Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

Yehova Ndi Mukovhe Wanga

Yehova Ndi Mukovhe Wanga

Yehova Ndi Mukovhe Wanga

“Mukovhe wau na ifa ḽau vhukati ha Isiraele ndi Nṋe.” —NUM. 18:20.

1, 2. (a) Ndi mini zwe zwa itea kha Vhalevi malugana na ifa ḽa shango? (b) Yehova o ri mini musi a tshi khwaṱhisedza Vhalevi?

MUSI Vhaisiraele vho no dzhia Shango ḽo Fulufhedziswaho, Yoshua o mbo ḓi kovhekanya ḽeneḽo shango nga u ita madeṅwa. O ita zwenezwi a tshi shumisana na Tshifhe Muhulu Eleasara na vhaṅwe vhahulwane vha dzitshaka. (Num. 34:13-29) Fhedzi Vhalevi vho vha vha songo fanela u wana ifa ḽa shango u fana na dziṅwe tshaka. (Yosh. 14:1-5) Ndi ngani Vhalevi vho vha vha songo fanela u wana ifa kana mukovhe wa Shango ḽo Fulufhedziswaho? Naa vho vha vho tou hangwiwa?

2 Phindulo ri i wana kha zwe Yehova a zwi vhudza Vhalevi. Musi a tshi ombedzela mbuno ya uri o vha a songo vha laṱa, Yehova o vha vhudza uri: “Mukovhe wau na ifa ḽau vhukati ha Isiraele ndi Nṋe.” (Num. 18:20) “Mukovhe wau . . . ndi Nṋe,” yeneyo yo vha i khwaṱhisedzo yavhuḓi vhukuma! No vha ni tshi ḓo ḓipfa hani arali Yehova o vha o ni khwaṱhisedza nga u ralo? No vha ni tshi nga thoma nga u ḓivhudzisa uri, ‘Naa ndi wa ndeme lune nda nga khwaṱhisedzwa nga Ramaanḓaoṱhe?’ No vha ni tshi nga dovha na ḓivhudzisa uri, ‘Naa Yehova a nga vha mukovhe wa Vhakriste vha songo fhelelaho ṋamusi?’ Dzenedzo mbudziso dzi kwama inwi na vhane na vha funa. Nga zwenezwo, kha ri ṱolisise zwine eneo maipfi a Mudzimu a amba zwone. Zwenezwo zwi ḓo ri thusa uri ri pfesese nḓila ine Yehova a nga vha ngayo mukovhe wa Vhakriste ṋamusi. A nga vha mukovhe waṋu, hu sa londwi uri ni na tshilavhelelwa tsha u tshila ṱaḓulu kana paradisoni kha ḽifhasi.

Yehova O Ṱhogomela Vhalevi

3. Ndi mini zwe zwa ita uri Mudzimu a khethe Vhalevi uri vha ite tshumelo yawe?

3 Musi Yehova a sa athu ṋea Vhaisiraele Mulayo, ṱhoho dza miṱa dzo vha dzi tshi shuma sa vhotshifhe. Musi Mudzimu a tshi vha ṋea Mulayo, o dovha a lugiselela mushumo wa vhotshifhe wa tshifhinga tsho ḓalaho na uri lushaka lwa Vhalevi lu thuse kha wonoyo mushumo. O zwi itisa hani zwenezwi? Musi Mudzimu a tshi vhulaha matanzhe a Vhaegipita, o mbo ḓi ita uri matanzhe a Vhaisiraele a vhe makhethwa, o a khetha uri a vhe awe. Nga murahu ha zwenezwo, Mudzimu o ita tshanduko, o ri: “Ndi Nṋe muṋe we nda nanga Vha-Levi . . . vhudzuloni ha vhana vha matanzhe a Vha-Isiraele.” Samusi vharwa vha matanzhe a Vhaisiraele vho fhira tshivhalo tsha Vhalevi musi hu tshi vhaliwa vhathu, ho vha hu tshi fanela u itwa tshirengululi u itela u lifha zwenezwo. (Num. 3:11-13, 41, 46, 47) Nga zwenezwo, Vhalevi vho vha vha tshi nga bvela phanḓa vha tshi shumela Mudzimu wa Isiraele.

