Miṱa Ya Vhakriste—I Fanela U ‘Dzula Yo Fhaṱuwa’
Miṱa Ya Vhakriste—I Fanela U ‘Dzula Yo Fhaṱuwa’
“Nga ri fhaṱuwe, ri dzule ró dzivhuluwa.”—1 VHA-THES. 5:6.
1, 2. Ndi mini zwine zwa ṱoḓea u itela uri muṱa u dzule wo fhaṱuwa nga lwa muya?
MUSI a tshi ambela kha “ḓuvha ḽihulu ḽi ofhisaho ḽa Yehova,” muapostola Paulo o ṅwalela Vhakriste vha Thesalonika a ri: “Inwi-ha vharathu, a ni swiswini, huné ḓuvha ḽa ni fara vhunga mbava. Ngauri inwi noṱhe ni vharwa vha tshedza, ni vharwa vha masiari; a ri vha vhusiku, a ri vha swiswi.” Paulo o dovha a ri: “Ndi zwone-ha ri songo eḓela sa vhaḽa vhaṅwe, aiwa! nga ri fhaṱuwe, ri dzule ró dzivhuluwa.”—Yoele 2:31; 1 Vha-Thes. 5:4-6.
2 Nyeletshedzo ye Paulo a i ṋea Vhathesalonika yo tea vhukuma kha Vhakriste vhane vha khou tshila ‘tshifhingani tsha vhufhelo.’ (Dan. 12:4) Samusi vhufhelo ha maitele awe mavhi a zwithu vhu tsini, Sathane o ḓiimisela tshoṱhe u xedza vhagwadameli vhanzhi vha ngoho uri vha si tsha shumela Mudzimu. Nga zwenezwo, zwi ḓo vha vhuṱali u thetshelesa nyeletshedzo ya Paulo ya u dzula ro fhaṱuwa nga lwa muya. U itela uri muṱa wa Vhakriste u kone u dzula wo fhaṱuwa, ndi zwa ndeme uri muraḓo muṅwe na muṅwe u hwale vhuḓifhinduleli hawo vhu re Maṅwaloni. Nga zwenezwo, vhanna, vhafumakadzi, na vhaswa vha nga shela hani mulenzhe kha u ita uri miṱa yavho i ‘dzule yo fhaṱuwa’?
Vhanna—Edzisani “Mulisa Wa Ndele”
3. U ya nga 1 Timotheo 5:8, ndi mini zwine zwa katelwa kha vhuḓifhinduleli vhune munna sa ṱhoho ya muṱa a vha naho muṱani?
3 Bivhili i ri: “Ṱhóho ya musadzi ndi munna.” (1 Vha-Kor. 11:3) Samusi e ṱhoho ya muṱa, munna u na vhuḓifhinduleli vhufhio? Musi Maṅwalo a tshi amba nga ha ḽiṅwe sia ḽine ḽa katelwa kha vhuṱoho a ri: “Huno muthu, arali a tshi ri vhahawe, zwihulu-hulu vha nnḓu yawe a si vhá vhavhalele, o landula u tenda, vhuvhi u fhira a sá tendiho.” (1 Tim. 5:8) Vhukuma, munna u fanela u ṱhogomela muṱa wawe siani ḽa zwithu zwi vhonalaho. Naho zwo ralo, arali a tshi ṱoḓa u thusa muṱa wawe uri u dzule wo fhaṱuwa nga lwa muya, u fanela u ita zwi fhiraho u vha ṱhogomela nga lwa ṋama. U fanela u fhaṱa muṱa wawe nga lwa muya na u thusa muraḓo muṅwe na muṅwe wa muṱa wawe uri u vhe na vhushaka ho khwaṱhaho na Mudzimu. (Mir. 24:3, 4) A nga zwi itisa hani zwenezwo?
