1. Ri nga ḓivhudzisa mbudziso ifhio?

NAA nga zwiṅwe zwifhinga ni a vhilaela musi ni tshi humbula zwithu zwine zwa ḓo itea hu si kale zwi ngaho u fheliswa ha vhurereli ha mazwifhi, u ṱhaselwa nga Gogo wa Magogo na nndwa ya Haramagedo? Naa no no vhuya na ḓivhudzisa uri: ‘Naa ndi ḓo kona u dzula ndi tshi fhulufhedzea musi zwenezwi zwithu zwi ofhisaho zwi tshi itea?’ Arali no no vhuya na humbula nga ha zwenezwi, zwe Yesu a zwi amba kha luṅwalo lwe ino thero ya thewa khalwo zwi ḓo ni thusa. Yesu o vhudza vhafunziwa vhawe a ri: “Ni songo vhilaela. Tendani.” (Yoh. 14:1) Lutendo lwo khwaṱhaho lu ḓo ri thusa u konḓelela hu sa londwi uri ri nga sedzana na mini tshifhingani tshi ḓaho.

2. Ri nga khwaṱhisa hani lutendo lwashu nahone ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

² Arali ra humbula nga ha zwine ra ita zwino musi ro sedzana na mulingo, ndi hone ri tshi ḓo ḓivha uri ri tea u ita mini uri ri khwaṱhise lutendo lwashu. Arali ra humbula nga hazwo, ri ḓo vhona hune lutendo lwashu lwa tea u khwaṱhiswa hone. Musi ri tshi konḓelela mulingo ra u pfuka, lutendo lwashu lu khwaṱha lu tshi ya. Zwenezwi zwi ri thusa u konḓelela milingo i ḓaho. Kha ino thero, ri ḓo amba nga ha zwiimo zwiṋa zwe zwa sumbedza uri vhafunziwa vha Yesu vho vha vho tea u vha na lutendo lwo engedzeaho. Ri ḓo vhona na uri riṋe ri nga sedzana hani na thaidzo dzo raloho ṋamusi na uri zwi nga ri lugiselela hani zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho.

3. Maipfi a Yesu a re kha Mateo 6:30, 33 a ri thusa uri ri pfesese mini?

³ Zwo ḓowelea uri munna a ṱoḓe u ṱhogomela muṱa wawe nga zwiḽiwa, zwiambaro na vhudzulo. Fhedzi zwenezwi zwi ita zwi tshi konḓa kha zwino zwifhinga zwi lemelaho. Vhaṅwe vhahashu  vho fhelelwa nga mushumo nahone mishumo a i wanali naho vha tshi lingedza u ṱoḓa muṅwe. Vhaṅwe vha tou landula mishumo ine vha wana i songo fanela Mukriste. Musi hu tshi itea zwithu zwo raloho, ri tea u vha na lutendo lwo khwaṱhaho lwa uri Yehova u ḓo ita uri ri wane zwine ra zwi ṱoḓa u itela uri ri ṱhogomele miṱa yashu. Ndi zwe Yesu a vhudza vhafunziwa vhawe kha Pfunzo yawe ya Thavhani. (Vhalani Mateo 6:30, 33.) Musi ri na vhungoho ha uri Yehova ha nga ri laṱi, ri ḓo kona u futelela u mu shumela. Musi ri tshi vhona nḓila ine Yehova a khou ri thusa ngayo nga u ri fha zwine ra zwi shaya, ri ḓo sendela tsini nae nahone lutendo lwashu lu ḓo khwaṱha.

4-5. Muṅwe muṱa wo thuswa nga mini musi u tshi khou vhilaedziswa nga vhuleme ha u wana zwine wa zwi shaya?

