1. Yehova u ḓipfa hani nga vhashumeli vhawe?

 YEHOVA u a vhona zwithu zwoṱhe zwine zwa itea kha vhashumeli vhawe. U a zwi vhona musi ro takala na musi ri songo takala. (Ps. 37:18) U a takala musi a tshi vhona ri tshi khou ita zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u mu shumela, hu sa londwi thaidzo dzine ra nga vha ri khou sedzana nadzo. Nahone o ḓiimisela u ri thusa na u ri khuthadza.

2. Yehova u thusa hani vhathu vhane vha khou pfa vhuṱungu nahone ri nga ita mini uri ri vhuyelwe nga nḓila ine a ri thusa ngayo?

² Phisalema 147:3 i amba uri Yehova “u pomba mbonzhe” dza vha re na mbilu dzo vunḓekanaho. Lwonolu luṅwalo lu sumbedza nḓila yavhuḓi ine Yehova a fara ngayo vhathu vhane vha khou pfa vhuṱungu. Fhedzi ndi mini zwine ra nga zwi ita u itela uri Yehova a kone u ri thusa? Kha ri haseledze nga ha tsumbo i tevhelaho. Dokotela a re na tshenzhelo a nga ita zwine a nga kona u itela u thusa muthu o huvhalaho uri a fhole. Fhedzi uri onoyo muthu a kone u fhola, u tea u tevhedza nga vhuronwane zwe onoyo dokotela a mu vhudza. Nga nḓila i fanaho, ri tea u tevhedza vhulivhisi ha Yehova uri a kone u fhodza mbilu dzashu. Kha ino thero, ri ḓo pfa zwine Yehova a amba Ipfini ḽawe a tshi vhudza vhathu vhane vha khou pfa vhuṱungu na u vhona uri ri nga zwi shumisa hani.

YEHOVA U RI KHWAṰHISEDZA URI U NA NDAVHA NA MUṄWE NA MUṄWE WASHU

3. Ndi ngani vhaṅwe vha tshi pfa vha si vha ndeme?

³ Vhunzhi ha vhathu ṋamusi a vha na lufuno. Nga nṱhani ha zwenezwo, vha fara vhaṅwe vhathu nga nḓila i si yavhuḓi na u ita uri vha ḓipfe vhe si vha ndeme. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Helen a o ri: “Vhabebi vhanga vho vha vhe si na lufuno. Khotsi anga vho vha vha tshi dzulela u ita zwa dzikhakhathi na u dzulela u mmbudza uri a thi na mushumo.” Khamusi na inwi hu na muṅwe  muthu we a vha a tshi dzula a tshi ni sema, a tshi ni fara nga nḓila i si yavhuḓi kana u ita uri ni ḓipfe ni si wa ndeme. Arali zwo ralo, ni nga wana zwi tshi ni konḓela u tenda uri hu na muthu ane a ni funa zwa vhukuma.

4. U ya nga Phisalema 34:18, Yehova u ri khwaṱhisedza uri mini?

⁴ Naho vhaṅwe vhathu vha songo ni fara zwavhuḓi, ni nga vha na vhungoho ha uri Yehova u a ni funa na uri ni wa ndeme khae. “U tsini na vho ṱungufhalaho.” (Vhalani Phisalema 34:18.) Musi ni tshi pfa no ‘kulea nungo’ ni humbule uri Yehova o vhona zwithu zwavhuḓi kha inwi na uri ndi ene we a ni kokodzela khae. (Yoh. 6:44) U dzula o lugela u ni thusa ngauri ni wa ndeme khae.

5. Ndi mini zwine ra nga zwi guda kha nḓila ye Yesu Kristo a fara ngayo vhathu vhe vhaṅwe vha vha vha tshi vha dzhiela fhasi?

⁵ Ri nga guda nga ha nḓila ine Yehova a ḓipfa ngayo kha tsumbo ya Yesu Kristo. Musi Yesu Kristo e kha ḽifhasi, o vha a tshi sumbedza vhuthu vhathu vhane vha ḓipfa vha si vha ndeme nga nṱhani ha nḓila ye vhaṅwe vha vha fara ngayo. (Mat. 9:9-12) Musi muṅwe mufumakadzi we a vha a tshi khou lwala vhukuma a tshi kwama nguvho ya Yesu Kristo a tshi khou fhulufhela uri u ḓo fhola, Yesu o mu khuthadza na u mu khoḓa nga nṱhani ha lutendo lwawe. (Marko 5:25-34) Nga nṱhani ha uri Yesu u edzisa kokotolo nḓila ine Khotsi awe a vha ngayo, ni nga vha na vhungoho ha uri na Yehova u ḓo ni fara nga nḓila ye Yesu a fara ngayo onoyo mufumakadzi. (Yoh. 14:9) Yehova u a vhona zwine na vha zwone, u katela na nḓila ine na vha na lutendo ngayo khae na nḓila ine na mu funa ngayo.

