Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

“Lisani Sambi Ḽa Mudzimu Ḽi Re Afho Haṋu”

“Lisani Sambi Ḽa Mudzimu Ḽi Re Afho Haṋu”

“Lisani Sambi Ḽa Mudzimu Ḽi Re Afho Haṋu”

“Ndi ri: Lisani sambi ḽa Mudzimu ḽi re afho haṋu, hú si nga u tou kombetshedzwa, hu vhe nga u zwi funa.”—1 PET. 5:2.

1. Musi Petro a tshi ṅwala vhurifhi hawe ha u thoma Vhakriste vho vha vho sedzana na vhuimo vhufhio?

TSHIFHINGANI tsha musi Nero a sa athu thoma u tovhola Vhakriste vha ngei Roma, muapostola Petro o ṅwala vhurifhi hawe ha u thoma. O vha a tshi khou ṱoḓa u khwaṱhisa vhatendi ngae. Diabolo o vha a tshi khou “mona-mona,” a tshi khou ṱoḓa u mila Vhakriste. U itela u lwisana nae vho khwaṱha, vho vha vha tshi fanela u ‘dzivhuluwa’ na u ‘ḓi-ṱukufhadza kha tshanḓa tsha maanḓa tsha Mudzimu.’ (1 Pet. 5:6, 8) Vho vha vho fanela u dzula vhe na vhuthihi. Vho vha vha sa ḓo kona u dzula vha tshi ‘lumana, na u ḽana’ ngauri zwenezwo zwo vha zwi tshi ḓo ita uri vha ‘fhedzane.’—Vha-Gal. 5:15.

2, 3. Ndi nnyi ane ra khou lwa nae, nahone ri ḓo haseledza nga ha mini?

2 Ro sedzana na vhuimo vhu fanaho na honoho musalauno. Diabolo u lingedza u wana zwibuli zwa u ri mila. (Ndzumb. 12:12) Nahone hu si kale hu ḓo vha na “vhuṱungu vhuhulu, vhu sathu u vhoniwa tshee shango ḽa vha hone.” (Mat. 24:21) Samusi Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha vho vha vha tshi fanela u ḓilinda uri hu sa vhe na dzikhuḓano vhukati havho, na riṋe ri fanela u ḓilinda. U itela uri ri kone u swikelela zwenezwi, nga zwiṅwe zwifhinga zwi ḓo ṱoḓea uri ri ṱoḓe thuso kha vhahulwane vha faneleaho.

3 Kha ri haseledze uri vhahulwane vha nga khwinisa hani nḓila ine vha dzhiela nṱha ngayo ndugelo ya u lisa “sambi ḽa Mudzimu” ḽine vha ḽi ṱhogomela. (1 Pet. 5:2) Nga murahu ha zwenezwo, ri ḓo kona u pfesesa nḓila yo teaho ya u ita mushumo wa u lisa. Theroni i tevhelaho ri ḓo ṱolisisa nḓila ine tshivhidzo tsha nga sumbedza ngayo uri tshi dzhiela nṱha ‘vha ḓi-netisaho’ u itela u ṱhogomela sambi. (1 Vha-Thes. 5:12) U ṱolisisa zwenezwi zwi ḓo ri thusa uri ri kone u ima ro khwaṱha musi ro sedzana na Swina ḽashu ḽihulwane, nahone ri ḓo ḓivha uri ndi nnyi ane ra khou lwa nae.—Vha-Ef. 6:12.

Lisani Sambi Ḽa Mudzimu

4, 5. Vhahulwane vha fanela u dzhia hani sambi? Ṱalutshedzani.

