Naa Vhurereli Ndi Hone Vhu Bveledzaho Vhuleme Ha Vhathu?

“NAHO vhurereli vhu sa tikedzi dzikhakhathi, vhu khou shuma sa tshidzidzivhadzi tshine tsha vhulaha mvalo dza vhathu na u ita uri vhathu vha iledze u humbula nga ha vhuleme lwa tshifhinganyana. . . . [Vhu] ita uri vhathu vha vhe na muhumbulo u songo ṱanḓavhuwaho, u tenda zwi siho, u ita uri vha vhe na vengo na nyofho.” Murumiwa wa Methodist we a ṅwala maipfi a re afho nṱha o engedza a ri: “Zwenezwi zwo ambiwaho ndi ngoho. Hu na vhurereli vhu si havhuḓi na havhuḓi.”—Start Your Own Religion.

Vhaṅwe vha nga ri: ‘Zwenezwo ndi u sasaladza hu si havhuḓi.’ Naho zwo ralo, mbuno dza ḓivhazwakale dzi ita uri ri phethe nga u ralo. Zwi re zwone ndi uri vhurereli—vhu ṱaluswaho sa “tshumelo na vhugwadameli ha Mudzimu kana muthu a songo ḓoweleaho wa maanḓa”—vhu na ḓivhazwakale i shonisaho. Vhu fanela u ri funza na u ri ṱuṱuwedza. Naho zwo ralo, kanzhi vhu bveledza dzikhakhathi, tshiṱalula, na vengo. Ndi ngani vhu tshi bveledza honoho vhuleme?

“Muruṅwa Wa Tshedza” A Xedzaho

U ya nga Bivhili, hu na phindulo i leluwaho. Samusi e “muruṅwa wa tshedza,” Sathane Diabolo  o xedza vhathu vha dzimilioni uri vha tevhele pfunzo dzawe nṱhani ha dza Mudzimu. (2 Vha-Korinta 11:14) Muapostola Yohane o sumbedza uri ṱhuṱhuwedzo ya Sathane ndi khulwane lune “shango ḽoṱhe ḽo vhumbulutshela kha Muvhi.” (1 Yohane 5:19) Yohane o vha a tshi ḓivha uri Sathane o vha a tshi khou ‘xedza shango ḽoṱhe.’—Ndzumbululo 12:9.

Zwenezwi zwo ḓisa mvelelo dzifhio? Sathane o thoma vhurereli vhune ha vhonala vhu vhukhethwa. Vhu na ‘tshifanyiso tsha u ofha Mudzimu,’ fhedzi vhuimo haho ha vhukuma vhu vhonala nga mitshelo mivhi vhune ha i aṋwa. (2 Timotheo 3:5, J. B. Phillips; Mateo 7:15-20) Nṱhani ha u piringulula vhuleme ha vhathu, vhurereli vhu bveledza vhuleme ha vhathu.

Ni songo ṱavhanya no dzhia wonoyo muhumbulo sa u sa pfali. Humbulani uri muthu ane a fhurwa ha zwi vhoni. Muapostola Paulo o ṋea tsumbo ya zwenezwi musi a tshi ṅwala u ri: “Zwidzimu zwiné vha ita vha itela zwirunzi zwivhí, a vha iteli Mudzimu.” (1 Vha-Korinta 10:20) Vhenevho vhathu vha nga vha vho vha vho mangala u pfa uri vha khou rabela madimoni. Vho humbula uri vha khou rabela mudzimu kana midzimu yavhuḓi. Fhedzi zwi re zwone ndi uri vho vha vho fhurwa nga “mimuya ya vhuvhi i re ṱaḓulu,” ine ya tikedza Sathane na vhuḓidini hawe ha u xedza vhathu.—Vha-Efesa 6:12.

Sa tsumbo, kha ri ṱhogomele nḓila ye Sathane a kona ngayo u fhura na u xedza vhathu vhanzhi vhane vha ḓiamba uri ndi Vhakriste vhe vha khetha u iledza tsevho ya muapostola Yohane ya ṱhuṱhuwedzo ya madimoni.—1 Vha-Korinta 10:12.

