwo lugaho. Samusi swole ḽi si nga si kone u ya nndwani ḽi si na bannda, na riṋe ri fanela u ḓiimisela uri ri si bvule bannda ḽa ngoho. Nṱhani hazwo, ri ḓo ita zwoṱhe zwine ra nga kona uri ri dzule ro ḽi vhofha u mona na muvhili washu. Ri nga ita zwenezwo nga u tshila u tendelana na ngoho. Muṅwe mushumo wa bannda ḽa swole ndi uri ḽi kone u dzula pfumo. Kha ri haseledze iṅwe nḓila ine ra nga ḓiimisela ngayo u tshimbila ngohoni.

16. U funza vhaṅwe ngoho zwi ita hani uri ri ḓiimisele u tshimbila ngohoni ro khwaṱha?

¹⁶ Ya vhuraru, shelani mulenzhe kha u funza vhaṅwe ngoho i re Bivhilini. Nga yeneyo nḓila ri ḓo dzula ro fara pfumo ḽashu ḽine ḽa vha “ipfi ḽa Mudzimu.” (Vhaef. 6:17) Roṱhe ri nga khwinisa vhutsila hashu ha u funza nga u “[fara] ipfi ḽa ngoho nga nḓila yo teaho.” (2 Tim. 2:15) Musi ri tshi shumisa Bivhili u itela u thusa vhaṅwe uri vha renge ngoho na u iledza pfunzo dza mazwifhi, ri vha ri tshi khou ita uri zwine Mudzimu a zwi amba zwi nwelele mihumbuloni na mbiluni dzashu. Nga yeneyo nḓila, ri ḓo ḓiimisela u tshimbila ngohoni ro khwaṱha.

17. Ndi ngani ngoho i ya ndeme kha inwi?

¹⁷ Ngoho ndi tshifhiwa tshavhuḓi tshi bvaho kha Yehova. Nga nṱhani ha tshenetshi tshifhiwa, ri vha na vhushaka ha tsini na Khotsi ashu wa ṱaḓulu. Zwe a ri funza zwone u swika zwino zwi tou vha mathomo! Mudzimu o ri fulufhedzisa uri u ḓo ri funza u swika nga hu sa fheli. Nga zwenezwo, dzhielani ngoho nṱha u fana na vhulungu havhuḓi. Bvelani phanḓa ni tshi ‘renga ngoho, ni songo vhuya na i rengisa.’ Nahone u fana na Davida, ni ḓo bvela phanḓa ni tshi ita zwe na fulufhedzisa Yehova zwa u “tshimbila ngohoni” yawe.—Ps. 86:11.