6. Muthu a nga ita mini musi a tshi ḓipfa e si wa ndeme?

⁶ Ndi mini zwine na nga zwi ita arali na ḓipfa ni si wa ndeme? Vhalani vese dza Bivhili dzine dza ni khwaṱhisedza uri ni wa ndeme kha Yehova nahone ni elekanye nga hadzo. b (Ps. 94:19) Ni songo ḓivhambedza na vhaṅwe nahone ni songo livhisa  ṱhogomelo kha zwithu zwine na si kone u zwi ita. Yehova ha lavheleli uri ni ite zwithu zwine ni si kone u zwi ita. (Ps. 103:13, 14) Arali no no vhuya na tambudziwa tshifhingani tsho fhiraho, ni songo ḓivhona mulandu ngauri zwo iteaho a si mulandu waṋu. Ni humbule uri Yehova u ḓo haṱula vhane vha si fare vhaṅwe zwavhuḓi na u thusa vhe vha si farwe nga nḓila yavhuḓi. (1 Pet. 3:12) Sandra we a tambudziwa musi a tshi kha ḓi vha muṱuku u ri: “Ndi dzula ndi tshi humbela Yehova uri a nthuse u vhona zwithu zwavhuḓi zwine a zwi vhona kha nṋe.”

7. Tshenzhelo dza zwithu zwe zwa itea tshifhingani tsho fhiraho dzi nga ri thusa hani musi ri tshi khou shumela Yehova?

⁷ Ni songo vhuya na timatima uri Yehova a nga ni shumisa u thusa vhaṅwe. O ni ṋea ndugelo ya uri ni vhe mushumisani wawe kha mushumo wa u huwelela. (1 Vhakor. 3:9) Nga nṱhani ha zwithu zwi si zwavhuḓi zwe na zwi tshenzhela vhutshiloni haṋu, zwi nga ni lelutshela u pfesesa nḓila ine vhane vha khou pfa vhuṱungu vha ḓipfa ngayo. Ni nga vha thusa nga nḓila nnzhi. Helen we ra amba nga hae o thusiwa nga Yehova na vhahawe nahone zwino u vho kona u thusa vhaṅwe. O ri: “Ndo vha ndi tshi ḓipfa ndi si wa ndeme. Fhedzi Yehova o ita uri ndi ḓipfe ndi tshi funiwa nahone u khou ntshumisa u thusa vhaṅwe.” Zwazwino Helen o takala nahone u khou shuma sa muvulanḓila wa tshifhinga tshoṱhe.

YEHOVA U ṰOḒA RI TSHI TENDA URI O RI HANGWELA ZWA VHUKUMA

8. Ndi mini zwine Yehova a ri khwaṱhisedza zwone kha Yesaya 1:18?

⁸ Vhaṅwe vha vhashumeli vha Yehova vha a vhilaedziswa nga nṱhani ha zwivhi zwe vha zwi ita tshifhingani tsho fhiraho musi vha sa athu u lovhedzwa kana musi vho no lovhedzwa. Fhedzi ni songo hangwa uri Yehova u a ri funa zwi tshi bva mbiluni na uri o ri ṋea tshirengululi uri a kone u ri hangwela zwivhi zwashu. Zwi tou vha khagala uri u ṱoḓa ri tshi tenda uri o ri hangwela zwa vhukuma. Yehova u a ri khwaṱhisedza uri musi ro no ‘dzudzanya mafhungo’ c nae, ha tsha ḓo dovha a humbula zwivhi zwashu. (Vhalani Yesaya 1:18.) Ri a livhuwa uri Khotsi ashu wa lufuno Yehova u hangwa zwivhi zwashu. Fhedzi ha hangwi zwithu zwavhuḓi zwine ra zwi ita.—Ps. 103:9, 12; Vhahev. 6:10.