4. Ndi mini zwine zwa nga thusa munna uri a bvelele musi a tshi fhaṱa muṱa wawe nga lwa muya?
4 Samusi ‘munna e ṱhóho ya musadzi, vhunga na Kristo e ṱhóho ya tshivhidzo,’ munna o vhingaho u fanela u ṱolisisa na u edzisa vhuṱoho ha Yesu a re ṱhoho ya tshivhidzo. (Vha-Ef. 5:23) Ṱhogomelani nḓila ye Yesu a ṱalusa ngayo vhushaka hawe na vhatevheli vhawe. (Vhalani Yohane 10:14, 15.) Ndi mini zwine zwa nga thusa munna ane a ṱoḓa u fhaṱa muṱa wawe uri u bvelele nga lwa muya? Ndi hezwi: Ndi u guda zwe Yesu, “mulisa wa ndele” a zwi amba na u zwi ita khathihi na u “tevhela ṋayo dzawe.”—1 Pet. 2:21.
5. Mulisa wa Ndele u ḓivha tshivhidzo nga nḓila-ḓe?
5 Kha ri ṱolisise zwine ṱhoho ya muṱa ya nga zwi guda kha tsumbo ya Yesu. Nga lwa pfanyisedzo, vhushaka vhu re hone vhukati ha mulisa na nngu ho thewa kha u ḓivhana na u fulufhelana. Mulisa u ḓivha zwoṱhe nga ha nngu dzawe, nahone nngu dzawe dzi a mu ḓivha na u mu fulufhela. Dzi a kona u pfa na u thetshelesa ipfi ḽawe. Yesu o ri: ‘Nngu dzanga ndi a dzi ḓivha; dzanga na dzone dzi a nnḓivha.’ Yesu u ḓivha tshivhidzo zwavhuḓi. Ipfi ḽa Lugerika ḽo ṱalutshedzelwaho uri “ḓivha” ḽi ambela kha u vha na “vhushaka ha tsini-tsini.” I ngoho, Mulisa wa Ndele u ḓivha nngu yawe iṅwe na iṅwe. U ḓivha ṱhoḓea dzayo, vhushayanungo hayo, na vhukoni hayo. Tsumbo yashu Yesu i ḓivha tshiṅwe na tshiṅwe nga ha nngu dzayo. Nngu na dzone dzi ḓivha mulisa wadzo zwavhuḓi nahone dzi fulufhela vhurangaphanḓa hawe.
6. Vhanna vha nga edzisa hani Mulisa wa Ndele?
6 U itela uri a kone u edzisa Kristo a re ṱhoho yawe, munna u fanela u guda u ḓidzhia sa mulisa na u dzhia vhane a fanela u vha ṱhogomela sa nngu. U fanela u ita vhuḓidini ha uri a ḓivhe muṱa wawe zwavhuḓi vhukuma. Naa zwi nga konadzea uri munna a ḓivhe muṱa wawe zwavhuḓi? Ee, zwi nga konadzea arali a tshi vhea tsumbo yavhuḓi nga u davhidzana na miraḓo yoṱhe ya muṱa wawe, a tshi thetshelesa mbilaelo dzavho, a tshi ranga phanḓa muṱa wawe kha miṅwe mishumo, nahone a tshi ṱhogomela uri a ite phetho dzavhuḓi malugana na mafhungo a ngaho sa a vhurabeli ha muṱa, u vha hone miṱanganoni, tshumelo ya tsimu, u ḓitakadza na u ḓimvumvusa. Musi munna wa Mukriste a tshi ṱolisisa nga vhuronwane zwine zwa ambiwa Ipfini ḽa Mudzimu nahone a ṱoḓa u ḓivha zwavhuḓi miraḓo ya muṱa wawe u itela u vha tsumbo yavhuḓi na u ita phetho dza vhuṱali, muṱa wawe u ḓo mu fulufhela sa ṱhoho yavho nahone u ḓo fushea musi a tshi vhona muṱa wawe u tshi dzula u na vhuthihi vhurabelini ha ngoho.
7, 8. Munna a nga edzisa hani Mulisa wa Ndele nga u funa muṱa wawe?
7 Mulisa wavhuḓi u dovha a funa nngu dzawe. Musi ri tshi guda mafhungo a vhutshilo ha Yesu na vhuḓinḓa hawe kha Dzievangeli, ri takadzwa vhukuma nga u pfa nga ha nḓila ye Yesu a vha a tshi funa ngayo vhafunziwa vhawe. O ita na u ‘fa a tshi itela nngu dzawe.’ Vhanna vha fanela u edzisa Yesu nga u funa vhukuma miṱa yavho. Nṱhani ha u ṱoḓa u langa mufumakadzi wawe nga nḓila i si yavhuḓi, munna ane a ṱoḓa u takalelwa nga Mudzimu u bvela phanḓa a tshi funa mufumakadzi wawe “vhunga na Kristo ó funa tshivhidzo.” (Vha-Ef. 5:25) U fanela u amba na mufumakadzi wawe nga vhulenda na u humbulela, nga ṅwambo wa uri o tewa nga khuliso.—1 Pet. 3:7.