⁴ Kha ri ambe nga ha uri Yehova o thusa hani muṅwe muṱa ngei Venezuela we wa vha u tshi khou vhilaela nga ha uri u ḓo wana hani zwine wa zwi shaya. Muṱa wa ha Castro wo vha u na bulasi ye ya vha i tshi ita uri vha wane tshelede yo eḓanaho ya u wana zwe vha vha vha tshi zwi shaya. Ho mbo ḓi ḓa mavemu o fara zwigidi a vha dzhiela bulasi yavho a vha pandela. Vho Miguel vha re khotsi kha wonoyo muṱa vha ri: “Ri vho tou tshila nga zwine ra lima kha kutsimu kwe ra tou hadzimiwa. Ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe ndi thoma nga u humbela Yehova uri a ri ṋee zwine ra zwi shaya nga ḽeneḽo ḓuvha.” Vhutshilo vhu khou konḓa kha hoyu muṱa wa ha Castro, fhedzi a vha lovi miṱangano ya tshivhidzo nahone vha dzulela u ya tsimuni u huwelela vhe na lutendo lwa uri Khotsi ashu a re na lufuno u ḓo vha ṋea zwine vha zwi shaya ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. U shumela Yehova ndi zwone zwa ndeme khavho nahone Yehova u vha ṋea zwine vha zwi shaya.

⁵ Nga tshenetsho tshifhinga tshi konḓaho, Vho Miguel na mufumakadzi wavho Vho Yurai vho sedzesa nḓila ye Yehova a vha a tshi vha ṱhogomela ngayo. Nga zwiṅwe zwifhinga, Yehova o shumisa vhahashu uri vha vha ṋee zwiṅwe zwithu zwine vha zwi shaya kana vha thuse Vho Miguel u wana mushumo. Nga zwiṅwe zwifhinga, Yehova o vha a tshi shumisa ofisi ya davhi u vha ṋea zwine vha zwi shaya. Yehova ho ngo vhuya a vha laṱa. Nga zwenezwo, vho vhona lutendo lwa muṱa wavho lu tshi khwaṱha nga ho engedzeaho. Musi ṅwananyana wavho muhulwane Yoselin o no anetshela nga ha tshiṅwe tshifhinga tshe Yehova a vha thusa, u ri: “Zwi a ri ṱuṱuwedza musi ri tshi humbula nḓila ye Yehova a ri thusa ngayo. Ndi mu dzhia sa khonani nahone ndi fhulufhela uri u ḓo dzula a tshi nthusa.” U dovha a ri: “Milingo ye ra i konḓelela ri muṱa, yo ri lugiselela milingo i ḓaho i lemelaho.”

6. Ni nga khwaṱhisa hani lutendo lwaṋu musi ni na vhuleme ha zwa masheleni?

⁶ Naa ni na vhuleme ha zwa masheleni? Arali zwo ralo, ni kha tshifhinga tshi konḓaho vhukuma. Fhedzi ni nga shumisa tshenetsho tshifhinga u khwaṱhisa lutendo lwaṋu. Ambani na Yehova nga thabelo nahone ni vhale maipfi a Yesu a re kha Mateo 6:25-34 ni fhedze ni elekanye nga hao. Humbulani nga ha tsumbo dza  tshifhingani tshashu dzi sumbedzaho uri Yehova u tikedza vhane vha dzula vho farakanea nga u mu shumela. (1 Vhakor. 15:58) Arali na ita zwenezwo, zwi ḓo ita uri ni vhe na lutendo lwo khwaṱhaho lwa uri Yehova u ḓo ni thusa samusi o thusa vhaṅwe vhe vha vha vhe na thaidzo dzi fanaho na dzaṋu. U a ḓivha zwine na zwi shaya na uri u ḓo ni fha zwone hani. Musi ni tshi vhona nḓila ine Yehova a ni thusa ngayo vhutshiloni haṋu, lutendo lwaṋu lu ḓo khwaṱha uri ni kone u konḓelela milingo i lemelaho tshifhingani tshi ḓaho.—Hab. 3:17, 18.