4, 5. (a) Zwo vha zwi tshi amba mini kha Vhalevi uri Mudzimu ndi mukovhe wavho? (b) Mudzimu o ṱhogomela hani Vhalevi?

4 Wonoyo mushumo wo vha u tshi amba mini kha Vhalevi? Yehova o amba uri vhudzuloni ha uri vha wane ifa ḽa shango, Ene o vha a tshi ḓo vha mukovhe wavho, zwenezwo zwo vha zwi tshi amba uri vho ṋewa mushumo wa ndeme. U vha “vho-tshifhe vha Yehova” ho vha hu ḽone ifa ḽavho. (Yosh. 18:7) Vhubvo ha mafhungo a re kha Numeri 18:20 vhu sumbedza uri zwenezwo a zwo ngo ita uri Vhalevi vha vhe vhashai. (Vhalani Numeri 18:19, 21, 24.) Vhalevi vho vha vha tshi ṋewa ‘zwoṱhe zwine zwa bviswa tshi tshafumi kha ḽa Isiraele u itela mishumo yavho.’ Vho vha vha tshi fanela u wana tshafumi kha zwibveledzwa na zwifuwo zwa Isiraele. Zwiṅwe hafhu, Vhalevi vho vha vha tshi fanela u bvisa tshafumi kha zwe vha zwi wana nahone vha “nange zwi re zwavhuḓi,” u itela u tikedza vhotshifhe. * (Num. 18:25-29) Vhotshifhe vho vha vha tshi ṋewa “yoṱhe misumo mikhethwa” ye Vhaisiraele vha i ḓisela Mudzimu fhethu hawe ha vhurabeli. Vhotshifhe vho vha vhe na tshiitisi tshi pfalaho tsha u fulufhela uri Yehova u ḓo vha ṱhogomela.

5 Zwi vhonala u nga Mulayo wa Mushe wo vha u tshi dovha wa vha tendela vha tshi ṋewa tshafumi lwa vhuvhili, tshe tsha vha tshi tshi vhetshelwa u thusa miṱa na u vha kanzwa musi hu na mabuthano makhethwa a ṅwaha muṅwe na muṅwe. (Doit. 14:22-27) Naho zwo ralo, mafheloni a ṅwaha muṅwe na muṅwe wa vhuraru na wa vhurathi wa sabatha ya miṅwaha ya sumbe, tshenetsho tshafumi tsho vha tshi tshi vhewa khoroni u itela u thusa vhashai na Vhalevi. Ndi ngani Vhalevi vho vha vha tshi katelwa kha vhenevho vhathu? Ndi ngauri vho vha vhe si na “mukovhe na shango” kha ḽa Isiraele.—Doit. 14:28, 29.

6. Naho vho vha vha songo kovhelwa shango kha ḽa Isiraele, Vhalevi vho vha vha tshi dzula ngafhi?

6 Ni nga kha ḓi ḓivhudzisa uri, ‘Arali Vhalevi vho vha vha songo kovhelwa shango, vho vha vha tshi ḓo dzula ngafhi?’ Mudzimu o vha ṱhogomela. O vha ṋea miḓi ya 48 i re na pfulo yavhuḓi. Yeneyo miḓi yo vha i tshi katela na ya rathi ya vhushavhelo. (Num. 35:6-8) Ndi ngazwo Vhalevi vho vha na fhethu hune vha dzula hone musi vha sa khou shuma nḓuni khethwa ya Mudzimu. Yehova o ṋea zwithu zwinzhi vhe vha ḓiṋekedzela tshumeloni yawe. Zwi tou vha khagala uri Vhalevi vho sumbedza uri Yehova ndi mukovhe wavho nga u fulufhela uri O ḓiimisela nahone u na maanḓa a u vha ṱhogomela.

