U Ṱanziela Lu Songo Dzudzanywaho Ngei Mexico Kha Tsimu Ine Ha Ambiwa Luisimane

A TSHI shumisa tshifhinga tshine a tshi fhedza musi o lindela vhane a tshimbila navho ngei Athene, muapostola Paulo o ṱanziela lu songo dzudzanywaho. Bivhili i ri: “Khoroni a amba misi yoṱhe na vha kuvhanganaho hone.” (Mishumo 17:17) E lwendoni lwawe lwa u bva Yudea a tshi ya Galilea, Yesu o ṱanziela lu songo dzudzanywaho kha musadzi wa Musamaria tsini na tshisima. (Yohane 4:3-26) Naa ni a shumisa tshibuli tshiṅwe na tshiṅwe u itela u amba nga ha mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu?

Kha yeneyo tsimu ya Mexico ine ha ambiwa luisimane, yo fanelwa zwihuluhulu nga u ṱanziela lu songo dzudzanywaho. Vhaendelamashango vha dalela fhethu ha u ḓimvumvusa, vhagudiswa vha yunivesithi vha ḓa henefho tshifhinga tshoṱhe, nahone vhathu vho bvaho phesheni vha bvaho mashangoni a nnḓa ngei Mexico vha fhedza tshifhinga vhe phakhani na dzikhefini. Vhunzhi ha Ṱhanzi dza Yehova dzine dza ḓivha Luisimane dzo no thoma u ambedzana na vhenevho vhathu. Zwi re zwone ndi uri vha ṱoḓa zwibuli u itela u amba na muthu muṅwe na muṅwe ane a vhonala a tshi bva kha mashango a nnḓa kana tshi amba Luisimane. Kha ri vhone uri vha thoma hani nyambedzano.

Zwifhinga zwinzhi Ṱhanzi dzi bvaho kha mashango a nnḓa dzine dza khou shuma kha tsimu ine ha ambiwa Luisimane dzi amba na vhathu vhane vha vhonala vha tshi bva kha maṅwe mashango nahone dza vha vhudzisa hune vha bva hone. Zwenezwo zwi ita uri onoyo muthu ane a bva kha mashango a nnḓa a vhudzise zwine Ṱhanzi ya khou ita henefho Mexico nahone zwenezwo zwi ita uri i vhe na tshibuli tsha u amba nga thendo dza Vhukriste. Sa tsumbo, Gloria, ane a khou shuma hune ha vha na ṱhoḓea khulwane kha tsimu ine ha ambiwa Luisimane ngei Oaxaca, u wana zwi tshi leluwa nga maanḓa u thoma nyambedzano nga yeneyo nḓila. Musi a tshi khou vhuya hayani a tshi khou bva u huwelela lu songo dzudzanywaho mavhengeleni, Gloria a imiswa nga vhavhingani vha bvaho England. Wa musadzi a ri: “Zwi a mangadza u vhona mufumakadzi wa murema a tshi khou tshimbila zwiṱaraṱani hafha Oaxaca!” Nṱhani ha uri a sinyuwe, Gloria a mbo ḓi sea, nahone a mbo ḓi amba uri ndi ngani o vha e henefho Mexico. Onoyo musadzi a mbo ḓi ramba Gloria uri a ḓe muḓini wawe u itela u wana khaphu ya gofhi. Musi vho no langana tshifhinga tsha u ṱangana, Gloria a mu ṋea magazini wa Tshiingamo na wa Awake!, fhedzi onoyo musadzi a landula, a amba zwa uri ha tendi zwa uri Mudzimu u hone. Gloria a amba uri u a takalela u amba na vhathu vhane vha si tende zwa uri Mudzimu u hone na uri u ṱoḓa u pfa muhumbulo wawe nga ha thero ine ya ri “Naa Ri A Ṱoḓa Fhethu Ha Vhurabeli?” Onoyo musadzi a tenda, nahone a ri: “Arali na nga ita uri ndi tende zwa uri Mudzimu u hone, zwi ḓo mmangadza vhukuma.” Vho bvela phanḓa na nyambedzano musi vha tshi khou nwa gofhi. Nga murahu vhenevho vhavhingani vha humela England, fhedzi  khaseledzo ya bvela phanḓa nga u shumisa e-mail.