4 Petro o ṱuṱuwedza vhanna vhahulwane vha re vhukati ha Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha uri vha vhe na mavhonele a Mudzimu nga ha sambi ḽe ha pfi vha ḽi ṱhogomele. (Vhalani 1 Petro 5:1, 2.) Naho o vha a tshi dzhiiwa sa thikho ya tshivhidzo, Petro ha ngo amba nga lunyadzo na vhahulwane, zwa tou nga u khwine kha vho. Nṱhani hazwo, o vha eletshedza sa vhahulwane ngae. (Vha-Gal. 2:9) U fana na Petro, ṋamusi Tshigwada tshi Langaho tshi ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha lwele u hwala vhuḓifhinduleli havho vhuhulwane ha u lisa sambi ḽa Mudzimu.

5 Muapostola o ṅwala uri vhahulwane vha tea u ‘lisa sambi ḽa Mudzimu’ ḽine vha ḽi ṱhogomela. Zwo vha zwi zwa ndeme vhukuma uri vha pfesese uri sambi ndi ḽa Yehova na Yesu Kristo. Vhahulwane vho vha vha tshi ḓo vha na vhuḓifhinduleli kha nḓila ine vha ṱhogomela ngayo nngu dza Mudzimu. Kha ri ri khonani yaṋu ya tsini yo ni humbela uri ni sale na vhana vhawe musi e siho. Naa no vha ni sa ḓo vha ṱhogomela zwavhuḓi na u vha ṋea zwiḽiwa? Arali muṅwe ṅwana a lwala, naa no vha ni sa ḓo ita vhungoho ha uri u wana ngalafho i ṱoḓeaho? Nga hu fanaho, vhahulwane tshivhidzoni vha fanela u “lisa tshivhidzo tsha Mudzimu, tshee a ḓi-ṱoḓela nga malofha awe.” (Mish. 20:28) Vha tea u humbula uri nngu iṅwe na iṅwe yo rengwa nga malofha a ndeme a Kristo Yesu. Nga nṱhani ha u vha na vhuḓifhinduleli honoho, vhahulwane vha ṋea sambi zwiḽiwa, vha a ḽi tsireledza, na u ḽi ṱhogomela.

6. Vhalisa vha tshifhingani tsha kale vho vha vhe na vhuḓifhinduleli vhufhio?

6 Humbulani nga vhuḓifhinduleli he vhalisa vha vha vhe naho tshifhingani tsha Bivhili. Vho vha vha tshi fanela u konḓelela mufhiso wa nga masiari na phepho ya vhusiku u itela u ṱhogomela sambi. (Gen. 31:40) Vho vha vha tshi ita na u vhea vhutshilo havho khomboni vha tshi itela nngu dzavho. Davida muṱhannga we a vha e mulisa o tsireledza sambi ḽawe kha zwivhanda, zwi ngaho ndau na tshivhingwi. Davida a tshi ambela kha zwenezwo zwivhanda o ri, “ndo i fara nga dzindebvu dzayo, nda i vhulaha.” (1 Sam. 17:34, 35) O vha e na tshivhindi vhukuma! Mavhanda eneo a nga vha o ṱoḓa u mu zhondongedza! Naho zwo ralo, o ita zwoṱhe zwe a vha a tshi nga kona u itela u tshidza nngu dzawe.

7. Vhahulwane vha nga tsireledza hani nngu uri nga lwa pfanyisedzo i si zhondongedzwe nga Sathane?

7 Ṋamusi, vhahulwane vha tea u ḓilinda kha mvutshelo dzi ngaho dza ndau dza Diabolo. Nga lwa pfanyisedzo, zwenezwi zwi nga katela uri vha vhe na tshivhindi uri vha kone u dzhavhula nngu mulomoni wa Diabolo. Nga u fara ḽivhanda nga ndebvu nga lwa pfanyisedzo, vhahulwane vha nga tshidza nngu. Vha nga kha ḓi thusa vhahashu vhane vha nga fashwa nga zwikwekwe zwa Sathane vha songo lavhelela. (Vhalani Yuda 22, 23.) Naho zwo ralo, vhahulwane vha nga si kone u khunyeledza mushumo wonoyu nga nnḓa ha thuso ya Yehova. Vha fara nngu yo huvhalaho nga vhulondi, vha a i banditsha na u i ḓodza mapfura a fhodzaho a Ipfi ḽa Mudzimu.