7. U ya nga Mateo 8:23-26, lutendo lwa vhafunziwa lwo lingwa hani nga “ḓumbu ḽihulu”?

⁷ Musi Yesu na vhafunziwa vhawe vha tshi khou tshimbila nga tshikepe lwanzheni, ho mbo ḓi vha na ḓumbu. Yesu o shumisa tshenetsho tshiitea u vha thusa uri vha pfesese uri vha tea u khwaṱhisa lutendo lwavho. (Vhalani Mateo 8:23-26.) Musi ḓumbu ḽi tshi khou vhudzula na magabelo a tshi khou dzhena tshikepeni, Yesu o vha o eḓela. Vhafunziwa vhawe vho vha vho tshuwa nahone vha mu vusa vha mu humbela uri a vha tshidze. Murena a amba navho nga vhulenda a ri: “Ni khou ofha mini, ndi ngani ni na lutendo luṱuku?” Vhenevho vhafunziwa vho vha vho tea u zwi ḓivha uri Yehova u a kona u tsireledza Yesu na vhane a vha navho. Ri guda mini kha enea mafhungo? Lutendo lwo khwaṱhaho lu nga ri thusa u konḓelela maḓumbu a re na maanḓa kana thaidzo iṅwe na iṅwe ine ya fana na ḓumbu.

8-9. Lutendo lwa Anel lwo lingwa hani nahone o thuswa nga mini?

⁸ Humbulani nga ha nḓila ye lutendo lwa muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Anel wa ngei Puerto Rico lwa khwaṱha ngayo nge a konḓelela mulingo u lemelaho. Mulingo we a ṱangana nawo wo vha u “ḓumbu ḽihulu” ḽa vhukuma. Wonoyo mulingo wo thoma nga 2017 musi nnḓu ya Anel i tshi tshinyadzwa nga Ḓumbumazwikule Maria. O ita na u fhelelwa nga mushumo nga nṱhani ha ḽeneḽo ḓumbu. U ri: “Ndo vha ndi tshi vhilaela vhukuma nga eneo maḓuvha a lemelaho. Fhedzi nda guda u fhulufhela Yehova nga u amba nae nga thabelo nahone ndi si ite uri u vhilaela hu nthivhele u ita zwithu zwine nda tea u zwi ita.”

⁹ Anel u ri zwe zwa dovha zwa mu thusa u konḓelela thaidzo dzawe ndi u thetshelesa. U ri: “U tevhedza vhulivhisi ha ndangulo ya Yehova zwo nthusa uri ndi dzule ndo dzika. Yehova o nthusa a tshi shumisa vhahashu. Vho nṱuṱuwedza, vha mpha zwe nda vha ndi tshi zwi shaya.” U dovha a ri: “Yehova o mpha na zwe ndi si zwi humbele nahone lutendo lwanga lwo khwaṱha nga ho engedzeaho.”

10. Ni nga ita mini arali no welwa nga “ḓumbu ḽihulu”?

¹⁰ Naa no welwa nga “ḓumbu ḽihulu” vhutshiloni haṋu? Khamusi ni khou pfiswa vhuṱungu nga nṱhani ha khombo ya mupo ye na ṱangana nayo. Kana khamusi no kulea nungo ngauri ni khou lwala vhukuma nahone a ni ḓivhi uri ni nga ita mini. Ni nga kha ḓi ita ni tshi vhilaela nga zwiṅwe zwifhinga, fhedzi ni songo tenda mbilaelo dzi tshi ita uri ni litshe u fhulufhela  Yehova. Sendelani tsini nae nga thabelo i bvaho mbiluni. Khwaṱhisani lutendo lwaṋu nga u elekanya nga ha zwifhinga zwo fhiraho zwe Yehova a ni thusa. (Ps. 77:11, 12) Ni nga vha na vhungoho ha uri ha nga vhuyi a ni laṱa.

