Nganeavhutshilo

Vhutshilo Vhu Fushaho Na Vhu Takadzaho Ha U Ḓikumedza Nga U Ḓifunela

VHAANETSHELI NDI MARIAN NA ROSA SZUMIGA

Psalme ya 54:6, (NW) i ri: “Ndi ḓo ḓikumedzela iwe nga u ḓifunela.” Yeneyo ndimana yo vha i ya ndeme vhutshiloni ha Marian Szumiga na musadzi wawe, Rosa, vhane vha dzula Fura. A si kale vho ṱalutshedza nga ha zwiṅwe zwithu zwa ndeme zwa vhutshilo havho vhu fushaho na u vha na tshifhinga tshilapfu vhe tshumeloni ya Yehova.

MARIAN: Vhabebi vhanga vho vha vhe miraḓo ya Katolika ya Roma vha bvaho ngei Poland. Khotsi anga vho vha vhe muthu zwawe. Ngauri a vho ngo vhuya vha wana tshibuli tsha u ya tshikoloni. Naho zwo ralo, tshifhingani tsha nndwa ya shango ya u thoma, vho guda u vhala na u ṅwala musi vhe miseleni ya vhuswole. Khotsi anga vho vha vhe muthu a ofhaho Mudzimu, fhedzi kereke yo vha i tshi anzela u vha shonisa.

Hu na tshiṅwe tshiitea tshee vha si vhuye vha tshi hangwa na luthihi. Ḽiṅwe ḓuvha tshifhingani tsha nndwa, mufunzi o dalela Baba mmbini. Musi bomo i tshi thuthuba nga tsini, mufunzi a shavha nga nyofho, nahone a rwa bere yawe nga tshifhambano uri i gidime. Baba vho mangadzwa nga u ri “muimeleli” wa Mudzimu o shumisa tshithu “tshikhethwa” uri a shavhe nga u ṱavhanya. Hu sa londwi zwenezwo zwe vha ṱangana nazwo na zwiitea zwa nndwa zwe vha zwi vhona, lutendo lwa Baba kha Mudzimu a lwo ngo fhungudzea. Vho vha vha tshi anzela u livhuha Mudzimu nga u vhuya havho nndwani vho tsireledzea.

“Poland Huṱuku”

Nga 1911, khotsi anga vho vhinga musidzana a bvaho muvhunduni wa tsini. Dzina ḽawe o vha a tshi pfi Anna Cisowski. Nga murahunyana ha nndwa, nga 1919, Baba na Mma vha pfuluwa Poland vha ya Fura he Baba vha wana hone mushumo wa mugodini wa malasha. Ndo bebwa nga ṅwedzi wa March 1926 ngei Cagnac-les-Minse, tshipembe vhukovhela Fura. Nga murahu,  vhabebi vhanga vha dzula na Vhapolish ngei Loos-en-Gohelle tsini na Lens ngei devhula Fura. Mubagi, muṋe wa silaha, na mufunzi wa kereke, vhoṱhe vho vha vhe Vhapolish. A zwi mangadzi uri ndi ngani henefho fhethu ho vha hu tshi vhidzwa Poland Huṱuku. Vhabebi vhanga vho vha vha tshi dzhenelela kha mishumo ya vhadzulapo. Baba vho vha vha tshi anzela u dzudzanya zwa u ḓimvumvusa, zwine zwa katela matambwa, muzika, na u imba. Vho vha vha tshi dovha vha haseledza tshifhinga tshoṱhe na mufunzi, fhedzi vho vha vha sa fushei musi mufunzi a tshi anzela u fhindula uri, “Hu na zwiphiri zwinzhi.”

