‘Itani Uri Nḓila Dzaṋu Dzi Vulee’ Nga Nḓila-ḓe?

“U BVELELA”—ndi ipfi ḽine ḽa funeswa! Vhaṅwe vho swikelela mishumo ya vhuimo ha nṱha nahone vha bvelela vhukuma kha u kona u ḓiitela tshelede na bvumo. Vhaṅwe vha tou tama u bvelela fhedzi vho kundwa tshoṱhe u zwi swikelela.

Zwi re zwone ndi uri u bvelela zwi ḓitika zwihuluhulu nga zwine muthu a livhisa ṱhogomelo khazwo vhutshiloni hawe. Zwiṅwe zwithu zwivhili zwa ndeme vhukuma kha u bvelela ndi nḓila ine muthu a shumisa ngayo tshifhinga tshawe na maanḓa, na nḓila ine a ita ngayo vhuḓidini.

Vhakriste vhanzhi vho wana uri u ṱanganela nga vhuḓalo vhuḓinḓani zwi ita uri vha fushee nga nḓila khulwane. U dzhia tshumelo ya tshifhinga tsho ḓalaho sa mushumo une vha ḓo tovhola wone vhutshiloni, zwo thusa vhaswa na vhaaluwa uri vha bvelele. Naho zwo ralo, vhaṅwe vha nga kha ḓi vhona u nga vhuḓinḓa vhu a bora nahone nṱhani ha u vhu dzhenela, vha thoma u tovhola zwiṅwe zwipikwa vhutshiloni. Ndi ngani zwenezwi zwi tshi nga itea? Ni nga ita mini u itela u dzula ni na mavhonele o teaho nga zwi re zwa ndeme vhukuma? Nahone ni nga ita hani uri ‘nḓila dzaṋu dzi vulee’?—Yosh. 1:8.

Mishumo Ine Ya Itwa Musi Tshikolo Tsho No Bva Na Ya U Ḓidzingadza

Vhaswa vha Vhakriste vha fanela u vha na mavhonele o teaho nga ha u shumela Mudzimu wa ngoho na u ṱanganela kha miṅwe mishumo ine ya itwa musi tshikolo tsho no bva. Vha re na mavhonele o teaho vha ḓo bvelela nahone vha tewa nga khuliso.

Naho zwo ralo, vhaṅwe vhaswa vha Vhakriste vha dzhena tshoṱhe kha u ita mishumo ine ya itwa musi tshikolo tsho no bva na ya u ḓidzingadza. Mishumo yeneyo i nga vha i songo khakhea. Naho zwo ralo, vhaswa vha Vhakriste vha fanela u ḓivhudzisa uri: ‘U ita mishumo yeneyo zwi nga ḽa tshifhinga tshanga tshingafhani? Hu pfi mini nga vhane nda ḓo vhumba vhukonani navho? Ndi ita mishumo yeneyo na vhathu vha re na mavhonele afhio? Ndi zwifhio zwine nda ḓo livhisa ṱhogomelo khazwo vhutshiloni hanga?’ Khamusi no no ḓi zwi ṱhogomela uri muthu a nga ḓiwana o dzhena tshoṱhe kha u ita mishumo yeneyo lune a ḓo sala a si na tshifhinga na maanḓa a u ṱahulela vhushaka hawe na Mudzimu. Nga zwenezwo, ni a zwi vhona uri ndi ngani zwi zwa ndeme u ḓivha uri ndi zwifhio zwine zwa ḓa u thoma vhutshiloni haṋu.—Vha-Ef. 5:15-17.

Ṱhogomelani tsumbo ya Wiktor. * O ri: “Musi ndi na miṅwaha ya 12, ndo thoma u tambela kilabu ya volleyball. Musi tshifhinga tshi tshi khou ḓi ya, ndo wina pfufho nnzhi. Ndo vha ndi na tshibuli tsha u vha makone na u vha na bvumo vhukuma.” Nga u ya ha tshifhinga, Wiktor ho ngo takadzwa nga mafhungo a uri u tovhola mutambo wonoyu zwo vha zwi tshi khou khakhisa vhushaka hawe na Yehova. Nga ḽiṅwe ḓuvha o mbo ḓi farwa nga khofhe musi a tshi khou lingedza u vhala Bivhili. Zwiṅwe hafhu, o ṱhogomela uri o vha a sa takaleli vhuḓinḓa ha tsimu na luthihi. O ri: “Mutambo wonoyu wo vha u tshi ita uri ndi dzule ndo neta, nahone ndo mbo ḓi ṱavhanya nda zwi ṱhogomela uri wo vha u tshi khou ita uri ndi songo fhisea nga lwa muya. Ndo vha ndi tshi zwi ḓivha uri ndo vha ndi sa khou ita zwoṱhe zwine nda nga kona vhuḓinḓani.”

