1921—Miṅwaha Ya Ḓana [100] Yo Fhiraho

TAMBANI

TSHIINGAMO tsha January 1, 1921, tsho vhudzisa Vhagudi vha Bivhili heyi mbudziso: “Ndi ufhio mushumo une ra ḓo u ita ṋaṅwaha?” Tsho fhindula nga u redza Yesaya 61:1, 2, ye ya vha humbudza mushumo wavho wa u huwelela mafhungo maḓifha. I ri: “Yehova o nḓodza uri ndi ḓivhadze vho vuḓaho mafhungo maḓifha . . . , uri ndi ḓivhadze nga ha ṅwaha wa Yehova wa khathutshelo na ḓuvha ḽa ndifhedzo ḽa Mudzimu washu.”

VHAHUWELELI VHA RE NA TSHIVHINDI

Vhagudi vha Bivhili vho vha vha tshi tea u vha na tshivhindi uri vha kone u huwelela. Vho vha vha tshi tea u ḓivhadza “mafhungo maḓifha” kha vho vuḓaho na “ḓuvha ḽa ndifhedzo ḽa Mudzimu” kha vhavhi.

Wahashu Vho J. H. Hoskin vhe vha vha vha tshi dzula Canada, vho vha vha tshi huwelela vha sa ofhi naho vha tshi pikiswa. Mathomoni a 1921, Vho Hoskin vho ṱangana na muṅwe mufunzi wa kereke ya Methodist. Wahashu vha tshi thoma u ambedzana nae vho ri: “Kha ri ambedzane nga ha Bivhili nga mulalo, naho arali ra sa anḓana kha zwiṅwe, kha ri fhedze nyambedzano yashu ḽo lala, ri ḓi bvela phanḓa ri dzikhonani.” Fhedzi a zwo ngo itea nga u ralo. Wahashu Vho Hoskin vho ri: “Ri sa athu u yafhi nga nyambedzano yashu, mufunzi o mbo ḓi hanzhamedza muṋango, lwe ngilasi ya vothi ya nga i sa kwashea.”

Onoyo mufunzi a hambekanya Vho Hoskin a ri: “Khezwi ni sa yi na funza vhahedeni?” Wahashu Vho Hoskin vha sa mu fhindule. Fhedzi musi vha tshi khou ṱuwa, vha humbula vha ri: “Ndo vhona u nga onoyo mufunzi ndi muhedeni ngauri o vha a sa khou ḓifara sa Mukriste.”

Nga ḽa matshelo, onoyo mufunzi a bvela phanḓa a tshi sasaladza Vho Hoskin a tshi khou funza kerekeni. Wahashu Vho Hoskin vha ri: “A vhudza vhathu vha kerekeni yawe uri vha nthanyele na uri ndi mufhuri kha yeneyo ḓorobo na uri ndi tea u vhulawa.” Zwenezwo a zwo ngo vhuya zwa vha tshuwisa, vho bvela phanḓa vha tshi huwelela na u amba na vhathu vhanzhi. Vho ri: “Ndo ḓiphiṋa nga u huwelela mafhungo maḓifha henefho. Vhaṅwe vho ita na uri: ‘Ri a zwi ḓivha uri vhone vha muthu wa Mudzimu’ nahone vha amba uri vha ḓo nthusa nga zwithu zwine nda zwi shaya.”

NGUDO YA MUTHU NGA EṰHE NA YA MUṰA

Vhagudi vha Bivhili vho vha vha tshi dzula vha tshi gandisa mbekanyamushumo dza ngudo ya Bivhili kha magazini wa Golden Age * u itela u thusa vhane vha takalela uri vha ite mvelaphanḓa. Ho vha hu na mbudziso dzo livhaho kha vhaswa dze vhabebi vha vha vha tshi nga dzi haseledza na vhana vhavho. Vhabebi vho vha vha tshi nga vhudzisa vhana vhavho dzenedzi mbudziso na u vha thusa u wana dziphindulo Bivhilini. Mbudziso dzi ngaho, “Bivhili i na bugu nngana?,” dzo vha dzi tshi funza vhaswa zwithu zwi leluwaho zwi re Bivhilini. Dziṅwe mbudziso dzi ngaho, “Naa Mukriste muṅwe na muṅwe u ḓo tovholwa?,” dzo vha dzi tshi ita uri vhaswa vha lugele u vha vhahuweleli vha mafhungo maḓifha vha sa ofhi.

Ho vha hu na iṅwe mbekanyamushumo ya mbudziso na phindulo dza Bivhili dze dza vha dzo itelwa vhathu vhe vha vha vho no vha na nḓivho yo engedzeaho ya Bivhili. Phindulo dza dzenedzo mbudziso dzo vha dzi tshi wanala kha voḽumu ya u thoma ya bugu i no pfi Studies in the Scriptures. Dzenedzi mbekanyamushumo dzo thusa vhathu vhanzhi, fhedzi magazini wa Golden Age wa December 21, 1921, wo ḓivhadza uri a dzi tsha ḓo gandiswa. Ndi ngani?