Ḽiṅwe ḓuvha nga 1930, vhafumakadzi vhavhili vho ḓa vha dala muḓini wahashu. Vho vha vhe Vhagudi vha Bivhili, samusi Ṱhanzi dza Yehova dzo vha dzi tshi vhidzwa nga u ralo. Khotsi anga vho wana Bivhili khavho, bugu ye ha vha hu kale vha tshi khou ṱoḓa u i vhala. Vhone na Mma vho dovha vha vhala nga mafulufulu khandiso dzo thewaho Bivhilini dze vhenevho vhafumakadzi vha dzi sia. Vhabebi vhanga vho kwamea vhukuma nga zwe vha zwi vhala kha dzenedzo khandiso. Hu sa londwi u farakanea havho, vhabebi vhanga vho thoma u ya miṱanganoni yo dzudzanywaho nga Vhagudi vha Bivhili. Nyambedzano na mufunzi yo mbo ḓi vusa khani khulwane u vhuya u swika ḽiṅwe ḓuvha a tshi vha tshuwisa nga uri arali vhabebi vhanga vha bvela phanḓa vha tshi ṱanganela na Vhagudi vha Bivhili, khaladzi anga Stéphanie u ḓo pandelwa kha katekisima. Baba vha fhindula vha ri: “Vha songo vhilaela nga zwenezwo. U bva zwino, ṅwananyana wanga na vhaṅwe vhana vha ḓo ṱuwa na riṋe miṱanganoni ya Vhagudi vha Bivhili.” Baba vha litsha kereke, nahone mathomoni a 1932, vhabebi vhanga vha lovhedzwa. Nga tshenetsho tshifhinga, ho vha hu na vhahuweleli vha Muvhuso vha ṱoḓaho u vha 800 ngei Fura.

Rosa: Vhabebi vhanga vha bva Hungary, nahone u fana na muṱa wa ha Marian, vho dzula devhula ha Fura u itela u shuma mugodini wa malasha. Ndo bebiwa nga 1925. Nga 1937, muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova ane a pfi Auguste Beugin, kana we ra vha ri tshi mu vhidza Papa Auguste, o thoma u ḓisela vhabebi vhanga Tshiingamo nga Luhangari. Dzo vha dzi tshi vha takadza dzenedzo magazini, fhedzi a huna na muthihi wavho we a vha Ṱhanzi ya Yehova.

Naho ndo vha ndi tshee muṱuku, mbilu yanga yo kwamea nga zwe nda vha ndi tshi khou zwi vhala kha Tshiingamo, nahone mazwale wa Papa Auguste, vhane vha pfi Suzanne Beugin, vho vha vha tshi ntakalela. Vhabebi vhanga vho vha vha tshi vha tendela uri vha ṱuwe na nṋe miṱanganoni. Nga murahu, musi ndo no thoma u shuma, u ya hanga miṱanganoni nga dzi Swondaha zwa sinyusa khotsi anga. Naho vho vha vha sa dini, vho gungula vha ri, “Ni vha ni siho fhano vhukati ha vhege, nahone nga dzi Swondaha ni ya miṱanganoni yaṋu!” Naho zwo ralo, nda bvela phanḓa. Ngauralo, ḽiṅwe ḓuvha khotsi anga vha ri, “Hwalani vhuda haṋu ni tshimbile!” Ho vha hu nga vhukati ha vhusiku. Ndo vha ndi na miṅwaha ya 17 fhedzi, nahone ndo vha ndi sa ḓivhi uri ndi ye ngafhi. Nda fheleledza ndo ya ha Vho-Suzanne, ndi tshi khou tsengisa miṱodzi. Ndo dzula na Vho-Suzanne hu ṱoḓaho u vha vhege musi Baba vha sa  athu ruma mukomana wanga uri a ntevhelele ndi vhuye hayani. Ndo vha ndi tshi ofha, fhedzi maipfi o ambiwaho kha 1 Yohane 4:18 o nthusa uri ndi khwaṱhe. Lwonolwo luṅwalo lu ri “lufuno lwo khunyelelaho, iṱali lu tshi pandela nyofho kule.” Nga 1942, nda lovhedzwa.