Pfunzo Ya Nṱha

Mukriste u na vhuḓifhinduleli ha Maṅwalo ha u ṱhogomela muṱa wawe, nahone zwenezwo zwi katela na uri a ṱhogomele ṱhoḓea dzavho dza lwa ṋama. (1 Tim. 5:8) Naho zwo ralo, naa zwenezwi zwi amba uri u fanela u vha na digirii ya yunivesithi?

Zwi ḓo vha zwavhuḓi u ṱhogomela uri u tovhola pfunzo ya nṱha zwi nga kwama hani vhushaka ha muthu na Yehova. Kha ri haseledze nga ha enea mafhungo nga u ṱhogomela tsumbo i re Maṅwaloni.

Baruki o vha e muṅwaleli wa muporofita Yeremia. Nga tshiṅwe tshifhinga, nṱhani ha u livhisa ṱhogomelo kha ndugelo yawe ya u shumela Yehova, Baruki o vha na vhuhovheleli. Yehova o zwi vhona nahone a shumisa muporofita Yeremia u itela u mu  kaidza a ri: “Zwino iwe u itela’ni U tshi ḓiṱoḓela zwihulwane? U songo zwi ṱoḓa.”—Yer. 45:5.

Ndi zwifhio zwithu “zwihulwane” zwe Baruki a vha a tshi khou ḓiṱoḓela zwone? Khamusi o vha a tshi khou lingea uri a ḓiitele bvumo kha maitele a zwithu a Tshiyuda. Kana khamusi zwithu zwenezwo zwihulwane zwo vha zwi u ṱoḓa u pfuma. Hu sa londwi uri zwi re zwone ndi zwifhio, o vha a si tsha vha na mavhonele o teaho nga ha zwithu zwa ndeme, zwine zwa ḓo mu vhuyedza nga lwa muya. (Vha-Fil. 1:10) Naho zwo ralo, zwi tou vha khagala uri Baruki o thetshelesa tsevho ya Yehova ye a i vhudzwa nga Yeremia nahone zwenezwo zwo ita uri a si lozwiwe.—Yer. 43:6.

Ri guda mini kha mafhungo enea? Nyeletshedzo ye Baruki a ṋewa yone yo vha i tshi sumbedza uri hu na zwe zwa vha zwo khakhea. O vha a tshi khou ḓiṱoḓela zwithu zwihulwane. Arali ni na mushumo une wa ita uri ni kone u ḓiṱhogomela, naa zwi a ṱoḓea uri ni fhedze tshifhinga, tshelede, na vhuḓidini ni tshi khou tovhola pfunzo ya nṱha ni tshi itela u pfa u nga hu na zwe na zwi swikelela, u itela u takadza vhabebi vhaṋu kana maṅwe mashaka?

Ṱhogomelani tsumbo ya Grzegorz, muḓivhi wa zwa dzikhomphyutha. Nge a ṱuṱuwedzwa nga vhane a shuma navho, o thoma u ita iṅwe khoso i konḓaho vhukuma na ye ya vha i tshi ṱoḓa tshifhinga tshawe tshinzhi. Hu sa athu fhela tshifhinga tshilapfu, o vha a si tshe na tshifhinga tsha u tovhola zwithu zwa muya. O ri: “Ndo vha ndi tshi dzula ndi tshi ḓipfa ndi songo dzika. Luvalo lwanga lwo vha lu tshi nthwa ngauri ndo vha ndi sa koni u swikelela zwipikwa zwa lwa muya zwe nda ḓivhetshela zwone.”

U Fhisetshela Mushumo Wa U Ḓitshidza

Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ṱuṱuwedza Vhakriste vha ngoho uri vha vhe vhashumi vha biko na uri vha fulufhedzee kha vhatholi vhavho. Muapostola Paulo o ṅwala uri: “Námusi tshi tshi’ni, tshiné na ita, ni shume nga mbilu, ni nge ní shumelaho Mudzimu, ni sá shumeliho vhathu.” (Vha-Kol. 3:22, 23) Naho u vha mushumi wa biko zwi zwavhuḓi, hu na zwiṅwe zwi re zwa ndeme u fhira zwenezwo—ndi u vha na vhushaka havhuḓi na Musiki washu. (Muh. 12:13) Arali Mukriste a nga fhisetshela nga maanḓa mushumo wawe wa u ḓitshidza a nga si tsha kona u tovhola zwithu zwa muya nahone zwi nga fheleledza zwi si tsha vha zwa ndeme khae.

