Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

Yehova U A Ḓivha Nḓila Ya U Ponyokisa Vhathu Vhawe

Yehova U A Ḓivha Nḓila Ya U Ponyokisa Vhathu Vhawe

Yehova U A Ḓivha Nḓila Ya U Ponyokisa Vhathu Vhawe

“Murena u a zwi ḓivha u ponyokisa mulingoni vha mu ofhaho.”—2 PET. 2:9.

NDI NGANI RI TSHI NGA VHA NA FULUFHELO ḼA URI YEHOVA:

U a ḓivha tshifhinga tshine zwithu zwa ḓo itea ngatsho u itela u ḓadzisa ndivho yawe?

U ḓo shumisa maanḓa awe u itela u lamulela vhathu vhawe?

U ḓivha zwavhuḓi zwine zwa ḓo itea tshifhingani tsha vhuṱungu vhuhulu?

1. Ndi vhuimo vhufhio vhune ha ḓo vha hone tshifhingani tsha “vhuṱungu vhuhulu”?

 SHANGO ḽa Sathane ḽi ḓo fheliswa nga u ṱavhanya vhathu vha songo zwi lavhelela. (1 Vha-Thes. 5:2, 3) Nga “ḓuvha ḽihulu ḽa Yehova,” vhathu vha ḓo ḓaḓa. (Tsef. 1:14-17) Hu ḓo vha na zwiimo zwi konḓaho na u shayea ha zwithu fhethu hoṱhe. Tshi ḓo vha tshifhinga tshi tsikeledzaho tshi “sathu u vhoniwa tshee shango ḽa vha hone, u vhuya u swika zwino.”—Vhalani Mateo 24:21, 22.

2, 3. (a) Vhathu vha Mudzimu vha ḓo sedzana na mini tshifhingani tsha “vhuṱungu vhuhulu”? (b) Ndi mini zwine zwa ḓo ita uri ri fulufhele uri Yehova u ḓo ri tshidza?

2 Musi “vhuṱungu vhuhulu” vhu tshi engedzea, vhathu vha Mudzimu vha ḓo vutshelwa nga “Gogo kha ḽa Mágogo.” Nga tshenetsho tshifhinga, “mmbi khulu” i ḓo vutshela vhathu vha Mudzimu sa “gole ḽi fukedzaho shango.” (Hesek. 38:2, 14-16) A hu na dzangano ḽa vhathu ḽine ḽa ḓo lwela vhathu vha Yehova. Vha ḓo fanela u ḓitika nga Mudzimu fhedzi u itela u tshidzwa. Vha ḓo ita mini musi maswina a tshi ṱoḓa u vha fhelisa?

3 Arali ni mushumeli wa Yehova, naa ni na fulufhelo ḽa uri Yehova u ḓo tshidza vhathu vhawe vhuṱunguni vhuhulu? Muapostola Petro o ṅwala u ri: “Murena u a zwi ḓivha u ponyokisa mulingoni vha mu ofhaho, na u vha ó vhea khothoni vha songo lugaho, hu vhuye hu swike ḓuvha ḽa tsengo.” (2 Pet. 2:9) Musi ri tshi elekanya nga zwe Yehova a zwi ita tshifhingani tsho fhiraho u itela u tshidza vhathu vhawe, zwi ita uri ri fulufhele uri na riṋe u ḓo ri tshidza. Kha ri haseledze tsumbo tharu dzine dza ḓo ita uri ri fulufhele uri Yehova u a ḓivha nḓila ya u ponyokisa vhathu vhawe.

U PONYOKA MAḒI MAHULU A SHANGO ḼOṰHE

4. Ndi ngani tshifhinga tsho vha tshi tsha ndeme malugana na u ḓa ha Maḓi Mahulu?

4 Tsha u thoma, kha ri haseledze nga ha mafhungo a Maḓi Mahulu a misini ya Noaxe. U itela uri ndivho ya Yehova i ḓadzee, zwo vha zwi zwa ndeme uri zwithu zwi itwe nga tshifhinga. Mushumo muhulwane wa u fhaṱa gungwa wo vha u tshi fanela u ṱhaphudzwa, nahone zwipuka zwo vha zwi tshi fanela u dzheniswa nga ngomu gungwani maḓi mahulu a sa athu swika. Mafhungo a re buguni ya Genesi a sumbedza uri Yehova o vha a songo lindela uri hu thome hu fhaṱwe gungwa u itela uri a kone u phetha tshifhinga tshine a ḓo ḓisa ngatsho Maḓi Mahulu. Nṱhani hazwo, Mudzimu o vha o no vhea tshifhinga tshine a ḓo ḓisa ngatsho Maḓi Mahulu, a sa athu vhuya a vhudza Noaxe uri a fhaṱe gungwa. Ri zwi ḓivha hani zwenezwo?