Ifa ḽa Muya ḽa Ndeme

Marian: Ndo lovhedzwa nga 1942, khathihi na khaladzi dzanga Stéphanie na Mélanie na mukomana wanga Stéphane. Vhutshilo ha muṱa hayani ho vha ho ḓitika nga Ipfi ḽa Mudzimu. Musi ro dzula roṱhe ṱafulani, Baba vho vha vha tshi ri vhalela Bivhili nga Lupolish. Ro vha ri tshi anzela u dzedza ri tshi khou thetshelesa vhabebi vhashu musi vha tshi khou anetshela zwe vha ṱangana nazwo mushumoni wa u huwelela Muvhuso. Zwenezwi zwifhinga zwi ṱuṱuwedzaho zwa muya zwo ri funza u funa Yehova na u mu fulufhela tshoṱhe. Mutakalo u si wavhuḓi wa khotsi anga wo kombetshedza khotsi anga u litsha mushumo, fhedzi vha bvela phanḓa vha tshi ri ṱhogomela muyani na nga zwithu zwi vhonalaho.

Samusi khotsi anga zwino vho vha vho no vha na tshifhinga, vho vha vha tshi fara pfunzo ya Bivhili luthihi nga vhege nga Lupolish na vhaswa vha tshivhidzoni. Henefho nda guda u vhala Lupolish. Khotsi anga vho dovha vha ṱuṱuwedza vhaswa nga dziṅwe nḓila. Musi Wahashu Gustave Zopfer, we a vha a tshi khou lavhelesa mushumo wa Ṱhanzi dza Yehova nga tshenetsho tshifhinga ngei Fura, o dalela tshivhidzo tshashu, khotsi anga vho dzudzanya khwairi na ḽitambwa ḽa Bivhili ḽo thewaho kha tshimima tsha Khosi Belesatsara na muṅwalo u re kha luvhondo. (Daniele 5:1-31) Tshipiḓa tsha Daniele tsho tambiwa nga Louis Piéchota, we nga murahu a ima o khwaṱha musi a tshi khou tovholwa nga tshigwada tsha Vhunazi. * Tshenetsho ndi tshiimo tshe ra alutshela khatsho. Ro ṱhogomela uri vhabebi vhashu vho vha vha tshi dzula vho farakanea nga zwithu zwa muya. Ṋamusi, ndi a pfesesa uri ndi ifa ḽifhio ḽa ndeme ḽe vhabebi vhanga vha ri siela ḽone.

Musi hu tshi vha na Nndwa ya Shango ya Vhuvhili nga 1939, mushumo wa u huwelela wa Ṱhanzi dza Yehova wo thivhelwa ngei Fura. Tshiṅwe tshifhinga, muvhundu wahashu wa setshiwa. Nnḓu dzoṱhe dzo vha dzo tangiwa nga maswole a Dzheremane. Baba vho vha vho bwa mulindi nga fhasi ha wardrobe, nahone ro vha ri tshi dzumba khandiso dza Bivhili dzo fhambanaho nga ngomu. Naho zwo ralo, kopi dzo vhalaho dza bugwana ine ya pfi Fascism kana Freedom dzo vha dzi kha ḓirowa ṱafulani. Khotsi anga vho ṱavhanya vha dzi dzumba tshikwamani tsha badzhi ye ya vha yo ṋembeledzwa phasedzhini. Maswole mavhili na pholisa ḽa Mufura vha guduba nḓuni ya hashu. Ro vha ri tshi khou tou kweta na ningo. Ḽiṅwe swole ḽa thoma u guduba zwiambaro zwe zwa vha zwo ṋembeledzwa phasedzhini, nahone nga u ṱavhanya nga murahu ḽa dzhena khishini, he ra vha ri hone, ḽo fara bugwana. Ḽa ri ruḓela maṱo, ḽa mbo ḓi vhea bugwana kha ṱafula, nahone ḽa bvela phanḓa na u guduba huṅwe. Nda dzhia bugwana nga u ṱavhanya nahone nda dzi vhea kha ḓirowa he maswole a vha o no hu guduba. Ḽeneḽo swole a ḽo ngo vhuya ḽa vhudzisa uri dziḽa bugwana dzi ngafhi—zwo vha zwi tshi tou nga ḽo vha ḽo hangwa tshoṱhe nga hadzo!