9. Nṱhani ha u dzula ri tshi humbula nga ha zwivhi zwe ra zwi ita tshifhingani tsho fhiraho, ri tea u ita mini?

⁹ Arali ni tshi khou vhilaela nahone ni tshi khou ḓisola nga nṱhani ha zwithu zwe na zwi ita tshifhingani tsho fhiraho, itani zwoṱhe zwi re maanḓani aṋu u itela u livhisa ṱhogomelo kha zwine na khou zwi ita zwino na zwine na ḓo zwi ita tshifhingani tshi ḓaho. Kha ri haseledze nga ha tsumbo ya muapostola Paulo. O tovhola Vhakriste lwa tshiṱuhu nahone o vha a tshi khou ḓisola nge a ita nga u ralo, fhedzi o vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova o mu hangwela. (1 Tim. 1:12-15) Naa Paulo o bvela phanḓa a tshi humbula nga ha zwivhi zwawe? Zwi tou pfala uri ho ngo dzula a tshi humbula nga hazwo na uri ho ngo dzula a tshi humbula na nga ha zwithu zwoṱhe zwe a zwi khunyeledza zwe zwa ita uri a vhe mufarisei a ṱhonifheaho. (Vhafil. 3:4-8, 13-15) Nṱhani hazwo, Paulo o bvela phanḓa a tshi ita zwine a nga kona kha mushumo wawe wa u huwelela, o livhisa ṱhogomelo kha zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho. U fana na Paulo, na inwi ni nga si kone u shandula zwe zwa itea tshifhingani tsho fhiraho. Fhedzi ni nga renda Yehova na u ita zwine a zwi funa zwino nahone na bvela phanḓa ni tshi humbula nga ha zwithu zwavhuḓi zwe a ni fhulufhedzisa, zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho.

10. Ndi mini zwine ra nga zwi ita arali ro ita zwithu zwe zwa vhaisa vhaṅwe tshifhingani tsho fhiraho?

¹⁰ Ni nga vha ni khou ḓivhona mulandu nga nṱhani ha zwithu zwe na zwi ita tshifhingani tsho fhiraho zwe zwa vhaisa vhaṅwe. Ndi mini zwine  zwa nga ni thusa? Itani zwoṱhe zwine na nga kona uri zwithu zwi vhe khwiṋe. Ni nga ita na u humbela pfarelo u itela u sumbedza uri ni khou ḓisola kha zwe na zwi ita. (2 Vhakor. 7:11) Humbelani Yehova uri a thuse vhathu vhe na vha vhaisa. Yehova a nga ni thusa, a dovha a thusa na vhathu vhe na vha vhaisa uri vha bvele phanḓa vha tshi mu shumela na uri vha vhe na mulalo.

11. Ndi mini zwine ra nga zwi guda kha tsumbo ya muporofita Yona? (Sedzani tshifanyiso.)

¹¹ Gudani kha vhukhakhi haṋu, ni tendele Yehova a tshi ni shumisa nga nḓila ine a ṱoḓa. Ṱhogomelani tsumbo ya muporofita Yona. Mudzimu o vha o vhudza Yona uri a ye Ninive he ha vha hu vhubvaḓuvha, fhedzi ene a shavha a ya Tharasisi he ha vha hu vhukovhela. Yehova o gudisa Yona ngudo ya ndeme nahone Yona o guda kha vhukhakhi hawe. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova ho ngo litsha u shumisa muporofita Yona. Yehova o dovha a vhudza Yona uri a ye Ninive, Yona a ṱavhanyedza a thetshelesa zwe Yehova a mu vhudza. Naho Yona o vha a tshi khou ḓisola nga nṱhani ha vhukhakhi he a vhu ita, o ita zwe Yehova a mu vhudza uri a ite zwone.—Yona 3:1-3.

YEHOVA U A RI KHUTHADZA A TSHI SHUMISA MUYA WAWE MUKHETHWA

12. Yehova u ri ṋea hani mulalo musi ro sedzana na zwithu zwi vhavhaho? (Vhafilipi 4:6, 7)

¹² Musi ri tshi khou sedzana na zwithu zwi vhavhaho, Yehova u a ri khuthadza a tshi shumisa muya wawe mukhethwa. Kha ri haseledze nga ha tsumbo ya Vho Ron na Vho Carol vhe murwa wavho a ḓivhulaya. Vha ri: “Ro vha ro no ḓi sedzana na zwithu zwi konḓaho tshifhingani tsho fhiraho, fhedzi hezwi zwo vha zwi tshi khou konḓa na u fhirisisa. Kanzhi nga madekwana ro vha ri sa dzi bonyi. Musi ri tshi rabela kha Yehova, ro pfa ri na mulalo une wa ambiwa kha Vhafilipi 4:6, 7.” (Vhalani.) Arali ni tshi khou pfa vhuṱungu nga nṱhani ha zwiṅwe zwithu zwi si zwavhuḓi zwe zwa itea kha inwi, vhudzani Yehova nḓila ine na khou ḓipfa ngayo. Ni nga amba nae lunzhi-lunzhi nga hune na funa ngaho. (Ps. 86:3; 88:1) Dzulani ni tshi mu humbela uri a ni ṋee muya mukhethwa. U ḓo dzula a tshi ni thusa.—Luka 11:9-13.