8 Musi munna a re ṱhoho ya muṱa a tshi gudisa vhana, u fanela u nambatela nga ho khwaṱhaho kha maitele a re Ipfini ḽa Mudzimu. Naho zwo ralo, u fanela u funa vhana vhawe. Musi hu na ṱhoḓea ya uri a vha ṋee ndayo, u fanela u zwi ita nga lufuno. Vhaṅwe vhana vha nga kha ḓi lenga u pfesesa zwine zwa lavhelelwa khavho. Arali e na ṅwana o raloho, khotsi u fanela u sa mu fhelela mbilu. Musi vhokhotsi vha tshi edzisa tsumbo ya Yesu tshifhinga tshoṱhe, vha ita uri hayani hu vhe fhethu ho tsireledzeaho na hu takadzaho. Miṱa yavho i ḓo ḓiphina nga tsireledzo ya lwa muya ye mupsalme a imba nga hayo.—Vhalani Psalme ya 23:1-6.
9. U fana na musimulalushaka Noaxe, vhanna vha Vhakriste vha na vhuḓifhinduleli vhufhio, nahone ndi mini zwine zwa ḓo vha thusa uri vha kone u vhu hwala?
9 Noaxe ndi muṅwe muthu a re tsumbo yavhuḓi kha vhanna vha Vhakriste. Musimulalushaka Noaxe o tshila tshifhingani tsha vhufhelo tsha misini yawe. Fhedzi Yehova ‘o vhulunga vhaṱanu-na-vhararu fhedzi, musi shango ḽa vhatshinyi ḽi tshi ḓiselwa maḓi mahulu.’ (2 Pet. 2:5) Noaxe o vha e na vhuḓifhinduleli ha u thusa muṱa wawe uri u sa fheliswe nga Maḓi Mahulu. Vhane vha vha ṱhoho dza miṱa dza Vhakriste vha vhuimoni vhu fanaho na honoho kha ano maḓuvha a vhufhelo. (Mat. 24:37) Ndi zwa ndeme lungafhani uri vha gude kha tsumbo ya “mulisa wa ndele” na uri vha lwele u mu edzisa!
Vhafumakadzi—‘Ḓifhaṱeleni Miṱa Ya Vhoiwe’
10. U ḓiṱukufhadza kha munna zwi amba uri mufumakadzi u fanela u ita mini?
10 Muapostola Paulo o ṅwala uri: “Vhasadzi nga vha pfe vhanna vhavho, vhunga vha tshi pfa Murena.” (Vha-Ef. 5:22) Maipfi enea ha ambi uri vhasadzi vha fanela u dzhielwa fhasi kana u sa ṱhonifhiwa. Musi a sa athu sika Eva musadzi wa u thoma, Mudzimu wa ngoho o ri: “A si zwavhuḓi muthu a tshi dzula e eṱhe; ndi ḓo mu itela mufarisi o mu fanelaho.” (Gen. 2:18) Mushumo wa “mufarisi” ndi u tikedza munna musi a tshi ṱhogomela vhuḓifhinduleli hawe ha muṱa, nahone u vha mufarisi ndi u vha vhuimoni vhu ṱhonifheaho vhukuma.
