Tshiingamo tsha ḽa 1 January 1918, tsho thoma nga maipfi ane a ri: “Ṅwaha wa 1918 u ḓo ḓisa mini?” Nndwa Khulwane yo vho i kati ngei Yuropa, fhedzi mathomoni a ṅwaha zwithu zwo vhonala zwi tshi khou tshimbila zwavhuḓi kha Vhagudi vha Bivhili u katela na shango ḽoṱhe nga u angaredza.

Musi Muphuresidennde Woodrow Wilson a tshi khou ṋea tshipitshi phalamenndeni ya Amerika nga ḽa 8 January 1918, o amba nga ha mbuno dza 14 dze a pfa u nga dzi a ṱoḓea uri hu vhe na “mulalo.” O ḓa na muhumbulo wa uri hu vhe na tshumisano vhukati ha mashango, u fhungudzwa ha zwiṱhavhane na uri hu vhe na “vhukonani vhukati ha mashango” u itela uri mashango mahulwane na maṱuku a vhuyelwe nga nḓila i fanaho. Mbuno dzawe dza “14” dzo vha dzi tshi ḓo shumiswa u itela u thoma Dzangano ḽa Dzitshaka na u ambedzana uri vha ite mulalo u itela uri vha fhelise Nndwa.

Hu sa londwi khakhathi dze dza vha hone ṅwahani wo fhiraho, * zwiitea zwe zwa vha hone muṱanganoni wa zwa mabindu wa ṅwaha muṅwe na muṅwe wa Watch Tower Bible and Tract Society zwo vha vhuṱanzi ha uri Vhagudi vha Bivhili vha ḓo vha na mulalo.

Kha wonoyu muṱangano we wa fariwa nga ḽa 5 January 1918, vhanna vha re na vhuimo vha si gathi vho pandelwaho Bethele vho lingedza u langa ndangulo. Richard H. Barber we a vha a mulavhelesi a dalelaho a fulufhedzeaho, o vula muṱangano nga thabelo. Musi ho no ḓivhadzwa muvhigo wa kushumele kwa ṅwaha wo fhiraho, ho mbo ḓi thomiwa dzikhetho dza u khetha vharangaphanḓa. Wahashu Barber o khetha Joseph Rutherford na vhaṅwe vhahashu vha rathi. Ramilayo we a vha a tshi khou ima na vhahanedzi o khetha vhanna vha sumbe u katela na vhe vha vha vho pandelwa Bethele, fhedzi vho kundwa. Nga nṱhani ha uri vhunzhi ha vhafaramikovhe vho khetha Wahashu Rutherford na vhaṅwe vhahashu vha rathi vha fulufhedzeaho, ho mbo ḓi khethiwa vhone sa vharangaphanḓa.

Vhunzhi ha vhahashu vhe vha vha hone kha wonoyu muṱangano vho amba uri “wo vha u muṱangano wavhuḓi u fhira ye vha vhuya vha ya khayo.” Fhedzi dakalo ḽavho ḽo vha ḽa tshifhinganyana.

Vhagudi vha Bivhili vho phaḓaladza The Finished Mystery lwa miṅwedzi i si gathi. Vhathu vha mbilu dzavhuḓi vho aravha zwavhuḓi kha ngoho ine ya vha Bivhilini ye ya vha i kha yeneyo bugu.

Muṅwe mulavhelesi a dalelaho wa ngei Canada ane a pfi E. F. Crist, o amba nga ha vhaṅwe vhavhingani vhe vha vhala The Finished Mystery nahone vha ṱanganedza ngoho nga murahu ha vhege ṱhanu! O ri: “Vhenevho vhavhingani vho ḓiṋekedzela tshoṱhe nahone vha khou ita mvelaphanḓa yavhuḓi.”

Muṅwe munna we a wana yeneyo bugu o vhudza vhangana vhawe nga hayo nga u bonya ha iṱo. Mulaedza wayo wo mu “kwama” vhukuma. O ri: “Ndo vha ndi tshi khou tshimbila kha tshiṱaraṱa tsha Third Avenue nahone nda pfa tshithu tshi tshi ngwela kha haḓa, ndo vha ndi tshi khou humbula uri ndi tshidina, fhedzi ho vha hu bugu ‘The Finished Mystery.’ Ndo ṱuwa nayo hayani nahone nda i vhala yoṱhe. . . . Zwino ndi vho zwi ḓivha uri ndi mufunzi . . . we a posa  yeneyi bugu nga fasiṱere nge a vha o sinyuwa. . . Vhathu vhanzhi vho guda ngoho nga yeneyi bugu ye ya posiwa nga fasiṱere nga onoyu mufunzi u fhirisa zwe a vha a tshi zwi funza vhathu. . . . Nga nṱhani ha bugu ye onoyo mufunzi a i posa nga mbiti, ri khou renda Mudzimu.”

