Ndi Mavhonele a Mufuda-ḓe a u Lindela Ane Na vha Nao?
Ndi Mavhonele a Mufuda-ḓe a u Lindela Ane Na vha Nao?
VHATHU vhanzhi ṋamusi vha a fhela mbilu vhukuma arali vha tshi tea u lindela muṅwe muthu kana tshiṅwe tshithu. Naho zwo ralo, Maṅwalo a ṱuṱuwedza vhathu vha Mudzimu uri vha ṱahulele ‘mavhonele a u lindela.’ U fhambana na vhathu vha misini yawe, muporofita Mixa o ḓivhadza a ri: “Ndi lindela Mudzimu wa u ntshidza.”—Mixa 7:7; Zwililo 3:26.
Naho zwo ralo, zwi amba mini u lindela Yehova? Mukriste u fanela u lindela hani Mudzimu? Naa hu na dziṅwe nḓila dzo teaho na dzi songo teaho dza u ita zwenezwi? Zwe zwa tshenzhelwa nga muporofita Yona wa ḓana ḽa vhu-ṱahe ḽa miṅwaha B.C.E. zwi na iṅwe ngudo malugana na eneo mafhungo.
U Lindela nga Tshiitisi Tsho Khakheaho
Yehova Mudzimu o ruma Yona uri a ye u huwelela kha vhathu vha Ninive, musanda wa Muvhuso wa Vhaasuri. Muḓi wa Ninive wo vha u tshi ḓivhiwa sa “muḓi wa malofha” nga ṅwambo wa vhuvemu na tshiṱuhu zwawo zwe zwa vha zwi tshi tou vha khagala, nahone eneo mafhungo o khwaṱhisedzwa nga vhaḓivhazwakale na vhaḓivhi vha zwo fukulwaho mavuni. (Nahumi 3:1) Yona o thoma nga u lingedza u iledza wonoyo mushumo, fhedzi Yehova a ita vhungoho ha uri onoyo muporofita a fhedzisele o ya Ninive.—Yona 1:3–3:2.
“Yona a mbo u thoma, a tshimbila ḓuvha ḽithihi a tshi huwelela a ri: ‘Hu tshee hó sala maḓuvha a ná mahumi maṋa, ndi hone Ninive u tshi ḓo thuthwa.’ ” (Yona 3:4) Vhuḓidini ha Yona ho ita uri vhathu vha aravhe nga nḓila i swaeyaho: “Vhathu vha Ninive vha mbo tenda Mudzimu; vha huwelela vha ri hu ḓidzimwe, hu ambarwe madzanganda, vhahulwane na vhaṱuku.” (Yona 3:5) Nga zwenezwo, Yehova, Mudzimu ane ‘a sa fune vhaṅwe vha tshi xela, ane a funa vhoṱhe vha tshi ḓa vha rembuluwa,’ a si fhelise wonoyo muḓi.—2 Petro 3:9.
Yona o aravha hani? Eneo mafhungo a ri: “Yona ene zwo tou mu vhifhela zwihulu-hulu, zwa mu sinyusa.” (Yona 4:1) Ndi ngani? Yona a nga vha o humbula uri u sa ḓadzea ha u fheliswa he a huwelela malugana naho nga ḓuvha ḽe ḽa vha ḽo ambiwa zwi ḓo mu nyadzisa sa muporofita. Zwi tou pfala uri o mbo ḓi thoma u vhilaela nga ha bvumo ḽawe nṱhani ha tshilidzi na u tshidzwa ha vhaṅwe.