11. Mufumakadzi a re tsumbo yavhuḓi u ‘fhaṱa hani muṱa wawe’?
11 Mufumakadzi a re tsumbo yavhuḓi u ita zwithu zwavhuḓi a tshi itela muṱa wawe. (Vhalani Mirero 14:1.) Mufumakadzi wa vhuṱali u ṱhonifha nga ho dzikaho ndugiselelo ya vhuṱoho, nahone o fhambana vhukuma na mufumakadzi wa tsilu, a sa ṱhonifhi ndugiselelo yeneyo. Nṱhani ha u sumbedza mavhonele a shango a u sa thetshelesa munna na a u ṱoḓa u ḓilanga, mufumakadzi wa vhuṱali u a ḓiṱukufhadza kha mufarisi wawe. (Vha-Ef. 2:2) Mufumakadzi wa tsilu ha teledzi u sasaladza munna wawe, ngeno mufumakadzi wa vhuṱali a tshi lingedza u ita uri vhana na vhaṅwe vhathu vha ṱhonifhe munna wawe. Mufumakadzi wa vhuṱali ha nyadzi vhuṱoho ha munna wawe nga u ṱolou mu gungulela na u ṱaṱisana nae. Hu dovha ha vha na mafhungo a u shumisa tshelede zwavhuḓi. Mufumakadzi wa tsilu u anzela u tambisa tshelede ya muṱa. Fhedzi mufumakadzi wa vhuṱali a nga si vhuye a ita nga u ralo. U shumisana na munna wawe kha nḓila ine tshelede ya fanela u shumiswa ngayo. U ita zwithu nga nḓila ya vhuṱali nahone u a sengedza. Ha tsikeledzi munna wawe uri a shume awara dzo engedzeaho.
12. Mufumakadzi a nga ita mini u itela uri muṱa wawe u ‘dzule wo fhaṱuwa’?
12 Mufumakadzi a re tsumbo u thusa muṱa uri u ‘dzule wo fhaṱuwa’ nga u thusana na munna wawe kha u gudisa vhana nga ha Yehova. (Mir. 1:8) U tikedza mbekanyo ya Vhurabeli ha Muṱa nga mafulufulu. Zwiṅwe hafhu, u tikedza munna wawe musi a tshi eletshedza na u laya vhana vhavho. Zwenezwi zwo fhambana vhukuma na zwine zwa itwa nga mufumakadzi wa tsilu, nahone zwiito zwawe zwi kwama luvhi vhana vhawe nga lwa ṋama na nga lwa muya!
13. Ndi ngani zwi zwa ndeme uri mufumakadzi a tikedze munna wawe o farekaneaho nga mishumo ya lwa ṱaḓulu?
13 Mufumakadzi ane a tikedza munna wawe u ḓipfa hani musi munna wawe a tshi ita miṅwe mishumo tshivhidzoni tsha Vhukriste? U a takala vhukuma. Hu sa londwi uri munna wawe ndi mushumeli, muhulwane, kana khamusi ndi muraḓo wa Komiti ya Vhulamukanyi na Vhuongelo kana Komiti ya Dzingu ya U Fhaṱa, u takalela uri munna wawe u na dzenedzo ndugelo. A zwi timatimisi uri u tikedza munna wawe nga zwine a zwi amba na zwine a zwi ita, zwi katela uri na ene a ḓidzime zwiṅwe zwithu. Fhedzi u a zwi ḓivha uri samusi munna wawe o farakanea nga mishumo ya lwa ṱaḓulu, zwenezwo zwi ḓo thusa muṱa woṱhe uri u dzule wo fhaṱuwa nga lwa muya.
14. (a) Ndi mini zwine mufumakadzi a nga wana zwi khaedu musi a tshi khou tikedza munna wawe, nahone a nga kunda hani khaedu yeneyo? (b) Mufumakadzi a nga shela hani mulenzhe kha u ita uri hayani hawe hu vhe fhethu hu takadzaho?
14 Samusi a tshi khou tikedza munna wawe, mufumakadzi a nga wana zwi khaedu u vha tsumbo arali munna wawe a ita phetho ine a sa tendelane nayo. Na musi zwo ralo, u fanela u sumbedza u vha na “vhulenda na u vuḓa ha muya,” nahone a shumisane na munna wawe u itela uri phetho yawe i bvelele. (1 Pet. 3:4) Mufumakadzi wavhuḓi u lingedza u tevhela tsumbo dzavhuḓi dza vhasadzi vha ofhaho Mudzimu vha zwifhingani zwa kale vha ngaho sa Sara, Ruthe, Abigaili na Maria mme a Yesu. (1 Pet. 3:5, 6) U dovha a edzisa vhafumakadzi vhahulwane vha musalauno vhane vha ‘tshila lwo fanelaho vhakhethwa.’ (Tito 2:3, 4) Nga u sumbedza u funa na u ṱhonifha munna wawe, mufumakadzi a re tsumbo u ita uri mbingano yavho i bvelele na u ita uri muṱa woṱhe u takale. Hayani hawe ndi fhethu hu takadzaho na ho tsireledzeaho. Mufumakadzi o raloho ndi wa ndeme vhukuma kha munna ane a funa na u shuma nga maanḓa a tshi itela Yehova!—Mir. 18:22.