Zwe onoyo mufunzi a zwi ita zwo vha zwo ḓowelea. Vhavhusi vha Canada vho thivhela yeneyi bugu nga ḽa 12 February 1918, ngauri vho ri i ṱuṱuwedza vhushandukwa nahone a yi tikedzi nndwa. Nga murahu ha zwenezwo, vhavhusi vha ngei Amerika vho ita zwi fanaho. Vhaimeleli vha muvhuso vho setsha Bethele na ofisi dza ngei New York, Pennsylvania na California, u itela u wana vhuṱanzi vhu si havhuḓi nga ha vhane vha ranga phanḓa ndangulo. Nga ḽa 14 March 1918, Muhasho wa zwa Vhulamukanyi wa ngei Amerika wo thivhela The Finished Mystery, u tshi khou amba uri u phaḓaladzwa hayo zwi ita uri nndwa dzi si bvele phanḓa nahone i ṱuṱuwedza u pfuka mulayo wa u fheṱa shango.

Nga ḽa 7 May 1918, Muhasho wa zwa Vhulamukanyi wo dzudzanya uri hu farwe Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh na Clayton Woodworth. Vho pomokwa “uri vha khou ita uri hu vhe na vhushandukwa, u sa fulufhedzea na u ita uri vhathu vha si ṱoḓe u vha maswole ngei Amerika.” Tsengo yavho yo thoma nga ḽa 3 June 1918, fhedzi ho vha hu na khonadzeo khulwane ya uri vha farwe. Ndi ngani?

Ramilayo wa Amerika o amba uri mulayo wa u fheṱa shango we ha vha hu tshi khou pfi vho u pfuka, wo vha u “tshishumiswa tshi shumaho tshine tsha lwisana na mazwifhi.” Nga ḽa 16 May 1918, Phalamennde yo hana u shandukiswa ha Mulayo une wa tsireledza vhane vha phaḓaladza “ngoho nga nṱhani ha zwiitisi zwi pfalaho.” The Finished Mystery yo tamba tshipiḓa tshihulwane kha yeneyo khanedzano. Phalamennde ya ngei Amerika yo amba zwi tevhelaho malugana na zwenezwo, yo ri: “Iṅwe tsumbo ya mazwifhi o raloho ane a vha na khombo ndi ine ya wanala kha ‘The Finished Mystery’. . . Mvelelo dza yeneyo bugu dzi ita uri maswole a si tsha ri fulufhela na u ṱuṱuwedza. . . vhathu uri vha si dzhenela vhuswole.”

Nga ḽa 20 June 1918, muhaṱuli o vhona vhahashu vha malo mulandu kha milandu yoṱhe. Nga ḓuvha li tevhelaho, muhaṱuli o vha gwevha. O ri: “Mazwifhi a vhurereli e a phaḓaladzwa nga vhenevho vhahumbulelwa a na khombo u fhira zwigwada zwa Maswole a Dzheremane. . . . Vha tea u ṱarafiwa lu vhavhaho.” Nga murahu ha vhege mbili, vhenevho vhahashu vha malo vho valelwa dzhele i re ngei Atlanta, Georgia nahone vho gwevhelwa u dzula henefho miṅwaha ya 10 u swika kha 20

Nga tshenetsho tshifhinga, Vhagudi vha Bivhili vho vha vha tshi khou pikiswa. Federal Bureau of Investigation (FBI) yo sedzulusa zwine wonoyo mushumo wa Vhagudi vha Bivhili wa katela zwone nahone yo wana vhuṱanzi vhunzhi. Honoho vhuṱanzi ho sumbedza  uri vhahashu vho ḓiimisela u bvela phanḓa na u huwelela.

Kha vhurifhi he ha ṅwalelwa FBI, mulanguli wa poswo wa ngei Orlando, Florida o ri: “[Vhagudi vha Bivhili] vha khou ita mushumo wa u huwelela ḓoroboni nahone vha fhedza tshifhinga tshinzhi kha wonoyo mushumo [nga] madekwana. . . . Vho ḓiimisela u bvela phanḓa vha tshi huwelela hu sa londwi u hanedzwa.”

