“Ilwa Nndwa Tshidele ya Lutendo”

NAA hu na swole ḽi re nndwani ḽine ḽa nga si takalele u vhudzwa uri: “Ni tsini na u humela hayani u yo fhedza tshifhinga na musadzi waṋu na muṱa”?

Swole ḽa tshifhingani tsha Khosi Davida ḽo wana yeneyo ndaela. Uria wa Mu-Hethe o vhidzwa nga khosi nahone ya mu ṱuṱuwedza uri a humele hayani hawe. Fhedzi Uria a hana u ya muḓini wawe. Musi a tshi vhudziswa uri ndi ngani o aravha nga yeneyo nḓila i songo ḓoweleaho, Uria o amba uri mbulungelo ya mulanga, i imelaho u vha hone ha Mudzimu, na mmbi ya Vhaisiraele zwo vha zwi nndwani. A vhudzisa a ri: “Zwino nṋe ndi nga ya hani muṱani wanga, nda ḽa nda nwa, nda lala na musadzi wanga?” Kha Uria, u ita nga u ralo zwo vha zwi sa pfali nga tshenetsho tshifhinga tshi konḓaho.—2 Samuele 11:5-11.

Vhuḓifari ha Uria ho vusa mbudziso dza ndeme, ngauri na riṋe ri khou tshila tshifhingani tsha nndwa. Zwa zwino nndwa yo tswuka i sa fani na nndwa naho ifhio yo no lwiwaho nga dzitshaka dza shango. Heyi nndwa i fhira nndwa mbili dza shango, nahone ni a ṱanganela nndwani yeneyi. Vhutshilo haṋu vhu khomboni nahone maswina ha kundei. Kha yeneyi nndwa, a huna zwigidi, a hu thuthumbiswi dzibomo, fhedzi nndwa i kha ḓi tea u lwiwa nga vhutsila.

Musi ni sa athu ḓiṅwalisa sa ḽiswole kha yeneyi nndwa, ni fanela u  ḓivha arali i yo lugaho na tshipikwa tshine na khou lwela tshone. Naa yeneyo nndwa ndi ya ndeme? Ndivho ya yeneyi nndwa yo khetheaho i ṱaluswa nga muapostola Paulo vhurifhini hawe vhu yaho kha Timotheo vhune ha ri: “Ilwani nndwa tshidele ya lutendo.” Ee, kha yeneyi nndwa ni fanela u lwela u tsireledza “lutendo”—mafhungo-ngoho oṱhe a Vhukriste o dzumbululwaho Bivhilini—hu si tshidzivhamaswina. Vhukuma, ni fanela u ṱanganedza nga mbilu yoṱhe “lutendo” nga u lu lwela na u kunda.—1 Timotheo 6:12.

Mulwi o ṱalifhaho u lwela u ḓivha swina ḽawe. Kha yeneyi nndwa, swina ḽi na tshenzhelo na vhutsila zwa miṅwaha minzhi kha u lwa yeneyi nndwa, ḽi na zwishumiswa zwinzhi na zwiṱhavhane. Ndi muthu muvhi muhulwanesa. U na tshiṱuhu, vhuhali, nahone ha fulufhedzei; ndi Sathane. (1 Petro 5:8) Zwiṱhavhane zwa vhukuma khathihi na maano a vhathu zwi nga si kunde ḽeneḽi swina. (2 Vha-Korinta 10:4) Ni nga shumisa mini u lwa nndwani yeneyi?

