Rendani Mudzimu “Nga Mulomo Muthihi”

“Renda Mudzimu nga mulomo muthihi, Mudzimu, a re khotsi-a Murena washu Yesu Kristo.”—VHA-ROMA 15:6.

1. Ndi ngudo ifhio ye Paulo a i vhudza vhatendi ngae malugana na u lugisa mavhonele o fhambanaho e vha vha vhe nao?

VHAKRISTE vhoṱhe a vha iti phetho dzine dza fana kana u funa zwithu zwi fanaho. Naho zwo ralo, Vhakriste vhoṱhe vha fanela u tshimbila nga vhuthihi nḓilani ya vhutshilo. Naa zwenezwo zwi a konadzea? Ee, zwi a konadzea arali ra sa dzhia mafhungo maṱuku ra a ita mahulwane. Yeneyo ndi ngudo ye muapostola Paulo a i ṋea vhatendi ngae vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. O ṱalutshedza hani yeneyi mbuno ya ndeme? Ri nga shumisa hani nyeletshedzo yawe yo hevhedzwaho ṋamusi?

Ndeme ya Vhuthihi ha Vhukriste

2. Paulo o ombedzela hani ndeme ya u vha na vhuthihi?

² Paulo o vha a tshi zwi ḓivha uri vhuthihi ha Vhukriste ndi ha ndeme, nahone a ṋea nyeletshedzo yavhuḓi u itela u thusa Vhakriste uri vha sa fhelelane mbilu nga lufuno. (Vha-Efesa 4:1-3; Vha-Kolosa 3:12-14) Naho zwo ralo, nga murahu ha u thoma zwivhidzo zwinzhi na u dalela vhaṅwe tshifhinga tshi fhiraho miṅwaha ya 20, o vha a tshi zwi ḓivha uri u dzula u na vhuthihi zwo vha zwi sa leluwi. (1 Vha-Korinta 1:11-13; Vha-Galata 2:11-14) Ngauralo, o ṱuṱuwedza vhatendi ngae vhe vha vha vha tshi dzula kha ḽa Roma a ri: “Huno ene Mudzimu wa u konḓelela na wa u fhembeledza a ni farise, . . . . Uri ni anane ni tshi renda Mudzimu nga mulomo muthihi, Mudzimu, a re khotsi-a Murena washu Yesu Kristo.” (Vha-Roma 15:5, 6) Ṋamusi, na riṋe nga hu fanaho ri fanela u renda Yehova Mudzimu nga “mulomo muthihi” ri vhathihi samusi ri vhathu vhawe. Ri khou ita hani musi zwi tshi ḓa kha ḽeneḽi sia?

3, 4. (a) Vhakriste vha ngei Roma vho vha vho fhambana nga nḓila-ḓe? (b) Hu sa londwi dziṅwe phambano, Vhakriste vha ngei Roma vho vha vha tshi nga kona hani u shumela Yehova “nga mulomo muthihi”?

³ Vhunzhi ha Vhakriste vha ngei Roma vho vha vhe khonani dza tsinisa dza Paulo. (Vha-Roma 16:3-16) Naho vhubvo havho ho vha ho fhambana, Paulo o ṱanganedza vhenevho vhahawe sa “vhafunwa vha Mudzimu.” O ṅwala a ri: “Ndi thoma nga u livhuha Mudzimu wanga nga Yesu Kristo. Ndi livhuha zwiné lutendo lwaṋu inwi noṱhe lwa dzula lu tshi hanelelwa shangoni ḽoṱhe.” Zwi tou vha khagala uri Vharoma vho vha vhe tsumbo dzavhuḓi nga nḓila nnzhi. (Vha-Roma 1:7, 8; 15:14) Fhedzi ho vha hu na miṅwe miraḓo ya tshivhidzo ye ya vha i tshi kha ḓi vha na mavhonele o fhambanaho nga ha maṅwe mafhungo. Samusi Vhakriste ṋamusi vhe na vhubvo na mvelele zwo fhambanaho, u guda nyeletshedzo ya Paulo yo hevhedzwaho malugana na u lugisa honoho u fhambana hu nga vha thusa uri vha ambe nga “mulomo muthihi.”

