1. “U ḓivha Mudzimu” zwi ita hani uri ri takale?

 DAKALO ḽa vhukuma a si u sokou takala lwa tshifhinganyana. Muthu a nga vha na dakalo ḽa vhukuma vhutshilo hawe hoṱhe. Nga nḓila-ḓe? Musi Yesu a tshi khou funza e thavhani, o ri: “Hu takala vhane vha ṱhogomela uri vha ṱoḓa u ḓivha Mudzimu.” (Mat. 5:3) Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri vhathu vha na lutamo lwa u ṱoḓa u ḓivha Musiki wavho Yehova na u mu gwadamela. Samusi Yehova e “Mudzimu o takalaho,” na vhane vha mu gwadamela vha nga kona u takala.—1 Tim. 1:11.

2-3. (a) U ya nga Yesu, ndi vhafhio vhane vha nga takala? (b) Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero nahone ndi ngani zwi tshi ṱoḓea?

² Naa ri nga takala naho ri na dzithaidzo? Ee. Musi Yesu a tshi khou funza e thavhani, o amba zwiṅwe zwithu zwi mangadzaho. O amba uri “vhane vha lila,” khamusi ngauri vha tshi khou ḓivhona mulandu nga nṱhani ha zwivhi zwavho kana nga nṱhani ha thaidzo dzine vha vha nadzo, vha nga takala. Yesu o dovha a amba uri vhane vha ‘tovholwa nga nṱhani ha uri vho luga’ kana u ‘semiwa’ nga nṱhani ha uri ndi vhatevheli vha Kristo, na vhone vha nga takala. (Mat. 5:4, 10, 11) Ri nga kona hani u takala ri kha honoho vhuimo?

³ Yesu o vha a tshi khou ri funza uri ri nga takala naho ri na dzithaidzo. U ḓivha Mudzimu na u vha khonani dzawe ndi zwone zwine zwa ita uri ri takale. (Yak. 4:8) Ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri takale? Kha heyi thero ri ḓo amba nga ha zwithu zwiraru zwine ra tea u zwi ita uri ri takale zwa vhukuma.

4. Ndi tshifhio tshithu tsha u thoma tshine ra fanela u tshi ita uri ri takale zwa vhukuma? (Phisalema 1:1-3)

⁴ TSHITHU TSHA U THOMA: Ri tea u vhala na u guda  Bivhili uri ri takale zwa vhukuma. Vhathu na zwipuka vha ṱoḓa zwiḽiwa uri vha kone u tshila. Vhathu ndi vhone fhedzi vhane vha nga kona u vhala na u guda Bivhili nahone ndi zwa ndeme. Ndi ngazwo Yesu o amba uri: “Muthu ha tshili nga zwiḽiwa fhedzi, u tshila na nga maipfi oṱhe a bvaho mulomoni wa Yehova.” (Mat. 4:4) Nga zwenezwo, ri tea u vhala Ipfi ḽa Mudzimu, Bivhili, ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Muphisalema o ri: ‘Hu takala muthu ane a takalela mulayo wa Yehova nahone a u vhala masiari na vhusiku.’—Vhalani Phisalema 1:1-3.

5-6. (a) Ri nga guda nga ha mini Bivhilini? (b) U guda Bivhili zwi nga ri thusa hani?

⁵ Nga nṱhani ha uri Yehova u a ri funa, o ri vhudza a tshi shumisa Bivhili uri ri nga ita mini uri ri takale. Bivhilini ri guda nga ha tshipikwa tsha Yehova. Ri dovha ra guda uri ri nga ita mini uri ri vhe khonani dzawe na zwine ra tea u zwi ita uri a ri hangwele zwivhi. Ri dovha ra guda na nga ha zwithu zwavhuḓi zwine a ḓo ri itela zwone tshifhingani tshi ḓaho. (Yer. 29:11) Zwenezwi zwithu zwine ra zwi guda Bivhilini zwi ita uri ri takale.

⁶ Ri a zwi ḓivha uri Bivhili i nga ri thusa kha vhutshilo hashu ha ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Musi ri tshi shumisa zwine ya zwi funza, zwi ḓo ita uri ri takale. Musi ni tshi ḓipfa no kulea nungo nga nṱhani ha thaidzo dzine na khou ṱangana nadzo, ni ḓiṋee tshifhinga tsha u vhala Ipfi ḽa Mudzimu na u elekanya nga ha zwine na khou zwi vhala. Yesu o ri: “Hu takala vhane vha pfa ipfi ḽa Mudzimu, vha tevhedza zwine ḽa amba!”—Luka 11:28.

