Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

Ṱahulelani U Vha Na Mavhonele A Fanaho Na A Kristo Nga Ha Vhuimo Ha Nṱha

Ṱahulelani U Vha Na Mavhonele A Fanaho Na A Kristo Nga Ha Vhuimo Ha Nṱha

Ṱahulelani U Vha Na Mavhonele A Fanaho Na A Kristo Nga Ha Vhuimo Ha Nṱha

“A funaho u vha wa nṱha kha inwi a vhe ene a ni shumelaho.”—MATEO 20:26.

1. Ndi afhio mavhonele a shango nga ha vhuimo ha nṱha?

TSINI na muḓi wa kale wa Egipita wa Thebes (hune ṋamusi ha vha Karnak), hune ha vha khilomithara dza 500 tshipembe ha Cairo, huna tshifanyiso tshilapfu tsha Farao Amenhotep wa Vhuraru. Musi muthu a tshi sedza tshenetsho tshifanyiso u ḓipfa e muṱuku vhukuma. Tshenetshi tshifanyiso, tshine zwa vhonala tsho itelwa u sumbedza vhuhulwane ha onoyo muvhusi, ndi tshiga tsha mavhonele a shango nga ha vhuimo ha nṱha—zwine zwa amba u ita uri u vhonale u wa nṱha na wa ndeme nga hune zwa konadzea ngaho na u ita uri vhaṅwe vha ḓipfe vhe vha fhasi.

2. Ndi tsumbo ifhio ye Yesu a i vhetshela vhatevheli vhawe, nahone ndi mbudziso dzifhio dzine ra tea u ḓivhudzisa dzone?

2 Eneo mavhonele a vhuimo ha nṱha o fhambana na e a funzwa nga Yesu Kristo. Naho o vha e ‘Murena na Mufunzi’ wa vhatevheli vhawe, Yesu o vha funza uri u vha wa nṱha zwi amba u shumela vhaṅwe. Ḓuvha ḽa u fhedza musi e kha ḽifhasi, Yesu o sumbedza zwine pfunzo yawe ya amba zwone nga u ṱanzwa milenzhe ya vhafunziwa vhawe. Ndi mushumo u sumbedzaho u ḓiṱukufhadza lungafhani! (Yohane 13:4, 5, 14) Kha u shumelwa kana u shumela—ndi mini tshine na tshi funa? Naa tsumbo ya Kristo yo vusa lutamo lwa u ṱoḓa uri ni ḓiṱukufhadze u fana nae? Nga zwenezwo kha ri ṱolisise mavhonele a Kristo nga ha vhuimo ha nṱha o fhambanaho na mavhonele o ḓoweleaho a shango.

Iledzani Mavhonele a Shango nga ha Vhuimo ha Nṱha

3. Ndi tsumbo dzifhio dza Bivhilini dzi sumbedzaho mvelelo dzi si dzavhuḓi dza vhane vha ṱoḓa u rendwa nga vhathu?

3 Huna tsumbo nnzhi Bivhilini dzi sumbedzaho uri mavhonele a shango nga vhuimo ha nṱha a ḓisa khombo. Humbulani nga ha Muthu wa maanḓa, we a vha e na vhuimo ha nṱha nḓuni ya vhuhosi ha Peresia misini ya Esitere na Maradokai. U ṱoḓa ha Hamani u vha wa nṱha zwo mu ḓisela ṱhoni na lufu. (Esitere 3:5; 6:10-12; 7:9, 10) Ṱhogomelani zwe zwa itea kha Nebukadanetsara a ḓikukumusaho, we a dzhenwa nga tshipengo e vhuimoni hawe ha nṱha ha vhuvhusi. Muhumbulo wawe wo khakheaho wa u ṱoḓa u vha wa nṱha wo ṱaluswa nga haya maipfi: “Ngoyu-ha muḓi muhulu wa Babele we nda u fhaṱa nga maanḓa anga mahulu wa vha muḓi wa musanda, wa vha tshikhoḓo tsha vhurena hanga.” (Daniele 4:30) Hu dovha ha vha na Herode Agripa wa u Thoma a ḓihudzaho, we a ṱanganedza vhugala vhu songo mu fanelaho nṱhani ha u vhu ṋea Mudzimu. O mbo ḓi “ḽiwa nga mbungu, a kona u fa.” (Mishumo 12:21-23) U kundelwa u dzhiela nṱha mavhonele a Yehova nga ha vhuimo ha nṱha zwo ita uri vhenevha vhanna vhoṱhe vha fhelelwe nga vhuimo havho nga nḓila i shonisaho.