U Dzhenela Tshumelo ya Tshifhinga Tshoṱhe

Nga 1948, ndo humbula uri ndi shumele Yehova tshifhinga tshoṱhe tshumeloni ya vhuvulanḓila. Nga murahu ha maḓuvha a si gathi, ndo ṱanganedza vhurifhi vhu bvaho kha ofisi ya davhi ya Ṱhanzi dza Yehova ngei Fura. Vhurifhi ho vha vhu tshi khou nṋea mushumo wa uri ndi ye ndi vhe muvulanḓila tshivhidzoni tsha Sedan, tsini na Belgium. Vhabebi vhanga vho takala musi vha tshi vhona ndi tshi khou futelela tshumeloni ya Yehova nga yeneyo nḓila. Naho zwo ralo, Baba vho amba uri u vula nḓila a zwi leluwi. U ḓo vha mushumo u konḓaho. Naho zwo ralo, vho amba uri vha ḓo nṱanganedza tshifhinga tshoṱhe ndi tshi vhuya muḓini wavho na uri ndi ṱoḓe thuso khavho musi ndi na vhuleme. Naho vhabebi vhanga vho vha vha si na tshelede nnzhi, vho nthengela baisigira ntswa. Ndi kha ḓi vha na rasiti ya yeneyo baisigira, nahone musi ndi tshi i sedza, ndi a tsengisa miṱodzi. Baba na Mma vho fa nga 1961, fhedzi ndi kha ḓi humbula maipfi a vhuṱali a Baba; vho nṱuṱuwedza na u nkhuthadza miṅwahani yanga ya tshumelo.

 Muṅwe we a nṱuṱuwedza o vha e wahashu wa tshisadzini wa Mukriste wa mulala wa miṅwaha ya 75 ngei tshivhidzoni tsha Seden we a vha a tshi pfi Elise Motte. Nga tshilimo, ndo vha ndi tshi reila baisigira nda ya mivhunduni i re kule u itela u huwelela, nahone Elise o vha a tshi ntevhela nga tshidimela. Naho zwo ralo, ḽiṅwe ḓuvha vhareili vha zwidimela vho vha vho gwalaba, nahone Elise o vha a si nga si kone u ya hayani. Tshithu tshe nda humbula u tshi ita ho vha hu u mu vhea kha kheriana ya baisigira nahone nda mu isa hayani naho zwo vha zwi sa khou leluwa. Nga matsheloni a tevhelaho, nda ḓa na musiamelo nahone nda hwala Elise hayani hawe. U bva tsheetsho, o mbo ḓi litsha u ṋamela tshidimela, nahone a shumisa tshelede ye a vha o tea u badela ngayo tshidimela u ri rengela zwinwiwa nga tshifhinga tsha tshiswiṱulo. Ndi nnyi we a vha a tshi nga humbula uri baisigira yanga i nga shuma sa tshiendedzi tsha vhomuthumunzhi?