11. Ndi ngani ri tshi tea u ḓiimisela u thetshelesa vhane vha ri ranga phanḓa?

¹¹ Ndi zwifhio zwiṅwe zwine zwa nga ni thusa u konḓelela milingo? Anel o amba uri ndi u thetshelesa. Gudani u fhulufhela vhane Yehova na Yesu vha vha fhulufhela. Nga zwiṅwe zwifhinga, vho vhewaho uri vha ri range phanḓa vha nga ri ṋea vhulivhisi vhune ri si vhu pfesese. Fhedzi Yehova u fhaṱutshedza vhane vha thetshelesa. Zwe ra zwi vhala Ipfini ḽawe na zwe vhashumeli vhawe vha fhulufhedzeaho vha ṱangana nazwo zwi ri vhudza uri u thetshelesa zwi a tshidza. (Ek. 14:1-4; 2 Koron. 20:17) Ni dzule ni tshi elekanya nga ha dzenedzo tsumbo. U ita zwenezwo zwi ḓo ita uri ni takalele u tevhela vhulivhisi ha ndangulo ya Yehova zwino na tshifhingani tshi ḓaho. (Vhahev. 13:17) A ni nga ofhi maṱungu mahulu ane a kha ḓi ḓa.—Mir. 3:25.

12. Luka 18:1-8 i sumbedza uri lutendo na u konḓelela u farwa nga nḓila i si yavhuḓi zwi tshimbidzana hani?

¹² Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri lutendo lwa vhafunziwa vhawe lwo vha lu tshi nga lingwa arali vha sa farwa zwavhuḓi. O vha vhudza tshifanyiso tshi re kha bugu ya Luka u itela u vha thusa u konḓelela. Yesu o amba nga ha iṅwe tshilikadzi ye ya dzula i tshi humbela muhaṱuli a songo lugaho uri a i haṱulele nga nḓila yo teaho. O vha e nga vhungoho ha uri u ḓo vhuya a mu thusa arali a dzula a tshi mu humbela. Onoyo muhaṱuli a fhedza o mu thusa. Zwi ri gudisa mini? Yehova u haṱula nga nḓila yo teaho. Nga zwenezwo, Yesu o ri: “Naa Mudzimu a nga si ite uri vhanangiwa vhawe vha mu lilelaho vhusiku na masiari vha haṱulwe nga nḓila yo teaho?” (Vhalani Luka 18:1-8.) Yesu o dovha a ri: “Musi Murwa muthu a tshi vhuya, naa u ḓo wana hu na vhathu vha re na lutendo ḽifhasini?” Musi ri tshi farwa nga nḓila i songo teaho, ri fanela u sumbedza uri ri na lutendo lwo khwaṱhaho u fana na yeneyo tshilikadzi nga u sa fhela mbilu na nga u konḓelela. Arali ra vha na lutendo lwo raloho, ri nga fhulufhela uri Yehova u ḓo ri thusa. Zwiṅwe hafhu, ri tea u tenda uri thabelo i na maanḓa. Nga zwiṅwe zwifhinga, thabelo dzashu dzi nga fhindulwa nga nḓila ye ri si i lavhelele.

13. Thabelo yo thusa hani muṅwe muṱa we wa farwa nga nḓila i si yavhuḓi?

¹³ Kha ri ambe nga ha zwe zwa itea kha wahashu Vho Vero vhane vha dzula ngei Democratic Republic of the Congo. Vho Vero, munna wavho ane a si vhe Ṱhanzi na ṅwananyana wavho wa miṅwaha ya 15 vho vha vha tshi khou shavha muvhunduni wa havho nge wa ṱhaselwa nga maswole. Musi wonoyo muṱa u nḓilani, wa swika he bada ya vha yo thivhiwa. Vha imiswa nga maswole a vha vhudza uri a ḓo vha vhulaya. Vho Vero vha thoma u lila nahone ṅwana  wavho a lingedza u vha fhumudza nga u rabelela nṱha a tshi bula dzina ḽa Yehova lunzhi-lunzhi. Musi a tshi tou fhedza, muhulwane wa tshenetsho tshigwada tsha maswole a mu vhudzisa a ri: “Iwe musidzana, wo gudiswa nga nnyi u rabela?” A fhindula a ri: “Ndo gudiswa nga mme anga vha tshi shumisa thabelo ya tsumbo i re kha Mateo 6:9-13.” Onoyo muhulwane a ri: “Musidzana, tshimbilani na vhabebi vhaṋu nga mulalo. U nga ri Yehova Mudzimu waṋu a nga ni tsireledza.”