Zwe Yesu A Funza Zwi Bva Ha Mudzimu

Yesu Kristo o ri: “Pfunzo yanga a si yanga, ndi ya o nthumaho.” (Yohane 7:16) Vhukuma, zwe a funza zwo vha zwi tshi bva kha Mudzimu Ramaanḓaoṱhe. Ndi ngazwo pfunzo dza Yesu dzo vha na maanḓa na u funza kha vhe vha mu thetshelesa. A dzo ngo ‘vhulaha mvalo dza vhathu na u ita uri vhathu vha iledze u humbula nga ha vhuleme lwa tshifhinganyana.’ U fhambana na zwenezwo, pfunzo dza Yesu dzo vhofholola vhathu kha mazwifhi a vhurereli na pfunzo dza maṱali dza vhathu dzo bveledzwaho nga shango ḽe ḽa vha ḽo “swifhalelwa kha u elekanya” nga ṅwambo wa u fhurwa nga Diabolo.—Vha-Efesa 4:18; Mateo 15:14; Yohane 8:31, 32.

Vhakriste vha ngoho vho vhonala, hu si nga u sokou ḓiamba uri vha Vhakriste, fhedzi nga u vha na lutendo lu sumbedzaho pfaneleo dzavhuḓi dzi bveledzwaho nga muyamukhethwa wa Mudzimu. (Vha-Galata 5:22, 23; Yakobo 1:22; 2:26) Pfaneleo khulwane kha dzenedzi ndi ya lufuno, nahone i dovha ya vha tshiṱaluli tsha Vhakriste vha vhukuma.—Yohane 13:34, 35.

Naho zwo ralo, ṱhogomelani heyi mbuno ya ndeme: Yesu na vhaapostola vhawe vho vha vha si khou lavhelela uri tshivhidzo tsha Vhakriste tshi ḓo bvela phanḓa nga nḓila i fanaho na ya musi tshi tshi thoma. Vho vha vha tshi zwi ḓivha uri hu ḓo vha na vhugunei nahone nga tshenetsho tshifhinga vhurereli ha vhukuma a vhu nga ḓo vhonala.

Vhurereli Ha Vhukuma Vhu A Ngala-ngala Lwa Tshifhinganyana

Kha tshifanyiso tsha mavhele na mufhunga, Yesu o dzula o amba uri vhurereli ha vhukuma vhu ḓo ngala-ngala lwa tshifhinganyana. Ḓivhaleleni eneo mafhungo kha Mateo 13:24-30, 36-43. Yesu o zwala mavhele tsimuni, “mbeu yavhuḓi,” ine ya fanyisela vhatevheli vhawe vha fulufhedzeaho vhane vha ḓo vhumba tshivhidzo tsha Vhukriste tsha u thoma. O sevha uri “swina,” Sathane Diabolo, nga u ya ha tshifhinga o zwala “mufhunga”  tsimuni ya mavhele—vhathu vhane vha ḓiita u nga ri vha tevhela Yesu Kristo, fhedzi vha tshi hana pfunzo dzawe.

Nga u ṱavhanya nga murahu ha lufu lwa vhaapostola vha Yesu, ho vha na vhathu vhe vha vha “mufhunga,” vhe vha ṱoḓa pfunzo dza mazwifhi dza vhathu nṱhani ha “fhungo ḽa Yehova.” (Yeremia 8:8, 9; Mishumo 20:29, 30) Nga ṅwambo wa zwenezwo, shangoni ha thoma u vha na Vhukriste ha mazwifhi. Ho vha ho ḓala nga vhane Bivhili ya vha vhidza uri ndi ‘vhavhi’—tshigwada tsha vhafunzi tsho tshinyalaho tshe tsha vha tsho ḓala “nga vhufhura ha u sa luga ha mbeu nnzhi.” (2 Vha-Thesalonika 2:6-10) Yesu o dzula o amba uri honovhu vhuimo vhu ḓo shanduka “maḓuvhani a vhufhelo.” Vhakriste vha ngaho mavhele vha ḓo kuvhanganywa vha vha vhathihi nahone “mufhunga” u ḓo fheleledza wo fheliswa.

