1-2. (a) Ri ḓo fhindula mbudziso dzifhio? (b) Ndi mini zwi sumbedzaho uri Yehova u a funa u ri thusa zwa vhukuma?

 YEHOVA a nga ri thusa u konḓelela thaidzo dzashu na uri ri takale musi ri tshi mu shumela. U ri thusa nga dzifhio nḓila? Ri nga vhuyelwa hani nga vhuḓalo nga zwine Yehova a ri thusa ngazwo? Ino thero i ḓo fhindula dzenedzo mbudziso. Fhedzi musi ri sa athu u dzi fhindula, kha ri thome nga u fhindula mbudziso i tevhelaho: Naa Yehova u a funa u ri thusa zwa vhukuma?

² Ipfi ḽe muapostola Paulo a ḽi shumisa musi a tshi ṅwalela Vhahevheru vhurifhi ḽi nga ri thusa u wana phindulo. Paulo o ri: “Yehova ndi muthusi wanga; a thi nga ofhi. Muthu a nga nnyita mini?” (Vhahev. 13:6) Dziṅwe bugu dzi ṱalusaho Bivhili dzi amba uri kha heyi ndimana, ipfi “muthusi” ḽi amba muthu ane a gidimela u thusa ane a khou ṱoḓa thuso. Vhonani Yehova nga iṱo ḽa muhumbulo a tshi khou gidimela u thusa muthu a re khomboni. Zwi tou vha khagala uri heyi ṱhaluso i sumbedza uri Yehova u a funa u ri thusa zwa vhukuma. Musi Yehova a tshi ri thusa, ri nga kona u konḓelela milingo ine ra ṱangana nayo ro takala.

3. Ndi zwifhio zwithu zwiraru zwine Yehova a ri itela zwone u ri thusa u konḓelela milingo ro takala?

³ Ndi dzifhio dziṅwe nḓila dzine Yehova a ri thusa ngadzo u konḓelela milingo ro takala? Ri ḓo wana phindulo kha bugu ya Yesaya. Ndi ngani? Ndi ngauri vhunzhi ha vhuporofita he Yehova a hevhedza Yesaya uri a vhu ṅwale, vhu shuma kha vhashumeli vha Mudzimu vha ṋamusi. Zwiṅwe hafhu, Yesaya u  anzela u ṱalusa Yehova nga maipfi ane ra nga kona u a pfesesa. Yesaya ndima ya 30 yo ri farela tsumbo ya zwenezwo. Kha yeneyo ndima, Yesaya u shumisa zwifanyiso zwavhuḓi u itela u ṱalusa nḓila ine Yehova a thusa ngayo vhathu vhawe. O ṅwala uri Yehova u ri thusa nga nḓila tharu. Ya u thoma, u thetshelesa thabelo dzashu nga vhuronwane na u dzi fhindula. Ya vhuvhili, u a ri livhisa. Ya vhuraru, u ri fhaṱutshedza zwino na tshifhingani tshi ḓaho. Ri ḓo amba nga ha dzenedzi nḓila tharu dzine Yehova a ri thusa ngadzo.

4. (a) Yehova o amba mini nga ha Vhayuda vha tshifhingani tsha Yesaya nahone o tenda hu tshi itea mini? (b) Yehova o ṋea Vhayuda vha fhulufhedzeaho fhulufhelo ḽifhio? (Yesaya 30:18, 19)