7. Ndi mini zwe zwa vha zwi tshi ṱoḓea kha Vhalevi uri Yehova a vhe mukovhe wavho?

7 Mulayo wo vha u sa vhoni mulandu Muisiraele we a vha a tshi kundelwa u bvisa tshafumi. Vhotshifhe na Vhalevi vho kwamea musi Vhaisiraele vha si tsha bvisa tshafumi. Zwenezwo zwo itea tshifhingani tsha Nehemia. Nga mulandu wa zwenezwo, Vhalevi vho vha vho fanela u shuma masimuni, nahone zwenezwo zwo ita uri vha si tsha ṱhogomela vhuḓinḓa. (Vhalani Nehemia 13:10.) U itela uri lushaka lwa Vhalevi lu kone u tshila, zwi tou vha khagala uri lwo vha lu tshi ḓitika nga vhumuya ha Vhaisiraele. Zwiṅwe hafhu, vhotshifhe na Vhalevi vho vha vha tshi fanela u vha na lutendo kha Yehova uri a vha ṱhogomele.

Vhathu Vhe Yehova A Vha Mukovhe Wavho

8. Ṱalusani mutsiko we Asafu wa Mulevi a sedzana nawo.

8 Lushaka lwa Vhalevi lwo vha lu tshi ṱoḓa uri Yehova a vhe mukovhe walwo. Zwi swayeaho ndi uri Mulevi muṅwe na muṅwe o shumisa maipfi ane a ri “wanga mukovhe ndi Yehova” u itela u sumbedza u ḓikumedza kha Mudzimu na u ḓitika ngae. (Zwililo 3:24) Muṅwe wa vhenevho Vhalevi o vha e muimbi na muṅwali wa dzinyimbo. Onoyo ri ḓo mu vhidza uri ndi Asafu, naho a tshi nga vha o vha e wa nnḓu ya Asafu, e Mulevi we a vha a tshi ranga phanḓa vhaimbi misini ya Khosi Davida. (1 Koron. 6:16-28) Kha Psalme ya 73 ri vhala uri Asafu (kana muṅwe wa vhaḓuhulu vhawe) o kanganyiswa. O vha a tshi tama vhaṅwe vhe vha vha vha tshi khou tshila vhutshilo ha nṱha, nahone o vhuya a amba uri: “Khezwi hu tshi nga ndi u sokou ita ndi tshi shavhisa mbilu yanga dzitshikha, ndi tshi londa zwanḓa zwanga zwi si tshinye!” Zwi vhonala u nga o vha a si tsha dzhiela nṱha ndugelo yawe ya tshumelo; ho ngo ṱhogomela uri Yehova ndi ene mukovhe wawe. O vha o tsikeledzea muyani u swikela a “tshi ya fhethu hukhethwa ha Mudzimu.”—Ps. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Ndi ngani Asafu o amba uri Mudzimu ndi ‘mukovhe wawe wa lini na lini’?

9 Musi Asafu e nḓuni khethwa, o thoma u dzhia zwithu nga nḓila ya Mudzimu. Ni nga kha ḓi vha no no ṱangana na zwithu zwi fanaho. Khamusi nga tshiṅwe tshifhinga a no ngo ṱhogomela ndugelo dzaṋu dza lwa muya nahone na thoma u livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwi vhonalaho zwine na zwi shaya. Fhedzi musi ni tshi guda Ipfi ḽa Mudzimu na u ya miṱanganoni ya Vhukriste, no thoma u dzhia zwithu nga nḓila ya Yehova. Asafu o thoma u ṱhogomela zwe zwa vha zwi tshi ḓo itea kha vhaitazwivhi. O humbula nga ha zwithu zwavhuḓi zwe a vha e nazwo nahone a humbula uri Yehova o vha a tshi ḓo fara tshanḓa tshawe tsha u ḽa nahone a mu livhisa. Nga zwenezwo, Asafu o vha a tshi nga vhudza Yehova uri: “Arali ndi na Iwe, a thi tshee na tshi ntakadzaho fhano shangoni.” (Ps. 73:23, 25) Nga murahu o fhedzisela o amba uri Mudzimu ndi mukovhe wawe. (Vhalani Psalme ya 73:26.) Mudzimu o vha a tshi ḓo vha ‘mukovhe wa lini na lini’ wa mupsalme naho ‘ṋama yawe na mbilu yawe zwi tshi nga ṋoka.’ Mupsalme o vha a tshi fulufhela uri Yehova u ḓo mu humbula sa khonani yawe. U shuma hawe nga u fulufhedzea zwo vha zwi sa ḓo hangwiwa. (Muh. 7:1) Zwenezwo zwi nga vha zwo khwaṱhisedza Asafu vhukuma! O imba a ri: “Nṋe ndi ḓifhelwa nga u vha tsini na Mudzimu; vhushavhelo hanga ndi ḓivha Iwe Muṋe wanga Yehova.”—Ps. 73:28.