14. Lutendo lwashu lu nga lingwa nga mini nahone ri nga thuswa nga mini uri ri konḓelele?

¹⁴ Tshenzhelo dzo raloho dzi ri gudisa u sa nyadza uri thabelo ndi ya ndeme. Fhedzi ni nga ita mini arali thabelo dzaṋu dza sa fhindulwa nga u ṱavhanya kana nga nḓila i mangadzaho? Dzulani ni tshi rabela u fana na tshilikadzi kha tshifanyiso tsha Yesu, no fhulufhela uri Mudzimu ha nga ni laṱi na uri u ḓo fhindula thabelo yaṋu nga tshifhinga tsho teaho. Dzulani ni tshi humbela Yehova uri a ni ṋee muya wawe mukhethwa. (Vhafil. 4:13) Ni humbule uri hu si kale Yehova u ḓo ni fhaṱutshedza zwihulu lune na ḓo hangwa nḓila ye na tambula ngayo. Musi ni tshi konḓelela milingo ni tshi thuswa nga Yehova, ni ḓo khwaṱha na kona u konḓelela milingo tshifhingani tshi ḓaho.—1 Pet. 1:6, 7.

15. U ya nga Mateo 17:19, 20, vhafunziwa vha Yesu vho ṱangana na thaidzo ifhio?

¹⁵ Yesu o gudisa vhafunziwa vhawe uri lutendo lu ḓo vha thusa u bvela phanḓa naho hu na thaidzo. (Vhalani Mateo 17:19, 20.) Vho vhuya vha kundelwa u pandela dimoni nga tshiṅwe tshifhinga naho vho vhuya vha zwi kona tshifhingani tsho fhiraho. Thaidzo yo vha i mini? Yesu o vha vhudza uri vho vha vha tshi ṱoḓa lutendo lwo engedzeaho. O vha vhudza uri arali vha vha na lutendo lwo eḓanaho, vho vha vha tshi nga kona u bvela phanḓa naho vho sedzana na thaidzo dzi ngaho dzithavha. Na riṋe ṋamusi ri nga sedzana na thaidzo dzine dza ita uri zwi vhonale zwi tshi konḓa u bvela phanḓa.

16. Lutendo lwo thusa hani Vho Geydi u konḓelela musi munna wavho vho vhulawa?

¹⁶ Humbulani nga ha tsumbo ya wahashu Vho Geydi vha ngei Guatemala. Munna wavho Vho Edi vho vhulawa musi vha tshi khou bva miṱanganoni ya tshivhidzo vha tshi khou ya hayani. Lutendo lwa Vho Geydi lwo vha thusa hani naho vho ṱungufhala nga u rali? Vha ri: “Thabelo i nthusa u kumedzela Yehova muhwalo wanga, zwa ita uri ndi vhe na mulalo. Ndi vhona Yehova a tshi nṱhogomela a tshi shumisa muṱa wanga na dzikhonani tshivhidzoni. U dzula ndo farakanea nga u shumela Yehova zwi ita uri ndi si pfese vhuṱungu na uri ndi vhone ḽi tshi tsha na u kovhela ndi sa vhilaeli nga maanḓa nga ḽa matshelo. Ndo guda kha wonoyu mulingo uri ndi ḓo kona u konḓelela mulingo muṅwe na muṅwe une wa nga vha hone tshifhingani tshi ḓaho, ndi tshi thuswa nga Yehova, Yesu na ndangulo.”