Tshiṱhavhane tshihulwane ndi “banga ḽa Muya, ndi amba maambiwa nga Mudzimu.” (Vha-Efesa 6:17) Muapostola Paulo o sumbedza nḓila ine ḽa shuma ngayo musi a tshi ri: “Ipfi ḽa Mudzimu ndi tshithu tshi tshilaho, tshi shumaho; u tshea ḽi fhira banga na̗ u ṱuṱulwa hani thungo dzoṱhe. Ḽi a phulekanya, ḽa swika huné ḽa fhandakanya mbilu na muya, na mikala na mwongo; ndi muṱalukanyi wa zwiné mbilu ya fhima ya elekanya zwone.” (Vha-Heberu 4:11, 12) Ndi tshiṱhavhane tshi re na vhuhali lune tsha nga phulekanya u swika mbiluni na muya lune muthu a fanela u tshi shumisa nga vhutsila na nga ṱhogomelo.

Khamusi ni a ḓivha uri mmbi i nga vha i na zwiṱhavhane zwo bvelaho phanḓa vhukuma, fhedzi zwenezwo zwiṱhavhane a zwi na mushumo arali maswole vhe si na vhutsila ha u zwi shumisa. Na inwi nga hu fanaho ni ṱoḓa vhulivhisi ha nḓila ya u shumisa banga nga nḓila i bvelelaho. Zwi takadzaho ndi uri zwi a konadzea u gudiswa nga vhalwi vha re na vhutsila. Yesu o vhidza vhenevho vhagudisi uri ndi “mukoma a fulufhedzeaho na wa vhuṱali,” vhe vha ṋewa vhuḓifhinduleli ha u ṋea zwiḽiwa zwa muya kana ngudo nga tshikhathi tshazwo kha vhatevheli vhawe. (Mateo 24:45) Ni nga ṱhogomela tshenetshi tshigwada nga u ṱolisisa vhuḓidini hatsho ha u funza na u ṋea tsevho dzi re tshifhingani dza vhukwila ha swina. Vhuṱanzi vhu sumba kha miraḓo yo ḓodzwaho nga muya ya tshivhidzo tsha Vhukriste tsha Ṱhanzi dza Yehova.—Ndzumbululo 14:1.

Tshenetshi tshigwada tsha mukoma tsho ita zwi fhiraho u ri funza. Tsho sumbedza muya wa muapostola Paulo, we a ṅwalela tshivhidzo tsha Thesalonika a ri: “Ro vha vha vhuhwavho vhukati haṋu sa mumamisi a tshi kuvhatedza vhana vhawe vhukuma. Nge u ni ṱulutshelwa hashu ha vha hungafho, a ro ngo takalela u ni kumedza mafhungo-maḓifha a Mudzimu fhedzi, ro ni kumedza na mimuya yashu, nge na vha vhafunwa vhashu.” (1 Vha-Thesalonika 2:7, 8) Ndi vhuḓifhinduleli ha Mukriste muṅwe na muṅwe u shumisa ngudo ya vhuṱali ine vha ri ṋea yone.

Mafumo O Fhelelaho

Mafumo o fhelelaho o itelwa u ni tsireledza. Ni nga kona u wana mutevhe wa enea mafumo kha Vha-Efesa 6:13-18. Ḽiswole ḽi re na vhulondi a ḽi nga ḓo vhea vhutshilo haḽo khomboni arali ḽiṅwe pfumo ḽo xela kana ḽi tshi ṱoḓa u lugiswa.

Mukriste u ṱoḓa mafumo awe oṱhe a tsireledzo, fhedzi tsha ndeme vhukuma ndi tshiṱangu tshihulwane tsha lutendo. Ndi ngazwo Paulo o ṅwala a ri: “Tshihulwane dzhiani tshiṱangu tsha lutendo, tshiné na ḓo kona u dzima ngatsho’ misevhe yoṱhe i dugaho ya ene muvhi.”—Vha-Efesa 6:16.