⁴ Kha ḽa Roma, ho vha huna vhatendi vha Vhayuda na vha Vhannḓa. (Vha-Roma 4:1; 11:13) Zwi vhonala uri vhaṅwe Vhakriste vha Vhayuda vho kundelwa u ṱutshela miṅwe mikhuvha ye vha vha vha tshi i tevhedza nga fhasi ha Mulayo wa Mushe, naho vho vha vha tshi fanela u zwi ṱhogomela uri mikhuvha yo raloho yo vha i si ya ndeme u itela u tshidzwa. Kha ḽiṅwe sia, vhunzhi ha Vhakriste vha Vhayuda vho ṱanganedza uri tshiṱhavhelo tsha Kristo tsho vha vhofholola kha thivhelo dze vha vha vhe nga fhasi hadzo musi vha sa athu u vha Vhakriste. Ngauralo vha shandula dziṅwe nḓowelo dzavho na mikhuvha yavho. (Vha-Galata 4:8-11) Hu sa londwi zwenezwo, samusi Paulo o sumbedza, vhoṱhe vho vha vhe “vhafunwa vha Mudzimu.” Vhoṱhe vho vha vha tshi nga renda  Mudzimu “nga mulomo muthihi” arali vha dzula vhe na mavhonele o teaho nga tshavho. Na riṋe ṋamusi ri nga vha na mavhonele o fhambanaho nga ha zwiṅwe zwithu, ngauralo ri fanela u ṱhogomela nga vhuronwane nḓila ye Paulo a ṱalutshedza ngayo maitele a ndeme.—Vha-Roma 15:4.

‘Ṱanganedzanani’

5, 6. Ndi ngani ho vha hu na mavhonele o fhambanaho ngei tshivhidzoni tsha Roma?

⁵ Kha luṅwalo lwawe lwe a lu ṅwalela Vharoma, Paulo o amba nga ha u fhambana ha mihumbulo kha zwiṅwe zwiimo. O ṅwala a ri: “Muṅwe u tenda a tshi ḽa zwoṱhe, a shayaho nungo a ḽa muroho fhedzi.” Ndi ngani zwo vha zwo ralo? Nga fhasi ha Mulayo wa Mushe, ṋama ya nguluvhe yo vha i songo tendelwa u ḽiwa. (Vha-Roma 14:2; Levitiko 11:7) Naho zwo ralo, nga murahu ha lufu lwa Yesu wonoyo Mulayo wo vha u si tsha shuma. (Vha-Efesa 2:15) Nga zwenezwo, nga murahu ha miṅwaha miraru na tshipiḓa musi Yesu o no fa, muruṅwa o vhudza muapostola Petro uri u ya nga mavhonele a Mudzimu a huna tshiḽiwa tshi re na tshika. (Mishumo 11:7-12) Vhe na zwenezwi mihumbuloni yavho, vhaṅwe Vhakriste vha Vhayuda vha nga vha vho zwi dzhia uri vha nga kha ḓi ḽa ṋama ya nguluvhe—kana u ḓiphina nga zwiṅwe zwiḽiwa zwe zwa vha zwi songo tendelwa u ḽiwa u ya nga Mulayo.

