Ḽeneḽi ḽiṅwalwa ḽo dovha ḽa ita uri hu thomiwe dzangano ḽiswa ḽine ḽa vhidzwa League of Nations. Tshipikwa tsha ḽeneḽi dzangano ho vha “hu u ita uri mashango a shumisane na uri hu vhe na mulalo na u tsireledzea.” Vhurereli vhunzhi ho tikedza ḽeneḽo dzangano. Vharangaphanḓa vha kereke dza ngei Amerika vho ḽi renda vha ri “ndi nḓila ine Muvhuso wa Mudzimu wa khou vhusa ngayo kha ḽifhasi.” Vho ḽi tikedza nga u rumela vhaimeleli musi hu tshi itwa muṱangano wa uri hu vhe na mulalo. Muṅwe wa vhenevho vhaimeleli o amba uri “zwithu zwi ḓo shanduka” nga nṱhani ha wonoyu muṱangano.

Zwithu zwo vha zwi tshi khou shanduka, fhedzi zwi sa khou itiswa nga vhanna vhe vha vha hone kha wonoyu muṱangano. Nga 1919, zwithu zwo thoma u shanduka kha mushumo wa u huwelela musi Yehova a tshi thusa vhathu vhawe uri vha huwelele u fhira tshifhingani tsho fhiraho. Fhedzi musi zwi sa athu itea, ho vha hu tshi tea u vha na tshanduko khulwane kha Vhagudi vha Bivhili.

Mugivhela wa dzi 4 January 1919 ḽo vha ḓuvha ḽa tshiitea tshine tsha vha hone ṅwaha muṅwe na muṅwe tsha u khetha vhalanguli vha Watch Tower Bible and Tract Society. Nga tshenetsho tshifhinga, Vho Joseph F. Rutherford vhe vha vha vha tshi khou ranga phanḓa vhathu vha Yehova vho vha vho valelwa dzhele ngei Atlanta, Georgia, U.S.A. na vhaṅwe vhahashu vha sumbe, ngeno vha si na mulandu. Ho tea u dzhiiwa phetho ya uri naa vhahashu vha re dzhele vha ḓo dovha vha khethwa uri vha vhe vhalanguli kana hu ḓo khethwa vhaṅwe?

Musi Wahashu Vho Rutherford vhe dzhele, vho vhilaedziswa nga ha vhumatshelo ha ndangulo. Vho zwi ḓivha uri vhaṅwe vhahashu vho vha vha tshi vhona zwi khwine u khetha muṅwe uri a vhe muphuresidennde. Nga nṱhani ha zwenezwo, vho ṅwala vhurifhi he khaho vha themendela uri Vho Evander J. Coward vha vhe muphuresidennde. Vho ṱalusa Vho Coward sa muthu o “dzikaho,” a re na “vhuṱali” na ane a “fhulufhedzea kha Murena.” Naho zwo ralo, vhunzhi ha vhahashu vho vha vha tshi ṱoḓa u thoma vha lindela miṅwedzi ya rathi vha sa athu khetha. Vhahashu vhe vha imelela Vho Rutherford na vhaṅwe sa vhoramilayo  vho ima nazwo. Musi vha tshi kha ḓi amba nga ha zwine zwa tea u itwa, vhaṅwe vho mbo ḓi thoma u sinyuwa.

Ho mbo ḓi itea zwiṅwe zwithu zwe Wahashu Vho Richard H. Barber vha zwi ṱalusa sa ‘u lingedza u tandulula dandetande.’ Muṅwe wahashu we a vha e hone o ri: “A thi ḓivhi zwithu zwinzhi nga zwa mulayo, fhedzi ndi ḓivha zwine ra fanela u ita u itela u sumbedza uri ri a fhulufhedzea. Mudzimu u ṱoḓa ri tshi fhulufhedzea. Nḓila ya khwine ine ra nga sumbedza ngayo uri ri fhulufhedzea kha Mudzimu ndi u dovha ra khetha Wahashu Vho Rutherford sa muphuresidennde.”—Ps. 18:25.