4. Ndi nnyi ane a ṱuṱuwedza muya wa shango wa u ḓikukumusa?

4 Zwo tea uri ri ṱoḓe u shumisa vhutshilo hashu nga nḓila ine ya ḓisa bvumo na ṱhonifho. Naho zwo ralo, Diabolo u shumisa luvhi lwonolu lutamo nga u ṱuṱuwedza muya wa u ḓikukumusa, une wa sumbedza vhuhovheleli hawe. (Mateo 4:8, 9) Ni songo vhuya na hangwa uri ndi “mudzimu wa tshino tshifhinga,” nahone o ḓiimisela u ṱuṱuwedza mahumbulele awe fhano kha ḽifhasi. (2 Vha-Korinta 4:4; Vha-Efesa 2:2; Ndzumbululo 12:9) Samusi vha tshi ḓivha tshisima tsha eneo mahumbulele, Vhakriste vha iledza mavhonele a shango nga ha vhuimo ha nṱha.

5. Naa vhuimo, bvumo, na lupfumo zwi khwaṱhisedza uri muthu a nga fushea lwa tshoṱhe? Ṱalutshedzani.

5 Muṅwe muhumbulo une Diabolo a u ṱuṱuwedza ndi wa uri u vha na dzina ḽihulwane shangoni, zwi ita uri vhathu vha u khoḓe, nahone u vha na tshelede nnzhi zwi ḓo ita uri muthu a vhe na dakalo vhutshiloni. Naa zwenezwo ndi ngoho? Naa vhuimo ha nṱha, bvumo, na lupfumo zwi khwaṱhisedza uri muthu a nga vha na vhutshilo vhu fushaho? Bivhili i ri sevha uri ri songo fhurwa nga mahumbulele o raloho. Khosi ya vhuṱali Salomo o ṅwala a ri: “Nda vhona na uri, u ḓi-netisa hoṱhe, na mabindu oṱhe a mishumo, muthu u itiswa nga u vhivhela wa hawe.” (Muhuweleli 4:4) Vhathu vhanzhi vhe vha ḓikumedzela u wana vhuimo shangoni vha nga khwaṱhisedza vhungoho ha yeneyi nyeletshedzo yo hevhedzwaho ya Bivhili. Iṅwe tsumbo ndi ya munna we a thusa u ola, u fhaṱa, na u linga tshiendatshikhalani tshee vhathu vha tshi shumisa u ya ṅwedzini. O ri: “Ndo shuma lwa biko nahone nda vha na vhutsila vhukuma kha zwe nda zwi ita. Fhedzi zwo vha zwi mahandana, kana zwi si na mushumo, kha u ita uri ndi wane dakalo ḽa vhukuma na mulalo wa ngelelo.” * Muhumbulo wa shango wa u ṱoḓa u vha wa nṱha, hu nga kha ḓivha hu siani ḽa zwa vhubindudzi, zwa mitambo, kana kha zwa u ḓimvumvusa, a u ḓisi u fushea ha tshoṱhe.