⁶ Naho zwo ralo, vhaṅwe Vhakriste vha Vhayuda vha nga kha ḓi vha vho konḓelwa u ḽa zwiḽiwa zwe zwa vha zwi tshi dzhiiwa zwi songo kuna. Vhenevho vha nga kha ḓi vha vho vha vha tshi khukhulisea musi vha tshi vhona vhaṅwe vhahavho vha Vhayuda vhane vha tenda kha Kristo vha tshi khou ḽa zwenezwo zwiḽiwa. Zwiṅwe-hafhu, vhaṅwe Vhakriste vha Vhannḓa vhe vhurereli vhune vha bva khaho ha vha vhu sa vha thivheli u ḽa zwiḽiwa vha nga kha ḓi vha vho mangadzwa nga muthu ane a nga ita khani malugana na zwiḽiwa. Vhukuma, zwo vha zwi songo khakhea uri muṅwe muthu a sa ḽe zwiṅwe zwiḽiwa, tenda a sa zwi dzhie uri u tshidzwa zwi ḓitika nga u sa ḽa hawe zwenezwo zwiḽiwa. Hafhu, mavhonele o fhambanaho a nga kha ḓi vha o ita uri hu vhe na dzikhakhathi tshivhidzoni. Vhakriste vha ngei Roma vho vha vha tshi fanela u ṱhogomela uri dzenedzo phambano dzi sa vha thivhele u renda Mudzimu “nga mulomo muthihi.”

7. Ndi phambano dzifhio dze dza vha dzi hone malugana na mafhungo a u ṱhogomela ḓuvha ḽo khetheaho vhege iṅwe na iṅwe?

⁷ Paulo o ṋekedza tsumbo ya vhuvhili: “Muṅwe  u hudza ḽiṅwe ḓuvha kha maṅwe, muṅwe a hudza oṱhe.” (Vha-Roma 14:5a) Nga fhasi ha Mulayo wa Mushe, ho vha hu sa shumiwi nga Sabatha. Na u tou fara lwendo zwo vha zwi sa tendelwi nga ḽeneḽo ḓuvha. (Ekisodo 20:8-10; Mateo 24:20; Mishumo 1:12) Naho zwo ralo, musi Mulayo u tshi fheliswa na dzenedzo thivhelo dzo mbo ḓi fheliswa. Vhakriste vha Vhayuda vha nga vha vho pfa zwi tshi vha konḓela u ita mushumo naho u ufhio kana u fara lwendo lulapfu nga ḽeneḽo ḓuvha ḽe vha vha vha tshi ḽi dzhia ḽi ḽikhethwa. Na musi vho no vha Vhakriste, vha nga vha vho vha vha tshi kha ḓi dzhia ḓuvha ḽa vhusumbe sa ḽa zwithu zwa muya, naho hu uri mulayo u bvaho ha Mudzimu wa u tevhedza Sabatha wo vha u si tsha shuma. Naa u ita havho nga u ralo zwo vha zwo khakhea? Hai, tenda vha si zwi dzhie uri u tevhedza havho Sabatha ndi zwine Mudzimu a zwi ṱoḓa khavho. Ngauralo, nga ṅwambo wa u humbulela mvalo dza vhahawe vha Vhakriste, Paulo o ṅwala a ri: “Tendá a khwaṱhela tshenetsho tshe a tshi elekanya.”—Vha-Roma 14:5b.

8. Naho vho vha vha tshi fanela u humbulela mvalo dza vhaṅwe, vhaṅwe Vhakriste vha ngei Roma vho vha vha songo fanela u ita mini?

⁸ Naho zwo ralo, naho o ṱuṱuwedza vhahawe uri vha konḓelele vhane vha kha ḓilwa na mvalo dzavho, Paulo o sasaladza vhukuma vhane vha kombetshedza vhatendi ngavho u tevhedza Mulayo wa Mushe hu u itela u tshidzwa. Sa tsumbo, hu ṱoḓaho u vha nga 61 C.E., Paulo o ṅwala bugu ya Vha-Heberu, luṅwalo lu re na maanḓa vhukuma lwe a lu ṅwalela Vhakriste vha Vhayuda a tshi khou vha ṱalutshedza nga hu re khagala uri u tevhedza Mulayo wa Mushe zwo vha zwi si tsha vha zwa ndeme ngauri Vhakriste vha na fulufhelo ḽa nṱhesa ḽo thewaho kha tshiṱhavhelo tshi rengululaho tsha Yesu.—Vha-Galata 5:1-12; Tito 1:10, 11; Vha-Heberu 10:1-17.