Vhuḓifhinduleli Vhunzhi

Nga 1950, ndo humbelwa uri ndi vhe mulavhelesi a dalelaho zwivhidzo kha ḽoṱhe ḽa devhula Fura. Ndo thoma nga u tshuwa samusi ndo vha ndi na miṅwaha ya 23 fhedzi. Ndo humbula uri vho vha vho ita vhukhakhi ofisini ya davhi! Ndo humbula nga ha mbudziso nnzhi: ‘Naa ndi a fanelea muyani na ṋamani? Ndi ḓo sedzana hani na u eḓela fhethu ho fhambanaho vhege iṅwe na iṅwe?’ Zwiṅwe hafhu, u bva miṅwahani ya vhurathi, ndo vha ndi na vhulwadze ha maṱo vhu vhidzwaho mangai. Tshenetsho tshiimo tsho ita uri ḽiṅwe ḽiṱo ḽi bvele nnḓa. Ndo vha ndi tshi pfa ndi tshi shona tshifhinga tshoṱhe nga ṅwambo wa zwenezwo, ndi tshi vhilaela uri vhaṅwe vha ḓo aravha hani. Zwi takadzaho ndi uri nga tshenetsho tshifhinga ndo thuswa vhukuma nga Stefan Behunick, mugudiswa o ṱhaphudzaho tshikoloni tsha vhurumiwa tsha Gilead. Wahashu Behunick o pandelwa ngei Poland nga ṅwambo wa mushumo wa u huwelela nahone a rumelwa Fura. U vha hawe na tshivhindi zwo nṱuṱuwedza vhukuma. O vha a tshi ṱhonifha vhukuma Yehova na mafhungo-ngoho. Vhaṅwe vho vha vha tshi humbula uri o vha a tshi khou nkonḓisela, fhedzi ndo guda zwithu zwinzhi vhukuma khae. Tshivhindi tshawe tsho nthusa uri fulufhelo ḽanga ḽi khwaṱhe.

Mushumo wa ḽiisela wo ita uri ndi ḓiphine nga dziṅwe tshenzhelo dzavhuḓi tshumeloni ya tsimu. Nga 1953, nda humbelwa uri ndi dalele Vho-Paoli, vhe vha vha vha tshi dzula tshipembe ha Paris nahone vhe na muṅwaliso wa Tshiingamo. Ra ṱangana, nahone nda ṱhogomela uri vho notha mmbini na uri Tshiingamo tsho vha tshi tshi vha takadza. Vho mmbudza uri musi vho no vhala thero ye ya vha i tshi khou amba nga ha Tshihumbudzo tsha lufu lwa Kristo kha khandiso ya zwenezwino, vho pembelela Tshihumbudzo vhe vhoṱhe nahone vhusiku hoṱhe vho vhala Dzipsalme. Ro ṱoḓou fhedza masiari oṱhe ri tshi khou haseledza. Musi ndi sa athu ṱuwa, ro dovha ra ambanyana nga ha ndovhedzo. Nga murahu nda vha ramba uri vha ḓe kha guvhangano ḽashu ḽa ḽiisela, ḽe ḽa vha ḽi tshi ḓo farwa mathomoni a 1954. Vho mbo ḓi ḓa, nahone muṅwe wa vhathu vha 26 vhe vha lovhedzwa kha ḽeneḽo guvhangano ho vha hu Wahashu Paoli. Zwe nda ṱangana nazwo zwi fanaho na zwenezwo zwi kha ḓi vha tshisima tsha dakalo kha nṋe.

Rosa: Nga October 1948, ndo thoma u vha muvulanḓila. Nga murahu ha u shuma ngei Anor, tsini na Belgium, nda mbo ḓi rumelwa Paris, khathihi na muṅwe muvulanḓila, ane a pfi Irène Kolanski  (zwino ndi Leroy). Ro vha ri tshi dzula kamarani ṱhukhu vhukati ngei Saint-Germain-des Près vhukati ha ḓorobo. Samusi ndo alutshela mahayani, ndo vha ndi tshi ofha vhadzulapo vha Paris. Ndo vha ndi tshi humbula uri vhoṱhe vha na nḓivho na u vha vho ṱalifhaho vhukuma. Fhedzi nga u ṱavhanya musi ndi tshi khou huwelela khavho ndo ṱhogomela uri vho vha vha songo fhambana na vhaṅwe vhathu. Kanzhi ro vha ri tshi pandelwa nga vhaṋe vha zwifhaṱo, nahone u thoma pfunzo dza Bivhili zwo vha zwi tshi konḓa. Naho zwo ralo, vhaṅwe vhathu vho ṱanganedza mulaedza washu.