Mudzhenerala wa Muhasho wa zwa Nndwa o ṅwalela FBI muvhigo nga ha mushumo we wa vha u tshi khou itwa nga Frederick W. Franz, we nga murahu a shuma sa muraḓo wa Tshigwada tshi Langaho. Mudzhenerala o ri: “F. W. Franz u shuma nga u fhisea kha u rengisa bugu ya ‘Finished Mystery’.”

Charles Fekel we nae nga murahu a shuma sa muraḓo wa Tshigwada tshi Langaho, o tovholwa lu vhavhaho. Vhavhusi vho mu fara nga nṱhani ha uri o vha a tshi khou phaḓaladza The Finished Mystery nahone vha thoma u mu sedzulusa. O valelwa dzhele ya Baltimore, Maryland ṅwedzi muthihi nahone vha tshi mu vhidza “Swina ḽine ḽa bva Austria.” Musi a tshi huwelela nga tshivhindi kha vhathu vhe vha vha vha tshi khou mu vhudzisa, o humbula maipfi a Paulo a re kha 1 Vhakorinta 9:16, ane a ri: “Khombo kha nṋe arali ndi sa ḓivhadzi mafhungo maḓifha!” *

Nga nnḓa ha u huwelela nga u fhisea, Vhagudi vha Bivhili vho vha vha tshi khou tshimbidza khumbelo ya uri hu vhofhololwe vhahavho vhe vha vha vho farwa ngei Atlanta. Anna K. Gardner o ri: “Ro vha ri tshi dzula ro farakanea. Musi vhahashu vho farwa, mushumo washu wo vha u wa u ita uri vhathu vha saine khumbelo. Ro tshimbila nnḓu nga nnḓu. Ho saina vhathu vhanzhi! Ro vhudza vhathu vhe ra amba navho uri havha vhanna ndi Vhakriste vha vhukuma nahone vho farwa zwi songo tea.”

Nga hetshi tshifhinga tshi konḓaho, ho vha na mabuthano manzhi e a farwa u itela u khwaṱhisa vhushaka ha vhathu na Mudzimu. Tshiingamo tsho ri: “Kha wonoyo ṅwaha . . . ho vha na mabuthano a fhiraho 40 . . . Ho vha na mivhigo yavhuḓi vhukuma kha anea mabuthano oṱhe. Mathomoni mabuthano o vha a tshi vha hone mafheloni a tshilimo kana mathomoni a tshifhefho, fhedzi zwino hu vha na mabuthano ṅwedzi muṅwe na muṅwe.”

Vhathu vha mbilu dzavhuḓi vho vha vha tshi khou ṱanganedza mafhungo maḓifha. Kha ḽiṅwe buthano ḽa ngei Cleveland, Ohio, vhathu vha ṱoḓaho u vha 1 200 vho ḓa buthanoni nahone ha lovhedzwa vha 42, kha vhenevho hu katelwa na muṱhannga we a vha a “tshi dzhiela nṱha vhushaka hawe na Mudzimu nahone o vha a tshi ita zwithu zwine vhathu vho no aluwaho vha nga si vhe na tshivhindi tsha u zwi ita.”

Musi ṅwaha wa 1918 u tsini na u fhela, Vhagudi vha Bivhili vho vha vha sa ḓivhi uri hu ḓo itea mini tshifhingani tshi ḓaho. Ho rengiswa dziṅwe ndaka ngei Brooklyn nahone ofisi khulwane dza davhi dza pfulutshela Pittsburgh, Pennsylvania. Musi vhe vha vha vha tshi khou ranga phanḓa vho valelwa dzhele, ho dzudzanywa muṅwe muṱangano wa ṅwaha muṅwe na muṅwe wa vhafaramikovhe nga ḽa 4 January 1919. Ho vha hu tshi ḓo itea mini?

Vhahashu vho bvela phanḓa na mushumo wavho. Vho vha vhe na vhungoho ha uri mushumo we vha u ita u ḓo vha na mvelelo dzavhuḓi, lwe zwa ita uri vha nange ndimana ya ṅwaha ya 1919. Yo vha i tshi ri: “Mafumo oṱhe a fúlelwaho u lwa na iwe ha nga koni tshithu.” (Yes. 54:17) Vho vha vho lugela tshanduko dzine dza ḓo khwaṱhisa lutendo lwavho na u vha khwaṱhisa uri vha kone u bvela phanḓa na mushumo.