Ndi honohu Vhukriste ha mazwifhi vhu re na mulandu wa “tshiṱuhu tshihulwane miṅwaha minzhi” na swiswi ḽa muya ḽe ḽa phaḓalala kha ḽa Vhudzhagane miṅwahani minzhi ye ya tevhela. Nga u vhonela phanḓa zwenezwi na miṅwe mishumo yo tshinyalaho na ya tshiṱuhu ye ya itwa hu tshi pfi ndi ya vhurereli, muapostola Petro o dzula o amba zwo tea uri “ndi vhone [vha ḓiambaho u ri ndi Vhakriste] vhané nḓila ya mafhungo-ngoho ya [ḓo] soliswa nga vhone.”—2 Petro 2:1, 2.

“Ṱhuṱhuwedzo Ya Mbiti Na Vengo”

Vhukuma a si ḽa vhudzhagane fhedzi ḽe ḽa ita uri vhurereli vhu vhe na bvumo ḽivhi. Sa tsumbo, humbulani nga ha nzudzanyo dza mutikedzi a “fhiseaho kha u imelela” maitele a sialala, he Karen Armstrong we a vha e mununu a amba uri a nga vha o ṱuṱuwedzwa nga “masialala oṱhe a ndeme a vhurereli.” U ya nga Armstrong, mulingo muhulwane wa vhurereli naho vhu vhufhio ndi wa uri vhu fanela u sumbedza “u pfela vhuṱungu ha vhukuma.” Fhedzi rekhodo ya vhurereli kha zwenezwi yo vha ifhio? O ṅwala a ri: “Vhurereli, vhu nga vha vhu ha Tshiyuda, Vhukriste, kana Vhumuslim, vhu vha ho kundwa nga wonoyu mulingo arali ha ṱuṱuwedza mbiti kana vengo.” (The Battle for God—Fundamentalism in Judaism, Christianity and Islam) Fhedzi naa ndi vhurereli fhedzi he ha kundwa nga wonoyu mulingo nahone ha vha hone hu “ṱuṱuwedzaho mbiti na vengo”? Ḓivhazwakale i sumbedza zwo fhambanaho na zwenezwo.

Zwi re zwone ndi uri Sathane o thoma muvhuso wa shango ḽoṱhe wa vhurereli ha mazwifhi, u vhonalaho nga mbiti, vengo, na u shululwa ha malofha hu sa fheli. Bivhili i vhidza wonoyu muvhuso uri ndi “Babele ḽihulu, mme-a . . . vhuyaḓa ha shangoni,” nahone u imela phombwe yo ṋamelaho kha muṱana maitele a politiki a ngaho ḽivhanda. Hu ṱhogomelwa uri i na mulandu wa “malofha . . . a vhoṱhe vho vhulahwaho shangoni.”—Ndzumbululo 17:4-6; 18:24.

A Si Vhoṱhe Vhe Vha Fhurwa

Naho zwo ralo, ḓivhazwakale yo sumbedza uri a si vhoṱhe vhe vha fhurwa. Melvyn Bragg o ṱhogomela uri na zwifhingani zwa swiswi vhukuma, “vhaṅwe vhathu vha mbilu dzavhuḓi vho ita zwivhuya musi vhathu vhane vha tshila navho vha tshi khou ita vhuvhi.” Vhakriste vha vhukuma vho bvela phanḓa vha tshi ‘rabela [Mudzimu] muyani na nga mafhungo-ngoho.’ (Yohane 4:21-24) Vho ḓibvisa kha vhurereli ha shango ḽoṱhe he ha “tikedza mmbi.” Vho hana u vha na vhukonani na Kereke na Muvhuso zwe ḓivhazwakale ya sumbedza uri “zwi na vhushaka na Sathane nṱhani ha Yesu wa Nazaretha.”—Two Thousand Years—The Second Millennium: From Medieval Christendom to Global Christianity.