9, 10. Ndi mini zwine Vhakriste vha sa fanele u zwi ita? Ṱalutshedzani.

⁹ Samusi ro zwi vhona, Paulo o ṱuṱuwedza uri u ita phetho dzo fhambanaho a zwi faneli u tshinya vhuthihi hashu, tenda hu songo vunḓwa milayo ya Vhukriste. Naho zwo ralo, Paulo o vhudzisa Vhakriste vha re na mvalo thethe a ri: “Iwe-ha U ṋetshela’ni mulandu murathu wau?” Nahone a vhudzisa vha re na mvalo dzo khwaṱhaho (vhane khamusi mvalo dzavho dza vha tendela vha tshi ḽa zwiṅwe zwiḽiwa zwe zwa vha zwo dzivhiswa nga Mulayo kana vhane vha ita miṅwe mishumo nga Sabatha) a ri: “U nyadzela’ni murathu wau?” (Vha-Roma 14:10) U ya nga Paulo, Vhakriste vha re na mvalo thethe a vho ngo fanela u sasaladza vhane vha vha na mavhonele o ṱanḓavhuwaho. Nga tshifhinga tshi fanaho, Vhakriste vha re na mvalo dzo khwaṱhaho a vho nga fanela u nyadza vhane vha kha ḓi vha na mvalo thethe kha maṅwe mafhungo. Vhoṱhe vha fanela u ṱhonifha zwiṱuṱuwedzi zwo teaho zwa vhaṅwe nahone a vho ngo fanela ‘u ḓipima nga nḓila yo kalulaho.’—Vha-Roma 12:3, 18.

¹⁰ Paulo o ṱalutshedza mavhonele o linganyiselwaho nga heyi nḓila: “A ḽaho a songo nyadza a sá ḽi, a sá ḽi na ene a songo sola a ḽaho, ngauri  Mudzimu o mu ṱanganedza.” O bvela phanḓa nga u ri: “Vhunga na Kristo o ni ṱanganedza, uri Mudzimu a huliswe.” Samusi vhoṱhe vha mvalo dzo khwaṱhaho na vha mvalo thethe vha tshi ṱanganedzwa nga Mudzimu na Kristo, ri fanela u vha na mavhonele a fanaho nahone ‘ri ṱanganedzane.’ (Vha-Roma 14:3; 15:7) Naa ni nga hanedza zwenezwo?

Lufuno lwa Vhahashu lu Bveledza Vhuthihi Ṋamusi

11. Ndi vhuimo vhufhio ho khetheaho he ha vha vhu hone misini ya Paulo?

¹¹ Kha luṅwalo lwawe lwe a lu ṅwalela Vharoma, Paulo o vha a tshi khou amba nga ha vhuimo ho khetheaho. Yehova o vha a tshi kha ḓi tou bva u fhelisa muṅwe mulanga na u thoma muṅwe muswa. Vhaṅwe vho vha vhe na vhuleme ha u tendelana na mulanga muswa. Honovho vhuimo a vhu tsha wanala ṋamusi, fhedzi hu nga kha ḓi vha na mafhungo a fanaho na eneo nga zwiṅwe zwifhinga.

12, 13. Ndi kha zwiimo zwifhio hune Vhakriste ṋamusi vha fanela u ṱhonifha mvalo dza vhahavho?