U fhisetshela mushumo wa u ḓitshidza zwi nga ita uri Mukriste a dzule o neta lune a sa ḓo kona u ṱhogomela vhumuya hawe na ha muṱa wawe. Khosi Salomo o ṱhogomela uri “u dzhia nga [zwanḓa] zwivhili hú nga u ḓi-netisa” nahone zwi anzela u tshimbidzana na “u pandamedza muya.” Arali Mukriste o dzhena tshoṱhe kha mushumo wawe wa u ḓitshidza, a nga fheleledza o no vha na mutsiko muhulwane vhukuma wa tshifhinga tshilapfu. Muthu o raloho a nga vha phuli ya mushumo wawe lune a nga fheleledza o netesa lune a sa ṱoḓe na u ita na tshithu na tshithihi. Arali zwa ralo, naa zwa vhukuma a nga “takala . . . a tshi vhona zwivhuya nga mishumo yawe yoṱhe”? (Muh. 3:12, 13; 4:6) Zwa ndeme vhukuma ndi uri naa zwi ḓo konadzea uri a vhe na maanḓa muvhilini na kha maḓipfele a u ita mishumo yawe ya muṱani na mishumo yawe ya Vhukriste?

 Janusz ane a dzula ngei Yuropa Vhukovhela o ḓiwana o dzhena tshoṱhe kha bindu ḽawe ḽa u ṱhogomela dzingade. O ri: “Vhathu vha shango vho vha vha tshi tama u fana na nṋe ngauri ndo vha ndi tshi ita vhuḓidini vhuhulwane u itela u fhedza mushumo une nda khou ita. Fhedzi vhumuya hanga ho thithisea vhukuma nahone ndo vha ndi si tsha ya vhuḓinḓani ha tsimu. Hu sa athu fhela tshifhinga tshilapfu ndo mbo ḓi litsha u ya miṱanganoni. Ndo vha ndi tshi ḓihudza vhukuma lwe nda vha ndi sa thetshelesi na luthihi nyeletshedzo ya vhahulwane, nahone ndo mbo ḓi wana uri a thi tshe na vhushaka na tshivhidzo.”

Ni Nga Ita Uri Vhutshilo Haṋu Vhu Bvelele

Ro haseledza nga ha masia mararu ane khao Mukriste a nga ḓiwana o dzhena tshoṱhe kha u tovhola zwiṅwe zwithu lune a nga tshinya vhushaka hawe na Mudzimu. Naa hu na sia ḽine ḽa ni kwama kha enea? Arali hu na ḽine ḽa ni kwama, mbudziso dzi  tevhelaho, maṅwalo, na mafhungo a re henefha zwi ḓo ni thusa uri ni kone u vhona arali ni nḓilani ine ya ḓo ita uri ni kone u bvelela zwa vhukuma.

Mishumo ine ya itwa musi tshikolo tsho no bva na ya u ḓidzingadza: Naa ni ṱanganela lungafhani kha mishumo yo raloho? Naa mishumo yeneyi i khou ni ḽela tshifhinga tshe u thomani na vha ni tshi tshi fhedza kha u ita mishumo ya lwa muya? Naa ni wana zwi sa takadzi u fhedza tshifhinga na vhane na ṱanganela navho? Arali zwo ralo, ndi ngani ni sa edzisi Khosi Davida, we a humbela Yehova a ri: “Nḓivhise nḓila iné nda pfi ndi fare yone.”—Ps. 143:8.