Zwifhingani zwa zwenezwino, Ṱhanzi dza Yehova vho ḓivhelwa u ṱuṱuwedza u ita zwivhuya. U itela uri vha sa tshikafhadzwe nga vhurereli ha mazwifhi, vho thea thendo na nyito dzavho Ipfini ḽa Mudzimu ḽo hevhedzwaho, Bivhili. (2 Timotheo 3:16, 17) Nahone u fana na Vhakriste vha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, vha tevhela ndaela ya Yesu ya ‘u sa vha vha shango ḽino.’ (Yohane 15:17-19; 17:14-16) Sa tsumbo, nga tshifhinga tsha Vhanazi ngei Dzheremane, vho hana u landula milayo ya Vhukriste nahone vha si ṱanganedzwe u ya nga mavhonele a Vhanazi. Hitler a vha vhengela zwenezwo. Iṅwe bugu ya  tshikolo i ri: “Ṱhanzi dza Yehova . . . vho tevhela pfunzo dza Bivhili dza u sa shumisa zwiṱhavhane nga nḓila naho ifhio. Ngauralo vha hana u dzhenela mmbi kana u ita tshithu naho tshi tshifhio tshi tshimbidzanaho na Vhanazi. Maswole a SS o vha lifhedza nga u valela dzhele miṱa yoṱhe ya Ṱhanzi dza Yehova. Mbalo i ṱoḓaho u vha tshararu tsha Ṱhanzi dzoṱhe dza Yehova [Dzheremane] dzo vhulahwa gammbani dza tshengedzo.”—Germany—1918-45.

Vhukuma, vhaṅwe vhathu vha re na tshivhindi vha vhurereli ho fhambanaho vho shengedzelwa thendo dzavho. Fhedzi Ṱhanzi dza Yehova vho ita zwenezwi sa tshigwada tsha vhurereli tshi re na vhuthihi. Vhukuma Ṱhanzi dza Yehova vho ima vho khwaṱha kha milayo ya Maṅwalo lwe vha ‘pfa Mudzimu nṱhani ha vhathu.’—Mishumo 5:29; Marko 12:17.

Mudzi Wa Vhuleme

Ndi ngoho uri tshiṅwe tshipiḓa tsha vhurereli tshi bveledza vhuleme ha vhathu. Tshenetsho tshipiḓa ndi vhurereli ha mazwifhi. Naho zwo ralo, Mudzimu o ḓiimisela u fhelisa vhurereli hoṱhe ha mazwifhi hu si kale. (Ndzumbululo 17:16, 17; 18:21) Ndaela yawe kha vhoṱhe vha funaho u luga na zwivhuya i ri: “Ibvani khaḽo’ vhathu vhanga! Ni songo vha na vhuhura naḽo’ kha zwivhi zwaḽo, na vhó ḓo baḓakanyiwa naḽo’ kha dziṱhamu dzaḽo. Ngauri zwivhi zwaḽo zwo thuphiwa zwo guma nga ḽiṱaḓulu, Mudzimu o elelwa vhutshinyi haḽo.” (Ndzumbululo 18:4, 5) Ee, Mudzimu o sinyuswa vhukuma nga vhurereli vhune ha ‘ṱuṱuwedza dzi khakhathi, u vhulaha mvalo dza vhathu, u ita uri vhathu vha iledze u humbula nga ha vhuleme lwa tshifhinganyana, na u ita uri vhathu vha vhe na mihumbulo i songo ṱanḓavhuwaho, u tenda zwi siho, na u vha na vengo na nyofho’!

Zwa zwino, Mudzimu u khou kuvhanganyela vhane vha funa mafhungo-ngoho vhurerelini ho kunaho. Ndi vhurereli vhune ha tevhela vhukuma milayo na pfunzo dza Musiki wa lufuno, o lugaho, na a pfelaho vhuṱungu. (Mixa 4:1, 2; Tsefanya 3:8, 9; Mateo 13:30) Ni nga vha tshipiḓa tshaho. Arali ni tshi ṱoḓa mafhungo o engedzeaho a nḓila ya u ṱalula vhurereli ho kunaho, ḓipfeni no vhofholowa u ṅwalela vhagandisi vha uno magazini kana ni humbele thuso kha muṅwe na muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova.

[Tshifanyiso kha siaṱari 7]

Vhathu vha vhubvo ho fhambanaho vha wana dakalo vhurerelini ho kunaho.