Mbudziso Dzi Bvaho Ha Vhavhali

Ndi ngani 1 Vha-Korinta 10:8 i tshi amba uri ho vhulahwa Vhaisiraele vha 23 000 nga ḓuvha ḽithihi nga u ita vhupombwe, ngeno Numeri 25:9 i tshi amba uri ho vhulahwa vha 24 000?

Hu na zwithu zwinzhi zwine zwa nga ṋea ṱhaluso ya honohu u fhambana ha tshivhalo tsho ṋewaho kha dzenedzi ndimana mbili. Iṅwe ṱhaluso i leluwaho i nga vha i ya uri tshivhalo tsha vhukuma tshi vhukati ha 23 000 na 24 000, lune zwa tenda u ṅwala tshenetsho tshivhalo nga nḓila dzo fhambanaho dza tsini.

Ṱhogomelani iṅwe khonadzeo. Muapostola Paulo o amba nga mafhungo a Vhaisiraele vhe ngei Sitima sa tsevho kha Vhakriste vha Korinta ḽa kale, muḓi we wa vha u tshi ḓivhelwa u ḓifara luvhi. O ṅwala a ri: “Na hone ri songo ṱonḓola, vhunga vhaṅwe vhavho vhó ṱonḓola, ḓuvha ḽithihi ha fa maḓana mavhili na mahumi mararu a maḓana a vhathu.” A tshi bula fhedzi vhathu vhe vha vhulahwa nga Yehova nga ṅwambo wa u ita vhupombwe, Paulo o ṋea tshivhalo tsha 23 000.—1 Vha-Korinta 10:8.

Naho zwo ralo, Numeri ndima ya 25 i ri vhudza uri “Vha-Isiraele vha tshi ralo vha tshi nambatela Baali-Pheoro Yehova a vha sinyutshela.” Nga zwenezwo, Yehova a laedza Mushe uri a fhelise ‘vhahulwane vha lushaka.’ Nga zwenezwo, Mushe a laedza uri vhahaṱuli vha ite zwe Yehova a amba. Mafheleloni, Fineasi a dzhia vhukando nga u ṱavhanya ha u vhulaha Vhaisiraele vhe vha ḓisa vhasadzi vha Vhamidiani mishashani, “ha vha hone u fhela ha dwadze.” Enea mafhungo a fhela nga uri: “Tshivhalo tsha vhe vha fa nga ḽeneḽo dwadze ndi vhathu vha maḓana a ná ḓana a tshi vhaliwa kavhili na maḓana a ná mahumi maṋa.”—Numeri 25:1-9.

Tshivhalo tshe tsha ṋewa kha Numeri zwi vhonala uri tshi katela na tsha ‘vhahulwane vha lushaka,’ vhe vha vhulahwa nga vhahaṱuli na vhe vha vhulahwa nga Yehova nga ho livhaho. Vhe vha vhulahwa nga vhahaṱuli vha nga kha ḓi vha vha tshi swika tshigidi, zwa ita uri tshivhalo tshi swike kha 24000. Naho vhenevho vhahulwane, kana vharangaphanḓa, vho ita vhupombwe, u ṱanganela vhuṱamboni, kana u tendelana na vhe vha ita zwenezwo, vho vha vhe na mulandu wa u “nambatela Baali-Pheoro.”

Malugana na ipfi “nambatela,” iṅwe bugu ya Bivhili yo ṱalutshedza uri ḽi nga amba “u ḓivhofha na muṅwe muthu.” Vhaisiraele vho vha vhe vhathu vho ḓiṋekedzaho kha Yehova, fhedzi musi vha tshi “nambatela Baali-Pheoro,” vho tshinya vhushaka havho na Mudzimu. Hu ṱoḓaho u vha miṅwaha ya 700 nga murahu, a tshi shumisa muporofita Hosea, Yehova o vhudza Vhaisiraele a ri: “Vhone vha dzhena ha Baali-Pheoro, vha ḓi-khethela zwa dziṱhoni, vha mbo vha vha nengisaho vhunga vhenevho vhafunwa vhavho.” (Hosea 9:10) Vhoṱhe vhe vha ita nga u ralo vho vha vho tewa nga u ṱarafiwa huhulwane nga Mudzimu. Nga zwenezwo, Mushe o humbudza vharwa Vhaisiraele a ri: “No zwi vhona nga maṱo aṋu zwe Yehova a ita nga zwa Baali-Peoro; ngauri vhoṱhe vhe vha tevhela Baali-Peoro Yehova Mudzimu waṋu o vha lozwa vhukati haṋu.”—Doiteronomio 4:3.