⁴ Mathomoni a ndima ya 30 kha bugu ya Yesaya, Yehova u amba uri Vhayuda ndi “vharwa vha swili” vhane vha ‘engedza tshivhi nṱha ha tshivhi.’ U dovha a ri: “Ndi mashandukwa, . . . vha songo ḓiimiselaho u thetshelesa mulayo wa Yehova.” (Yes. 30:1, 9) Ngauri vho vha vha sa ṱoḓi u thetshelesa, Yesaya o dzula o amba uri Yehova o vha a tshi ḓo tendela uri vha welwe nga khombo. (Yes. 30:5, 17; Yer. 25:8-11) Ho mbo ḓi itea zwenezwo. Vho mbo ḓi thubiwa nga Vhababele. Fhedzi kha vhenevho Vhayuda ho vha hu na vhaṅwe vhe vha vha vha tshi fhulufhedzea nahone Yesaya o vha o vha farela mulaedza we wa vha u tshi ḓo vha ṋea fhulufhelo. O vha vhudza uri Yehova o vha a tshi ḓo vha tendela vha tshi humela Yerusalema. (Vhalani Yesaya 30:18, 19.) Zwa itea nga u tou ralo. Yehova o vha vhofholola vhuthubwani. Fhedzi ho ngo ṱavhanya u zwi ita. Maipfi ane a ri “Yehova o lindela a sa fheli mbilu uri a ni sumbedze uri u a ni takalela” a sumbedza uri ho vha hu tshi ḓo thoma ha fhela tshifhinga musi Yehova a sa athu u vhofholola vhenevho Vhayuda vha fhulufhedzeaho. Zwavhuḓi-vhuḓi, ho thoma ha fhela miṅwaha ya 70 musi masalela a Vhayuda a sa athu u vhuyelela Yerusalema. (Yes. 10:21; Yer. 29:10) Musi vha sa athu u humela hayani, vho vha vha tshi lila nga nṱhani ha u pfa vhuṱungu, fhedzi musi vho no humela vho vha vha tshi vho tou tsengisa miṱodzi ya dakalo.

5. Maipfi a re kha Yesaya 30:19 a ri khwaṱhisedza mini?

⁵ Na riṋe ri nga khuthadzwa nga maipfi ane a ri: “Musi ni tshi lilela thuso u ḓo ni sumbedza uri u a ni takalela.” (Yes. 30:19) Yesaya u ri vhudza uri Yehova u ḓo ri thetshelesa musi ri tshi mu lilela nahone u ḓo ṱavhanya a fhindula thabelo dzashu. O dovha a ri: “Musi a tshi tou pfa ni tshi lila u ḓo ni fhindula.” Enea maipfi a ri khwaṱhisedza uri Yehova u khou ṱoḓa u ri thusa nahone o ḓiimisela u thusa vhane vha ṱoḓa thuso khae. U ḓivha zwenezwi zwi ita uri ri kone u konḓelela ro takala.

6. Maipfi a Yesaya a sumbedza hani uri Yehova u a thetshelesa thabelo ya mushumeli wawe muṅwe na muṅwe?

⁶ Ndi zwifhio zwiṅwe zwine iyi ndimana ya ri khwaṱhisedza zwone nga ha thabelo dzashu? Yehova u thetshelesa thabelo ya muṅwe na muṅwe washu nga vhuronwane. Ndi ngani ri tshi ralo? Kha tshipiḓa tsha u thoma tsha ndima 30 ya bugu ya Yesaya, ipfi “ni” ḽi ambela kha vhathu vhanzhi ngauri Yehova u khou amba na vhathu vhawe vhoṱhe. Fhedzi, kha ndimana 19, ipfi “ni” ḽi khou ambela kha vhathu nga muthihi nga muthihi. Yesaya o ṅwala uri: “A ni nga ḓo lila”; “u ḓo ni sumbedza uri u a ni takalela”; “u ḓo ni fhindula.” Ngauri Yehova ndi Khotsi ashu ane a ri funa, a nga si vhudze ṅwana wawe o kuleaho nungo uri, “Ni nga tou fhirwa nga uyu ane a khou konḓelela?” Nṱhani hazwo, u na ndavha na riṋe nga muthihi nga muthihi nahone u a thetshelesa thabelo dzashu.—Ps. 116:1; Yes. 57:15.

7. Yesaya na Yesu vho sumbedza hani uri ndi zwa ndeme uri ri dzule ri tshi rabela?

 ⁷ Musi ri tshi rabela Yehova nga ha zwine zwa khou ri vhilaedzisa, kanzhi zwine a zwi ita ndi u ri ṋea nungo dza u konḓelela honoho vhuimo. Arali mulingo washu wa sa fhela nga tshifhinga tshe ra vha ro lavhelela uri u ḓo fhela ngatsho, ri nga tea u rabela lunzhi ri tshi humbela Yehova uri a ri ṋee nungo dza u u konḓelela. U ṱoḓa ri tshi ita nga u ralo. Zwenezwo ri zwi vhona kha maipfi a Yesaya ane a ri: “Ni songo tenda [Yehova] a tshi awela.” (Yes. 62:7) Zwenezwo zwi amba mini? Ri tea u rabela lunzhi, zwa nga a ri khou tendela Yehova a tshi awela. Maipfi a Yesaya a ri humbudza zwifanyiso zwe Yesu a zwi ita nga ha thabelo zwi re kha Luka 11:8-10, 13. Kha dzenedzo ndimana, Yesu u ri ṱuṱuwedza uri ri dzule ri tshi rabela “lunzhi-lunzhi” na u ‘dzula ri tshi humbela’ muya mukhethwa. Ri nga dovha ra humbela Yehova uri a ri ṋee vhulivhisi vhune ha ḓo ri thusa u ita phetho dzavhuḓi.