HO VHA NA BUGU NTSWA

Bugu The Harp of God

Garaṱa yo ṅwalwaho hune mugudiswa a tea u vhala hone

Garaṱa dzi re na dzimbudziso

Vhahashu vhe vha ranga phanḓa nga tshenetsho tshifhinga, vho pfesesa uri vhathu vha tea u guda Bivhili thero nga thero nga nḓila yo dzudzanyeaho. Nga zwenezwo, nga November 1921 vha bvisa bugu ine ya pfi The Harp of God. Vhathu vha takalelaho vhe vha ṱanganedza yeneyo bugu, vho dovha vha dzhenela tshikolo tshe vha vha vha tshi ḓo guda nga vhone vhaṋe. Tshenetshi tshikolo tsho thusa vhathu u pfesesa tshipikwa tsha Mudzimu tsha u ṋea vhathu vhutshilo vhu sa fheli. Tshenetshi tshikolo tsho vha tshi tshi shuma hani?

Musi muthu a tshi ṱanganedza yeneyo bugu, o vha a tshi fhiwa na garaṱa ye ya vha yo ṅwalwa hune a tea u vhala hone kha yeneyi bugu. Vhege i tevhelaho, o vha a tshi rumelwa iṅwe garaṱa ye ya vha i na mbudziso dzo vhalaho nga ha zwe a zwi vhala. Mafheleloni a yeneyo garaṱa ho vha hu tshi ṅwalwa he a vha a tshi tea u vhala hone vhege i tevhelaho.

Tshivhidzo tsha henefho tsho vha tshi tshi fhedza vhege dza 12 tshi tshi khou rumela mugudiswa garaṱa ntswa. Mushumo wa u rumela garaṱa wo vha u tshi anzela u itwa nga vhalala tshivhidzoni kana nga vhe vha vha vha sa koni u ya nnḓu nga nnḓu. Sa tsumbo, Vho Anna K. Gardner vha ngei Millvale, Pennsylvania kha ḽa Amerika vho ri: “Musi hu tshi vha na The Harp of God zwo ita uri mukomana wanga Vho Thayle vhe vha vha vha sa koni u tshimbila, vha vhe na mushumo we vha vha vha tshi kona u u ita, wa u rumela garaṱa dza vhege iṅwe na iṅwe dza dzimbudziso.” Musi muthu a tshi fhedza tshenetsho tshikolo, o vha a tshi dalelwa nga muraḓo wa tshivhidzo uri a mu thuse u guda zwo engedzeaho nga ha Bivhili.

Vho Thayle Gardner vhe kha wheelchair yavho

HU KHA ḒI VHA NA MUSHUMO

Musi ṅwaha u tshi fhela, Wahashu Vho J. F. Rutherford vho rumela zwivhidzo zwoṱhe vhurifhi, vho ṅwala uri: “Ṋaṅwaha ro swikelela vhathu vhanzhi musi ri tshi khou ṱanziela nga ha Muvhuso u fhira miṅwahani yo fhelaho.” Vho dovha vha ri: “Mushumo une wa kha ḓi tea u itwa ndi munzhi. Ṱuṱuwedzani vhaṅwe uri na vhone vha shele mulenzhe kha wonoyu mushumo u takadzaho.” Zwi tou pfala uri Vhagudi vha Bivhili vho ita zwe Vho Rutherford vha zwi amba. Nga 1922 vho huwelela nga ha Muvhuso nga tshivhindi u fhira naho hu lini.

Khonani Dzi Re Na Tshivhindi

Vhagudi vha Bivhili vho sumbedza uri vha funana sa murathu na mukomana nga u thusana. Vho vha vhe khonani dzi re na tshivhindi dzine ‘wa nga ḓitika ngadzo musi wa khombo,’ samusi mafhungo a tevhelaho a tshi ḓo zwi sumbedza.—Mir. 17:17.

Nga Ḽavhuvhili ḽa 31 May 1921, muṅwe munna wa murema ḓoroboni ya Tulsa ngei Oklahoma kha ḽa Amerika, o valelwa dzhele nge a vhonwa mulandu wa u ṱhasela mufumakadzi wa mutshena. Nga murahu ha zwenezwo, vhanna vha vhatshena vha fhiraho 1 000 vha lwa na tshigwada tshiṱuku tsha vhanna vha vharema. Yeneyo nndwa yo ṱavhanya ya phaḓalala, ya swika hune ha dzula vharema vhanzhi ngei Greenwood. Miḓi na zwifhaṱo zwa mabindu zwi fhiraho 1 400 zwo tswelwa thundu zwa fhedza zwa fhiswa. Mivhigo i ri ho fa vhathu vha 36, fhedzi hu nga vha ho fa vha maḓana na maḓana. Yeneyi khakhathi nga murahu yo ḓo vhidzwa Bulayo Ḽa Tulsa Ḽo Ṱuṱuwedzwaho Nga Khethululo Ya Lukanda.