I ngoho, Yona ho ngo litsha mushumo wawe sa muporofita. Naho zwo ralo, o vha o lindela “uri a vhone zwine uyo muḓi wa ḓo itwa.” Vhukuma, o vha na mavhonele e a ita uri a litshe u shuma nahone a lavhelese zwe zwa vha zwi tshi ḓo itea. Musi a tshi ṱhogomela uri zwithu a zwo nga tsha itea nga nḓila ye a vha o humbula ngayo, o mbo ḓi ḓi-fhaṱela thumba a dzula a khuda khayo murunzini u itela u vhona zwe zwa vha Yona 4:5, 9-11.
zwi tshi ḓo itea. Naho zwo ralo, Yehova ho ngo ṱanganedza mavhonele a Yona, o mbo ḓi khakhulula mavhonele o khakheaho a onoyo muporofita.—Zwine zwa Ita uri Yehova a sa Fhele Mbilu
Naho muḓi wa Ninive wo shanduka nahone wa si fheliswe, wo mbo ḓi dovha wa vhuyelela kha vhuvhi hawo. A tshi shumisa muporofita Nahumi na Tsefanya, Yehova o amba nga ha u fheliswa hawo hu tshee nga phanḓa. Musi a tshi amba nga ha “muḓi wa malofha,” Yehova o amba uri u ḓo lozwa muḓi wa Asuri nahone Ninive a u ita shubi. (Nahumi 3:1; Tsefanya 2:13) Nga 632 B.C.E., muḓi wa Ninive wo mbo ḓi lozwiwa, nahone wa si tsha dovha wa vha hone.
Nga nḓila i fanaho, shango ḽa ṋamusi ḽi na mulandu muhulwane vhukuma wa u shululwa ha malofha une wa fhira kule mulandu wa Ninive ḽa kale. Nga ṅwambo wa tshenetshi tshiitisi na zwiṅwe zwinzhi, Yehova o laedza uri u ḓo fhelisa ano maitele mavhi a zwithu ‘maṱunguni mahulu’ a sa athu vhuya a vha hone.—Mateo 24:21, 22.
Hafhu, Yehova o litsha u ḓisa ndozwo u itela uri vhathu vha fulufhedzeaho ṋamusi, u fana na vhe vha shanduka ngei Ninive, vha shanduke nahone vha si fheliswe. Muapostola Petro o ambela kha u sa fhela mbilu ha Mudzimu nga maipfi a tevhelaho: “Mudzimu ha ongolosi u ita tshe a amba, vhunga vhaṅwe vha tshi vhona hu tshi nga u ongolowa; tshawe ndi u sa fhela mbilu nga inwi, ngauri ha funi vhaṅwe vha tshi xela, u funa vhoṱhe vha tshi ḓa vha rembuluwa.”—2 Petro 3:9, 10, 13.
U Lindela nga Nḓila yo Teaho
Petro o bvela phanḓa a ri: “Zwino huufha hezwo zwoṱhe zwi tshi litshana, tshaṋu ndi u vha vhanzani kha matshimbilele makhethwa na kha u ofha Mudzimu? Tshaṋu ndi u dzula nó lindela u ḓa ha ḓuvha ḽa Murena.” (2 Petro 3:11, 12) Ṱhogomelani uri musi ro lindela ḓuvha ḽa Yehova, ri fanela u sumbedza ‘kutshimbilele ku-khethwa na u ofha Mudzimu’—u lindela Mudzimu nga mishumo ndi yone nḓila yo teaho.
Vhukuma, mavhonele o teaho a u lindela a sumbedza uri ri na fulufhelo ḽo khwaṱhaho ḽa uri ḓuvha ḽa Yehova ḽi ḓo ḓa nga tshifhinga tshee Yehova a tshi vhea. Lutendo lwo raloho lu bveledza mishumo mikhethwa na u ofha Mudzimu, hune ha vhonala kha u huwelela havho mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu. Yesu o vhea tsumbo yavhuḓi ya u huwelela, nahone o funza vhatevheli vhawe vho ḓodzwaho a ri: “Dzulani nó ḓi-vhofha khundu, na mbone dzi tshi duga. Ni nge vhathu vho lindelaho muṋe wavho, ané a tshi bva vhuṱamboni a ḓa a omba-omba, vha kona u ṱavhanya u mu vulela. Mashudu, vhaṱhannga vhané muṋe wavho musi a tshi ḓa a vha wana vhó fhaṱuwa.”—Luka 12:35-37.