Tshifhingani tsha guvhangano ḽa ḽiisela nga 1951, Irène na nṋe ro vhudziswa nga ha tshumelo yashu ya vhuvulanḓila. Naa ni nga humbulela uri ho vha hu nnyi we a vha a tshi khou ri vhudzisa? Ndi mulavhelesi wa zwivhidzo we a vha a tshi kha ḓivha muswa a vhidzwaho Marian Szumiga. Ro vha ro no vhuya ra ṱangana, fhedzi nga murahu ha ḽeneḽo guvhangano ro thoma u ṅwalelana marifhi. Nṋe na Marian ro vha ri na zwithu zwinzhi zwine ra fana ngazwo, na zwa uri ro lovhedzwa ṅwaha muthihi nahone ra vha vhavulanḓila ṅwaha muthihi. Naho zwo ralo, zwa ndeme vhukuma ndi uri roṱhe ro vha ri tshi ṱoḓa u dzula ri tshumeloni ya tshifhinga tshoṱhe. Ngauralo nga murahu ha u zwi ṱhogomela nga thabelo, ra vhingana nga ḽa 31 July, 1956. Nga u dzhia honoho vhukando, nda thoma u tshila vhutshilo vhuswa. Ndo vha ndi sa faneli u ḓowela u vha musadzi fhedzi, fhedzi ndo vha ndi tshi fanela u dovha nda tshimbila na Marian mushumoni wa ḽiisela, zwe zwa vha zwi tshi amba u eḓela miḓini yo fhambanaho vhege iṅwe na iṅwe. Mathomoni zwo vha zwi tshi konḓa vhukuma, fhedzi u ḓiphina ho vha hu phanḓa hashu.

Vhutshilo vhu Fushaho

Marian: Miṅwahani yo fhiraho ro vha na ndugelo ya u thusa u dzudzanya mabuthano o fhambanaho. Ndi kha ḓi humbula zwithu zwavhuḓi nga ha ḽiṅwe ḽe ḽa farwa nga 1966, ngei Bordeaux. Nga tshenetsho tshifhinga, mushumo wa Ṱhanzi dza Yehova wo vha wo thivhelwa ngei Portugal. Ngauralo mbekanyamushumo ya guvhangano yo dovha ya ṋekedzwa nga Lubodogisi u itela u vhuyedza Ṱhanzi dze dza ḓa dzi tshi bva Fura.  Ho ḓa vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vha Vhakriste vha bvaho Portugal, fhedzi vhuleme ho vha hu ha uri ri ḓo eḓela ngafhi. Samusi Ṱhanzi dza Bordeaux dzo vha dzi si na rumu dzo eḓanaho mahayani adzo, ra mbo ḓi hira sietha ya u vhona filimu ye ya vha i si na tshithu u itela u i shumisa sa holo ya vhulalo. Ra bvisa zwidulo zwoṱhe, nahone lupila lwe lwa vha lu tshiteidzhini lwo shumiswa u itela uri yeneyo holo i vhe na fhethu huvhili ha u eḓela, ha vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini. Ro dzhenisa zwishumiswa zwa u ṱambela na u kuvhela, ri tshi vhea mahatsi ho semendelwaho, nahone ra a putela nga maseila. Muthu muṅwe na muṅwe o vha o fushea nga yeneyo ndugiselelo.

Nga murahu ha dzulo ḽa buthano, ro vha ri tshi dalela vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini hune vha eḓela hone. Ho vha hu na muya wavhuḓi. Ro ṱuṱuwedzwa vhukuma nga zwe vha ṱangana nazwo hu sa londwi u tovholwa lwa miṅwaha minzhi! Musi vha tshi ṱuwa mafheloni a buthano, roṱhe ro tsengisa miṱodzi.

