“U Pfa Hu Fhira Tshiṱhavhelo”

SAULO ndi ene we a vha e khosi ya u thoma ya Isiraele ḽa kale. Naho o vha o nangiwa nga Mudzimu wa ngoho, Saulo o fheleledza o no vha muthu a sa thetshelesi.

Saulo o khakha nga u ita zwifhio? Naa o vha a tshi nga zwi iledza? Ri nga vhuyelwa hani nga u ṱhogomela tsumbo yawe?

Yehova U Ḓivhadza Khosi Ye A I Nanga

Musi Saulo a sa athu vha khosi, muporofita Samuele o vha a tshi khou shuma sa muimeleli wa Mudzimu ngei Isiraele. Zwino Samuele o vha o no kalaha, nahone vharwa vhawe vha sa fulufhedzei. Nga tshifhinga tshi fanaho, lushaka lwo vha lu tshi khou vutshelwa nga maswina alwo. Musi vhanna vhahulwane vha Isiraele vha tshi humbela kha Samuele uri hu nangiwe khosi ye ya vha i tshi ḓo vha haṱula na u vha ranga phanḓa nndwani, Yehova o livhisa muporofita onoyo uri a ḓodze Saulo sa ene we a vha a tshi ḓo vha murangaphanḓa, nahone o ri: “Ndi ene ane a ḓo lamulela vhathu vhanga zwanḓani zwa Vha-Filisita.”—1 Sam. 8:4-7, 20; 9:16.

Saulo “o vha e muṱhannga wa u naka.” Naho zwo ralo, o vha a songo sokou naka fhedzi, fhedzi o vha e na dziṅwe pfaneleo dzavhuḓi. O vha e muthu ane a ḓiṱukufhadza. Sa tsumbo, Saulo o vhudzisa Samuele a ri: “Huufha nṋe ndi Mu-Benyamini, ndi muthu wa lwone lushaka luṱuku kha tshakha dza Isiraele! Huno lushaka lwa hashu lwo dovha lwa vha lwone luṱuku kha tshakha dza Benyamini! U mbudzela’ni mafhungo mangafha?” Saulo o vha a sa ḓidzhieli nṱha na vha muṱa wa hawe, naho Kisi khotsi awe o vha e “munna wa ndele” kana muthu we a vha o pfuma vhukuma.—1 Sam. 9:1, 2, 21.

Dovhani ni ṱhogomele nḓila ye Saulo a fhindula ngayo musi Samuele a tshi zwi ḓivhadza khagala uri ndi nnyi we Yehova a mu nanga sa khosi ya Isiraele. Samuele o thoma nga u ḓodza Saulo tshiphirini nahone a mu vhudza uri: “Ita zwine tshanḓa tshau tsha ṱangana nazwo’, ngauri Yehova u ḓo vha na iwe.” Nga murahu, muporofita o mbo ḓi kuvhanganya vhathu vhoṱhe u itela u ḓivhadza khagala we Yehova a mu nanga uri a vhe khosi. Naho zwo ralo, musi Saulo a tshi ḓivhadzwa o vha e siho. Saulo o vha o dzumbama nga ṅwambo wa uri o vha e muthu a re na ṱhoni. Yehova o dzumbulula uri o vha o dzumbama ngafhi, nahone Saulo o mbo ḓi ḓivhadzwa sa khosi.—1 Sam. 10:7, 20-24.

Musi Vhe Nndwani

Saulo o ṱavhanya a sumbedza u vha na vhukoni kha vhathu naho vhe vhafhio vhe vha vha vha tshi timatima zwenezwo. Musi Vhaamoni vha  tshi vutshela muḓi wa Isiraele, “muya wa Mudzimu wa ḓa kha [Saulo].” O vhidza mmbi ya lushaka nahone a i dzudzanya u itela uri a i range phanḓa nndwani, nahone ya kunda. Naho zwo ralo, Saulo o hulisa Mudzimu nga ṅwambo wa u kunda hawe ngauri o ri: “Ṋamusi Yehova o lamulela Isiraele.”—1 Sam. 11:1-13.

Saulo o vha e na pfaneleo dzavhuḓi, nahone o vha o fhaṱutshedzwa nga Mudzimu. O vha a tshi dovha a ṱhogomela uri Yehova u na maanḓa. Naho zwo ralo, u bvelela tshifhinga tshoṱhe ha Vhaisiraele na khosi yavho zwo vha zwi tshi ḓitika ngauri vha ite tshithu tshithihi tshe tsha vha tshi tsha ndeme vhukuma. Samuele o vhudza Vhaisiraele a ri: “Tendá na ofha Yehova na mu shumela, na thetshelesa zwine a amba, ni si hanedze mulomo wa Yehova, inwi na khosi ine ya ni vhusa na tevhela Yehova Mudzimu waṋu.” Vhaisiraele vho vha vhe na khwaṱhisedzo ifhio arali vha dzule vha tshi fulufhedzea kha Mudzimu? Samuele o ri: “Yehova ha nga laṱi vhathu vhawe, u itela dzina ḽawe ḽihulu; ngauri tshine a tshi funa ndi u ni ita vhathu vhawe.”—1 Sam. 12:14, 22.