Phuli dza ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha dzo vha dzi tshi “ḓi-vhofha khundu” nga thambo u itela u leludza mushumo u konḓaho vhukuma. Nga hu fanaho, Mukriste u fanela uri a vhe na mafulufulu, a fhisee kha mishumo mivhuya. U fanela u lwa na nḓowelo naho i ifhio ya “dzithotho” kha mishumo ya muya, khamusi nga u shumisa maanḓa awe nga u ṱoḓa madakalo kana thundu i vhonalaho. Nṱhani Vha-Roma 12:11; 1 Vha-Korinta 15:58.
hazwo, u fanela u ‘simesa u shuma mushumo wa Mudzimu’ musi o lindela ḓuvha ḽihulu na ḽi ofhisaho ḽa Yehova.—U Dzula wo Farakanea Musi wo Lindela
Ṱhanzi dza Yehova vha dzula vho farakanea musi vho lindela ḓuvha ḽa Yehova. Sa tsumbo, nga ṅwaha wa tshumelo wa 2003, vho fhedza mbalotshikati ya awara dzine dza lingana 3383 000 ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe vha tshi khou huwelela nga ha ipfi ḽa Yehova. Edzanu u humbula nga ha mushumo we wa vha u tshi ḓo dzhiela ṱhanzi nthihi miṅwaha ya 386 i tshi khou huwelela i sa imi u itela u swikelela mushumo wo itwaho nga ḓuvha ḽithihi!
Naho zwo ralo, ri fanela u ḓivhudzisa u ri: ‘Ndi mavhonele a mufuda-ḓe a u lindela ane nda vha nao nṋe muṋe?’ Yesu o ṋea tshifanyiso tshine tsha ṱalusa u futelela hune Vhakriste vho ḓodzwaho vha fulufhedzeaho vha lavhelelwa uri vha hu sumbedze. O amba nga ha vhalanda vhararu: “Muṅwe [muṋe] a mu fha maḓana maṱanu, muṅwe mavhili, muṅwe ḽithihi. A vha fha a tshi eḓanya nungo dzavho; a kona u ṱuwa. Uḽa o kumedzwaho maḓana maṱanu, a ya a shuma ngao’, a bindula maṅwe maḓana maṱanu. Na uḽa o fhiwaho maḓana mavhili a ralo, a bindula maṅwe mavhili. Hone, uḽa o fhiwaho ḓana ḽithihi a ya a bwa mulindi, a dzumba mali ya muṋe wawe. Hó no vha kale muṋe wa vhaḽa vhalanda a vhuya, a thoma u vhalelana navho’.”—Mateo 25:15-19.
Vhenevho vhalanda vhararu vho vha vho lindela muṋe a tshi vhuya. Vhavhili vhe vha dzula vho farakanea musi vho lindela muṋe a tshi vhuya vho vhudzwa u ri: “Ahee, mulanda wanga wavhuḓi a fulufhedzeaho.” Naho zwo ralo, we a lindela hu si na zwine a khou ita o vhudzwa zwo fhambanaho na zwenezwo. Muṋe o ri: “Mulanda uyo a sí na thengo mu khurumedzeleni swiswini ḽa nnḓa-nnḓa.”—Mateo 25:20-30.
Naho tshenetshi tshifanyiso tshi tshi ambela kha Vhakriste vho ḓodzwaho, na riṋe ri nga wana ngudo ya ndeme hu sa londwi fulufhelo ḽine ra vha naḽo. Muṋe, Yesu Kristo u lavhelela uri ri shume vhukuma tshumeloni yawe musi ro lindela u ḓa ha ḓuvha ḽihulu ḽa Yehova. U dzhiela nṱha mushumo wa muṅwe na muṅwe washu ‘u ya nga vhukoni hashu’ na zwiimo zwashu. Ḽi ḓo vha dakalo ḽi ngafhani musi ri tshi ḓo pfa maipfi ane a ri, “ahee” a bvaho ha Muṋe musi tshifhinga tsha u lindela tsho no fhela!