10 Uri Yehova o vha e mukovhe wa Asafu zwo vha zwi tshi amba zwi fhiraho thikhedzo ya zwithu zwi vhonalaho ye a i wana sa Mulevi. Zwo vha zwi tshi ambela kha ndugelo yawe ya tshumelo na vhushaka hawe na Yehova, vhukonani he a vhu ṱahulela na wa Ṱaḓulu-ṱaḓulu. (Yak. 2:21-23) U itela u vhulunga honoho vhushaka, mupsalme o vha o fanela u vha na lutendo kha Yehova na u mu fulufhela. Asafu o vha o fanela u vha na fulufhelo ḽa uri vhutshilo hawe ho vha vhu tshi ḓo fhedzisela ho vha havhuḓi arali a tshila nga zwilinganyo zwa Mudzimu. Na inwi ni nga vha na fulufhelo kha Ramaanḓaoṱhe.

11. Yeremia o vha e na mbudziso ifhio, nahone yo fhindulwa hani?

11 Muporofita Yeremia o vha e muṅwe Mulevi we a dzhia Yehova sa mukovhe wawe. Kha ri ṱolisise zwe a vha a tshi khou amba zwone musi a tshi shumisa wonoyo mubulo. Yeremia o vha a tshi dzula Anathothe, muḓi wa Vhalevi we wa vha u tsini na Yerusalema. (Yer. 1:1) Nga tshiṅwe tshifhinga Yeremia o vha a sa pfesesi uri: Ndi ngani nḓila ya vhavhi i tshi vulea ngeno vhavhuya vha tshi shengela? (Yer. 12:1) Musi a tshi vhona zwe zwa vha zwi tshi khou itea Yerusalema na Yuda, o ḓipfa a tshi nga a nga gungula. Yeremia o vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova o luga. Zwe Yehova a hevhedza Yeremia uri a zwi porofite na nḓila ye Yehova a ḓadzisa ngayo eneo maipfi a vhuporofita, zwo ṋea onoyo muporofita phindulo yo teaho. U tendelana na vhuporofita ha Mudzimu, vhe vha thetshelesa vhulivhisi ha Yehova vho “hanya,” ngeno vhathu vhavhi vho bvelelaho vha songo thetshelesa tsevho nahone vha lozwiwa.—Yer. 21:9.

12, 13. (a) Ndi mini zwe zwa ita uri Yeremia a ambe uri: “Wanga mukovhe ndi Yehova,” nahone o vha e na mavhonele afhio? (b) Ndi ngani tshaka dzoṱhe dza Isiraele dzo vha dzi tshi fanela u ṱahulela mavhonele a u lindela?