U Vha wa Nṱha nga Tshumelo i Ṱuṱuwedzwaho nga Lufuno

6. Ndi mini zwi sumbedzaho uri Yakobo na Yohane vho vha vhe na mavhonele o khakheaho nga ha vhuimo ha nṱha?

6 Tshiitea tsha vhutshiloni ha Yesu tshi sumbedza uri u ṱoḓa u vha wa nṱha ha vhukuma ndi hufhio. Yesu na vhafunziwa vhawe vho vha vha tshi khou ya Yerusalema u itela Paseka nga 33 C.E. Musi vhe nḓilani, vhazwala vhavhili vha Yesu, Yakobo na Yohane, vho sumbedza mavhonele o khakheaho a u ṱoḓa u vha wa nṱha. Vha tshi shumisa mme avho, vho humbela Yesu vha ri: ‘Amba uri ri dzule thungo ya tshanḓa tsha u ḽa tshau, muṅwe a dzule thungo ya tsha monde.’ (Mateo 20:21) Kha Vhayuda, u dzula kha tsha u ḽa kana kha tsha monde zwo vha zwi tshi dzhiiwa zwi vhuimo ha nṱha vhukuma. (1 Dzikhosi 2:19) Yakobo na Yohane vho vha vha tshi khou ṱoḓa nga vhuhovheleli u wana vhuimo ha nṱha nga nḓila i songo teaho. Vho vha vha tshi khou ṱoḓa honohu vhuimo ha nṱha ha vhuvhusi. Yesu o vha a tshi ḓivha zwe vha vha vha tshi khou humbula nahone a shumisa tshenetsho tshibuli u khakhulula mavhonele avho nga ha vhuimo ha nṱha.

7. Yesu o ṱalusa hani nḓila ya u vha wa nṱha ya Vhukriste?

7 Yesu o vha a tshi ḓivha uri kha ḽino shango ḽi ḓikukumusaho, muthu ane a dzhiiwa e wa nṱha ndi ane a langa na u ṋea vhaṅwe ndaela na ane a wana zwine a zwi funa nga u ṱavhanya. Fhedzi vhukati ha vhatevheli vha Yesu, ndi tshumelo ya fhasi ine ya ita uri muthu a vhe wa nṱha. Yesu o ri: “A funaho u vha [wa nṱha, NW] kha inwi a vhe ene a ni shumelaho. A funaho u vha muvhusi kha inwi a nge mulanda waṋu.”—Mateo 20:26, 27.

8. Zwi amba mini u vha muḓinḓa, nahone ndi mbudziso dzifhio dzine ra nga ḓivhudzisa dzone?

8 Ipfi ḽa Lugerika ḽo ṱalutshedzelwaho nga uri “muḓinḓa” Bivhilini ḽi ambela kha ane a lwela nga maanḓa oṱhe u shumela vhaṅwe. Yesu o vha a tshi khou funza vhafunziwa vhawe ngudo ya ndeme: U ṋea ndaela ya uri vhathu vha ite zwithu a zwi iti uri muthu a vhe wa nṱha; muthu u vha wa nṱha nga u shumela vhaṅwe o sudzuluswa nga lufuno. Ḓivhudziseni: ‘Ndo vha ndi tshi ḓo vha ndo aravha hani arali ndi vhe ndi Yakobo kana Yohane? Naa ndo vha ndi tshi ḓo vha ndo pfesesa uri u vha wa nṱha zwi ḓa nga u shumela vhaṅwe ro ṱuṱuwedzwa nga lufuno?’—1 Vha-Korinta 13:3.

9. Ndi tsumbo ifhio ye Yesu a i vhea ya u tshilisana na vhaṅwe?

9 Yesu o sumbedza vhafunziwa vhawe uri tshiimo tsha shango kha u vha wa nṱha a tshi fani na tsha Vhakriste. Ho ngo vhuya a ḓiita wa nṱha kha vhe a vha a tshi khou vha shumela kana u ita uri vha ḓipfe vhe vha fhasi. Vhathu vha mifuda yoṱhe—vhanna, vhasadzi, na vhana, vho pfumaho, vhashai, na vhavhusi, u katela na vhaitazwivhi vha ḓivheaho—vho ḓipfa vho vhofholowa musi vhe nae. (Marko 10:13-16; Luka 7:37-50) Vhathu kanzhi vha dzhiela fhasi vha re na vhushayanungo. Yesu o vha a songo ralo. Naho nga zwiṅwe zwifhinga vhafunziwa vhawe vho vha vha sa shumisi muhumbulo na u dzulela u lwa, o vha funza a sa fheli mbilu, a tshi vha sumbedza uri o vha a tshi ḓiṱukufhadza vhukuma nahone e na mbilu-tshilidzi.—Sakaria 9:9; Mateo 11:29; Luka 22:24-27.