Wahashu Vho Richard J. Hill vhe vha vha vhe Mugudi wa Bivhili wa murema vha tshi dzula Greenwood, vho anetshela zwe zwa itea. Vho ri: “Vhusiku ha yeneyo khakhathi, ro vha ri muṱanganoni wa tshivhidzo sa nga misi. Nga murahu ha muṱangano ra pfa hu tshi khou thuntshiwa ḓoroboni ya Tulsa. Ha thuntshiwa u vhuya u swika vhusiku vhuhulu.” Nga Ḽavhuraru nga matsheloni ḽa 1 June, tshiimo tsho vha tsho tou ṋaṋa u vhifha. Wahashu Vho Hill vha ri: “Vhaṅwe vhathu vho ḓa vha ri vhudza uri arali ri tshi ṱoḓa tsireledzo, ri ṱavhanye ri ye holoni ya tshitshavha.” Wahashu Vho Hill vha shavhela holoni ya tshitshavha ya Tulsa vhe na mufumakadzi wavho na vhana vhavho vhaṱanu. Henefho ho vha hu na vhanna na vhafumakadzi vha vharema vhane vha nga lingana 3 000, vho tsireledzwa nga maswole o rumelwaho nga muvhuso uri a lamule nndwa.

Zwi tshee zwo ralo, Wahashu Vho Arthur Claus vha mutshena vha ita phetho ye ya sumbedza u vha na tshivhindi. Vho Arthur vho ri: “Musi ndi tshi pfa uri vhadzia-dzikhakhathi vha khou fhisa miḓi na u homboka thundu ngei Greenwood, nda humbula u yo ṱolela khonani yanga, Wahashu Vho Hill.”

Wahashu Vho Arthur Claus vho thusa vhana vha 14 u guda zwo engedzeaho nga ha Bivhili, vha tshi khou shumisa bugu The Harp of God

Musi Vho Arthur vha tshi swika muḓini wa Wahashu Vho Hill, vha ṱangana na munna wa mutshena wa muhura o fara tshigidi. Onoyo muhura we na ene a vha e khonani ya Wahashu Vho Hill, o zwi dzhia u nga Vho Arthur vho vha vhe muṅwe wa vhadzia-dzikhakhathi. A amba o halifha a ri: “Vhone vho ḓa u ita mini fhano muḓini?”

Vho Arthur vha ri: “O vha a tshi ḓo vha o nthuntsha arali ndi si mu fhindule nga nḓila i fushaho. Nda mu vhudza uri ndi khonani ya Vho Hill na uri ndo no ḓa lunzhi muḓini wavho.” Vho Arthur na onoyo muhura vho tsireledza thundu ya Vho Hill uri i si tswiwe nga vhahomboki.

Vho Arthur vha pfa u pfi Wahashu Vho Hill na muṱa wavho vha holoni ya tshitshavha. Vho Arthur vha vhudzwa u pfi a zwi konadzei uri vhathu vharema vha nga bva henefho holoni, arali hu si na luṅwalo lwo sainiwaho nga Vho Barrett, vhe vha vha vhe muhulwane wa maswole. Vho Arthur vho ri: “Zwo vha zwi tshi konḓa vhukuma u amba na muhulwane wa maswole. Musi ndi tshi mu vhudza uri hu na muṱa une nda ṱoḓa u u bvisa holoni ya tshitshavha, a mmbudzisa a ri: ‘Naa uyo muṱa ni ḓo u ṱhogomela na dovha na u fha zwine wa zwi shaya?’ Nda fhindula ndo takala nda ri ndi ḓo zwi ita.”

Musi Vho Arthur vho no wana lwonolu luṅwalo, vha mbo ḓi ṱavhanya vha ya holoni ya tshitshavha. Vha swika vha ṋekedza muofisiri lwonolu luṅwalo, we a amba o mangala a ri: “Khezwi ulu luṅwalo lwo tou sainiwa nga muhulwane wa maswole nga dzawe? Ni a zwi ḓivha uri ndi inwi muthu wa u thoma u bvisa muthu fhano?” Vho Arthur na onoyo muofisiri vha mbo ḓi ṱavhanya vha wana Wahashu Vho Hill na muṱa wavho. Vhoṱhe vha ṋamela goloi ya Vho Arthur vha ya hayani ha Vho Hill.

Wahashu Vho Claus vho ita uri Wahashu Vho Hill na muṱa wavho vha dzule vho tsireledzea. Vhaṅwe vhathu vho kwamea dzimbilu musi vha tshi vhona nḓila ye Wahashu Vho Claus vha sumbedza ngayo tshivhindi na lufuno lwa murathu na mukomana. Vho Arthur vho ri: “Muhura we a thusa Wahashu Vho Hill nga u tsireledza thundu yavho o thoma u takalela Ṱhanzi dza Yehova. Vhathu vhanzhi vha thoma u takalela ngoho ngauri vho vhona uri vhathu vha Mudzimu vho vha vha songo fhandekanywa nga muvhala na uri ho vha hu si na we a vha a tshi humbula uri u khwine kha muṅwe.”

^ phar. 9 Magazini wa Golden Age wo dovha wa vhidzwa Consolation nga 1937 nahone u bva nga 1946 wa vho vhidzwa Awake.

TSHIINGAMO—TSHI GUDWAHO