Wahashu Vho A. H. Macmillan vho amba uri Vho  Rutherford vho khokhonya kha luvhondo lwa tshiṱokisi tshavho nga ḓuvha ḽi tevhelaho vha ri, “Ḓisani tshanḓa.” Vha vha ṋekedza vhurifhi ho ḓiswaho nga thelegirafu. Vho Macmillan vho vhala honoho vhurifhi vhupfufhi nahone vha vhu pfesesa nga u bonya ha iṱo. Ho vha ho ṅwalwa uri: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY NA SPILL MULANGULI VHAOFISIRI VHARARU LUFUNO KHA VHOṰHE.” Zwo vha zwi tshi amba uri vhalanguli vhoṱhe vho dovha vha khethiwa u vha vhalanguli nahone Joseph Rutherford na William Van Amburgh vha ḓo bvela phanḓa vhe vhaofisiri. Nahone Wahashu Vho Rutherford vha ḓo bvela phanḓa sa muphuresidennde.

Musi vhahashu vha malo vhe dzhele, Vhagudi vha Bivhili vha fhulufhedzeaho vho humbela vhathu uri vha saine bammbiri ḽe ḽa vha ḽi tshi ḓo thusa uri vhahashu vha vhofhololwe. Vho vha na tshivhindi nahone vha ita uri hu saine vhathu vha fhiraho 700 000. Wahashu Vho Rutherford na vhaṅwe vho vhofhololwa dzhele nga Ḽavhuraru nga dzi 26 March 1919 hu sa athu iswa bammbiri ḽo sainiwaho.

Vho Rutherford vho amba na vhe vha vha ṱanganedza vha ri: “Ndi a tenda uri zwe zwa itea zwo vha zwi tshi khou ri lugiselela zwithu zwi konḓaho. . . . No vha ni sa khou lwela uri vhahaṋu vha bviswe dzhele. Tsho vha tshi si tshone tshipikwa tsha vhoiwe. . . . Fhedzi no vha ni tshi khou lwela uri Yehova a rendiwe nahone vhoṱhe vhe vha lwa vho fhaṱutshedzwa vhukuma.”

Zwe zwa itea musi vhahashu vha tshi sengiswa, zwi nga sumbedza uri Yehova o vha a tshi khou livhisa eneo mafhungo. Nga dzi 14 May 1919, khothe yo dzhia phetho ya uri: “Ngauri vho pomokwaho a vho ngo sengiswa nga nḓila yo teaho, a vha tsha ḓo vhonwa mulandu.” Samusi vhahashu vho vha vho haṱulelwa milandu mihulwane, madzina avho o vha a tshi ḓo vha o tshinyala vhutshilo havho hoṱhe arali milandu ye vha haṱulelwa yone i songo phumulwa kana tshigwevho tshavho tsho tou fhungudzwa. A vho ngo tsha pomokiwa miṅwe milandu. Nga nṱhani ha zwenezwo, Muhaṱuli Vho Rutherford vho bvela phanḓa vhe na mabammbiri avho a zwa mulayo a u imelela vhathu vha Yehova Khothe Khulwane Ya United States nahone vho bvela phanḓa vha tshi zwi ita lwa miṅwaha minzhi.

Vho Macmillan vho ri: “Ro vha ri sa ḓo sokou dzula ra peta zwanḓa ra lindela Murena a tshi ri isa ṱaḓulu. Ro zwi ṱhogomela uri hu na zwine ra tea u ita u itela u ḓivha zwine Murena a ṱoḓa.”

Fhedzi vhahashu vha re ofisini khulwane vho kundelwa u bvela phanḓa na mushumo we vha u ita lwa miṅwaha minzhi. Ndi ngani? Ndi ngauri musi vhahashu vha tshi bviswa dzhele vho wana hu si tsheena zwishumiswa zwa u phirintha. Zwo vha kula nungo nahone vhaṅwe vha ḓivhudzisa arali mushumo wa u huwelela wo fhela.

Naa vhathu vho vha vha kha ḓi vha na dzangalelo kha mulaedza une wa huwelelwa nga Vhagudi vha Bivhili? Wahashu Vho Rutherford vho ṋekedza nyambo ine ya fhindula yeneyo mbudziso. Nahone ho vha ho rambiwa vhathu vhoṱhe. Wahashu Vho Macmillan vha ri: “Arali ha sa ḓa muthu zwi amba uri mushumo washu wa u huwelela wo fhela.”