¹² Sa tsumbo, musadzi wa Mukriste a nga kha ḓi vha o vha e wa vhuṅwe vhurereli he ha vha hu tshi ombedzela u sa ambara rokho dzo khavhiswaho kana u sa ḓikhavhisa. Musi a tshi ṱanganedza mafhungo-ngoho, a nga kha ḓi wana zwi tshi konḓa u ṱanganedza muhumbulo wa uri u ambara rokho i re na mavhala na u khavhisa tshifhaṱuwo a zwo ngo khakhea. Samusi hu si na milayo ya Bivhili ine ya katelwa kha zwenezwo, zwi ḓo vha zwo khakhea uri muṅwe muthu a ambe uri musadzi wa Mukriste u khou tshinya luvalo lwawe. Nga tshifhinga tshi fanaho, na ene u fanela u ṱhogomela uri a sa sasaladze vhasadzi vha Vhakriste vhane luvalo lwavho lwa vha tendela u ita zwenezwo zwithu.

¹³ Ṱhogomelani iṅwe tsumbo. Munna wa Mukriste a nga kha ḓi vha o alutshela fhethu he u nwa halwa zwa vha zwi sa tendelwi. Musi o no wana nḓivho ya mafhungo-ngoho, a guda mavhonele a Bivhili a uri veini ndi tshifhiwa tshi bvaho ha Mudzimu nahone i nga shumiswa nga ho linganelaho. (Psalme ya 104:15) A nga ṱanganedza eneo mavhonele, fhedzi nga ṅwambo wa nḓila ye a aluwa ngayo, a nga kha ḓi khetha u sa nwa halwa na luthihi. Naho zwo ralo ho ngo tea u sasaladza vhane vha nwa nga nḓila yo linganyiselwaho. Ngauralo, u fanela u shumisa maipfi a Paulo ane a ri: “Nga ri zwime zwi rudzaho dzimbilu na zwiné ra alusana ngazwo’.”—Vha-Roma 14:19.

14. Ndi kha zwiimo zwifhio hune Vhakriste vha fanela u tevhedza nyeletshedzo ya Paulo ye a i ṋea Vharoma?

¹⁴ Huna zwiṅwe zwiimo zwine zwa nga bvelela zwine zwa ṱoḓa uri hu shumiswe nyeletshedzo ye Paulo a i ṋea Vharoma. Tshivhidzo tsha Vhukriste tsho vhumbwa nga vhathu vhanzhi nahone vha funa zwithu zwo fhambanaho. Ngauralo, vha nga kha ḓi khetha zwithu zwi sa fani—sa tsumbo, musi zwi tshi ḓa kha mafhungo a kuambarele na u ḓilugisa. I ngoho, Bivhili i ṋea maitele a re khagala ane Vhakriste vhoṱhe vha fulufhedzeaho vha fanela u a tevhedza. A huna na muthihi washu ane a fanela u ambara kana u lugisa mavhudzi nga nḓila i songo ḓoweleaho kana i si na tshirunzi kana ine ya ita uri ri fane na vhathu vha shango. (1 Yohane 2:15-17) Vhakriste vha ṱhogomela uri tshifhinga tshoṱhe, na musi vho ḓigeḓa, vha kha ḓi vha vhaḓinḓa vha imelelaho Vhuvhusahoṱhe. (Yesaya 43:10; Yohane 17:16; 1 Timotheo 2:9, 10) Naho zwo ralo, fhethu hunzhi huna zwithu zwinzhi zwo fhambanaho zwine zwa tendelwa kha Vhakriste. *

Iledzani u Khukhulisa Vhaṅwe

15. Ndi lini hune Mukriste a nga litsha u ita zwine a zwi funa naho zwi songo khakhea a tshi itela uri a sa khukhulise vhahawe?