10. Vhutshiloni hawe hoṱhe, Yesu o sumbedza hani tshumelo ya u ḓiṱukufhadza a tshi itela vhaṅwe?

10 Tsumbo ya u ḓiṱukufhadza yo vhewaho nga Murwa muhulwane wa Mudzimu yo sumbedza zwine u vha wa vhuimo ha nṱha zwa amba zwone. Yesu ho ngo ḓa kha ḽi fhasi u shumelwa, fhedzi o vha o ḓela u shumela vhaṅwe, a tshi fhodza “vhalwadze vhanzhi” na u pandela madimoni. Naho o vha a tshi neta nahone a tshi ṱoḓa u awela nga tshiṅwe tshifhinga, tshifhinga tshoṱhe o vha a tshi vhea ṱhoḓea dza vhaṅwe phanḓa kha dzawe, a tshi ḓiimisela vhukuma u vha khuthadza. (Marko 1:32-34; 6:30-34; Yohane 11:11, 17, 33) Lufuno lwawe lwo mu sudzulusela u thusa vhathu muyani, a tshi tshimbila khilomithara dza maḓana nḓilani dzi ra na buse u itela u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso. (Marko 1:38, 39) A zwi timatimisi uri Yesu o dzhiela nṱha vhukuma u shumela vhaṅwe.

Edzisani u Ḓiṱukufhadza ha Kristo

11. Ndi pfaneleo dzifhio dzine dza ṱoḓea kha vhahashu vho vhewaho u shuma vhe vhalavhelisi vha tshivhidzo?

11 Mafheloni a vho-1800, ho ombedzelwa mavhonele o teaho ane vhalavhelesi vha Vhakriste vha tea u a ṱahulela musi hu tshi khethwa vhanna uri vha vhe vhaimeleli vha dalelaho zwivhidzo u itela u ṱhogomela ṱhoḓea dza vhathu vha Mudzimu. Zwe zwa vha zwi tshi ṱoḓea u ya nga Zion’s Watch Tower ya ḽa 1 September, 1894, ho vha hu vhanna “vha u vuḓa—u itela uri vha sa ḓi kukumuse . . . , vha ḓiṱukufhadzaho vhane vha sa ṱoḓe u ḓithemendela, fhedzi vhane vha hulisa Kristo—vhane vha sa ambe nḓivho yavho, fhedzi Ipfi ḽawe nga hu leluwaho na nga maanḓa.” Zwi khagala uri Vhakriste vha ngoho a vho nga fanela u ṱoḓa vhuimo ha vhuḓifhinduleli u itela u fusha vhuhovheleli havho kana u wana vhuimo ha nṱha, maanḓa, na u langa vhaṅwe. Mulavhelesi a ḓiṱukufhadzaho u humbula uri vhuḓifhinduleli hawe vhu katela “mushumo wo nakaho,” hu si vhuimo ha nṱha u itela u ḓi ḓisela vhugala. (1 Timotheo 3:1, 2) Vhahulwane vhoṱhe na vhashumeli vha fanela u ita vhuḓidini hoṱhe ha u shumela vhaṅwe nga u ḓiṱukufhadza na u ranga phanḓa tshumeloni khethwa, vha tshi vhetshela vhaṅwe tsumbo yavhuḓi uri vha i edzise.—1 Vha-Korinta 9:19; Vha-Galata 5:13; 2 Timotheo 4:5.

12. Ndi mbudziso dzifhio dzine vhane vha khou hovhelela vhuḓifhinduleli tshivhidzoni vha tea u ḓivhudzisa dzone?

12 Wahashu wa tshinnani naho e ufhio ane a khou hovhelela vhuḓifhinduleli u tea u ḓivhudzisa uri: ‘Naa ndi a ṱoḓa zwibuli zwa u shumela vhaṅwe, kana ndi na nḓowelo ya u ṱoḓa u shumelwa? Naa ndi ṱoḓa u ita mishumo ya u thusa ine ya sa ṱhogomelwe nga vhaṅwe?’ Sa tsumbo, muṱhannga a nga kha ḓi takalela u ṋea dzinyambo tshivhidzoni tsha Vhukriste fhedzi a nga kha ḓi sa ṱoḓa u thusa vhalala. A nga kha ḓi takalela u konana na vhanna vha re na vhuḓifhinduleli tshivhidzoni fhedzi a tshi timatima u ṱanganela mushumoni wa u huwelela. Onoyo muṱhannga u fanela u ḓivhudzisa uri: ‘Naa ndi a ṱhogomela vhukuma masia a tshumelo ya Mudzimu ane a ḓo ita uri ndi ṱhogomelwe na u rendwa? Naa ndi khou lwela u vha na vhuimo ha nṱha?’ Vhukuma, arali ra ṱoḓa vhuimo ha nṱha ri ḓo vha ri sa khou edzisa tsumbo ya Kristo.—Yohane 5:41.