U sa Fhela Mbilu ha Mudzimu zwi Amba u Tshidzwa
Hu pfi mini arali vhufhelo ha dzhia tshifhinga tshilapfu u fhirisa tshee ra vha ro tshi lavhelela? Hu ḓo vha hu na tshiitisi tsha uri zwi vhe nga u ralo. Muapostola Petro o ṅwala a ri: “U sa fhela mbilu ha Murena washu ni hu ḓivhe uri ndi tshone tshitshidzi tshaṋu.” (2 Petro 3:15) Nḓivho yo teaho malugana na ndivho ya Mudzimu na u ṱhogomela nga u ḓiṱukufhadza uri a ri vha ndeme u fhirisa ndivho dzawe zwi ḓo ri thusa uri ri sa fhele mbilu samusi na Yehova a sa athu u fhelela ano maitele a zwithu mbilu.
Yakobo muṅwali wa Bivhili o ṋea tshiṅwe tshifanyiso u itela u ṱuṱuwedza Vhakriste uri vha sa fhele mbilu. O ṅwala a ri: “Vhonani mulimi, u lindela mutshelo wo nakesaho wa mavu, ha u fheleli mbilu, wa vhuya wa wana mvula ya tseula na ya mibvumbí. Na inwi ni songo fhela mbilu, khwaṱhisani dzimbilu dzaṋu, ngauri u ḓa ha Murena hu tsini.”—Yakobo 5:7, 8.
Yehova Mudzimu ha funi ri tshi neta kana u nyabwa musi ri tshee ro lindela. O ri ṋea mushumo une ra fanela u u ita nahone u a takala musi a tshi vhona ri tshi shumisa tshenetsho tshifhinga tsha u lindela ri tshi khou ita wonoyo mushumo nga u futelela. U ṱoḓa ri tshi vha vhukati ha vhe muapostola Paulo a vha ṱalusa kha luṅwalo lwawe lwe a lu ṅwalela Vhaheberu: “Tshiné ra lila ndi uri kha inwi noṱhe, kha ufhio na ufhio, hu vhonale u ḓi-funga, uri hu vulee zwe ra fulufhela, hu vhuye hu swike vhufhelo: Uri ni si vhe vhabva, ni vhe vha edzaho vhaḽa vhe vha fulufhedzea, vhe vha konḓelela vha vhuya vha ḽa ifa ḽa dzimbavhalelo dza Mudzimu.”—Vha-Heberu 6:11, 12.
Nga zwenezwo ri songo neta. Nṱhani hazwo, u nga ri vhushaka hashu na Yehova Mudzimu, lutendo lwashu kha tshiṱhavhelo tshi rengululaho tsha Yesu, na fulufhelo ḽi takadzaho kha maitele maswa a zwithu zwi nga vha ṱhuṱhuwedzo ya maanḓa vhutshiloni hashu. U fana na vhalanda ‘vhavhuḓi na vha fulufhedzeaho’ vha re kha tshifanyiso tsha Yesu, u nga ri ri nga sumbedza u vha vho teaho u khoḓiwa na u wana malamba nga u dzula ro farakanea kha u rendisa Mudzimu washu, samusi zwo itwa nga mupsalme we a ri: “Á vha nṋe, ndi dzula ndó lavhelesa nga tshiṱuvho, ndi ḓo ḓi anza thendo dzau.”—Psalme ya 71:14.
[Tshifanyiso kha siaṱari 21]
O nyabwa, Yona o dzula fhasi a lindela u vhona zwe zwa vha zwi tshi ḓo itea kha muḓi wa Ninive
[Zwifanyiso kha siaṱari 22, 23]
Kha ri sumbedze u ofha Mudzimu musi ro lindela ḓuvha ḽa Yehova