12 Musi Yeremia a tshi vhona shangohaya ḽa hawe ḽo tshinyadzwa, o ḓipfa u nga u khou tshimbila swiswini. Ho vha hu tshi tou nga Yehova o mu ‘dzudza swiswini sa vhafu vha kale.’ (Zwililo 1:1, 16; 3:6) Yeremia o vhudza lushaka lwa Isiraele lwa mashandukwa uri lu vhuyelele ha Khotsi alwo wa ṱaḓulu, fhedzi vhuvhi halwo ho vha ho no anda lwe Mudzimu a litsha miḓi ya Yerusalema na Yuda i tshi lozwiwa. Zwenezwo zwo vhaisa Yeremia, naho o vha a songo khakha. A tshi khou pfa vhuṱungu, muporofita o humbula nga ha nḓila ine Mudzimu a khathutshela ngayo. O ri: “Khathutshelo yawe i si fhele.” Vhukuma, khathutshelo ya Yehova i vusulusea ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe! Ndi nga tshenetsho tshifhinga he Yeremia a amba uri: “Wanga mukovhe ndi Yehova!” O bvela phanḓa a tshi shumela Yehova sa muporofita.—Vhalani Zwililo zwa Yeremia 3:22-24.

13 Vhaisiraele vho vha vha sa ḓo vha na shango lwa miṅwaha ya 70. Shango ḽavho ḽo vha ḽi tshi ḓo vha shubi. (Yer. 25:11) Fhedzi musi Yeremia a tshi ri “wanga mukovhe ndi Yehova,” zwo sumbedza uri o vha a tshi fulufhela uri Mudzimu u ḓo mu khathutshela, nahone zwo ita uri a vhe na tshiitisi tsha u “fulufhela” kana u vha na mavhonele a u lindela. Tshaka dzoṱhe dza Isiraele dzo vha dzi tshi ḓo xelelwa nga ifa, nga nṱhani ha zwenezwo dzo vha dzi tshi fanela u ṱahulela mavhonele a u lindela u fana na muporofita Yeremia. Vho vha vha tshi fanela uri vha fulufhele Yehova fhedzi. Nga murahu ha miṅwaha ya 70, vhathu vha Mudzimu vho vhuyelela shangohaya ḽavho nahone vha dovha vha kona u shumela Yehova.—2 Koron. 36:20-23.

Vhaṅwe Vha Nga Dzhia Yehova Sa Mukovhe Wavho

14, 15. Nga nnḓa ha Vhalevi, ndi nnyi we a tendela Yehova a tshi vha mukovhe wawe nahone ndi ngani?

14 Asafu na Yeremia vho vha vhe vha lushaka lwa Levi, fhedzi naa ndi Vhalevi fhedzi vhe vha vha vha tshi nga vha na ndugelo ya u shumela Yehova? A zwo ngo ralo! Davida muswa we a vha a tshi ḓo vha khosi ya Isiraele, o dzhia Mudzimu sa ‘lupfumo [“mukovhe,” NW] lwawe shangoni ḽa vha tshilaho.’ (Vhalani Psalme ya 142:1, 5.) Musi Davida a tshi ṅwala yeneyi psalme o vha e si pfamoni kana nḓuni yawe. O vha e bakoni, o dzumbama maswina awe. Kha zwiitea zwi swikaho zwivhili, Davida o vha o dzumbama bakoni—ḽiṅwe ḽa hone ḽi tsini na Adulamu ḽiṅwe ḽi midavhini ya Engedi. A nga kha ḓi vha o ṅwala Psalme ya 142 kha ḽiṅwe ḽa enea mabako.

15 Arali Davida o ṅwala yeneyi psalme e bakoni, zwi amba uri o vha a tshi khou shavha Khosi Saulo we a vha a tshi khou mu zwima uri a mu vhulahe. Davida o shavhela bakoni ḽe zwa vha zwi tshi konḓa u ḽi wana. (1 Sam. 22:1, 4) Musi e henefho fhethu hu re kule, khamusi Davida o vhona u nga ho vha hu si na khonani ine ya nga mu tsireledza na u mu tikedza. (Ps. 142:4) Nga tshenetsho tshifhinga Davida o humbela thuso ya Mudzimu.

16, 17. (a) Ndi mini zwe zwa ita uri Davida a ḓipfe e si na muthu ane a nga mu thusa? (b) Davida o vha a tshi nga ya kha nnyi u itela u wana thuso?