U thetshelesa ndi zwone zwe zwa vha zwi zwa ndeme vhukuma u itela u ṱanganedzwa nga Mudzimu, nahone zwi tshe zwo tou ralo na ṋamusi. Musi vhashumeli vha Yehova vha tshi thetshelesa ndaela dzawe, u a vha fhaṱutshedza. Fhedzi hu itea mini musi vha sa thetshelesi Yehova?

“Wo Ita Zwa Vhutsilu”

Kha tshiitea tshi tevhelaho tsha musi Saulo a tshi lwa na Vhafilisita, vho vha vho sinyuwa vhukuma. Saulo o vutshelwa nga mmbi ye ya vha yo “anda vhunga muṱavha lwanzheni.” Nga zwenezwo, “vhanna vha Isiraele vha tshi vhona zwó vha hulela, vhathu vhó tou hanganea, vha ya vha dzumbama mapakoni, na milondoni, na magovhani, na dzithavhani, na milindini.” (1 Sam. 13:5, 6) Saulo o vha a tshi ḓo ita mini?

Samuele o vha o vhudza Saulo uri a tsele Giligala, he muporofita a vha a tshi ḓo ṋekedza hone zwiṱhavhelo. Saulo o lindela, fhedzi Samuele o lenga u swika, nahone mmbi ya Saulo yo vha i tshi khou phaḓalala. Ngauralo, Saulo o mbo ḓi ita zwiṱhavhelo. Musi a tshi kha ḓi ita zwenezwo, Samuele o mbo ḓi swika. Musi a tshi pfa zwe Saulo a zwi ita, Samuele o mu vhudza a ri: “Wo ita zwa vhutsilu; a wo ngo tevhedza zwe Yehova Mudzimu wau a U laya. Zwino ndi musi Yehova a tshi ḓo khwaṱhisa vhuhosi hau kha Vha-Isiraele, ha vha ha lini na lini. Zwino vhuhosi hau a vhu tsha ḓo khwaṱha. Yehova a ḓi-ṱoḓela munna a pfanaho na mbilu ya Yehova, uri a mu laye a vhe mu-ranga-phanḓa wa vhathu vhawe. Iwe a wo ngo tevhedza zwe Yehova a U laya.”—1 Sam. 10:8; 13:8, 13, 14.

Saulo o sumbedza u sa vha na lutendo musi a tshi vha na vhuhovheleli nahone a sa thetshelese ndaela ya Mudzimu ya u lindela Samuele uri a ḓe a ṋekedze tshiṱhavhelo. Zwe zwa itwa nga Saulo zwo vha zwo fhambana lungafhani na zwe zwa itwa nga Gideoni we a vha e murangaphanḓa wa mmbi ya Isiraele tshifhingani tsho fhiraho! Yehova o ṋea Gideoni ndaela ya uri a fhungudze mmbi yawe u bva kha 32 000 u swika kha 300, nahone Gideoni o thetshelesa. Ndi ngani? Ndi nga ṅwambo wa uri o vha e na lutendo kha Yehova. Yehova o mu thusa uri a kone u fheleledza o vhulaha vhathu vha 135 000. (Vhahaṱ. 7:1-7, 17-22; 8:10) Yehova o vha a tshi ḓo vha o thusa na Saulo. Fhedzi nga ṅwambo wa uri ho ngo thetshelesa, Vhaisiraele vho kundwa nga Vhafilisita.—1 Sam. 13:17, 18.

Musi ro sedzana na vhuleme, ri ita phetho nga ndila-ḓe? Kha vhathu vha si na lutendo, zwi nga kha ḓi vhonala zwi tshi pfala uri vha si tevhedze maitele a Mudzimu. Samusi Samuele o vha e siho, khamusi Saulo o vhona u nga zwe a ita ndi vhuṱali. Fhedzi, vhathu vho ḓiimiselaho u takalelwa nga Mudzimu vha na mavhonele a uri u tevhedza maitele a re Maṅwaloni musi vha tshi fanela u ita phetho ndi yone nḓila i yoṱhe ine vha fanela u fara yone.