8. Vhahulwane vha livhisa sambi ngafhi, nahone nga nḓila-ḓe?

8 Mulisa o vha a tshi dovha a isa sambi ḽawe pfuloni yavhuḓi na hune ha vha na maḓi. Nga hu fanaho, vhahulwane vha livhisa sambi tshivhidzoni, vha ṱuṱuwedza sambi uri ḽi vhe hone miṱanganoni tshifhinga tshoṱhe, u itela uri ḽi kone u kanzwa na u wana “zwiḽiwa nga tshikhathi tshazwo.” (Mat. 24:45) Vhahulwane vha nga kha ḓi fhedza tshifhinga tsho engedzeaho vha tshi khou thusa vha lwalaho muyani uri vha ṱanganedze thuso i bvaho Ipfini ḽa Mudzimu. Nngu yo xelaho i nga kha ḓi lingedza u vhuyelela sambini. Nṱhani ha u ita wahashu uri a ḓipfe a songo vhofholowa, vhahulwane vha ṱalutshedza nga vhulenda maitele a Bivhili na u mu sumbedza nḓila ine a nga a shumisa ngayo vhutshiloni hawe.

9, 10. Vhahulwane vha fanela u ṱhogomela hani nngu dzi lwalaho?

9 Musi ni tshi lwala ndi dokotela wa mufuda-ḓe ane na nga ṱoḓa u ya khae? Naa ni nga ṱoḓa u ya kha dokotela ane a sa vhuye a thetshelesa zwine na khou mu vhudza zwone, fhedzi ane a sokou ṱavhanya a ni fha mushonga u itela uri ni ṱuwe a kona u vhona muṅwe mulwadze? Kana naa zwi nga vha khwine uri ni ye kha dokotela ane a ḓo ni thetshelesa, a ni ṱalutshedza uri ni nga vha no farwa nga mini nahone a ni vhudza nga ha ngalafho dzo fhamba-fhambanaho?

10 Nga hu fanaho, vhahulwane vha nga thetshelesa muthu ane a khou lwala nga lwa muya na u mu thusa uri a fhole, nahone nga lwa pfanyisedzo zwenezwo zwi fana na u “mu ḓolisa mapfura dzinani ḽa Murena.” (Vhalani Yakobo 5:14, 15.) U fana na mushonga wa ngei Gileada, Ipfi ḽa Mudzimu ḽi nga fhodza muthu a lwalaho. (Yer. 8:22; Hesek. 34:16) Arali maitele a Bivhili a tshi shumiswa, a nga thusa muthu ane a khou timatima uri a dovhe a dzhie phetho dzine dza ḓo mu thusa uri a shumele Yehova nga ho fhelelaho. Vhukuma, vhahulwane vha ita zwoṱhe zwine vha nga kona u itela u thetshelesa mbilaelo dza nngu i lwalaho na u rabela nayo.

Hu Si Nga U Tou Kombetshedzwa Fhedzi Hu Vhe Nga U Zwi Funa

11. Ndi mini zwine zwa ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha lise sambi ḽa Mudzimu nga u ḓifunela?

11 Petro o humbudza vhahulwane nga ha zwine vha fanela u zwi ita na zwine vha si fanele u zwi ita musi vha kha mushumo wa u lisa. Vhahulwane vha fanela u lisa sambi ḽa Mudzimu, “hú si nga u tou kombetshedzwa, hu vhe nga u zwi funa.” Ndi mini zwine zwa ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha shumele vhahavho nga u ḓifunela? Ndi mini zwe zwa ṱuṱuwedza Petro uri a lise nngu dza Yesu na u dzi ṋea zwiḽiwa? Ndi ngauri o vha a tshi funa Murena. (Yoh. 21:15-17) Nga nṱhani ha lufuno lwonolwo, vhahulwane a vha “tsha ḓi-tshilela, vha tshilel[a] we a vha fela.” (2 Vha-Kor. 5:14, 15) Lufuno lwonolwo khathihi na u funa Mudzimu na vhahavho lu ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha shumele sambi, vha ṋekedze nga nungo dzavho, thundu dzavho khathihi na tshifhinga tshavho. (Mat. 22:37-39) A vha tou kombetshedzea uri vha ḓiṋekedzele, fhedzi vha zwi ita nga u ḓifunela.