16 Musi Davida a tshi ṅwala Psalme ya 142, a nga vha o pfa zwe zwa itea kha Tshifhe Muhulu Ahimeleke, we a thusa Davida a sa zwi ḓivhi uri u khou shavha Saulo. Nga nṱhani ha vivho, Khosi Saulo o vhulaha Ahimeleke na muṱa wawe. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davida o ḓivhona mulandu wa eneo mabulayo. Zwo vha zwi tshi tou nga ndi ene we a vhulaha tshifhe we a mu thusa. Arali no vha ni vhuimoni ha Davida, naa no vha ni tshi ḓo ḓivhona mulandu? Zwiṅwe zwe zwa ṋaṋa u mu tsikeledza ndi uri o vha a sa athu awela ngauri Saulo o dzula a tshi mu tovhola.

17 Nga u ṱavhanya nga murahu ha zwenezwo, muporofita Samuele we a ḓodza Davida uri a vhe khosi ya tshifhingani tshi ḓaho o mbo ḓi fa. (1 Sam. 25:1) Zwenezwo zwi nga vha zwo ita uri Davida a ḓipfe e si na muthu ane a nga mu thusa. Naho zwo ralo, Davida o vha a tshi ḓivha hune a nga ya hone u itela u wana thuso—o vha a tshi nga ya kha Yehova. Davida o vha e si na ndugelo dza tshumelo dzi fanaho na dza Vhalevi, fhedzi o vha o no ḓodzwa uri a ite muṅwe mushumo, wa u vha khosi ya vhathu vha Mudzimu. (1 Sam. 16:1, 13) Naho zwo ralo, Davida o vhudza Yehova zwa mbiluni nahone a bvela phanḓa a tshi ṱoḓa vhulivhisi kha Mudzimu. Na inwi A nga vha mukovhe waṋu na vhushavhelo haṋu samusi no ḓiṋekedzela tshumeloni yawe.

18. Vhathu vhe ra haseledza nga havho kha ino thero vho sumbedza hani uri Yehova ndi mukovhe wavho?

18 Vhathu vhe ra haseledza nga havho vho vha vha tshi dzhia Yehova sa mukovhe wavho nga nṱhani ha uri vho vha vha tshi fanela u ita tshumelo yawe. Vho ḓitika nga Mudzimu musi vha tshi mu shumela. Vhalevi na vhaṅwe vha tshaka dza Isiraele, vha ngaho Davida, vho vha vha tshi nga ṱanganedza Mudzimu sa mukovhe wavho. Yehova a nga vha hani mukovhe waṋu nga nḓila i fanaho? Zwenezwo ri ḓo zwi haseledza theroni i tevhelaho.

[Ṱhaluso i re magumoni a siaṱari]

^ phar. 4 U itela mafhungo o engedzeaho nga ha nḓila ye vhotshifhe vha vha vha tshi ṱhogomelwa ngayo, sedzani Tshiingamo tsha ḽa 1 November, 2004, siaṱari 19, phara 4.

Ni Ḓo Aravha Hani?

• Yehova o vha e mukovhe wa Vhalevi nga muhumbulo ufhio?

• Asafu, Yeremia na Davida vho ita mini zwe zwa sumbedza uri Yehova o vha e mukovhe wavho?

• U itela uri Mudzimu a vhe mukovhe waṋu, ndi pfaneleo dzifhio dzine na fanela u vha nadzo?

[Mbudziso dza Pfunzo]

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 8]

Vhalevi a vho ngo ṋewa ifa ḽa shango. Nṱhani hazwo, Yehova o vha e ene mukovhe wavho ngauri vho vha vhe na ndugelo khulwane ya u mu shumela

[Tshifanyiso kha siaṱari 7]

Yehova o vha e mukovhe wa vhotshifhe na Vhalevi nga nḓila-ḓe?

[Tshifanyiso kha siaṱari 9]

Ndi mini zwe zwa thusa Asafu uri Yehova a dzule e mukovhe wawe?