¹⁵ Huna maṅwe maitele a u fhedzisa a ndeme e Paulo a amba nga hao kha nyeletshedzo ye a i ṋea Vhakriste vha ngei Roma. Nga zwiṅwe zwifhinga, Mukriste a re na luvalo lwo gudiswaho zwavhuḓi a nga kha ḓi hana u ita phetho i songo khakheaho. Ndi ngani? Nga ṅwambo wa uri u ita hawe zwenezwo zwi nga vhaisa vhaṅwe. Musi zwi tshi ḓa kha eneo mafhungo, riṋe ri fanela u ita mini? Paulo u ri: “Ndi zwavhuḓi Ú sa ḽi ṋama, Ú sa nwi veini na tshini, Ú sa tshi iti tshiné murathu wau a khukhuliswa ngatsho’.” (Vha-Roma 14:14, 20, 21) Ngauralo, “riṋe . . . ri re na nungo, ri pfi vhuheḓana ha vha shayaho nungo  ri vhu konḓelele, ri songo ḓi-ḓivha riṋe vhaṋe. Muthu washu nga a takalelwe nga vhaṅwe, hu vhe u nakisa na u alusana.” (Vha-Roma 15:1, 2) Arali luvalo lwa Mukriste nga riṋe lu tshi nga khukhulisea nga zwine ra ita, lufuno lwa vhahashu lu ḓo ri sudzulusa uri ri sa ite zwithu zwine zwa nga vhaisa vhaṅwe. Tsumbo ya zwenezwi i nga vha u shumisa zwikambi. Mukriste o tendelwa u nwa veini nga nḓila yo linganyiselwaho. Fhedzi arali u ita hawe nga u ralo hu tshi khukhulisa vhaṅwe, a nga si bvele phanḓa u ita nga u ralo nga ṅwambo wa uri ndi zwine a ṱoḓa zwone.

16. Ri nga sumbedza hani u humbulela vhathu vha tsimuni yashu?

¹⁶ Maitele a fanaho a nga shumiswa musi ri tshi khou shumisana na vhathu vha nnḓa ha tshivhidzo tsha Vhukriste. Sa tsumbo, ri nga kha ḓi vha ri tshi dzula fhethu hune vhurereli ha henefho ha funza vhathu u dzhia ḽiṅwe ḓuvha ḽa vhege sa ḽo khetheaho. Nga tshenetsho tshiitisi, u itela uri ri sa khukhulise vhahura vhashu na u khakhisa mushumo wa u huwelela, ri fanela u iledza u ya nga hune zwa nga konadzea ngaho u ita naho tshi tshini tshine tsha nga khukhulisa vhahura vhashu nga ḽeneḽo ḓuvha. Tshiṅwe tshifhinga, Mukriste o pfumaho a nga pfulutshela u ya u shuma fhethu hu re na ṱhoḓea khulwane, fhethu hune ha dzula vhathu vha si na zwavho. A nga kha ḓi khetha u humbulela vhahura vhawe nga u ambara nga nḓila yo ḓoweleaho kana u tshila vhutshilo ho ḓoweleaho naho e na tshelede ine ya nga ita uri a wane tshiṅwe na tshiṅwe tshine a tshi ṱoḓa.

17. Ndi ngani zwi zwa ndeme u humbulela vhaṅwe nga phetho dzine ra dzi ita?

¹⁷ Naa zwi a pfala u lavhelela uri vha “re na nungo” vha ite dzenedzo tshanduko? Ṱhogomelani hetshi tshifanyiso: Arali ri tshi khou reila badani khulwane, nahone ra vhona vhana vha tshi khou tshimbilela tsini na bada. Naa ri a bvela phanḓa u reila nga luvhilo luhulwane nga ṅwambo wa uri ri na ndugelo ya u ita nga u ralo? Hai, ri a fhungudza luvhilo u itela u iledza khombo nga hune zwa nga konadzea ngaho. Nga zwiṅwe zwifhinga, u fhungudza nga u ḓifunela zwi a ṱoḓea u itela u vhulunga vhushaka hashu na vhatendi nga riṋe na vhaṅwe. Ri nga kha ḓi vha ri tshi khou ita tshiṅwe tshithu tshi songo khakheaho. Tshine khatsho havha hu si na maitele a Bivhili ane a khou tshinyadzwa. Naho zwo ralo, arali ri tshi nga khukhulisa vhaṅwe kana u vhaisa vha mvalo thethe, lufuno lwa Vhukriste lu ḓo ri sudzulusela uri ri  ite zwithu nga vhulondi. (Vha-Roma 14:13, 15) U vhulunga vhuthihi na u bvisela madzangalelo a Muvhuso phanḓa ndi zwa ndeme u fhirisa u ita zwine riṋe vhaṋe ra funa zwone.