Tshiṱangu tshihulwane, tshine tsha nga tsireledza muvhili woṱhe, tshi imela vhuhulwane ha lutendo. Ni fanela u vha na lutendo lwo khwaṱhaho kha Yehova, ni tende zwoṱhe zwe a zwi fulufhedzisa uri zwi ḓo bvelela ni sa timatimi. Ni fanela u ḓipfa u nga eneo mafulufhedziso o no  ḓadzea. Ni songo vhuya na timatima u ri maitele oṱhe a shango ḽa Sathane hu si kale a ḓo fheliswa, uri ḽifhasi ḽi ḓo shandulwa ḽa vha paradiso, na uri vhathu vha fulufhedzeaho kha Mudzimu vha ḓo itwa uri vha fhelele.—Yesaya 33:24; 35:1, 2; Ndzumbululo 19:17-21.

Naho zwo ralo, kha ino nndwa khulwane, ni ṱoḓa khonani. Tshifhingani tsha nndwa, hu vha na vhukonani ho khwaṱhaho musi vha re nndwani vha tshi ṱuṱuwedzana na u tsireledzana, nahone nga zwiṅwe zwifhinga vha tshi dovha vha felana. Samusi dzikhonani dzi dza ndeme, u itela u ponyoka nndwani, ni ṱoḓa vhukonani ha Yehova. Ndi ngazwo Paulo o phetha mutevhe wawe wa zwithu zwi vhumbaho mafumo nga haya maipfi: “Ni luse nga dzithabelo dzoṱhe na nga u humbela hoṱhe, nga zwikhathi zwoṱhe ni vhe vha rabelaho Muyani.”—Vha-Efesa 6:18.

Ri a ḓiphina nga u vha na khonani ya tsini. Ri takalela u fhedza tshifhinga nae. Yehova u vha khonani yashu ya vhukuma na i fulufhedzeaho arali ri tshi amba nae nga thabelo tshifhinga tshoṱhe. Mufunziwa Yakobo o ri ṱuṱuwedza a ri: “Sendelani tsini ha Mudzimu, na ene a sendele tsini haṋu.”—Yakobo 4:8.

Vhutsila ha Swina

U lwisana na ḽino shango nga zwiṅwe zwifhinga zwi nga fana na u tshimbila fhethu hu re na zwithuthumbi zwo fukedzwaho mavuni. Ni nga vutshelwa nga thungo dzoṱhe, nahone maswina a lingedza u ni fara ni songo lavhelela. Naho zwo ralo, ivhani na vhuṱanzi ha uri Yehova o ṋekedza tsireledzo yoṱhe ine na i ṱoḓa.—1 Vha-Korinta 10:13.

Swina ḽi nga lingedza u ni vutshela nga u sasaladza mafhungo-ngoho a Bivhili ane a vha thikho ya lutendo lwaṋu. Vhagunei vha nga shumisa maipfi avhuḓi, a muhoyo, na mahumbulele o shandeaho u itela u ni kunda. Fhedzi mugunei ha londi mutakalo waṋu. Mirero 11:9 i ri: “Mudzia-zwitshele u tshinya wa hawe nga mulomo; vhavhuya vha hanya nga nḓivho.”

Ni ḓo vha no khakha arali na humbula uri ni fanela u thetshelesa vhagunei kana u vhala zwe vha ṅwala u itela u lwa na zwine vha amba. Mihumbulo yavho yo khakheaho nahone i na khombo ine ya nga ni huvhadza muyani na u tshinya lutendo lwaṋu u fana na ṅwatela ine ya khou phaḓalala nga u ṱavhanya. (2 Timotheo 2:16, 17) Nṱhani hazwo, edzisani nḓila ine Mudzimu a dzhia ngayo vhagunei. Yobo o ri nga ha Yehova: “Phanḓa hawe a hu swiki wa tshimbevha.”—Yobo 13:16.

Swina ḽi nga lingedza vhukwila ho fhambanaho, vhune ha nga bvelela u swika kha vhuṅwe vhuimo. Arali mmbi i tshi nga fhurwa nahone ya litsha u tevhedza maitele a vhuswole u itela u ḓifara luvhi, zwi nga ita uri hu vhe na u sa dzudzanyea.