Nga zwenezwo, nga Swondaha nga dzi 4 May 1919, naho Vho Rutherford vho vha vha tshi khou lwala vhukuma vho ṋekedza nyambo i re na tshiṱoho tshine tsha ri “The Hope for Distressed Humanity” ngei Los Angeles, California. Ho vha ho ḓala vhukuma, vhunzhi ha vhathu vho tea u humiswa nahone vhe vha thetshelesa nyambo vho vha vha tshi ṱoḓa u vha 3 500. Nga ḓuvha li tevhelaho, ha ḓa vhaṅwe vha 1 500. Vhahashu vho mbo ḓi zwi vhona uri vhathu vha tshee na dzangalelo.

Zwe vhahashu vha vha vha tshi ḓo zwi ita zwo vha zwi tshi ḓo kwama nḓila ine Ṱhanzi Dza Yehova dza huwelela ngayo u bva tsheetsho u swika na ṋamusi.

Tshiingamo tsha ḽa 1 August 1919 tsho ḓivhadza uri mathomoni a September hu ḓo vha na buthano ngei Cedar Point, Ohio. Clarence B. Beaty, muṅwe wa Vhagudi vha Bivhili a bvaho Missouri we a vha a tshee muswa, o ri: “A hu na we a vha a  tshi ṱoḓa u sala.” Ho vha hu na vhathu vha fhiraho 6 000 nahone yeneyi mbalo i fhira ye ya vha yo lavhelelwa. Dakalo ḽo engedzea musi hu tshi lovhedzwa vhathu vha fhiraho 200 Dzivhani ḽa Erie.

Nga ḓuvha ḽa vhuṱanu ḽa buthano nga dzi 5 September 1919, Wahashu Vho Rutherford vho ṋekedza nyambo i re na tshiṱoho tshine tsha ri “Nyambo kha Vhashumi Nga Riṋe” nahone khayo vha ḓivhadza uri hu ḓo vha na magazini muswa une wa pfi The Golden Age. * Wonoyu magazini wo vha u tshi ḓo “amba nga ha zwithu zwa ndeme zwine zwa khou itea nga tshenetsho tshifhinga nahone wa ṱalusa zwi tshi bva Bivhilini uri ndi ngani [zwo vha zwi] tshi khou itea nga yeneyo nḓila.”

Vhagudi vhoṱhe vha Bivhili vho ṱuṱuwedzwa uri vha huwelele nga tshivhindi vha tshi shumisa wonoyu magazini muswa. Ho ṅwalwa vhurifhi he ha ṱalusa nḓila ye wonoyu mushumo wa fanela u itwa ngayo, ho ri: “Muṅwe na muṅwe o lovhedzwaho u tea u humbula uri u huwelela ndi ndugelo nahone a ite zwoṱhe zwine a kona u itela u ita wonoyu mushumo.” Vhanzhi vho huwelela! I tshi sala i tshi swika December, ho vha ho no vha na khumbelo dzi fhiraho 50 000 dza magazini ntswa.

Mafheleloni a 1919, vhathu vha Yehova vho vha vho no wana nḓila ntswa ya u ita mushumo nahone vhe na nungo dzo engedzeaho. Zwiṅwe hafhu, zwiṅwe zwa zwithu zwe zwa porofitiwa nga ha maḓuvha a vhufhelo zwo vha zwo no itea. Vhathu vha Mudzimu vho vha vho no kunakiswa sa zwe zwa vha zwo bulwa kha Maleaxi 3:1-4. Vho vha vha si tsheeho vhupulini ha lwa pfanyisedzo ha “Babele Ḽihulu” nahone Yesu o vha o no vhea “mulanda a fulufhedzeaho na wa vhuṱali.” * (Nzumb. 18:2, 4; Mat. 24:45) Vhagudi vha Bivhili vho vha vho ḓiimisela u ita mushumo we Yehova a vha ṋea.