7. Ni nga ita mini uri ni vhuyelwe nga u vhala Ipfi ḽa Mudzimu?

⁷ Musi ni tshi vhala Bivhili, ni ḓiṋee  tshifhinga tsha u ḓiphiṋa nga zwine na khou zwi vhala. Ri nga zwi fanyisa nga heyi nḓila. Kha ri ri muṅwe muthu o bika zwiḽiwa zwine na zwi takalela. Fhedzi nga nṱhani ha uri no dzhaya kana nga nṱhani ha uri ni khou humbula zwiṅwe zwithu, na ḽa zwenezwo zwiḽiwa nga u ṱavhanya ni sa pfi na muḓifho wazwo. Fhedzi nga murahu na zwi vhona uri no ḽa zwenezwo zwiḽiwa nga u ṱavhanya nahone na tama uri ngavhe ni zwi ḽe no ḓigeḓa uri ni kone u ḓiphiṋa ngazwo. Zwenezwo zwi nga itea musi ni tshi khou vhala Bivhili. Nga zwiṅwe zwifhinga ni nga vhala Bivhili nga u ṱavhanya lune na si pfesese na u ḓiphiṋa nga mulaedza wayo. Ḓiṋeeni tshifhinga tsha u ḓiphiṋa nga u vhala Ipfi ḽa Mudzimu, ni ḓivhone ni henefho fhethu, ni humbule na nga ha mibvumo na maipfi a vhathu vha re henefho na u humbulisisa nga ha zwine na khou zwi vhala. Musi ni tshi ita zwenezwo, zwi ḓo ita uri ni takale.

8. “Mulanda a fhulufhedzeaho na wa vhuṱali” u khou ita hani mushumo wawe? (Vhalani na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.)

⁸ Yesu o vhea “mulanda a fhulufhedzeaho na wa vhuṱali” uri a ri ṋee zwiḽiwa nga tshifhinga tsho teaho. Onoyo mulanda u ri ṋea zwiḽiwa zwinzhi. * (Mat. 24:45) Bivhili ndi tshone tshithu tsha ndeme kha zwithu zwoṱhe zwine mulanda a ri ṋea zwone. (1 Vhathes. 2:13) Hu dovha ha vha na zwithu zwine zwa ri thusa uri ri kone u ḓivha nḓila ine Yehova a humbula ngayo, samusi zwo sumbedzwa Bivhilini. Ndi ngazwo ri tshi vhala Tshiingamo na Awake! na dziṅwe thero dzi re kha jw.org. Ri dovha ra lugiselela na miṱangano ya tshivhidzo ya vhukati ha vhege na ya mafhelo a vhege na u ṱalela Khasho ya ṅwedzi muṅwe na muṅwe ya JW arali i hone. Arali ra ita vhungoho ha uri ri dzula ri tshi vhala na u guda Bivhili tshifhinga tshoṱhe, ri ḓo kona u ita tshithu tsha vhuvhili tshine tsha ḓo ri thusa uri ri takale zwa vhukuma.

9. Ndi tshithu tshifhio tsha vhuvhili tshine tsha nga ita uri ri takale zwa vhukuma?

⁹ TSHITHU TSHA VHUVHILI: Ri tea u tshila nga nḓila ine Yehova a i funa uri ri takale zwa vhukuma. Muphisalema o ri: “Hu takala ane a ofha Yehova, ane a tshimbila nḓilani Dzawe.” (Ps. 128:1) U ofha Yehova zwi amba u mu ṱhonifha lune ri si ṱoḓe u ita zwithu zwine a si zwi takalele. (Mir. 16:6) Nṱhani hazwo, ri ita zwoṱhe zwine ra nga kona uri ri tevhedze milayo yawe i re Bivhilini ine ya amba uri zwo lugaho na zwi songo lugaho ndi zwifhio. (2 Vhakor. 7:1) Ri ḓo takala arali ra ita zwine Yehova a zwi funa na u iledza zwine a zwi vhenga.—Ps. 37:27; 97:10; Vharoma 12:9.

10. Ri na vhuḓifhinduleli vhufhio u ya nga Vharoma 12:2?

¹⁰ Vhalani Vharoma 12:2. Muthu a nga vha a tshi ḓivha uri Yehova ndi ene a re na maanḓa a u phetha uri zwo lugaho na zwi songo lugaho ndi zwifhio, fhedzi u tea u dovha a tevhedza zwine Yehova a amba. Sa tsumbo, muthu a nga vha a tshi ḓivha uri muvhuso u na maanḓa a u amba uri luvhilo lwa badani ndi lufhio, fhedzi a nga vha a sa ṱoḓi u tevhedza wonoyo mulayo. Nga zwenezwo, a mbo ḓi pfukisa luvhilo lune muvhuso wa ṱoḓa a tshi reila ngalwo badani. Musi ri tshi tshila nga nḓila ine Yehova a ṱoḓa, ri vha ri tshi khou sumbedza uri ri a tenda uri u tshila nga nḓila ine Yehova a ṱoḓa, zwi a vhuyedza. (Mir. 12:28) Ndi ngazwo Davida o amba nga ha Yehova a ri: “Iwe u ntsumbedza nḓila ya vhutshilo. Ndi a takala vhukuma phanḓa hau; hu na dakalo ḽa  lini na lini kha tshanḓa tshau tsha u ḽa.”—Ps. 16:11.