U ḓimvumvusa ha shango, u fana na mitambo ya dzifilimu na ya thelevishini zwi songo kunaho na muzika u sa langei, ndi tshikwekwe tshi bvelelaho. Vhaṅwe vha amba uri vha nga sedza zwithu zwi songo kunaho kana u vhala khandiso dzi songo kunaho nahone zwi sa vha kwame. Fhedzi muṅwe we a vha a tshi dzulela u sedza filimu dza zwa u ṱangana nga dzimbeu o ri: “Zwi a konḓa u hangwa zwenezwo zwifanyiso, musi ni tshi humbulesa nga hazwo, ni ḓo vha na lutamo  lwa u ṱoḓa u ita zwe na zwi vhona. . . . Dzifilimu dzi ita uri ni humbule uri ni khou ṱahele zwiṅwe zwithu.” Naa ndi zwa ndeme u ḓivhea khomboni dza u huvhadzwa nga honohu vhukwila vhu vutshelaho?

Tshiṅwe tshiṱhavhane tshine swina ḽa ri vutshela ngatsho ndi u ri fhura nga zwithu zwi vhonalaho. Yeneyo khombo i nga konḓa uri ri i vhone ngauri roṱhe ri na ṱhoḓea dza zwithu zwi vhonalaho. Ri ṱoḓa haya, zwiḽiwa, na zwiambaro, nahone a zwo ngo khakhea u vha na zwithu zwavhuḓi. Khombo ndi nḓila ine muthu a dzhia ngayo zwithu zwi vhonalaho. Tshelede i nga vha tshithu tsha ndeme u fhira zwithu zwa muya. Ri nga vha vhatami vha mali. Ri fanela u ḓihumbudza nga ha zwine lupfumo lwa sa kone u zwi swikelela. Ndi lwa tshifhinganyana, ngeno lupfumo lwa muya lu lwa tshoṱhe—Mateo 6:19, 20.

Arali mmbi i tshi timatima, zwi nga ita uri i si kunde. “Wá nyabwá nga ḓuvha ḽa khombo, maanḓa au ndi maṱuku.” (Mirero 24:10) U kulea nungo ndi tshiṱhavhane tshe Sathane a tshi shumisa nga hu bvelelaho. U ambara “nguwane hu vhe u fulufhela u tshidzwa” zwi ḓo ni thusa u lwa na u kulea nungo. (1 Vha-Thesalonika 5:8) Lingedzani u ita uri fulufhelo ḽaṋu ḽi khwaṱhe u fana na ḽa Abrahamu. Musi a tshi humbelwa uri a ṋekedze murwa wawe muthihi fhedzi, Isaka, uri a mu ite tshiṱhavhelo, Abrahamu ho ngo timatima. O fulufhela uri Mudzimu u ḓo ḓadzisa fulufhedziso Ḽawe ḽa u fhaṱutshedza tshaka dzoṱhe nga ṅwana wawe na uri Mudzimu a nga vusa Isaka vhafuni arali zwi tshi ṱoḓea u itela u ḓadzisa ḽeneḽo fulufhedziso.—Vha-Heberu 11:17-19.

Ni Songo Litsha U Lwa

Vhaṅwe vho thomaho u lwa kale vha nga thoma u neta nahone vha si tsha lwa nga vhulondi nga nḓila i fanaho na u thomani. Tsumbo ya Uria, we a bulwa mathomoni, i nga thusa roṱhe ri re nndwani u vha na mavhonele o teaho. Vhunzhi ha Vhakriste nga riṋe vha re nndwani vho konḓelela zwithu zwi konḓaho, vho vha vhe khomboni, kana u pfa vhuṱungu ha phepho na nḓala. U fana na Uria, a ro ngo tea u humbula nga ha zwithu zwoṱhe zwavhuḓi zwine ra nga ḓiphina ngazwo zwino kana u tama u tshila vhutshilo ha u ḓigeḓa. Ri ṱoḓa u dzula ri mmbini ya Yehova ya vhalwi vha fulufhedzeaho na u dzula ri tshi khou lwa u vhuya u swika ri tshi ḓiphina nga phaṱhutshedzo dzavhuḓi dze ra vhetshelwa dzone.—Vha-Heberu 10:32-34.