Gloria o dovha a amba na Saron, mugudiswa a bvaho Washington, D.C., we a vha e Oaxaca a tshi khou shuma mushumo wa u ḓifunela na vhafumakadzi vhane vha bva shangoni ḽa hawe u itela u ṱhaphudza digirii yawe ya vhuṋe. Musi o no khoḓa Saron nga ṅwambo wa mushumo wawe wavhuḓi, Gloria a ṱalutshedza uri ndi ngani e Mexico. Zwenezwi zwo ita uri hu vhe na nyambedzano yavhuḓi nga ha Bivhili na zwine Mudzimu a ḓo zwi itela vha shayaho u katela na muṅwe na muṅwe. Saron o amba uri zwi a mangadza uri musi e United States ho ngo vhuya a amba na Dziṱhanzi, muṅwe wa u thoma kha vhathu vhe a ṱangana navho ngei Mexico o vha e muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova! Saron a tenda u vha na pfunzo ya Bivhili nahone nga zwenezwo a thoma u ya miṱanganoni ya Vhukriste.

Vhathu vhanzhi vha bvaho mashangoni a nnḓa vho pfulutshela bitshini ngei Mexico, nga ṅwambo wa u tama zwiimo zwa paradisoni. Laurel o shumisa zwenezwo u itela u thoma nyambedzano ngei Acapulco, a tshi vhudzisa vhathu arali Acapulco hu tshi fana na paradiso u fhira hune vha bva hone na zwine vha zwi funa nga hayo. Nga zwenezwo a ṱalutshedza uri hu si kale ḽifhasi ḽi ḓo vha paradiso ya vhukuma. Yeneyi nyambedzano na mufumakadzi a bvaho Canada we a ṱangana nae ofisini ya muongi wa zwifuwo yo ita uri hu vhe na pfunzo ya Bivhili. Naa eneo maitele a nga shuma hune na dzula hone?

‘Dzinḓilani Na Dzikhoroni’

Kanzhi nyambedzano i thoma zwiṱaraṱani na fhethu ha vhomuthumunzhi nga u vhudzisa uri: “Naa ni amba Luisimane?” Vhathu vhanzhi vha Mexico vha a lu amba nga ṅwambo wa pfunzo ine vha vha nayo kana nga ṅwambo wa uri vho dzula ngei United States.

Vhavhingani vha Dziṱhanzi vho amba na mukegulu we a vha o dzula kha tshidulo tsha vhaholefhali a tshi khou sukumedzwa nga muthu ane a ṱhogomela vhaaluwa. Vha vhudzisa onoyo mukegulu arali a tshi amba Luisimane. A fhindula uri u a lu amba nga ṅwambo wa uri o dzula miṅwaha minzhi ngei United States. A ṱanganedza magazini wa Tshiingamo na wa Awake!, dze a vha a sa athu dzi vhala, nahone a vha ṋea dzina ḽawe, ḽine ḽa pfi Consuelo, na ḓiresi. Musi vha tshi mu dalela nga murahu ha maḓuvha maṋa, vha wana uri u dzula fhethu hune ha ṱhogomelwa vhaaluwa hune ha langiwa nga vhanunu. Mathomoni zwo vha zwi tshi konḓa u kwamana na Consuelo nga ṅwambo wa uri vhanunu vho vha vha sa vha fulufheli nahone vha amba uri Consuelo a nga si vha ṱanganedze. Vhenevho vhavhingani vha luvheledza vhanunu uri vha ḓivhadze Consuelo uri vho ḓa nahone vho vha vha tshi khou ṱoḓa u mu lumelisa. Consuelo a ṱanganedza vhenevho vhavhingani. U bva tsheetsho, onoyu mukegulu wa miṅwaha ya 86 o vha a tshi khou ḓiphina nga pfunzo ya Bivhili ya tshifhinga tshoṱhe, hu sa londwi zwithu zwi si zwavhuḓi zwe zwa vha zwi tshi khou ambiwa nga vhanunu. O dovha a ya na kha miṅwe miṱangano ya Vhukriste.