Mulavhelesi a dalelaho zwivhidzo o thusa Wiktor we ha ambiwa nga hae mathomoni. Mulavhelesi o mu vhudza a ri: “Ni a fhisetshela vhukuma u amba nga ha mutambo waṋu wa volleyball.” Wiktor o ri: “Zwenezwo zwo nkwama vhukuma. Ndo ṱhogomela uri ndo vha ndi tshi khou ita zwithu nga ho kalulaho. Nga u ṱavhanya, ndo mbo ḓi litsha vhukonani hanga na vhe nda vha ndi tshi tamba navho kilabuni, nahone nda ṱoḓa dziṅwe khonani tshivhidzoni.” Ṋamusi Wiktor u khou shumela Yehova nga u fhisea tshivhidzoni tsha hawe. O ri: “Vhudzisani khonani dzaṋu, vhabebi vhaṋu, kana vhahulwane vha tshivhidzo arali vha tshi nga vha vho no ṱhogomela uri mishumo yaṋu ya tshikolo i khou ni sendedza tsini na Yehova kana kule nae.”

Ndi ngani ni sa vhudzi vhahulwane vha tshivhidzo tsha vhoiwe uri ni nga ṱoḓa u swikelela ndugelo dzo engedzeaho dza tshumelo kha u shumela haṋu Mudzimu? Naa ni nga tikedza vhalala vhane vha ṱoḓa thuso na vhane vha nga ṱwa navho, khamusi ni nga vha thusa nga u vha yela mavhengeleni kana nga mishumo ya hayani? Hu sa londwi uri ni na miṅwaha mingana, ni nga kha ḓi dzhenela vhuḓinḓa ha tshifhinga tsho ḓalaho zwine zwa ḓo ita uri ni kone u huwelela kha vhaṅwe nga ha zwine zwa ni ḓisela dakalo.

Pfunzo ya nṱha: Yesu o ri ṋea tsevho nga ha muthu ane a “ṱoḓa uri a rendwe ene muṋe.” (Yoh. 7:18) Hu sa londwi uri ni phetha zwifhio malugana na pfunzo ya nṱha ine na ṱoḓa u vha nayo, naa no no ‘nanganya zwo fhambanaho’ kana u ita vhungoho ha uri ndi zwifhio zwi re zwa ndeme vhukuma?—Vha-Fil. 1:9, 10.

Grzegorz, muḓivhi wa dzikhomphyutha o ita dziṅwe tshanduko vhutshiloni hawe. O ri: “Ndo dzhiela nzhele nyeletshedzo ya vhahulwane nahone nda leludza vhutshilo hanga. Ndo zwi ṱhogomela uri ho vha hu si na ṱhoḓea ya uri ndi bvele phanḓa ndi tshi khou guda. Zwenezwo zwo vha zwi tshi ḓo ḽa tshifhinga tshanga tshinzhi na maanḓa.” Grzegorz o mbo ḓi livhisa ṱhogomelo kha u ita mishumo ya tshivhidzo. Nga u ya ha tshifhinga, o mbo ḓi ṱhaphudza kha tshikolo tshine zwino tsha ḓivhiwa sa Tshikolo Tsha Bivhili Tsha Vhahashu Vha Tshinnani Vha Songo Vhingaho. I ngoho, o ‘bindulisa tshifhinga’ u itela u engedza kha pfunzo yawe ya lwa ṱaḓulu.—Vha-Ef. 5:16.

Mushumo wa u ḓitshidza: Naa no dzhena tshoṱhe kha mushumo waṋu wa u ḓitshidza lune na si tsha ṱhogomela mishumo yaṋu ya lwa muya? Naa ni a ḓiṋea tshifhinga tsho eḓanaho tsha u davhidzana na muṱa waṋu? Musi ni tshivhidzoni, naa ni khou khwinisa nḓila ine na ṋekedza ngayo nyambo dzaṋu? Naa ni a haseledza na vhaṅwe nga nḓila i fhaṱaho? ‘Ofhani Mudzimu ni tevhedze milayo yawe,’ ndi hone Yehova a tshi ḓo ni fhaṱutshedza vhukuma nahone ‘mbilu yaṋu ya takalela vhuḓi nga mishumo yaṋu.’—Muh. 2:24; 12:13.

Janusz, we ha ambiwa nga hae mathomoni ho ngo bvelela nga nḓila ye a vha o humbula ngayo kha mushumo wawe wa u ṱhogomela dzingade, nṱhani hazwo bindu ḽawe ḽo mbo ḓi fa. Samusi ho vha hu si tshee na tshelede ine a i wana nahone o dzhena tshoṱhe zwikolodoni, o mbo ḓi rembulutshela kha Yehova. Janusz o mbo ḓi dzudzanya vhuimo hawe nahone zwino u shuma sa muvulanḓila wa tshifhinga tshoṱhe na muhulwane tshivhidzoni. O ri: “Musi ndi tshi fushea nga u vha na zwithu zwa mutheo nahone ndi tshi ḓiṋekedzela tshoṱhe kha u ita zwithu zwa lwa muya, ndi vha na mulalo wa ngelelo na vhudziki.”—Vha-Fil. 4:6, 7.

