Mbudziso Dzi Bvaho Ha Vhavhali

Naa zwi a konadzea u ḓivha uri Maṅwalo a Luheberu a na vhuporofita vhungana vhune ha amba nga ha Messia?

U guda Maṅwalo a Luheberu nga vhuronwane zwi ḓo ita uri ri kone u vhona vhuporofita vhunzhi he ha ḓadzea kha Yesu Kristo. Honoho vhuporofita ho amba hu tshee nga phanḓa nga ha vhubvo ha Messia, tshifhinga tshee a vha a tshi ḓo vhonala ngatsho, zwe a vha a tshi ḓo zwi ita, nḓila ye a vha a tshi ḓo farwa ngayo na vhuimo hawe kha ndugiselelo ya Yehova Mudzimu. Musi ri tshi sedza honoho vhuporofita hoṱhe ri a kona u ṱalula Yesu sa ene Messia. Naho zwo ralo, ri fanela u vha na vhulondi arali ri tshi ṱoḓa u ḓivha uri Maṅwalo a Luheberu a na vhuporofita vhungana vhune ha amba nga ha Messia.

A si vhathu vhoṱhe vhane vha tendelana malugana na vhuporofita hoṱhe vhune ha amba nga ha Messia. Kha bugu ine ya pfi The Life and Times of Jesus the Messiah, Alfred Edersheim o amba uri maṅwalo a vhorabi a kale o sumbedza mibulo ya 456 i bvaho Maṅwaloni a Luheberu i ambaho nga ha Messia, naho minzhi yayo i sa ambi dzina Messia nga ho livhaho. Musi hu tshi ṱolisiswa yeneyi mibulo ya 456 nga vhuronwane, hu na mbudziso dzine dza vha hone malugana na uri naa miṅwe ya mibulo yeneyo yo vha i tshi khou amba nga ha Yesu Kristo we ha porofitwa nga hae. Sa tsumbo, Edersheim o amba uri Vhayuda vho vha vha tshi dzhia Genesi 8:11 sa ine ya amba nga ha Messia. Vho vha vha tshi humbula uri “ṱari ḽa muṱwari ḽe ḽa ḓiswa nga ḽiivha, ḽo vha ḽo dzhiiwa Thavhani ya Messia.” Muṅwali o dovha a amba nga ha Ekisodo 12:42. Musi a tshi ṱalutshedza nḓila ye Vhayuda vha sa pfesese zwavhuḓi ngayo ndimana yeneyo, o ṅwala uri: “Samusi Mushe o bva sogani, nga hu fanaho na Messia o vha a tshi ḓo bva ngei Roma.” A zwi timatimisi uri vhagudi vhanzhi na vhaṅwe vhathu vho vha vha tshi nga wana zwi tshi konḓa u vhona nḓila ine ndimana dzenedzi mbili dza ṱumana ngayo na ṱhalutshedzelo yadzo yo khakheaho malugana na Yesu Kristo.

Naho ra tou livhisa ṱhogomelo fhedzi kha vhuporofita vhu ambaho nga ha Yesu Kristo he ha ḓadzea, ri vha na thaidzo ya u tendelana nga uri ndi vhungana. Sa tsumbo, ṱhogomelani Yesaya ndima ya 53, i re na vhuporofita ho vhalaho vhu ambaho nga ha Messia. Yesaya 53:2-7 yo porofita uri: “O vha a si na hune muthu a vhona hó naka, . . . Munyadziwa, o ṅaledzwaho nga vhanna . . . Nahó zwó ralo, ndi malwadze ashu e a a hwala, . . . Atsina ene o rungelwa zwivhi zwashu, o pwashakanyelwa vhutshinyi hashu. . . . O shengedzwa . . . sa tshikono tshi iswaho u ṱhavhiwani.” Naa enea mafhungo oṱhe a re kha Yesaya ndima ya 53 a fanela u dzhiiwa sa vhuporofita vhuthihi vhu ambaho nga ha Messia, kana tshiitea tshiṅwe na tshiṅwe tshi re kha ndimana dzenedzi tsho ḓiimela nga tshoṱhe sa vhuporofita vhu ambaho nga ha Messia?

Dovhani ni ṱhogomele Yesaya 11:1 ine ya ri: “Ḽiakhatho ḽi ḓo mela kha tshigute tsha Isai; ḓadzwane ḽi bvaho kha Mudzi wawe ḽi ḓo aṋwa.” Kha ndimana ya 10 ya vhuporofita honoho ho dovha ha shumiswa maipfi a fanaho na enea. Naa ri fanela u vhala ndimana dzenedzi mbili sa vhuporofita ho fhambanaho kana ri fanela u vhu dzhia sa vhuporofita vhuthihi he ha tou dovhololwa? Phetho dzine dza nga dzhiiwa malugana na Yesaya ndima ya 53 na Yesaya ndima ya 11 dzi nga kwama tshivhalo tsha vhuporofita vhu ambaho nga ha Messia.

Nga zwenezwo, zwi ḓo vha zwavhuḓi uri ri iledze u ṱoḓa u ḓivha nga ho livhaho tshivhalo tsha vhuporofita vhu ambaho nga ha Messia vhu re kha Maṅwalo a Luheberu. Ndangulo ya Yehova yo gandisa mitevhe minzhi-minzhi ya vhuporofita vhune ha amba nga ha Yesu na nḓila ye ha ḓadzea ngayo. * Mitevhe yeneyi i nga ri thusa na u ri ṱuṱuwedza musi ri tshi guda ri roṱhe kana sa muṱa u katela na vhuḓinḓani hashu ha khagala. Zwiṅwe hafhu, hu sa londwi uri ndi vhungana vhuporofita vhune ha amba nga ha Messia, vhunzhi haho vhu ṋea vhuṱanzi ho khwaṱhaho ha uri Yesu ndi ene Kristo, ndi ene Messia.

[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]