Mirero 1:20 i ri: “Vhuṱali vhu vhidzelela vhú nḓilani; vhu pfadza ipfi vhú khoroni.” Ṱhogomelani nḓila ye zwenezwo zwa bvelela ngayo ngei San Miguel de Allende. Ḽiṅwe ḓuvha nga matsheloni-tsheloni, Ralph a amba na munna we a vha e miṅwahani ya vhufuṱhanu we a vha o dzula kha bannga. Onoyo munna o vha o mangala vhukuma musi a tshi ṋewa Tshiingamo na Awake! nahone a vhudza Ralph nga ha vhutshilo hawe.

O vha e mulwi a re na tshenzhelo we a lwa kha Nndwa ya Vietnam, we nga ṅwambo wa u tsikeledzea maḓipfele nga u vhona mmpfu nnzhi a farwa nga vhulwadze ha u thithisea muhumbulo tshifhingani tsha tshumelo yawe ya vhuswole. A mbo ḓi  bviswa mmbini nahone a rumelwa gammbani ya maswole. Henefho a ṋewa mushumo wa u ṱanzwa zwitumbu zwa maswole u itela ndugiselelo ya uri zwi rumelwe United States nga tshikepe. Zwino, naho o no fhedza miṅwaha ya 30, o vha a tshi kha ḓi shengela nga u pfa na u vhona zwithu siho zwi ofhisaho. Nga eneo matsheloni, musi o dzula henefho, o vha a tshi khou rabelela mbiluni u itela u wana thuso.

Onoyo mulwi a re na tshenzhelo o ṱanganedza khandiso u katela na u tenda u rambiwa uri a ḓe Holoni ya Muvhuso. Musi o no ya muṱanganoni, o amba uri nga murahu ha awara mbili e Holoni ya Muvhuso, o ḓipfa e na mulalo lwa u tou thoma nga murahu ha miṅwaha ya 30. Onoyu munna o vha e ngei San Miguel de Allende lwa tshifhinganyana, fhedzi o ḓiphina nga pfunzo dza Bivhili dzo vhalaho nahone a ya kha miṱangano yoṱhe u swika a tshi vhuyelela hayani. Ha itwa ndugiselelo dza uri a bvele phanḓa na pfunzo yawe.

U Ṱanziela Lu Songo Dzudzanywaho Mushumoni Na Tshikoloni

Naa ni khou ita uri ni ḓivhiwe zwa uri ni Ṱhanzi ya Yehova hune na shuma hone? Adrián, ane a shuma u rengisa nnḓu dzine dza shumiswa nga vhathu vha re maḓuvhani a vhuawelo ngei Cape San Lucas, o ita nga u ralo. Nga ṅwambo wa zwenezwo, mushumisani nae ane a vhidzwa Judy o ri: “Arali muṅwe muthu a vhe o amba uri ndi ḓo vha muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova miṅwahani miraru yo fhiraho, ndo vha ndi tshi ḓo vha ndo ri, ‘Na khathihi!’ Fhedzi ndo phetha nga ḽa u ri ndi khou ṱoḓa u guda Bivhili. Nda humbula uri, ‘Samusi ndi tshi funa u vhala, naa ndi nga vha na vhuleme? Naho zwo ralo, nga murahu ha u vhala masiaṱari a ṱoḓaho u vha rathi nda zwi ṱhogomela zwa uri ndo vha ndi tshi ṱoḓa thuso. Muthu we nda vha ndi tshi khou mu humbula uri a nga nthusa u guda Bivhili o vha e mushumisani na nṋe fhedzi ane a pfi Adrián. Ndo vha ndi tshi ṱoḓa u amba nae nga ṅwambo wa uri o vha e ene e eṱhe we avha a tshi fulufhedzea henefho.” Adrián amba uri u ḓo ḓa na khomba ye a i fulufhedzisa u i vhinga, ine ya pfi Katie, nahone a fhindula mbudziso dzoṱhe dza Judy. Katie a thoma u guda Bivhili nae, nahone nga u ṱavhanya nga murahu Judy a vha Ṱhanzi yo lovhedzwaho.