13. (a) Tsumbo ya vhalavhelesi ya u ḓiṱukufhadza i kwama hani vhaṅwe? (b) Ndi ngani ri tshi nga amba uri u ḓiṱukufhadza, kana u vha na mbilu-tshilidzi, ndi zwo fanelaho kha Vhakriste?

13 Musi ri tshi shuma nga maanḓa u itela u edzisa u ḓiṱukufhadza ha Kristo, ri sudzuluselwa u shumela vhaṅwe. Ṱhogomelani tsumbo ya mudaleli wa madavhi we a vha a tshi khou ṱola mashumele a iṅwe ofisi ya davhi ya Ṱhanzi dza Yehova. Hu sa londwi mbekanyamushumo yo serekanaho na muhwalo munzhi wa vhuḓifhinduleli, onoyu mulavhelesi o ima a thusa muṅwe wahashu wa tshinnani a kha ḓivhaho muswa we a vha a tshi khou kundelwa u lugisa mutshini wa u dzhenisa magwati a dzibugu. Onoyo wahashu u ri: “Ndo vha ndo mangala vhukuma. O mmbudza uri o shumisa mutshini u fanaho musi a kha ḓi vha muṱhannga a tshi khou shuma Bethele, nahone u kha ḓi humbula nḓila ye zwa vha zwi tshi konḓa ngayo u lugisa zwavhuḓi wonoyo mutshini. O shuma na nṋe kha wonoyo mutshini lwa tshifhinganyana naho o vha e na zwithu zwinzhi zwa ndeme zwe avha o tea u zwi ita. Hezwo zwo ntakadza vhukuma.” Onoyo wahashu, ane zwino a vha mulavhelesi wa iṅwe ofisi ya davhi ya Ṱhanzi dza Yehova, u kha ḓi humbula honoho u ḓiṱukufhadza. Ri songo vhuya ra ḓipfa u nga ri ri vha nṱhesa lune ra nga kundelwa u ita zwithu zwa fhasi kana u ḓipfa ri vha nṱhesa lune ra nga kundelwa u ita mishumo ya fhasi. Nṱhani hazwo, ri fanela u vha vha “dzimbilu-tshilidzi.” Zwenezwo ndi zwine ra fanela u zwi ita. Ndi tshipiḓa tsha ‘vhuthu vhuswa’ vhune Vhakriste vha tea u vhu ambara.—Vha-Filipi 2:3; Vha-Kolosa 3:10, 12; Vha-Roma 12:16.

Nḓila ya u Vha na Mavhonele a Fanaho na a Kristo nga ha Vhuimo ha Nṱha

14. U elekanya nga ha vhushaka hashu na Mudzimu na vhathu nga riṋe zwi ri thusa hani u ṱahulela mavhonele o teaho nga ha u vha wa nṱha?

14 Ri nga wana hani mavhonele o teaho nga ha u vha na vhuimo ha nṱha? Iṅwe nḓila ndi nga u elekanya nga vhushaka hashu na Yehova Mudzimu. Vhuhosi hawe, maanḓa, na vhuṱali zwi mu vhea nṱha vhukuma kha vhathu zwavho. (Yesaya 40:22) U elekanya nga vhushaka hashu na vhathu nga riṋe zwi dovha zwa ri thusa u ṱahulela u ḓiṱukufhadza. Sa tsumbo, ri nga kha ḓi fhira vhaṅwe kha maṅwe masia, fhedzi vha nga kha ḓi vha vha tshi ri fhira kha maṅwe masia a vhutshilo ane a vha a ndeme vhukuma, kana vhahashu vha tshinnani vha Vhakriste vha nga vha vhe na dziṅwe pfaneleo dzine ra si vhe nadzo. Zwi re zwone ndi uri vhathu vhanzhi vhane vha vha vha ndeme phanḓa ha Mudzimu a vha vhi na vhuimo ha nṱha nga ṅwambo wa u ḓiṱukufhadza havho.—Mirero 3:34; Yakobo 4:6.

