Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

Mbudziso Dzi Bvaho Ha Vhavhali

Mbudziso Dzi Bvaho Ha Vhavhali

Ndi vhafhio vhathu vho ṋewaho Madzina O Khetheaho kana Vhavhuya vhe Yesu a amba nga havho vhusikuni ha musi a sa athu u fa nahone ndi ngani vho vhidzwa nga u ralo?

Vhusikuni ha musi Yesu a sa athu u fa, o vhudza vhaapostola vhawe uri vha songo ḓiṱoḓela vhuimo ha nṱha vhukati ha vhatendi ngavho. O ri: “Mahosi a vhusa dzitshaka, nahone vhathu vha ṋea madzina o khetheaho vhane vha vha vhusa. Inwi a no ngo fanela u vha nga yeneyo nḓila.”—Luka 22:25, 26.

Ndi vhafhio Vhavhuya vhe Yesu a vha a tshi khou amba nga havho? Zwo vha zwo ḓowelea kha Vharoma na kha Vhagerika uri vha hulise vhanna vha re na vhuimo ha nṱha na vhavhusi nga u vha vhidza Euergetes kana Vhavhuya na nga u ṅwala madzina avho fhethu ho fhamba-fhambanaho na kha tshelede. Vho vha vha tshi huliswa nga uri vho ita zwiṅwe zwithu zwa ndeme tshitshavhani.

Mahosi manzhi o vha e na Madzina O Khetheaho. Kha vhenevho vhathu ho vha hu na vhavhusi vha Egipita vhe vha vha vha tshi ḓivhiwa sa Ptolemy III Euergetes (c. 247-222 B.C.E.) na Ptolemy VIII Euergetes II (c. 147-117 B.C.E.). Vhavhusi vha Roma vhane vha pfi Julius Caesar (48-44 B.C.E.) na Augustus (31 B.C.E.–14 C.E.) na vhone vho vha na madzina o khetheaho u fana na Herode Muhulwane, khosi ya Yudea. Khamusi Herode o ṋewa dzina ḽo khetheaho musi a tshi ṋea vhathu vhawe goroi na u ṋea vhathu vhane vha shaya zwiambaro.

U ya nga muṅwe mugudi wa Bivhili wa Mudzheremane ane a pfi Adolf Deissmann o amba uri zwo vha zwo ḓowelea u vhidza vhathu nga Madzina O Khetheaho. O amba uri u vhidza muthu nga dzina ḽo khetheaho zwo vha zwo ḓowelea tshifhingani tsha kale. Na uri arali ni tshi khou ṱoḓa dzina ḽo khetheaho ḽo ṅwalwaho kha zwithu zwa kale no vha ni tshi ḓo wana madzina manzhi nga u ṱavhanya.

Fhedzi Yesu o vha a tshi khou amba mini musi a tshi vhudza vhafunziwa vhawe uri: “A no ngo fanela u vha nga yeneyo nḓila”? Naa Yesu o vha a tshi khou vha vhudza uri vha songo thusa vhathu na u vhilaela nga zwithu zwe zwa vha zwi tshi khou itea kha vhathu vha henefho? Hai. Zwi vhonala u nga Yesu o vha a tshi khou amba uri vha fanela u thusa vhaṅwe zwi tshi bva mbiluni.

Vhathu vhe vha vha vho pfuma misini ya Yesu vho vha vha tshi ḓiitela dzina nga u tikedza mutambo, u fhaṱa dziphakha, thembele na miṅwe mishumo. Naho zwo ralo, vho vha vha tshi ita zwenezwo vhe na tshipikwa tsha u ṱoḓa u huliswa, u vha na bvumo kana uri vhathu vha vha khethe. Iṅwe bugu i ri: “Naho hu na vhathu vhanzhi vhe vha vha na mafunda zwa vhukuma, kanzhi vho ṱuṱuwedzwa nga politiki.” Yesu o ṱuṱuwedza vhatevheli vhawe uri vha songo vha na kwonoko kuhumbulele kwa tseḓa na vhuhovheleli.

Nga murahu ha miṅwaha minzhi, muapostola Paulo o ombedzela ndeme ya u ṋea u na zwiṱuṱuwedzi zwavhuḓi. O ṅwalela Vhakriste ngae vha ngei Korinta a ri: “Muṅwe na muṅwe nga a ite zwe a phetha mbiluni yawe, a songo zwi ita o ṱungufhala kana nga u tou kombetshedzea, ngauri Mudzimu u funa ane a ṋea o takala.”—2 Vhakor. 9:7.