12. Muapostola Paulo o ḓiṋekedzela u swika kha vhuimo vhufhio?

12 Vhahulwane vha fanela u ḓiṋekedzela u swika kha vhuimo vhufhio? Musi vha tshi ṱhogomela nngu, vha edzisa muapostola Paulo, samusi na ene o edzisa Yesu. (1 Vha-Kor. 11:1) Nga nṱhani ha u funa vhahawe vha Thesalonika, Paulo na khonani dzawe vho takadzwa nga u sa vha kumedza ‘mafhungo-maḓifha a Mudzimu fhedzi, fhedzi vho vha kumedza na mimuya yavho.’ Musi vha tshi ita zwenezwo, vho zwi ita nga vhulenda “sa mumamisi a tshi kuvhatedza vhana vhawe vhukuma.” (1 Vha-Thes. 2:7, 8) Paulo o vha a tshi pfesesa nḓila ine mme a mamisaho a ḓipfa ngayo nga vhana vhawe. O vha a tshi nga vha itela tshiṅwe na tshiṅwe, u katela na u vuwa vhukati ha vhusiku u itela u vha mamisa.

13. Ndi mini zwine vhahulwane vha fanela u linganyisela khazwo?

13 Vhahulwane vha fanela u linganyiselela musi zwi tshi ḓa kha vhuḓifhinduleli havho ha u lisa na ha u ṱhogomela muṱa wavho. (1 Tim. 5:8) Tshifhinga tshine vhahulwane vha tshi fhedza vha tshi khou ita mishumo ya tshivhidzo ndi tshifhinga tsha ndeme tshe vha vha vha tshi nga tshi fhedza na miṱa yavho. Iṅwe nḓila ya u linganyisela kha u ita mishumo yeneyo mivhili ndi uri nga zwiṅwe zwifhinga vha rambe vhaṅwe uri vha ṱanganele navho kha Vhurabeli ha Muṱa ha nga madekwana. Miṅwahani yo fhiraho, Masanao ane a vha muhulwane ngei Dzhapani o vha a tshi ramba vhathu vha siho mbinganoni na vha si na vhabebi vha re ngohoni kha pfunzo yawe ya muṱa. Nga u ya ha tshifhinga, vhaṅwe vhe a vha thusa, vho vha vhahulwane nahone vha edzisa tsumbo yavhuḓi vhukuma ya Masanao.

Lisani Sambi—Hu Si Nga U Ṱoḓa Bindu Ngazwo

14, 15. Ndi ngani vhahulwane vha tshi fanela u iledza uri u ṱhogomela tshivhidzo zwi si vhe zwine vha “ṱoḓa bindu ngazwo,” nahone vha nga edzisa hani Paulo kha mafhungo enea?

14 Petro o dovha a ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha lise sambi “hú si nga u ṱoḓa bindu ngazwo’; hu vhe nga u ḓifhelwa ngazwo’.” Mushumo wa vhahulwane u ḽa tshifhinga tshavho tshinzhi, fhedzi a vha lavheleli u badelwa. Petro o vhona hu na ṱhoḓea ya uri a sevhe vhaṅwe vhahulwane nga ha khombo ya u lisa sambi “nga u ṱoḓa bindu ngazwo’.” Khombo yeneyo i tou vhonala zwavhuḓi kha nḓila ine vharangaphanḓa vha “Babele ḽihulu” vha tshila ngayo vha tshi tou kapula mapfura nga lebula ngeno vhathu vhanzhi vha tshi khou sika nga nḓala. (Ndzumb. 18:2, 3) Vhahulwane ṋamusi vha fanela u ṱhogomela uri vha sa ḓiwane vho sendamela kha u tevhedza maitele o raloho.