8. Zwo ambiwaho kha Yesaya 30:20, 21 zwo itea hani tshifhingani tsho fhiraho?

⁸ Vhalani Yesaya 30:20, 21. Musi mmbi ya Vhababele i tshi tanga muḓi wa Yerusalema lwa ṅwaha na hafu, vhathu vho sedzana na khombo na tshengelo tshifhinga tshilapfu lwe zwa vhuya zwa tou vha nḓowelo khavho. Fhedzi kha ndimana 20 na 21, Yehova o fhulufhedzisa Vhayuda uri arali vha rembuluwa, o vha a tshi ḓo vha tshidza. Musi Yesaya a tshi ri Yehova ndi “Mufunzi waṋu Muhulwane,” o vha a tshi khou fhulufhedzisa vhathu uri Yehova u ḓo vha gudisa nḓila yo teaho ine vha tea u mu gwadamela ngayo. Zwenezwo zwo itea musi Vhayuda vha tshi vhofhololwa vhuthubwani. Yehova o vha Mufunzi wavho Muhulwane nahone musi a tshi vha livhisa, vho kona u mu gwadamela nga nḓila yo kunaho. Na ṋamusi ri na ndugelo ya u funziwa nga Yehova ane a vha Mufunzi washu Muhulwane.

9. Ndi ifhio iṅwe nḓila ine Yehova a ri ṋea ngayo vhulivhisi?

⁹ Kha hedzi ndimana, Yesaya u amba uri ri tou nga vhagudiswa vhane vha khou funzwa nga Yehova nga nḓila mbili. Kha nḓila ya u thoma, Yesaya u ri: “Maṱo aṋu a ḓo vhona Mufunzi waṋu Muhulwane.” Kha hetshi tshifanyiso, Yesaya u amba uri ane a khou funza o ima phanḓa ha vhagudiswa vhawe. Ndi ndugelo khulwane u funzwa nga Yehova. Yehova u ri gudisa hani? U shumisa ndangulo yawe. Ri a livhuwa vhulivhisi vhune ra vhu wana ndanguloni ya Yehova. Vhulivhisi vhune ra vhu wana miṱanganoni, mabuthanoni, kha dzikhandiso, kha Khasho ya JW na nga dziṅwe nḓila, vhu ri  thusa u konḓelela ro takala musi ri tshi sedzana na milingo.

10. Ri pfa hani “ipfi murahu [hashu]”?

¹⁰ Yesaya o amba nḓila ya vhuvhili ine Yehova a ri gudisa ngayo musi a tshi ri: “Nḓevhe dzaṋu dzi ḓo pfa ipfi murahu haṋu.” Kha heyi ndimana, muporofita Yesaya u ṱalusa Yehova sa mufunzi ane a khou tshimbila murahu ha vhagudiswa vhawe a tshi khou vha livhisa hune vha tea u ya hone. Ṋamusi, Mudzimu u amba na riṋe e murahu hashu. Nga nḓila-ḓe? Ipfi ḽa Mudzimu ḽo ṅwalwa kale. Nga zwenezwo, musi ri tshi vhala Bivhili, zwi tou nga ri khou pfa Mudzimu a tshi amba na riṋe e murahu hashu.—Yes. 51:4.