Naa ni nga ṱanziela lu songo dzudzanywaho tshikoloni? Ṱhanzi mbili dzo vha dzi tshi khou ṱanganela kha ngudo dza Lupania yunivesithi, fhedzi ḽiṅwe ḓuvha vha kundelwa u vha hone nga ṅwambo wa uri vho vha vho ya guvhanganoni ḽa Vhukriste. Musi vha tshi vhuyelela kilasini, vho humbelwa u ṱalutshedza zwe vha vha vha tshi khou zwi ita nga Lupania. Vho shumisa tshenetsho tshibuli u ṱanziela nga hune vha nga kona ngaho nga Lupania. Mudededzi, ane a pfi Silvia, o vha e na dzangalelo nga maanḓa kha vhuporofita ha Bivhili. A ṱanganedza pfunzo ya Bivhili nga Luisimane nahone zwino ndi muhuweleli wa mafhungo maḓifha. Miraḓo yo vhalaho ya muṱa wahawe na yone i khou guda. Silvia uri: “Ndo wana zwe nda vha ndi tshi khou zwi ṱoḓa vhutshiloni hanga hoṱhe.” Ee, u ṱanziela lu songo dzudzanywaho zwi nga bveledza mitshelo yavhuḓi.

U Shumisa Zwiṅwe Zwibuli

U vha na muya wa u ṱanganedza vhaeni zwi ita uri ri kone u ṱanziela. Jim na Gail, vhane vha khou shuma ngei San Carlos, Sonora, vho wana uri zwenezwo ndi ngoho. Muṅwe mufumakadzi we a vha a tshi khou tshimbidza mmbwa dzawe nga awara ya vhurathi nga matsheloni o ima u itela u lavhelesa  dzharaṱa yavho. Jim na Gail vha mu ramba uri a ḓe a nwe gofhi. Lwo vha lu lwa u thoma kha miṅwaha yawe ya 60, a tshi pfa nga ha Yehova na nga tshilavhelelwa tsha vhutshilo vhu sa fheli. Ha thomiwa pfunzo ya Bivhili.

Nga hu fanaho na Adrienne o fara vhatsinda nga vhuthu. O vha a tshi khou ḽa ngei khefini ya Cancún musi muṅwe mutukana a tshi ḓa nahone a mu vhudzisa arali a tshi bva Canada. Musi a tshi fhindula uri u bva hone, onoyo mutukana a ṱalutshedza uri ene na mme awe vho vha vha tshi khou lingedza u thusa khaladzi awe u lugisela muvhigo nga ha vhathu vha Canada. Onoyo mme, we a vha a tshi amba Luisimane, a ḓa a dzula tsini na Adrienne. Musi o no fhindula mbudziso dzawe a sa fheli mbilu nga ha vhathu vha Canada, Adrienne a ri: “Fhedzi hu na tshiitisi tsha ndeme vhukuma tsho itaho uri ndi bve Canada ndi ḓe fhano—tsha u thusa vhathu u guda Bivhili. Naa ni a takalela u ita nga u ralo?” Onoyo mufumakadzi a amba uri u a takalela. O litsha kereke ye a vha a tshi dzhena yone miṅwaha ya fumi yo fhiraho nahone o vha a tshi khou lingedza u ḓigudisa Bivhili. O ṋea Adrienne nomboro dza luṱingo lwawe na ḓiresi, nahone ha thomiwa pfunzo ya Bivhili i vhuyedzaho.

“Laṱela Zwiḽiwa Zwau Maḓini”

U amba nga mafhungo-ngoho a Bivhili tshifhinga tshoṱhe zwi anzela u ita uri hu ṋewe vhuṱanzi kha vhathu vhe vha vha na tshibuli tshiṱuku kana u sa vha natsho tsha u pfa mulaedza wa Muvhuso. Kha khefi ine ya dzula yo ḓala ḓoroboni ya vhuimazwikepe ya ngei Zihuatanejo, Ṱhanzi yo ramba vhavhingani vha bvaho kha mashango a nnḓa uri vha dzule kha ṱafula yawe, samusi yeneyo khefi yo vha yo ḓala. Vhenevha vhavhingani vho alavha nga tshikepe fhethu hunzhi-hunzhi miṅwaha ya sumbe. Vho sumbedza u sa vha na mavhonele avhuḓi nga Ṱhanzi dza Yehova. Musi vho no ṱangana henefho khefini, yeneyo Ṱhanzi ya dalela vhenevho vhavhingani tshikepeni tshavho nahone ya vha ramba uri vha ḓe muḓini wayo. Vha dzhia magazini dzi fhiraho 20 na bugu ṱhanu nahone vha fulufhedzisa u kwamana na Dziṱhanzi dzi re tsini na vhuimazwikepe vhu tevhelaho.