5. U ya nga bugu ya Genesi 6:3, Yehova o ḓivhadza mini nahone lini?

5 Bivhili i ri vhudza uri Yehova o ita nḓivhadzo ngei ṱaḓulu. U ya nga bugu ya Genesi 6:3, o ri: “Muya wanga a u tsha ḓo vhusa kha vhathu misi yoṱhe; ngauri vho pambuwa, ndi vha ṋama. Ndi zwone, maḓuvha avho nga a vhe miṅwaha ya ḓana na mahumi mavhili.” Yehova o vha a sa khou linganyisela miṅwaha ine vhathu vha tea u i tshila. O vha a tshi khou ḓivhadza tshifhinga tshine a ḓo fhelisa ngatsho shango ḽa vhathu vha sa ofhi Mudzimu. * Samusi Maḓi Mahulu o thoma nga 2370 B.C.E., ri phetha nga uri Mudzimu o ḓivhadza zwenezwi nga 2490 B.C.E. Nga tshenetsho tshifhinga, Noaxe o vha e na miṅwaha ya 480. (Gen. 7:6) Nga murahu ha miṅwaha i ṱoḓaho u vha 20, nga ṅwaha wa 2470 B.C.E., Noaxe o vha na vhana. (Gen. 5:32) Naho ho vha ho sala miṅwaha i ṱoḓaho u vha ḓana Maḓi Mahulu a sa athu ḓa, Yehova o vha a sa athu dzumbululela Noaxe mushumo wawe wa ndeme wa u tshidza vhathu. Mudzimu o vha a tshi ḓo fhedza tshifhinga tshingafhani a sa athu vhudza Noaxe?

6. Yehova o ṋea lini Noaxe ndaela ya uri a fhaṱe gungwa?

6 Zwi vhonala uri Yehova o lindela tshifhinga tshilapfu a sa athu dzumbululela Noaxe zwe a vha A tshi ḓo zwi ita. Ndi ngani ri tshi amba nga u ralo? Mafhungo o hevhedzwaho a sumbedza uri vharwa vha Noaxe vho vha vho no aluwa nahone vho no vhinga musi Mudzimu a tshi ṋea Noaxe ndaela ya uri a fhaṱe gungwa. Yehova o mu vhudza uri: “Ndi vhofha mulanga na’we; dzhena gungwani na vharwa vhau, na musadzi wau, na vhasadzi vha vharwa vhau vha dzhene na iwe.” (Gen. 6:9-18) Nga zwenezwo, zwi a pfala uri musi Noaxe a tshi vhudzwa uri a fhaṱe gungwa, ho vha hu tshee ho sala miṅwaha ya 40 kana ya 50 fhedzi uri Maḓi Mahulu a ḓe.

7. (a) Noaxe na muṱa wawe vho sumbedza hani lutendo? (b) Mudzimu o fhedzisela o vhudza lini Noaxe tshifhinga tshee Maḓi Mahulu a vha a tshi ḓo thoma ngatsho?

7 Musi mushumo wa u fhaṱa gungwa u tshi khou bvela phanḓa, Noaxe na muṱa wawe vha nga vha vho ḓivhudzisa uri Mudzimu u ḓo khunyeledza hani ndivho yawe na uri Maḓi Mahulu a ḓo thoma lini. Naho zwo ralo, u sa ḓivha havho zwidodombedzwa zwenezwo a zwo ngo vha ita uri vha litshe u fhaṱa gungwa. Maṅwalo a ri: “Noaxe a ita zwoṱhe zwe Mudzimu a mu laya, a tevhedza he a laiwa ngaho’.” (Gen. 6:22) Yehova o fhedzisela o vhudza Noaxe tshifhinga tshee Maḓi Mahulu a vha a tshi ḓo thoma ngatsho musi ho sala maḓuvha a sumbe—eneo maḓuvha o vha o lingana uri Noaxe na muṱa wawe vha dzhenise zwipuka gungwani. Nga zwenezwo, musi Mudzimu a tshi nisa mvula khulu “nga ṅwaha wa maḓana maṱanu-na-ḽithihi wa Noaxe, nga ḓuvha ḽa fumi-na-vhuṱanu-na-vhuvhili ḽa ṅwedzi wa vhuvhili,” Noaxe o vha o no dzudzanya zwithu zwoṱhe.—Gen. 7:1-5, 11.

8. Mafhungo a Maḓi Mahulu a ri khwaṱhisedza hani uri Yehova u ḓivha tshifhinga tsha u tshidza vhathu vhawe?

8 Mafhungo a Maḓi Mahulu a ri ṋea vhuṱanzi ha uri Yehova ha sokou vha Muvhulungi wa Tshifhinga fhedzi, fhedzi u dovha a vha Mutshidzi. Samusi e tsini na u fhelisa ano maitele a zwithu, ri nga vha na vhungoho ha uri ndivho dzoṱhe dza Yehova dzi ḓo ḓadzea nga tshifhinga tshawe tsho vhewaho, nga “tshikhathi tshazwo.”—Mat. 24:36; vhalani Habakuku 2:3.

VHO TSHIDZWA LWANZHENI LUTSWUKU

9, 10. Yehova o shumisa hani vhathu vhawe u fasha mmbi ya Egipita?