11. Ri tea u ita mini uri ri kone u konḓelela ro takala nahone ndi ngani?

¹¹ Ri nga vhuyelwa hani nga vhuḓalo nga vhulivhisi vhune Yehova a ri ṋea a tshi shumisa ndangulo na Ipfi ḽawe? Ṱhogomelani uri Yesaya o amba zwithu zwivhili. Tsha u thoma, o ri: “Nḓila ngei.” Tsha vhuvhili a ri: “Farani yone.” (Yes. 30:21) A zwo ngo lingana u sokou ḓivha “nḓila.” Ri tea u dovha ra i ‘fara.’ Ipfi ḽa Mudzimu na nḓila ine ndangulo yawe ya ri thusa ngayo u ḽi pfesesa, zwi ri gudisa zwine Yehova a ṱoḓa ri tshi zwi ita. Ri dovha ra gudiswa nḓila ine ra nga shumisa ngayo zwine ra zwi guda. Uri ri kone u konḓelela ro takala, ri tea u guda na u shumisa zwine ra zwi guda. Ndi hone Yehova a tshi ḓo ri fhaṱutshedza.

12. U ya nga Yesaya 30:23-26, Yehova o vha a tshi ḓo fhaṱutshedza hani vhathu vhawe?

¹² Vhalani Yesaya 30:23-26. Uvhu vhuporofita ho itea hani kha Vhayuda vhe vha vhuyelela Yerusalema? Yehova o vha ṋea zwithu zwinzhi zwe zwa vha thusa uri vha bvele phanḓa vha tshi khou tshila na zwe zwa vha thusa uri vha bvele phanḓa vha tshi khou mu shumela. Zwiḽiwa zwe Yehova a vha ṋea zwone zwo vha zwo tou pha! Fhedzi tsha ndeme ndi uri o vha ṋea zwoṱhe zwe vha vha vha tshi zwi ṱoḓa uri vha sendele tsini nae na uri vha dovhe vha mu gwadamele nga nḓila yo teaho. Mudzimu o vha a sa athu u vhuya a ṋea vhathu vhawe zwithu zwinzhi nga u ralo. Ndimana 26 i sumbedza uri Yehova o vha vhonetshela vha thoma u pfesesa Maṅwalo. (Yes. 60:2) Nge Yehova a vha fhaṱutshedza, vho kona u bvela phanḓa vha tshi mu shumela vho takala nahone vhe na nungo “nga nṱhani ha vhuimo havho havhuḓi ha mbilu.”—Yes. 65:14.

13. Vhuporofita vhu ambaho nga ha u vusuluswa ho itea hani tshifhingani tshashu?

¹³ Naa vhuporofita vhu ambaho nga ha u vusuluswa ha vhurabeli ho kunaho vhu khou  itea na kha riṋe ṋamusi? Ee. Zwi khou itea hani? U bva nga 1919, vhathu vhanzhi a vha tsha vha kha Babele Ḽihulu, ḽine ḽa vha vhurereli ha mazwifhi. Vho no vha fhethu havhuḓisa hu fhiraho na shango ḽe ḽa vha ḽo fhulufhedziswa Vhaisiraele. Vha kha pharadiso ya pfanyisedzo. (Yes. 51:3; 66:8) Yeneyo pharadiso ya pfanyisedzo ndi mini?

14. Pharadiso ya pfanyisedzo ndi mini nahone ndi vhonnyi vhane vha dzula khayo? (Vhalani Ṱhalutshedzelo Ya Maipfi.)

¹⁴ Vho ḓodzwaho vho thoma u vha pharadisoni ya pfanyisedzo u bva nga 1919. b Musi tshifhinga tshi tshi khou ḓi ya, na vha “dziṅwe nngu” vhane vha vha na fhulufhelo ḽa u tshila kha ḽifhasi, na vhone vho dzhena kha yeneyi pharadiso ya pfanyisedzo vha ḓiphiṋa nga phaṱhutshedzo nnzhi dzi bvaho kha Yehova.—Yoh. 10:16; Yes. 25:6; 65:13.

15. Pharadiso ya pfanyisedzo i wanala ngafhi?

¹⁵ Yeneyi pharadiso ya pfanyisedzo i ngafhi? Vhashumeli vha Yehova vha wanala ḽifhasini ḽoṱhe. Zwi amba uri pharadiso ya pfanyisedzo i wanala shangoni ḽoṱhe. Nga zwenezwo, ri nga vha pharadisoni ya pfanyisedzo hu sa londwi uri ri dzula ngafhi, tenda ra vha ri tshi khou tikedza vhurabeli ha ngoho.