15 Paulo o vhetshela vhahulwane vha Vhakriste tsumbo yavhuḓi. Samusi o vha e muapostola, o vha a tshi nga kha ḓi “lemedza” Vhakriste vha ngei Thesalonika, fhedzi ha “ngo ḽa vhuswa ha fhedzi.” Nṱhani hazwo, o ‘ḓi-netisa a tshi shuma vhusiku na masiari.’ (2 Vha-Thes. 3:8) Vhahulwane vhanzhi vha musalauno u katela na vhane vha ita mushumo wa u dalela zwivhidzo vha ri vhetshela tsumbo yavhuḓi kha enea mafhungo. Naho vha tshi ṱanganedza u rambiwa nga vhatendi ngavho, vha a ṱhogomela uri vha si ‘lemedze’ muthu naho e ufhio.—1 Vha-Thes. 2:9.

16. Zwi amba mini “u ḓifhelwa” kana u vha na mafulufulu musi vha tshi lisa sambi?

16 Vhahulwane vha fanela “u ḓifhelwa” kana u vha na mafulufulu musi vha tshi lisa sambi. U vha havho na mafulufulu zwi a vhonala kha u ḓikumedza havho musi vha tshi thusa sambi. Naho zwo ralo, zwenezwo a zwi ambi uri vha fanela u kombetshedza sambi uri ḽi shumele Yehova, nahone vhahulwane vha re na lufuno a vha ṱuṱuwedzi vhathu uri vha vhe na muya wa u ṱaṱisana musi vha tshi shumela Mudzimu. (Vha-Gal. 5:26) Vhahulwane vha a pfesesa uri nngu a dzi fani. Vha shuma nga mafulufulu u itela u thusa vhahavho uri vha shumele Yehova vho takala.

Ni Songo Vhusa Sambi Fhedzi Ni Ḽi Vhetshele Tsumbo

17, 18. (a) Ndi ngani nga zwiṅwe zwifhinga vhaapostola vho vha na vhuleme ha u pfesesa nga vhuḓalo zwe Yesu a vha funza zwone malugana na u ḓiṱukufhadza? (b) Ndi vhuimo vhufhio vhu fanaho na honoho vhune ra nga ḓiwana ri khaho?

17 Samusi ro no ḓi zwi haseledza, vhahulwane vha fanela u humbula uri sambi ḽine vha khou ḽi ṱhogomela a si ḽavho, fhedzi ndi ḽa Mudzimu. Vha a ṱhogomela uri vha songo ‘tou vhusa sambi ḽi re ifa ḽa Mudzimu.’ (Vhalani 1 Petro 5:3.) Nga zwiṅwe zwifhinga, vhaapostola vha Yesu vho vha vha tshi ṱoḓa u swikelela zwenezwo vhe na zwiṱuṱuwedzi zwi si zwavhuḓi. Vho vha vha tshi ṱoḓa vhuimo ha nṱha u fana na vhavhusi vha dzitshaka.—Vhalani Marko 10:42-45.

18 Ṋamusi, zwi ḓo vha zwavhuḓi uri vhahashu vha tshinnani vhane vha khou “lila vhulavhelesi,” vha ṱolisise uri ndi ngani vha tshi khou ṱoḓa u vha vhahulwane. (1 Tim. 3:1) Vhane vha vha vhahulwane zwino vha nga kha ḓi ḓiṱolisisa nga u fulufhedzea nga u ḓivhudzisa arali vha tshi tama u vha na vhuimo ha nṱha u fana na zwe zwa itwa nga vhaṅwe vhaapostola vha tshifhingani tsho fhiraho. Arali na vhaapostola vho vha na vhuleme malugana na enea mafhungo, vhahulwane na vhone vha tea u ṱhogomela nga u ita vhuḓidini vhuhulwane ha u iledza mavhonele a shango naho e afhio a u takalela u vhusa vhaṅwe.