11-12. (a) Musi ro tsikeledzea kana ro kulea nungo, ndi zwifhio zwine ra tea u zwi iledza? (b) Maipfi a re kha Vhafilipi 4:8 a nga ri thusa hani musi ri tshi nanga zwine ra nga ḓimvumvusa ngazwo?

¹¹ Musi ro tsikeledzea kana ro kulea nungo, ri nga pfa u nga ri tea u ita tshiṅwe tshithu tshine tsha nga ita uri ri si vhilaele nga thaidzo dzashu. Zwi a pfesesea, fhedzi ri tea u ṱhogomela uri ri si ite zwithu zwine Yehova a zwi vhenga.—Vhaef. 5:10-12, 15-17.

¹² Kha vhurifhi he muapostola Paulo a ṅwalela Vhakriste vha Filipi, o amba uri vha bvele phanḓa vha tshi humbula zwithu “zwo lugaho, zwo kunaho, zwi funeaho [na] zwivhuya.” (Vhalani Vhafilipi 4:8.) Naho Paulo o vha a sa khou ṅwala nga ha u ḓimvumvusa nga ho livhaho, zwe a zwi ṅwala zwi fanela u ri thusa musi ri tshi nanga zwine ra ḓimvumvusa ngazwo. Lingedzani hezwi: Hune na ṱangana na ipfi “zwithu” kha yeneyi ndimana, dzhenisani ipfi “nyimbo,” “mimuvi,” bugu dza zwiṱori,” kana “mitambo ya vidio (video games).” Zwi ḓo ni thusa u vhona uri ndi zwifhio zwine Mudzimu a zwi takalela na zwine a si zwi takalele. Ri ṱoḓa u tshila nga nḓila ine Mudzimu a i takalela. (Ps. 119:1-3) Ra ita zwenezwo, ndi hone ri tshi ḓo kona u dzhia vhukando vhu tevhelaho vhune ha ḓo ri ṋea dakalo ḽa vhukuma ri na luvalo lwo kunaho.—Mish. 23:1.

13. Ndi tshithu tshifhio tsha vhuraru tshine tsha nga ita uri ri takale zwa vhukuma? (Yohane 4:23, 24)

¹³ TSHITHU TSHA VHURARU:Itani uri u shumela Yehova zwi ḓe u thoma vhutshiloni haṋu. Ri tea u shumela Yehova ngauri ndi ene we a ri sika. (Nzumb. 4:11; 14:6, 7) Nga zwenezwo, u shumela Yehova nga nḓila ine ene a i ṱoḓa zwi tea u vha zwa ndeme vhutshiloni hashu. Ri tea u mu shumela “u tendelana na muya na ngoho.” (Vhalani Yohane 4:23, 24.) Ri ṱoḓa uri muya mukhethwa wa Mudzimu u ri livhise musi ri tshi mu gwadamela u tendelana na zwine zwa funzwa nga Ipfi ḽawe. U shumela Yehova zwi tea u ḓa u thoma naho ri tshi dzula kha mashango e mishumo yashu yoṱhe ya thivhelwa kana he ha thivhelwa miṅwe yayo. Zwa zwino hu na vhahashu vha fhiraho 100 vhe vha valelwa dzhele nga nṱhani ha uri vha Ṱhanzi dza Yehova. * Naho vho valelwa dzhele, vho takala nahone vha khou ita zwoṱhe zwine vha nga kona uri vha rabele, vha gude na u vhudza vhaṅwe nga ha Mudzimu na Muvhuso wawe. Musi vhathu vha tshi ri tovhola na u ri sasaladza, ri a takala ngauri Yehova u a ri thusa uri ri konḓelele na uri u ḓo ri fhaṱutshedza.—Yak. 1:12; 1 Pet. 4:14.