Yehova U Laṱa Saulo

Musi vhe kha fulo ḽa u lwa na Vhaamaleke, Saulo o vha o dovha a ita tshiṅwe tshivhi tshihulwane. Mudzimu o vha o sasaladza Vhaamaleke nga ṅwambo wa uri vho vutshela Vhaisiraele musi vhe kha Mupfuluwo wa u bva ngei Egipita.  (Ek. 17:8; Doit. 25:17, 18) Zwiṅwe hafhu, Vhaamaleke vho dovha vha ṱanganela na vhaṅwe vhe vha vutshela vhathu vho nangwaho nga Mudzimu zwifhingani zwa Vhahaṱuli. (Vhahaṱ. 3:12, 13; 6:1-3, 33) Nga zwenezwo, Yehova o lifhedza zwe zwa itwa nga Vhaamaleke, nahone a laedza Saulo uri a vha vhulahe.—1 Sam. 15:1-3.

Nṱhani ha u thetshelesa ndaela ya Yehova ya u fhelisa vhenevho Vhaamaleke vha re na tshiṱuhu, na u fhelisa thundu yavho yoṱhe, Saulo o thuba khosi yavho nahone a dzhia zwifuwo zwavho zwavhuḓi. Ho bvelela mini musi Samuele a tshi amba na Saulo nga ha enea mafhungo? Saulo o lingedza u vhona vhaṅwe mulandu nga u amba uri: “Ndi zwe vhathu vhanga vha zwi tonda, dzinngu na kholomo dzavhuḓi uri vha dzi ṱhavhele Yehova Mudzimu wau.” Saulo ho ngo thetshelesa, hu sa londwi uri o vha o ḓiimisela u ita zwiṱhavhelo nga zwifuwo zwenezwo kana o vha a songo ḓiimisela u ita nga u ralo. Saulo o vha a si tsha “ḓi-ita muṱuku.” Nga zwenezwo, muporofita wa Mudzimu o mbo ḓi zwi bvisela khagala uri Saulo ho ngo thetshelesa Mudzimu. Samuele o mbo ḓi ri: “Naa U ri Yehova a nga takalela zwidzimu na zwiṱhavhelo u fhirisa zwiḽa muthu a tshi pfa zwine Yehova a amba? Ngangoho, u pfa hu fhira tshiṱhavhelo . . . Iwe wo laṱa fhungo ḽa Yehova. Zwino na Ene o U laṱa. A u tsha ḓo vha khosi.”—1 Sam. 15:15, 17, 22, 23.

Samusi muya mukhethwa wa Yehova wo ṱuwa kha Saulo, Yehova ho ngo tsha mu fhaṱutshedza, nahone khosi ya u thoma ya Isiraele yo mbo ḓi thoma u langiwa nga “muya muvhi.” Saulo o mbo ḓi thoma u vha na vivho kha Davida—munna we Yehova a vha a tshi ḓo mu vhea sa khosi nga murahu. Saulo o lingedza u vhulaha Davida lunzhi-lunzhi. A tshi vhona uri “Yehova u ima na Davida,” Bivhili i amba uri: “Saulo; a vha swina [ḽa Davida] misi yoṱhe.” Saulo o lingedza u mu zwima a ita na u laedza uri hu vhulahwe vhotshifhe vha 85 na vhaṅwe. Ndi ngazwo Yehova o laṱa Saulo!—1 Sam. 16:14; 18:11, 25, 28, 29; 19:10, 11; 20:32, 33; 22:16-19.

Musi Vhafilisita vha tshi vutshela Vhaisiraele, Saulo o ya a ṱoḓa thuso kha mungome nahone a zwo ngo mu vhuyedza. Nga ḓuvha ḽi tevhelaho, o mbo ḓi huvhadzwa vhukuma nndwani nahone a mbo ḓi ḓivhulaha. (1 Sam. 28:4-8; 31:3, 4) Malugana na khosi ya u thoma ya Isiraele ye ya sa thetshelese, Maṅwalo a amba uri: “Saulo o fela zwivhini zwawe nga u’ a shandukela Yehova, ó hana u pfa zwine Yehova a amba, o ṱoḓa musadzi wa malombo a vhudzisa ene. Ha ngo vhudzisa Yehova.”—1 Koron. 10:13, 14.

Tsumbo ya Saulo i si yavhuḓi i sumbedza uri u thetshelesa Yehova zwi fhira u mu ṋekedza tshiṱhavhelo naho tshi tshifhio. Muapostola Yohane o ṅwala uri: “Ngauri u funa Mudzimu ndi u ita zwe a ri laya nahone milayo yawe a i konḓi.” (1 Yoh. 5:3) U nga ri ri nga dzula ri tshi humbula mafhungo-ngoho a ndeme a uri: Arali ri tshi ṱoḓa u vha na vhukonani ha tshoṱhe na Mudzimu, ri fanela u mu thetshelesa.

[Tshifanyiso kha siaṱari 21]

Saulo o thoma e murangaphanḓa ane a ḓiṱukufhadza

[Tshifanyiso kha siaṱari 23]

Ndi ngani Samuele o vhudza Saulo uri “u pfa hu fhira tshiṱhavhelo”?