Ro dovha ra vha na iṅwe ndugelo nga murahu ha miṅwaha mivhili, nga 1964, musi ndi tshi humbelwa uri ndi vhe mulavhelesi wa tshiṱiriki. Nda dovha nda ḓivhudzisa arali ndi tshi fanelea kha wonoyo mushumo. Fhedzi nda ḓivhudza uri arali vhane vha vha na vhuḓifhinduleli ha u ṋea mishumo vho nkhumbela uri ndi ṱanganedze wonoyo mushumo, zwi khagala uri vho humbula uri ndo vha ndi tshi ḓo u kona. Yo vha i tshenzhelo yavhuḓi u shuma tsini-tsini na vhaṅwe vhalavhelesi vha dalelaho zwivhidzo. Ndo guda zwinzhi khavho. Vhunzhi havho ndi tsumbo dza vhukuma dza u sa fhela mbilu na u konḓelela, pfaneleo dzine dza vha dza ndeme kha Yehova. Ndo pfesesa uri arali ra guda u sa fhela mbilu, Yehova u a ḓivha hune a ḓo ri wana hone.

Nga 1982, ofisi ya davhi yo dovha ya ri humbela uri ri ṱhogomele tshigwada tshiṱuku tsha vhahuweleli vha 12 vha Vhapolish ngei Boulogne-Billancourt, vhe vha vha vhe nnḓa ha Paris. Tsho vha tshi tshi tou vha tshimangadzo. Ndo vha ndi tshi ḓivha fhedzi maipfi a lwa ṱaḓulu nga Lupolish, fhedzi ndo vha ndi na vhuleme ha u vhumba mutaladzi. Naho zwo ralo, vhulenda na tshumisano ya vhenevho vhahashu zwo nthusa vhukuma. Ṋamusi hu na vhahuweleli vha ṱoḓaho u vha 170 kha tshenetsho tshivhidzo, u katela na vhavulanḓila vha ṱoḓaho u vha 60. Nga murahu, nṋe na Rosa ra dalela tshigwada tsha Vhapolish na zwivhidzo zwa ngei Austria, Denmark, na Dzheremane.

U Shanduka ha Zwiimo

U dalela zwivhidzo zwo fhambanaho ho vha hu vhutshilo hashu, fhedzi mutakalo wanga we wa vha u si wavhuḓi wo ita uri ri litshe mushumo wa u dalela zwivhidzo nga 2001. Ra wana fulethe ḓoroboni ya Pithiviers, he khaladzi anga Ruth a vha a tshi dzula hone. Ofisi ya davhi ya ita uri ri vhe vhavulanḓila vho khetheaho vhane vha shuma awara dzi tendelanaho na zwiimo zwashu.

Rosa: Ṅwaha wa u thoma nga murahu ha mushumo wa ḽiisela wo nkonḓela vhukuma. Tshanduko yo vha i i vhavhaho vhukuma lwe nda ḓipfa ndi si wa ndeme. Nga zwenezwo nda ḓi humbudza uri, ‘Ndi nga kha ḓi shumisa tshifhinga tshanga na maanḓa ane nda vha nao zwavhuḓi nga u vha muvulanḓila.’ Ṋamusi ndi ḓiphina na u shuma na vhaṅwe vhavulanḓila tshivhidzoni tsha hashu.

Yehova o ri Ṱhogomela Tshifhinga Tshoṱhe

Marian: Ndi livhuha vhukuma Yehova uri Rosa o vha khonani yanga miṅwahani ya 48 yo fhiraho. Kha miṅwaha yeneyo yoṱhe ndi mushumoni wa u dalela zwivhidzo, o vha e thikhedzo khulwane kha nṋe. A tho ngo vhuya nda mu pfa na luthihi a tshi khou ri, ‘Ndi tou tama ri tshi litsha u dalela zwivhidzo nahone ra vha na muḓi washu.’