15. U fulufhedzea ha vhathu vha Mudzimu hu sumbedza hani uri a huna muthu ane a tea u ḓipfa e wa nṱha u fhira vhaṅwe?

15 Zwe Ṱhanzi dza Yehova dza ṱangana nazwo musi dzi fhasi ha milingo nga ṅwambo wa lutendo lwavho zwi sumbedza zwenezwi. Kanzhi vhe vha fulufhedzea kha Mudzimu nga fhasi ha milingo mihulwane ndi vhane shango ḽa vha dzhia vhe vhathu zwavho. U elekanya nga dzenedzo tsumbo zwi nga ri thusa u dzula ri tshi ḓiṱukufhadza na u ri funza ‘u sa ḓi-fhima lwo kalulaho.’—Vha-Roma 12:3. *

16. Vhathu vhoṱhe tshivhidzoni vha nga ṱahulela hani mavhonele a u ṱoḓa u vha wa nṱha vha tshi khou edzisa tsumbo ya Yesu?

16 Vhakriste vhoṱhe, vhaṱuku na vhahulwane, vha fanela u ṱoḓa u ṱahulela mavhonele a fanaho na a Kristo nga ha vhuimo ha nṱha. Tshivhidzoni, hu tewa u itwa mishumo yo fhamba-fhambanaho. Ni songo vhuya na nyala u ita zwithu zwine zwa nga vhonala zwi zwa fhasi. (1 Samuele 25:41; 2 Dzikhosi 3:11) Vhabebi, naa ni a ṱuṱuwedza vhana vhaṋu na vha re miṅwahani ya vhufumi u shuma vho takala mushumo naho u ufhio we vha ṋewa uri vha u ite, hu nga vha hu Holoni ya Muvhuso, guvhanganoni, kana fhethu ha buthano? Naa vha a ni vhona ni tshi khou ita mushumo wa fhasi? Muṅwe wahashu wa tshinnani ane a shuma ofisini khulwane dza Ṱhanzi dza Yehova u kha ḓi humbula zwavhuḓi tsumbo ya vhabebi vhawe. O ri: “Nḓila ye vha vha vha tshi ita ngayo mushumo wa u kunakisa Holo ya Muvhuso kana fhethu ha buthano yo ntsumbedza uri vha zwi dzhia zwi zwa ndeme. Kanzhi vho vha vha tshi khetha u ita mishumo ye ya vha i tshi vhuyedza tshivhidzo kana vhahashu, hu sa londwi uri yeneyo mishumo ndi ya fhasi lungafhani. Enea mavhonele o nthusa u ṱanganedza nga u ḓi funela mushumo muṅwe na muṅwe fhano Bethele.”

17. Vhafumakadzi vha ḓiṱukufhadzaho vha nga vha phaṱutshedzo tshivhidzoni nga nḓila-ḓe?

17 Malugana na u vhea madzangalelo a vhaṅwe phanḓa kha ashu, ri na tsumbo yavhuḓi ya Esitere, we a vha musadzi wa khosi ya Muvhuso wa Peresia ḓanani ḽa vhuṱanu ḽa miṅwaha B.C.E. Naho o vha a tshi khou dzula pfamoni, o ṱoḓa u vhea vhutshilo hawe khomboni a tshi itela vhathu vha Mudzimu, a tshi ita nga u ralo u tendelana na zwine a zwi funa. (Esitere 1:5, 6; 4:14-16) Hu sa londwi zwiimo zwavho zwa ekonomi, vhafumakadzi vha Vhakriste ṋamusi vha nga sumbedza muya u fanaho na wa Esitere nga u ṱuṱuwedza vho tsikeledzeaho, u dalela vha lwalaho, u ṱanganela mushumoni wa u huwelela, na u shumisana na vhahulwane. Vhenevho vhahashu vha tshisadzini ndi phaṱutshedzo khulwane lungafhani tshivhidzoni!