Ḓiṋeeni tshifhinga tsha u ṱolisisa zwiṱuṱuwedzi zwaṋu na zwine zwa ḓa u thoma vhutshiloni haṋu. U shumela Yehova ndi zwone zwine zwa ita uri muthu a bvelele tshoṱhe vhutshiloni. Itani uri u shumela Yehova zwi vhe zwone zwa ndeme vhutshiloni haṋu.

Zwi nga kha ḓi ṱoḓea uri ni ite dziṅwe tshanduko, khamusi ni litshe u ita mishumo i sa ni vhuyedzi u itela uri ni “kone u ṱalukanya uri zwiné Mudzimu a funa zwi tshi itwa ndi zwifhio, uri u funa zwivhuya na zwine zwa mu takadza, na zwi sí tshiṱahe.” (Vha-Roma 12:2) Fhedzi ni nga ita uri ‘nḓila dzaṋu dzi vulee’ nga u mu shumela zwi tshi bva mbiluni.

[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]

[Bogisi/Tshifanyiso kha siaṱari 31]

Ni Nga Ita Hani Uri Nḓila Dzaṋu Dzi Bvelele?

Samusi hu na zwithu zwinzhi zwine zwa nga ni thithisa, ni nga iledza hani mavhonele a u dzhiela fhasi zwithu zwa ndeme? Ḓiṋeeni tshifhinga tsha u ṱolisisa zwiṱuṱuwedzi zwaṋu nga u elekanya nga mbudziso dzi tevhelaho.

MISHUMO INE YA ITWA MUSI TSHIKOLO TSHO NO BVA NA YA U ḒIDZINGADZA

▪ Musi ni tshi khou ita mishumo yo raloho ni vha ni na vhathu vha re na mavhonele afhio?

▪ U ita mishumo yeneyo zwi ni ḽela tshifhinga tshingafhani?

▪ Naa zwenezwi ndi zwine na ḓo livhisa ṱhogomelo khazwo vhutshiloni haṋu?

▪ Naa mishumo yeneyi i khou ni ḽela tshifhinga tshee u thomani na vha ni tshi tshi fhedza kha u ita mishumo ya lwa muya?

▪ Hu pfi mini nga vhane na ḓo vhumba vhukonani navho?

▪ Naa ni wana zwi tshi ni takadza u fhedza tshifhinga na khonani dza shango nṱhani ha vhane na ṱanganela navho?

PFUNZO YA NṰHA

▪ Arali ni na mushumo une wa ita uri ni kone u ḓiṱhogomela, naa zwi a ṱoḓea uri ni fhedze tshifhinga, tshelede, na vhuḓidini ni tshi khou tovhola pfunzo ya nṱha?

▪ Naa ni fanela u vha na digirii ya yunivesithi u itela uri ni kone u ḓiṱhogomela?

▪ Zwi ḓo kwama hani u vha hone haṋu miṱanganoni?

▪ Naa no no ‘nanganya zwo fhambanaho’ kana u ita vhungoho ha uri ndi zwifhio zwi re zwa ndeme vhukuma?

▪ Naa ni ṱoḓa u khwaṱhisa nḓila ine na fulufhela ngayo uri Yehova u a kona u ni ṱhogomela?

MUSHUMO WA U ḒITSHIDZA

▪ Naa mushumo we na u khetha u ita uri ni kone u ‘takala musi ni tshi vhona zwivhuya nga mishumo yaṋu yoṱhe’?

▪ Naa ni na maanḓa muvhilini na kha maḓipfele a u ita mishumo yaṋu ya muṱani na ya Vhukriste?

▪ Naa ni a ḓiṋea tshifhinga tsho eḓanaho tsha u davhidzana na muṱa waṋu?

▪ Naa no dzhena tshoṱhe kha mushumo waṋu wa u ḓitshidza lune na si tsha ṱhogomela mishumo yaṋu ya lwa muya?

▪ Naa mushumo waṋu u ita uri ni sa lugiselele zwavhuḓi nyambo dzaṋu?

[Tshifanyiso kha siaṱari 30]

Yehova o sevha Baruki nga ha u vha na vhuhovheleli