Rosa: “Nga zwiṅwe zwifhinga muṅwe muthu o vha a tshi ri, “A ni khou tshila vhutshilo ho ḓoweleaho. Tshifhinga tshoṱhe ni dzula na vhaṅwe vhathu.” Fhedzi zwavhuḓi-vhuḓi vhutshilo ho ḓoweleaho” ndi mini? Ro vha ri tshi anzela u vha na zwithu zwinzhi zwe zwa vha zwi tshi nga ri thithisa kha u bvela phanḓa na mishumo ya lwa muya.  Zwithu zwe ra vha ri tshi zwi ṱoḓa ho vha hu mmbete wavhuḓi, ṱafula, na zwiṅwe zwithu zwa ndeme zwi si gathi. Ro vha ri si na zwithu zwinzhi zwi vhonalaho samusi ri vhavulanḓila, fhedzi ro vha ri na zwithu zwoṱhe zwine ra zwi ṱoḓa u itela u ita zwine Yehova a zwi funa. Zwiṅwe zwifhinga ndo vha ndi tshi vhudziswa u ri, “Ni ḓo ita mini musi no no vha mulala ni si na muḓi waṋu nahone ni si na phesheni.” Nga zwenezwo ndo vha ndi tshi redza maipfi a Psalme ya 34:10 ane a ri: “Vhané vha ṱoḓa Yehova, kha vhone a huna tshavhuḓi tshiné vha tshi shaya.” Yehova o vha a tshi ri ṱhogomela tshifhinga tshoṱhe.

Marian: Ndi zwa vhukuma! Zwi re zwone ndi uri Yehova o ri ṋea zwithu zwinzhi vhukuma. Sa tsumbo, nga 1958, ndo khethiwa u imela ḽiisela ḽashu buthanoni ḽa tshaka dzoṱhe ngei New York. Naho zwo ralo, ndo vha ndi si na tshelede ya u rengela Rosa thikhithi. Nga maṅwe madekwana wahashu a ri ṋea fulobo yo ṅwaliwa “New York.” Tshifhiwa tshe tsha vha tshi nga ngomu tsho ita uri Rosa a ṱuwe na nṋe!

Nṋe na Rosa a ri ḓisoli na luthihi nga ha miṅwaha ye ra i fhedza ri tshumeloni ya Yehova. A ro ngo xelelwa nga tshithu na tshithihi, fhedzi ro wana zwithu zwinzhi—vhutshilo vhu fushaho na vhu takadzaho tshumeloni ya tshifhinga tshoṱhe. Yehova ndi Mudzimu wavhuḓi. Ro guda u mu fulufhela tshoṱhe, nahone u mu funa hashu ho engedzea. Vhaṅwe vhahashu vha Vhakriste vho fela u fulufhedzea havho. Naho zwo ralo, ndi a tenda uri miṅwahani yo fhiraho, muthu o vha a tshi nga shumisa vhutshilo hawe ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Zwenezwo ndi zwe nṋe na Rosa ra lingedza u zwi ita u vhuya u swikela zwino, nahone zwenezwo ndi zwe ra ḓiimisela u zwi ita tshifhingani tshi ḓaho.

[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]

[Tshifanyiso kha siaṱari 20]

François na Anna Szumiga na vhana vhavho, Stéphanie, Stéphane, Mélanie, na Marian hu ṱoḓaho u vha nga 1930. Marian o ima kha tshidulo

[Tshifanyiso kha siaṱari 22]

Nṱha: A tshi khou tshimbidza khandiso dza Bivhili makete ngei Armentières, devhula ha Fura, nga 1950

[Tshifanyiso kha siaṱari 22]

Kha tsha monde: Stefan Behunick e na Marian nga 1950

[Tshifanyiso kha siaṱari 23]

Rosa (a re bvungwi kha tsha monde) e na mushumisani nae wa muvulanḓila ane a pfi Irène (wa vhuṋa u bva kha tsha monde), ri tshi khou kunguwedza guvhangano nga 1951

[Tshifanyiso kha siaṱari 23]

Marian na Rosa nga phanḓa ha ḓuvha ḽa mbingano yashu

[Tshifanyiso kha siaṱari 23]

Tshiendedzi tshe nda vha ndi tshi tshi shumisa nga maanḓa tshifhingani tsha u dalela zwivhidzo ho vha hu baisigira