18, 19. (a) Musi ri tshi humbulela vhaṅwe, ri vha ri tshi khou edzisa tsumbo ya Yesu nga nḓila-ḓe? (b) Ri sumbedza u vha na kuelekanyele kuthihi nga nḓila-ḓe, nahone ndi mini zwine zwa ḓo haseledzwa theroni i tevhelaho?

¹⁸ Arali ra ita nga yeneyi nḓila, ri vha ri tshi khou tevhela tsumbo yavhuḓisa. Paulo u ri: “Na Kristo ho ngo ḓi-ḓivha, vhunga hó ṅwalwa ha pfi: Zwigoḓo zwa vha U goḓaho zwo wela nṋe.” Yesu o vha o ḓiimisela u ṋekedza vhutshilo hawe a tshi itela riṋe. Na riṋe ro ḓiimisela u litsha u ita zwiṅwe zwithu zwine ra zwi funa arali u ita hashu nga u ralo zwi tshi ḓo ita uri vha “re na nungo” vha rende Mudzimu nga vhuthihi na riṋe. I ngoho, u konḓelela na u humbulele Vhakriste vha re na mvalo thethe—kana u litsha u ita zwiṅwe zwithu nga u ḓifunela zwi sumbedza uri ri na mavhonele “a fanaho na a Kristo Yesu.”—Vha-Roma 15:1-5.

¹⁹ Naho mavhonele ashu kha zwine maitele a Maṅwalo a shuma khazwo a tshi nga fhambana nga zwiṅwe zwifhinga siani ḽa vhurabeli, vhunzhi ha zwine ra zwi ita zwi sumbedza uri ri na kuelekanyele kuthihi. (1 Vha-Korinta 1:10) Sa tsumbo, vhuthihi ho raloho vhu a vhonala kha nḓila ine ra aravha ngayo kha vhathu vhane vha lwisana na vhurabeli hashu. Ipfi ḽa Mudzimu ḽi vha vhidza uri ndi vhatsinda nahone ḽi a ri sevha uri ri ṱhogomele “ipfi ḽa mutsinda.” (Yohane 10:5) Ri nga ṱalula hani vhenevho vhatsinda? Ri fanela u vha aravha hani? Dzenedzi mbudziso dzi ḓo haseledzwa theroni i tevhelaho.

[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]

Ni ḓo Fhindula Hani?

• Ndi ngani u fhambana ha mavhonele a vhathu hu si nga si vhee vhuthihi khomboni?

• Ndi ngani riṋe sa Vhakriste ri tshi fanela u humbulelana?

• Ndi dzifhio dziṅwe nḓila dzine ngadzo ra nga sumbedza nyeletshedzo ya Paulo malugana na vhuthihi ṋamusi, nahone ndi mini tshine tsha ḓo ri ṱuṱuwedzela u ita nga u ralo?

[Mbudziso Dza Pfunzo]

[Tshifanyiso kha siaṱari 9]

Nyeletshedzo ya Paulo malugana na vhuthihi yo vha i ya ndeme u itela u vhuyedza tshivhidzo

[Tshifanyiso kha siaṱari 10]

Vhakriste vha na vhuthihi hu sa londwi uri vha na vhubvo ho fhambanaho

[Tshifanyiso kha siaṱari 12]

Ndi mini zwine muthu ane khou reila a fanela u zwi ita?