17. Ri nga ita mini musi ri na thaidzo khulwane ine ya nga thavha?

¹⁷ Naa ni khou lila nge na felwa? Ḓiṋeeni tshifhinga  tsha u khwaṱhisa fhulufhelo ḽaṋu ḽa uri vhafu vha ḓo vuswa nga u vhala mafhungo a re Bivhilini a vhe vha vuswa. Kani ni khou pfa vhuṱungu nge shaka ḽaṋu ḽa bviswa tshivhidzoni? Gudani Maṅwalo uri ni vhe na vhungoho ha uri nḓila ine Yehova a kaidza ngayo yo luga. Naho ni tshi nga vha na thaidzo ifhio, i shumiseni sa tshibuli tsha u khwaṱhisa lutendo lwaṋu. Vhudzani Yehova nḓila ine na khou ḓipfa ngayo. Ni songo ḓifhambanya na vhaṅwe, fhedzi ni sendele tsini na vhaṅwe Vhakriste. (Mir. 18:1) Itani zwithu zwine zwa ḓo ni thusa u konḓelela naho ni tshi nga lila musi ni tshi humbula zwe zwa itea kha inwi. (Ps. 126:5, 6) Bvelani phanḓa ni tshi ya miṱanganoni, ni tshi huwelela na u vhala Bivhili. Dzulani ni tshi humbula zwithu zwavhuḓi zwe Yehova a ni fhulufhedzisa uri u ḓo ni ṋea zwone tshifhingani tshi ḓaho. Musi ni tshi vhona nḓila ine Yehova a khou ni thusa ngayo zwino, lutendo lwaṋu lu ḓo khwaṱha lu tshi ya.

18. Ni nga ita mini arali na vhona uri lutendo lwaṋu a lwo ngo khwaṱha?

¹⁸ Ni songo kulea nungo arali milingo ye na ṱangana nayo tshifhingani tsho fhiraho na ine na khou ṱangana nayo zwino yo sumbedza uri lutendo lwaṋu a lwo ngo khwaṱha. Zwi dzhieni sa tshibuli tsha u khwaṱhisa lutendo lwaṋu. Humbelani zwe vhaapostola vha Yesu vha zwi humbela. Vho ri: “Ri engedze lutendo.” (Luka 17:5) Ni dovhe ni humbule nga ha tsumbo dze ra amba nga hadzo kha ino thero. Humbulani zwifhinga zwe Yehova a ni thusa u fana na Vho Miguel na Vho Yurai. Musi ni na thaidzo khulwane, rabelani Yehova zwi tshi bva mbiluni sa Anel na ṅwananyana wa Vho Vero. Nahone ni zwi ḓivhe uri Yehova a nga shumisa muṱa na dzikhonani u fana na kha Vho Geydi. Arali na tendela Yehova a tshi ni thusa u konḓelela milingo ine na khou sedzana nayo zwino, ni ḓo vha na fhulufhelo ḽo engedzeaho ḽa uri u ḓo ni thusa u konḓelela milingo naho i ifhio ine na nga sedzana nayo tshifhingani tshi ḓaho.

19. Yesu o vha e na vhungoho ha mini nahone na inwi ni nga vha na vhungoho ha mini?

¹⁹ Yesu o thusa vhafunziwa vhawe u vhona he vha vha vha tshi tea u engedza lutendo lwavho, fhedzi ho ngo timatima uri Yehova o vha a tshi ḓo vha thusa uri vha konḓelele milingo i ḓaho nga u fhulufhedzea. (Yoh. 14:1; 16:33) O vha e na vhungoho ha uri gogo ḽihulu ḽa vhathu ḽi ḓo ponyoka maṱungu mahulu nge ḽa vha na lutendo lwo khwaṱhaho. (Nzumb. 7:9, 14) Naa ni ḓo vha muṅwe wavho? Yehova u ḓo ni thusa uri ni vhe muṅwe wavho arali na ita zwine na nga kona zwino uri ni khwaṱhise lutendo lwaṋu.—Vhahev. 10:39.