Phaṱutshedzo dza u Vha na Mavhonele a Fanaho na a Kristo nga ha Vhuimo ha Nṱha

18. Ndi phaṱutshedzo dzifhio dzine dza vha hone nga u sumbedza muya u fanaho na wa Kristo nga ha vhuimo ha nṱha?

18 Ni ḓo wana phaṱutshedzo nnzhi nga u vha na mavhonele a fanaho na a Kristo nga ha vhuimo ha nṱha. U shumela vhaṅwe nga u ḓifunela zwi ḓisa dakalo khavho na kha inwi. (Mishumo 20:35) Musi ni tshi shumela vhahaṋu nga u ḓifunela nahone nga maanḓa, vha thoma u ni funa. (Mishumo 20:37) Tsha ndeme vhukuma, Yehova u dzhia zwine na zwi ita u itela u ṱuṱuwedza mutakalo wa Vhakriste nga inwi zwi tshiṱhavhelo tshi mu takadzaho.—Vha-Filipi 2:17.

19. Ri fanela u ḓiimisela u ita mini malugana na u vha na mavhonele a fanaho na a Kristo nga ha u ṱoḓa u vha wa nṱha?

19 Muṅwe na muṅwe washu u fanela u ḓiṱolisisa mbilu yawe nahone a ḓivhudzise uri: ‘Naa ndi sokou amba nga ha u ṱahulela muya u fanaho na wa Kristo nga ha vhuimo ha nṱha, kana naa ndi ḓo shuma nga u ḓiimisela u itela u ita zwenezwo?’ Maḓipfele a Yehova nga ha vhathu vha ḓikukumusaho a khagala. (Mirero 16:5; 1 Petro 5:5) U nga ri matshilele ashu a nga sumbedza uri ri dzhiela nṱha u sumbedza mavhonele a fanaho na a Kristo nga ha vhuimo ha nṱha, hu nga vha hu tshivhidzoni tsha Vhukriste, mahayani ashu, kana kha nḓila ine ra tshilisana ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe na vhathu nga riṋe—zwoṱhe ri zwi ite lune mudzimu a ḓo rendwa ngalwo.—1 Vha-Korinta 10:31.

[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]

^ phar. 5 Sedzani Tshiingamo, tsha ḽa 1 May, 1982, masiaṱari 3-6, “U Ṱoḓa u vha Vha Bvelelaho.”

^ phar. 15 Sa tsumbo, sedzani 1992 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, masiaṱari 181-2, na Tshiingamo tsha ḽa 1 September, 1993, masiaṱari 27-31.

Naa ni nga Ṱalusa?

• Ndi ngani ri tshi fanela u iledza mavhonele a shango nga ha vhuimo ha nṱha?

• Yesu o dzhia hani u ṱoḓa u vha wa nṱha?

• Vhalavhelesi vha edzisa hani u ḓiṱukufhadza ha Kristo?

• Ndi mini zwine zwa nga ri thusa u ṱahulela muya u fanaho na wa Kristo nga ha vhuimo ha nṱha?

[Mbudziso Dza Pfunzo]

[Bogisi kha siaṱari 17]

Ndi Nnyi A re na Mavhonele a Fanaho na a Kristo nga ha Vhuimo ha Nṱha?

Naa ndi ane a ṱoḓa u shumelwa kana ndi ane a ṱoḓa u shumela?

Naa ndi muthu ane a ṱoḓa u vha vhuimoni ha nṱha kana ane a ṱoḓa u ṱanganedza mishumo ya fhasi?

Muthu ane a ḓivhea vhuimoni ha nṱha kana ane a vhea vhaṅwe vhuimoni ha nṱha?

[Tshifanyiso kha siaṱari 14]

Tshifanyiso tshihulwane tsha Farao Amenhotep wa Vhuraru

[Tshifanyiso kha siaṱari 15]

Naa ni a ṱoḓa u ḓivha zwo itaho uri Hamani a fhelelwe nga maanḓa?

[Tshifanyiso kha siaṱari 16]

Naa ni a ṱoḓa zwibuli zwa u shumela vhaṅwe?