19. Ndi mini zwine vhahulwane vha fanela u zwi humbula musi vha tshi tsireledza sambi?

19 Ndi ngoho uri nga zwiṅwe zwifhinga vhahulwane vha fanela u khwaṱhisa tshanḓa, u fana na musi vha tshi tsireledza sambi kha “phele mmbi.” (Mish. 20:28-30) Paulo o eletshedza Tito uri a dzule a tshi ‘kwengweledza, a tshi rovhedza.’ (Tito 2:15) Naho vhahulwane vha tshi nga fanela u khwaṱhisa tshanḓa nga zwiṅwe zwifhinga, vha lingedza u sa tsitsa tshirunzi tsha vhane vha khou vha thusa. Vha a ṱhogomela uri nṱhani ha u vha sasaladza nga nḓila ya tshiṱuhu, u vha sumbedza vhulenda zwi anzela u kwama mbilu na u ṱuṱuwedza muthu uri a fare nḓila yo teaho.

20. Vhahulwane vha nga edzisa hani Yesu kha u vhea tsumbo yavhuḓi?

20 Tsumbo ya Kristo i swayeaho vhukuma i ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha fune sambi. (Yoh. 13:12-15) Mbilu dzashu dzi a kwamea vhukuma musi ri tshi guda nga ha nḓila ye a funza ngayo vhafunziwa vhawe mushumoni wa u huwelela na wa u ita vhafunziwa. Nḓila ye a vha a tshi ḓiṱukufhadza ngayo yo kwama mbilu dza vhafunziwa vhawe, ya vha ṱuṱuwedza uri vha ‘ḓiṱukufhadze na uri vha hulisane’ vhutshiloni havho. (Vha-Fil. 2:3) Nga hu fanaho ṋamusi, vhahulwane vha a ṱuṱuwedzea u edzisa tsumbo ya Yesu, nahone vha lwela u vha “vha fanyiselaho sambi maitele.”

21. Vhahulwane vha nga lavhelela malamba afhio?

21 Petro o phetha nyeletshedzo ye a i ṅwalela vhahulwane nga u amba nga ha fulufhedziso ḽa tshifhingani tshi ḓaho. (Vhalani 1 Petro 5:4.) Vhalavhelesi vho ḓodzwaho vha “ḓo wana dzánga ḽa vhurena ḽi sá ṱahaliho” na Kristo ngei ṱaḓulu. Vhalisa vha re nga fhasi havho vha “dziṅwe nngu” vha ḓo vha na ndugelo ya u lisa sambi ḽa Mudzimu kha ḽifhasi musi “Mulisa muhulu” a tshi vhusa. (Yoh. 10:16) Theroni i tevhelaho ri ḓo haseledza nga ha nḓila dzine miraḓo ya tshivhidzo ya nga tikedza ngadzo vho vhewaho uri vha range phanḓa tshivhidzoni.

Kha Ri Vusuluse

• Ndi ngani zwo vha zwo tea uri Petro a eletshedze vhahulwane uri vha lise sambi ḽa Mudzimu ḽe vha ṋewa uri vha ḽi ṱhogomele?

• Vhahulwane vha fanela u lisa hani vhathu vha lwalaho nga lwa muya?

• Ndi mini zwine zwa ṱuṱuwedza vhahulwane uri vha lise sambi ḽa Mudzimu ḽe vha ṋewa uri vha ḽi ṱhogomele?

[Mbudziso dza Pfunzo]

[Tshifanyiso kha siaṱari 21]

Vhahulwane vha musalauno vha fanela u edzisa vhalisa vha zwifhingani zwa kale nga u tsireledza “nngu” dze vha ṋewa uri vha dzi ṱhogomele