Vhaswa—Livhisani Ṱhogomelo Kha ‘Zwithu Zwi Sa Vhonwiho’
15. Vhaswa vha nga shumisana hani na vhabebi vhavho u itela uri muṱa u ‘dzule wo fhaṱuwa’?
15 Vhaswa, ni nga shumisana hani na vhabebi vha vhoiwe u itela uri muṱa u ‘dzule wo fhaṱuwa’ nga lwa muya? Ṱhogomelani dzanga ḽine Yehova a ḓo ni fha ḽone. Khamusi u bva vhuṱukuni, vhabebi vhaṋu vho ni sumbedza zwifanyiso zwa Paradiso. Musi ni tshi kho ḓi aluwa, vha nga vha vho shumisa Bivhili na khandiso dza Vhukriste u itela u ni thusa u vhona nga iṱo ḽa muhumbulo nḓila ine vhutshilo vhu sa fheli ha ḓo vha ngayo shangoni ḽiswa. U dzula no livhisa ṱhogomelo tshumeloni ya Yehova na u dzudzanya vhutshilo haṋu nga nḓila yo teaho zwi ḓo ni thusa uri ni ‘dzule no fhaṱuwa.’
16, 17. Vhaswa vha nga ita mini u itela uri vha kone u bvelela samusi vha tshi khou gidima mbambe ya vhutshilo?
16 Humbulani nga ho dzikaho maipfi a muapostola Paulo a re kha 1 Vha-Korinta 9:24. (Vhalani.) Muapostola Paulo o vhambedza tshumelo ine ra i itela Yehova na mbambe, vhutshilo vhu sa fheli a vhu vhambedza na dzanga. Gidimani mbambe ya vhutshilo no ḓiimisela u kunda. Tevhelani buḓo ḽa vhutshilo ḽine ḽa ḓo ita uri ni wane dzanga ḽa vhutshilo vhu sa fheli. Vhathu vhanzhi vho tendela u tovhola zwithu zwi vhonalaho zwi tshi vha thithisa uri vha si kone u dzula vho livhisa ṱhogomelo kha dzanga. U ita zwenezwo ndi vhutsilu vhuhulwane vhukuma! U tshilela u ṱoḓa lupfumo a zwi ḓiseli muthu dakalo ḽa vhukuma. Zwithu zwine ra kona u zwi renga nga tshelede ndi zwa tshifhinganyana. Vhoiwe vhaswa, ni fanela u dzula no livhisa ṱhogomelo kha zwithu “zwi sá vhonwiho.” Ndi ngani? Ngauri zwithu “zwi sa vhonwiho ndi zwa lini na lini.”—2 Vha-Kor. 4:18.
17 Zwithu “zwi sá vhonwiho” zwi katela phaṱhutshedzo dza Muvhuso. Tshilani nga nḓila ine ya ḓo ita uri ni wane phaṱhutshedzo dzenedzo. Dakalo ḽa vhukuma ḽi wanala nga u shumisa vhutshilo haṋu tshumeloni ya Yehova. U shumela Mudzimu wa ngoho zwi ri ṋea zwibuli zwa u ḓivhetshela zwipikwa zwa tshifhinganyana u katela na zwa tshifhinga tshilapfu. * U ḓivhetshela zwipikwa zwi pfalaho zwa muya zwi nga ni thusa uri ni dzule no livhisa ṱhogomelo kha u shumela Mudzimu no sedza phanḓa kha u wana dzanga ḽa vhutshilo vhu sa fheli.—1 Yoh. 2:17.
18, 19. Muswa a nga ḓivha hani uri o no ita uri ngoho i vhe yawe?