Jeff na Deb vho vhona muṱa u na ṅwana wa musidzana o nakaho u tshi khou ḽa zwiḽiwa fhethu ha vhomuthumunzhi mavhengeleni ngei Cancún. Musi vha tshi amba nga ha ṅwana, vhabebi vhawe vha vha ramba uri vha ḓe vha ḽe pitsa. Zwo vha zwi tshi vhonala uri wonoyu muṱa u bva India. Vho vha vha sa athu pfa nga Ṱhanzi dza Yehova, kana u vhona khandiso dzashu. Vho ṱuwa henefho mavhengeleni vhe na dziṅwe khandiso dza Ṱhanzi.

Ho bvelela zwiṅwe zwithu zwi fanaho tshiṱangadzimeni tshi re kule na phendelashango ya Yucatán. Vhavhingani vha Vhatshaina vhane kha ḓi bva u vhingana vho humbela Jeff uri a vha dzhie zwinepe, zwe a zwi ita nga u ḓifunela. Nga zwenezwo a wana uri naho vho dzula United States miṅwaha ya 12 yo fhiraho, vho vha vha sa athu vhona kana u pfa nga ha Ṱhanzi dza Yehova! Ha thomiwa nyambedzano yavhuḓi. Jeff a vha ṱuṱuwedza uri vha ṱoḓe Dziṱhanzi musi vha tshi humela hayani.

Hu nga vha na tshiitea tsho khetheaho hune na dzula hone tshine tsha nga ita uri hu vhe na tshibuli tsha u ṱanziela lu songo dzudzanywaho. Musi muphuresidennde wa United States o dalela muphuresidennde wa Mexico bulasini khulwane ya vhufuwi tsini na Guanajuato, vhavhigi vha mafhungo vha bvaho mashangoni oṱhe vho ya u itela u vhiga tshenetsho tshiitea. Muṅwe muṱa wa Ṱhanzi wo phetha u shumisa tshenetsho tshibuli u huwelela nga Luisimane. Ha vha na maaravhele avhuḓi. Sa tsumbo, muṅwe muvhigi wa mafhungo o vha o no vhiga nga ha nndwa dzo vhalaho, dzi fanaho na dza ngei Kosovo na Kuwait. Mushumisani nae o fela mahaḓani awe nga murahu ha u thuntshwa nga muthu we a vha o dzumbama. Musi a tshi pfa nga ha mvuwo, muvhigi wa mafhungo a livhuha Mudzimu a tshi khou tsengisa miṱodzi nge a ita uri a ḓivhe zwa uri vhutshilo vhu na ndivho. O amba uri naho a si tsha ḓo dovha a vhona vhenevho vhavhingani vha Dziṱhanzi, a nga si ḓo vhuya a hangwa enea mafhungo maḓifha nga ha mvuwo a bvaho Bivhilini.

Samusi zwo sumbedzwa kha zwe zwa ṱanganwa nazwo afho nṱha, mvelelo dza honoho u ṱanziela kanzhi a dzi ḓivhei. Naho zwo ralo, Khosi Salomo wa vhuṱali o ri: “Laṱela zwiḽiwa zwau maḓini; U ḓo dovha wa zwi wana hó fhela maḓuvha manzhi. O dovha a ri: Zwala mbeu yau hú tshee matsheloni; na nga madekwana tshanḓa tshau tshi songo awela. Ngauri a U ḓivhi ine ya ḓo mela; kana hu ḓo mela ino, kana iḽa; khamusi dzoṱhe mbili dzi ḓo mela zwavhuḓi.” (Muhuweleli 11:1, 6) Ee, ‘laṱelani zwiḽiwa zwaṋu’ maḓini manzhi nahone ni ‘zwale mbeu yaṋu’ nga u ḓifunela, samusi Paulo na Yesu vho ita nga u ralo na zwine zwa khou itwa nga Ṱhanzi dza musalauno tsimuni ya Mexico hu ambiwaho Luisimane.