14. Ho itea mini kha muṅwe wahashu a re muswa wa ngei Tajikistan nahone ndi ngani?

¹⁴ Vhaṅwe vhahashu vho no ṱangana na zwithu zwi si zwavhuḓi, fhedzi vho takala zwa vhukuma ngauri vho ita zwithu zwiraru zwe ra amba nga hazwo. Ṱhogomelani zwe zwa itea kha muṅwe wahashu a re na miṅwaha ya 19 ane a pfi Jovidon Bobojonov wa ngei Tajikistan we a hana u ya vhuswoleni. Nga dzi 4 dza October 2019, o fariwa e hahawe, a iswa dzhele lwa miṅwedzi nahone a fariwa sa tshigevhenga. Nḓila i si yavhuḓi ye a farwa ngayo yo ḓivhadziwa kha zwirathisi zwa mafhungo mashangoni o vhalaho. Ho ḓivhadzwa uri o rwiwa ngauri o vha a tshi khou kombetshedzwa uri a dzhenele vhuswole na u ambara yunifomo ya vhuswole. Nga murahu, o vhonwa mulandu a isiwa gammbani u  swikela muphuresidennde wa ḽeneḽo shango a tshi amba uri a bviswe dzhele. Musi zwenezwo zwithu zwi tshi khou itea, o dzula a tshi fhulufhedzea nahone o takala. Nga nḓila-ḓe? Nga u dzula a tshi ṱoḓa u ḓivha Mudzimu.

15. Jovidon o dzula hani a tshi guda nga ha Yehova musi e dzhele?

¹⁵ Musi Jovidon e dzhele, o bvela phanḓa a tshi guda nga ha Yehova naho o vha a si na Bivhili kana khandiso dzashu. O zwi konisa hani? Musi vhahashu vha henefho vha tshi mu ḓisela zwiḽiwa, vho vha vha tshi ḓa vho mu ṅwalela ndimana ya ḓuvha kha mapuḽasiṱiki e vha vha vho dzhenisa khao zwiḽiwa. Zwenezwo zwo ita uri a kone u vhala Bivhili na u elekanya nga ha zwine a khou zwi vhala ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Musi a tshi bviswa dzhele, o eletshedza vhathu vhane vha sa athu u ṱangana na milingo yo raloho a ri: “Ndi zwa ndeme uri ni shumise mbofholowo ine na vha nayo u itela u guda zwo engedzeaho nga ha Yehova nga u vhala Ipfi ḽawe na khandiso dzashu.”

16. Jovidon o dzula a tshi humbula nga ha mini?

¹⁶ Onoyo wahashu o dzula a tshi ita zwine Yehova a zwi funa. Nṱhani ha uri a dzule a tshi humbula nga ha zwithu zwi si zwavhuḓi na u zwi ita, o dzula a tshi humbula nga ha Yehova na zwine a zwi ṱoḓa. Jovidon o dzula a tshi humbulisisa nga ha zwithu zwavhuḓi zwe  Yehova a zwi sika. Ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe o vha a tshi thetshelesa zwiṋoni zwi tshi khou imba nga matsheloni. Nga madekwana o vha a tshi vhona ṅwedzi na dziṋaledzi. O ri: Zwenezwi zwifhiwa zwavhuḓi zwi bvaho kha Yehova zwo ita uri ndi dzule ndo takala nahone zwa nṱuṱuwedza.” Musi ri tshi livhuwa zwithu zwoṱhe zwe Yehova a ri ṋea zwone na nḓila ine a ri funza ngayo a tshi shumisa Bivhili, zwi ita uri ri dzule ro takala na u ri thusa uri ri konḓelele.

17. Maipfi a re kha 1 Petro 1:6, 7 a nga shuma hani kha muthu ane a khou ṱangana na milingo i fanaho na ya Jovidon?

¹⁷ U shumela Yehova zwo vha zwi tshi ḓa u thoma kha Jovidon. O vha a tshi zwi ḓivha uri ndi zwa ndeme uri a dzule a tshi fhulufhedzea kha Yehova. Yesu o ri: “U tea u rabela Yehova Mudzimu wau, u shumele ene fhedzi.” (Luka 4:8) Maswole na vharangaphanḓa vhao vho vha vha tshi ṱoḓa uri Jovidon a si tsha vha muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova. Nṱhani hazwo, ene o vha a tshi dzula a tshi rabela ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe na madekwana maṅwe na maṅwe a tshi humbela Yehova uri a mu thuse uri a dzule a tshi fhulufhedzea na uri a si landule lutendo. Zwa zwino Jovidon u na lutendo lwo khwaṱhaho u fhira musi a sa athu u farwa, u rwiwa na u valelwa dzhele nahone zwenezwo zwi ita uri a takale.—Vhalani 1 Petro 1:6, 7.

18. Ri nga dzula hani ro takala?

¹⁸ Yehova u a ḓivha uri ri tea u ita mini uri ri takale zwa vhukuma. Arali na ita zwithu zwiraru zwe ra amba nga hazwo, ni ḓo takala hu sa londwi thaidzo dzine na khou ṱangana nadzo. Na inwi ni ḓo kona u amba uri: “Hu takala vhathu vhane Mudzimu wavho a vha Yehova!”—Ps. 144:15.