18 Vhaswa, vhukando ha u thoma vhune ha ḓo ni livhisa nḓilani ya vhutshilo ndi u vha na vhushaka ha tsini na Yehova. Naa no no dzhia vhukando honovho? Ḓivhudziseni uri: ‘Naa ndi muthu wa muya, kana ndi ṱanganela kha mishumo ya lwa muya nga ṅwambo wa vhabebi vhanga? Naa ndi a ṱahulela pfaneleo dzine dza ḓo ita uri ndi takalelwe nga Mudzimu? Naa tshifhinga tshoṱhe ndi ita vhuḓidini ha u ṱanganela kha u ita mishumo i tshimbidzanaho na vhurabeli ha ngoho, i ngaho u rabela tshifhinga tshoṱhe, u guda, u vha hone miṱanganoni, na u ya tshumeloni ya tsimu? Naa ndi khou sendela tsini na Mudzimu nga u ṱahulela vhushaka ha muthu nga eṱhe nae?’—Yak. 4:8.
19 Elekanyani nga ha tsumbo ya Mushe. Hu sa londwi uri o aluswa nga vhathu vhasili, o khetha u ḓivhiwa sa mugwadameli wa Yehova nṱhani ha u ḓivhiwa sa murwa wa ṅwananyana wa Farao. (Vhalani Vha-Heberu 11:24-27.) Vhaswa vha Vhakriste, na vhoinwi ni fanela u ḓiimisela u shumela Yehova nga u fulufhedzea. Arali na ita nga u ralo, ni ḓo wana dakalo ḽa vhukuma, vhutshilo ha khwine-khwine zwino, na fulufhelo ḽa u wana “vhutshilo vhu re vhutshilo nangoho.”—1 Tim. 6:19.
20. Kha mbambe ya vhutshilo, ndi vhafhio vhane vha ḓo wana dzanga?
20 Kha mitambo ya tshifhingani tsha kale, mbambe yo vha i tshi kundwa nga muthu muthihi fhedzi. A zwo ngo tou ralo kha mbambe ya vhutshilo. Mudzimu u “funa vhathu vhoṱhe vha tshi tshidzwa vha swika kha u ṱalukanya mafhungo-ngoho.” (1 Tim. 2:3, 4) Hu na vhathu vhanzhi vho no gidimaho nga hu bvelelaho inwi ni sa athu thoma, nahone hu na vhanzhi vhane vha khou gidima na inwi. (Vha-Heb. 12:1, 2) Dzanga ḽi ḓo waniwa nga vhoṱhe vhane vha si litshe u gidima. Nga zwenezwo, ḓiimiseleni u kunda!
21. Ndi mini zwine zwa ḓo haseledzwa theroni i tevhelaho?
21 Ri nga si kone u iledza uri “ḓuvha ḽihulu ḽi ofhisaho ḽa Yehova” ḽi swike. (Mal. 3:23) Ḓuvha ḽeneḽo a ḽo ngo fanela u swika miṱa ya Vhakriste i songo zwi lavhelela. Ndi zwa ndeme uri vhoṱhe muṱani vha hwale vhuḓifhinduleli havho ho ṱalutshedzwaho Maṅwaloni. Ndi mini zwiṅwe zwine na nga zwi ita u itela u dzula no fhaṱuwa nga lwa muya na u khwaṱhisa vhushaka haṋu na Mudzimu? Thero i tevhelaho i ḓo haseledza mbuno tharu dzine dza nga kwama vhumuya ha muṱa woṱhe.
[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]
^ phar. 17 Sedzani Tshiingamo tsha ḽa 15 November, 2010, masiaṱari 12-16; tsha ḽa 15 July , 2004, masiaṱari 21-23.
No Guda Mini?
• Ndi ngani zwi zwa ndeme uri miṱa ya Vhakriste i ‘dzule yo fhaṱuwa’?
• Munna a nga edzisa hani Mulisa wa Ndele?
• Mufumakadzi a re tsumbo yavhuḓi u tikedza hani munna wawe?
• Vhaswa vha nga thusa hani kha u ita uri miṱa ya havho i dzule yo fhaṱuwa nga lwa muya?
[Mbudziso dza Pfunzo]
[Tshifanyiso kha siaṱari 9]
Mufumakadzi ane a tikedza munna wawe ndi wa ndeme vhukuma kha munna ane a funa na u shuma nga maanḓa a tshi itela Yehova