Zwi ḓo vha na khombo u litsha u fhaṱuwa, khamusi ri tshi humbula uri u vutshelwa ha u fhedza hu tshee kule. Tsumbo ya Khosi Davida i sumbedza khombo ine ya nga vha hone. O vha e siho mmbini yawe nga tshiṅwe tshiitisi. Nga ṅwambo wa zwenezwo, Davida o ita tshivhi tshihulwane tshe tsha mu ḓisela maṱungu na u shengela vhutshiloni hawe hoṱhe.—2 Samuele 12:10-14.

 Naa zwi a vhuyedza u ṱanganela kha yeneyo nndwa, u sedzana na vhuleme ha nndwa, u konḓelela u holedzwa, na u litsha u ḓitakadza hu si havhuḓi ha ḽino shango? Vhathu vhane vha khou bvela phanḓa vha tshi lwa nga nḓila i bvelelaho vha a tenda uri zwine shango ḽa zwi ṋekedza zwi nga vhonala zwi zwavhuḓi, u fana na mukhavhiso u penyaho, fhedzi a zwi na ndeme musi vha tshi zwi sedza nga ṱhogomelo. (Vha-Filipi 3:8) Zwiṅwe hafhu, kanzhi honoho u ḓitakadza hu fheleledza ho bveledza vhuṱungu kana u kulea nungo.

Vhakriste vhane vha khou lwa yeneyi nndwa ya muya vha ḓiphina nga vhukonani ha tsini na khonani dza vhukuma, luvalo lwo ṱambaho, na u vha na fulufhelo ḽavhuḓi. Vhakriste vho ḓodzwaho nga muya vho sedza phanḓa kha vhutshilo vhu sa fheli vhe na Yesu Kristo. (1 Vha-Korinta 15:54) Vhunzhi ha vhalwi vha Vhakriste vha fulufhedzeaho vha ḓo wana vhutshilo ho fhelelaho ḽifhasini ḽa paradiso. Vhukuma dzenedzo phaṱhutshedzo dzi ṱoḓa uri ri ḓiṋekedze vhukuma. Nahone u fhambana na nndwa dzoṱhe dza shango, ri ḓo kunda nndwani arali ra dzula ri tshi fulufhedzea. (Vha-Heberu 11:1) Naho zwo ralo, mvelelo dza ano maitele a vhuswaho nga Sathane ndi dzi huvhadzaho.—2 Petro 3:10.

Musi ni tshi khou bvela phanḓa kha yeneyi nndwa, humbulani maipfi a Yesu ane a ri: “Ni songo ofha, ngauri nṋe shango ndo ḽi kunda.” (Yohane 16:33) O ḽi kunda nga u dzula o fhaṱuwa na u fulufhedzea nga fhasi ha milingo. Na riṋe ri nga ita zwi fanaho.

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 27]

A huna zwigidi, a hu thuthumbiswi dzibomo, fhedzi nndwa i kha ḓi tea u lwiwa nga vhutsila

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 30]

Ri na fulufhelo ḽa u kunda kha heyi nndwa arali ra dzula ri tshi fulufhedzea

[Tshifanyiso kha siaṱari 26]

Nguwane ya u tshidzwa i ḓo ri thusa u kunda u kulea nungo

Shumisani tshiṱangu tshihulwane tsha lutendo u itela u lwa na “misevhe yoṱhe i dugaho” ya Sathane

[Tshifanyiso kha siaṱari 28]

“Sendelani tsini ha Mudzimu, na ene a sendele tsini haṋu”

[Tshifanyiso kha siaṱari 29]

Ri fanela u vha na lutendo kha mafulufhedziso a Mudzimu