16. Ri nga ita mini uri ri bvele phanḓa ri tshi vhona lunako lu re hone kha pharadiso ya pfanyisedzo?

¹⁶ Uri ri dzule ri kha yeneyi pharadiso ya pfanyisedzo, ri tea u bvela phanḓa ri tshi dzhiela nṱha vhathu vhoṱhe vha re khayo. Ri nga zwi itisa hani? Nga u sedza zwithu zwavhuḓi kha vhahashu nṱhani ha vhushayanungo havho. (Yoh. 17:20, 21) Ndi ngani zwi zwa ndeme? Ṱhogomelani tshifanyiso tshi tevhelaho. Musi ri tshi ya phakhani yo nakaho, ri wana hu na miri yo fhambanaho. Nga hu fanaho, na kha pharadiso ya pfanyisedzo, zwivhidzoni hu na vhathu vho fhambanaho vhane vha fanyiswa na miri. (Yes. 44:4; 61:3) Ri tea u livhisa ṱhogomelo kha lunako lwa phakha, nṱhani ha u sedzesa zwithu zwi si zwavhuḓi kha miri i re tsini na riṋe. Ri songo tendela vhushayanungo hashu kana ha vhaṅwe tshivhidzoni vhu tshi ri thivhela u vhona lunako na vhuthihi vhune ha  vha hone kha pharadiso yashu ya pfanyisedzo.

17. Ri nga shela hani mulenzhe kha u ita uri hu vhe na vhuthihi tshivhidzoni?

¹⁷ Ri nga shela hani mulenzhe kha u ita uri hu dzule hu na vhuthihi? Nga u ita uri hu dzule hu na mulalo. (Mat. 5:9; Vharoma 12:18) Musi ri tshi ita vhuḓidini ha uri ri vhe na mulalo na vhahashu tshivhidzoni, ri vha ri tshi khou nakisa pharadiso yashu ya pfanyisedzo. A ri tei u hangwa uri muṅwe na muṅwe a re pharadisoni ya pfanyisedzo o tou kokodzwa nga Yehova. (Yoh. 6:44) Humbulani uri Yehova u takala hani musi a tshi vhona vhashumeli vhawe vhane a vha funa vha tshi bva biko vha tshi itela uri vha vhe na mulalo na vhuthihi!—Yes. 26:3; Hag. 2:7.

18. Ri tea u dzula ri tshi elekanya nga ha mini nahone ndi ngani?

¹⁸ Ri nga vhuyelwa hani nga zwithu zwinzhi zwavhuḓi zwine Yehova a zwi ṋea vhashumeli vhawe? Ri nga humbulisisa nga ha zwine ra zwi vhala Bivhilini na kha khandiso dzo thewaho Bivhilini. U vhala na u elekanya nga yeneyo nḓila zwi ḓo ri thusa uri ri vhe vhathu vhane vha “[funana] zwi tshi bva mbiluni sa murathu na mukomana.” (Vharoma 12:10) Musi ri tshi elekanya nga zwe Yehova a ri fhaṱutshedza ngazwo, zwi khwaṱhisa vhushaka hashu nae. Nahone musi ri tshi elekanya nga ha zwine Yehova a ḓo ri fhaṱutshedza ngazwo tshifhingani tshi ḓaho, zwi ḓo ita uri ri mu shumele u ya nga hu sa fheli. Zwenezwi zwoṱhe zwi ḓo ita uri ri shumele Yehova ro takala zwino.

19. (a) U ya nga Yesaya 30:18, ri nga vha na vhungoho ha mini? (b) Ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri konḓelele ro takala?

¹⁹ Yehova “u ḓo takuwa” a ri thusa musi a tshi fhelisa ḽino shango ḽivhi. (Yes. 30:18) Ri a zwi ḓivha uri Yehova ndi “Mudzimu wa khaṱhulo yo teaho” nahone u ḓo fhelisa shango ḽa Saṱhane nga tshifhinga tsho teaho. (Yes. 25:9) U fana na Yehova, ro lindela ḽeneḽo ḓuvha ri sa fheli mbilu. Musi ro lindela, ro ḓiimisela u bvela phanḓa ri tshi dzhiela nṱha ndugelo ya u rabela, u vhala na u shumisa zwine ra zwi vhala Bivhilini na u elekanya nga ha zwoṱhe zwe ra fhaṱutshedzwa ngazwo. Musi ri tshi ita zwenezwo, Yehova u ḓo ri thusa uri ri konḓelele ro takala musi ri tshi khou mu shumela.