13. Muya mukhethwa u nga ri thusa hani uri ri dzule ri tshi gwadamela Yehova nga u fhulufhedzea? (Vhaefesa 3:16)

¹³ Naa no no vhuya na sedzana na mulingo we wa ita uri ni pfe ni si na nungo? Muya mukhethwa u nga ni ṋea maanḓa ane na a ṱoḓa uri ni kone u bvela phanḓa ni tshi shumela Yehova nga u fhulufhedzea. (Vhalani Vhaefesa 3:16.) Kha ri ambe nga ha tsumbo ya muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Flora. Musi ene na mukalaha wawe vha tshi khou shuma sa vharumiwa, mukalaha wawe ho ngo fhulufhedzea mbinganoni yavho, zwa ita uri vha ṱalane. U ri: “Ndo pfa ndo vhaisala vhukuma nge a si fhulufhedzee. Ndo vha ndi sa koni na u humbula zwiṅwe zwithu. Ndo rabela kha Yehova uri a nṋee muya wawe mukhethwa uri ndi kone u konḓelela. Yehova o nkhuthadza. Naho mathomoni zwo vha zwi tshi vhonala zwi sa konadzei, ndo kona u vha na nungo, nda bvela phanḓa ndi tshi konḓelela ndi tshi thuswa nga Yehova.” Flora u ri Yehova o mu thusa uri a mu fhulufhele nga ho engedzeaho nahone zwenezwo zwo ita uri a vhe na vhungoho ha uri u ḓo mu thusa na musi a tshi ṱangana na milingo. O dovha a ri: “Maipfi a Phisalema 119:32 a ṱalusa nḓila ye Yehova a nthusa ngayo, lwonolo luṅwalo lu ri: ‘Ndi ḓo ṱoḓa nḓila ya milayo yau nga u fhisea ngauri wo ita uri i vhe mbiluni yanga.’”

14. Ri nga tenda hani muya mukhethwa u tshi ri thusa?

¹⁴ Ndi mini zwine na fanela u zwi ita musi no no rabela uri Yehova a ni ṋee muya mukhethwa? Itani zwithu zwine Yehova a zwi funa zwine zwa ḓo ita uri muya wawe mukhethwa u ni thuse, zwi ngaho u ya miṱanganoni na u ita mushumo wa u huwelela. Vhalani Ipfi ḽa Mudzimu ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Zwi ḓo ni thusa u humbula nga nḓila ine Yehova a humbula ngayo. (Vhafil. 4:8, 9) Musi ni tshi khou vhala, ni livhise ṱhogomelo kha vhathu vha re Bivhilini vhe vha sedzana na milingo nahone ni elekanye nga ha nḓila ye Yehova a vha thusa ngayo  uri vha kone u konḓelela. Sandra we ra amba nga hae, o sedzana na zwithu zwi vhaisaho zwi tshi khou tou tevhekana vhutshiloni hawe. U ri: “Mafhungo a Yosefa o nṱuṱuwedza vhukuma. Yosefa ho ngo tenda milingo yawe na u sa farwa zwavhuḓi zwi tshi tshinya vhushaka hawe na Yehova.”—Gen. 39:21-23.

YEHOVA U A RI KHUTHADZA A TSHI SHUMISA VHAHASHU

15. Ndi vhafhio vhane vha nga ri khuthadza nahone vha nga zwi ita hani? (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁵ Musi ri tshi khou pfa vhuṱungu, vhahashu vha nga ri ‘khuthadza vhukuma.’ (Vhakol. 4:11) Yehova a nga shumisa vhahashu u itela u sumbedza uri u a ri funa. Vhahashu vha nga ri khuthadza nga u fhedza tshifhinga na riṋe na nga u ri thetshelesa musi ri tshi amba nḓila ine ra khou ḓipfa ngayo. Vha nga ri ṱuṱuwedza nga luṅwalo lu bvaho Bivhilini kana vha rabela na riṋe. d (Vharoma 15:4) Nga tshiṅwe tshifhinga, muṅwe wahashu a nga kha ḓi ri humbudza nḓila ine Yehova a dzhia ngayo zwithu, zwenezwo zwa ri thusa uri ri kone u vha na mavhonele avhuḓi na uri ri dzike. Vhahashu vha nga ita na u ri thusa nga u ri ṋea zwiḽiwa musi ro tsikeledzea.

16. Ndi mini zwine ra nga tea u zwi ita uri vhaṅwe vha kone u ri thusa?

¹⁶ Nga tshiṅwe tshifhinga, ri tea u humbela thuso uri vhaṅwe vha kone u ri thusa. Vhahashu vha a ri funa nahone vha khou ṱoḓa u ri thusa. (Mir. 17:17) Fhedzi vha nga vha vha sa ḓivhi nḓila ine ra khou ḓipfa ngayo kana vha sa ḓivhi uri ri khou  ṱoḓa u thuswa nga mini. (Mir. 14:10) Arali ni tshi khou pfa no tsikeledzea, ni nga amba na khonani yaṋu na mu vhudza nḓila ine na khou ḓipfa ngayo. Ni nga ita na u mu vhudza uri ndi mini zwine na khou ṱoḓa u thuswa ngazwo. Ni nga khetha u amba na muhulwane kana vhahulwane vhavhili vhane na pfa no vhofholowa u amba navho. Vhaṅwe vhahashu vha tshifumakadzini vho wana zwi tshi vha lelutshela u amba na muṅwe wahashu wa tshifumakadzini o vhibvaho.

17. Nga zwiṅwe zwifhinga ri nga ḓipfa hani nahone ndi mini zwine zwa nga ri thusa u kunda eneo maḓipfele?

¹⁷ Fhedzani tshifhinga na vhahaṋu. Nga tshiṅwe tshifhinga ni nga pfa no tsikeledzea lune na pfa ni tshi khou ṱoḓa u fhedza tshifhinga ni noṱhe. Nga tshiṅwe tshifhinga, vhahaṋu vha nga vha vha sa khou pfesesa nḓila ine na khou ḓipfa ngayo kana vha nga amba maipfi ane a nga ni vhaisa. (Yak. 3:2) Naho zwo ralo, ni songo tenda zwenezwo zwi tshi ni sendedza kule na vhahaṋu ngauri Yehova a nga vha shumisa u itela u ni ṱuṱuwedza. Muṅwe muhulwane ane a pfi Gavin ane a vha na vhulwadze ha mutsiko u ri: “Nga zwiṅwe zwifhinga, ndi pfa ndi sa ṱoḓi u vha na vhaṅwe vhathu.” Naho zwo ralo, u a ita vhuḓidini ha uri a vhe e na vhahawe, musi a tshi ita nga u ralo zwi ita uri a ḓipfe e khwine. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Amy u ri: “Nga nṱhani ha zwithu zwe zwa itea kha nṋe tshifhingani tsho fhiraho, zwi a nkonḓela u fhulufhela vhaṅwe vhathu. Fhedzi ndi khou guda u funa vhahashu na u vha fhulufhela, samusi na Yehova a tshi vha fhulufhela. Ndi a zwi ḓivha uri zwenezwi zwi ita uri Yehova a takale, zwa ita uri na nṋe ndi takale.”

HUMBULANI NGA HA ZWE YEHOVA A FHULUFHEDZISA URI U ḒO ZWI ITA TSHIFHINGANI TSHI ḒAHO

18. Ndi mini zwine zwa nga ni thusa u livhisa ṱhogomelo kha zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho nahone ni nga ita mini zwino?

¹⁸ Hu si kale, Yehova u ḓo fhelisa zwithu zwoṱhe zwine zwa ita uri ri ṱungufhale na vhuṱungu hoṱhe vhune ra vhu pfa. (Nzumb. 21:3, 4) Nga tshenetsho tshifhinga, zwithu zwoṱhe zwe zwa ri pfisa vhuṱungu ‘na mbiluni dzashu a zwi tsha ḓo vha hone.’ (Yes. 65:17) Na zwino Yehova u a ri ṱhogomela musi ri tshi khou pfa vhuṱungu. Yehova u ri khuthadza na u ri thusa nga nḓila dzo fhambanaho. Ni tende musi a tshi ni thusa. Ni songo vhuya na timatima uri “u na ndavha na inwi.”—1 Pet. 5:7.