9 Nga zwenezwo, ro zwi vhona uri Yehova ndi ene ane a langula nga vhuḓalo tshifhinga tshine zwithu zwa itea ngatsho u itela u ḓadzisa ndivho yawe. Tsumbo ya vhuvhili ine ra ḓo i haseledza i ombedzela tshiṅwe tshiitisi tsha u fulufhela uri Yehova a nga tshidza vhathu vhawe: U ḓo shumisa maanḓa awe a sa gumi u itela uri hu itee zwine a funa. Ngauralo, ri na vhungoho ha uri Yehova u a kona u tshidza vhashumeli vhawe lune nga zwiṅwe zwifhinga a vha shumisa uri vha fashe maswina awe. Zwenezwo ndi zwe zwa itea musi a tshi vhofholola Vhaisiraele vhupulini ha Egipita.

10 Zwi nga kha ḓi itea uri Vhaisiraele vhe vha bva Egipita vho vha vhe milioni tharu. Yehova o ita uri Mushe a vha tshimbidze nga nḓila ye ya ita uri Farao a humbule uri vho hanganea. (Vhalani Ekisodo 14:1-4.) Ngauralo, Farao o vha tevhela e na mmbi yawe nahone a vha khakhedza Lwanzheni Lutswuku. Ho vha hu tshi vhonala u nga a hu na vhushavhelo. (Ek. 14:5-10) Naho zwo ralo, zwi re zwone ndi uri Vhaisiraele vho vha vhe si khomboni. Ndi ngani ri tshi ralo? Nga nṱhani ha uri Yehova o vha a tshi ḓo vha lamulela.

11, 12. (a) Yehova o thusa hani vhathu vhawe? (b) U dzhenelela ha Mudzimu zwo ita uri hu vhe na mvelelo dzifhio, nahone eneo mafhungo a ri funza mini nga ha Yehova?

11 “Gole” ḽe ḽa vha ḽi tshi ranga Vhaisiraele phanḓa ḽo tshimbilela murahu, ḽa thivhela mmbi ya Farao nahone ha vha swiswi. Naho zwo ralo, ḽeneḽo gole ḽo vha ḽi tshi vhonetshela Vhaisiraele vhusiku hoṱhe. (Vhalani Ekisodo 14:19, 20.) Yehova a fhandekanya lwanzhe nga muya u re na maanḓa u bvaho vhubvaḓuvha, “lwanzhe lwa xa.” A zwi timatimisi uri zwenezwo zwo dzhia tshifhinga tshilapfu, ngauri eneo mafhungo a amba uri muya wo vhudzula “vhusiku hoṱhe” nahone nga murahu ha zwenezwo “Vha-Isiraele vha mbo dzhena vhukati ha maḓi, vha kanda ḽo omaho.” Musi vha tshi vhambedzwa na mmbi ya Farao ye ya vha i tshi khou tshimbila nga goloi dza nndwa, Vhaisiraele vho vha vha tshi khou tou ongolowa. Naho zwo ralo, Vhaegipita vho vha vha sa nga vha fare nga nṱhani ha uri Yehova o vha a tshi khou vha lwela. ‘O piringanya mmbi ya Vha-Egipita; A litsha milenzhe ya dzigoloi dzavho ya redzemuwa, a dzi tshimbidza hu sá konadzei.’—Ek. 14:21-25.

12 Musi Vhaisiraele vhoṱhe vho no pfuka lwanzheni, Yehova o vhudza Mushe a ri: “Imisa-ha tshanḓa tshau kha lwanzhe uri maḓi a humele kha Vha-Egipita na kha dzigoloi dzavho na kha vhanameli vha dzimbiḓi.” Musi maswole a tshi lingedza u shavha maḓi ane a khou huma, “Yehova [o] vha sukumedzela ngomu lwanzheni.” Ho vha hu si na vhushavhelo nahone ‘a ho ngo sala na muthihi wavho.’ (Ek. 14:26-28) Nga zwenezwo, Yehova o zwi sumbedza uri u na maanḓa a u tshidza vhathu vhawe kha vhuimo naho vhu vhufhio.

U PONYOKA U FHELISWA HA YERUSALEMA

13. Yesu o ṋea ndaela dzifhio, nahone vhatevheli vhawe vha nga vha vho ḓivhudzisa mini?

13 Yehova u a ḓivha zwavhuḓi zwine zwa ḓo itea u itela u ḓadzisa ndivho yawe. Zwenezwi zwi ombedzelwa nga tsumbo ya vhuraru ine ra ḓo i haseledza: u govhelwa ha Yerusalema ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. A tshi shumisa Murwa wawe, Yehova o ṋea Vhakriste ngei Yerusalema na Yudea ndaela u itela uri vha kone u tshidzwa musi muḓi u sa athu fheliswa nga 70 C.E. Yesu o ri: “Arali ni tshi vhona zwi ṋengisaho zwa phusuphusu, zwiné zwa ambiwa nga Daniele muporofita, zwí fhethu hukhethwa . . . Zwenezwo vha re Yudea nga vha shavhele dzithavhani.” (Mat. 24:15, 16) Fhedzi, vhatevheli vha Yesu vho vha vha tshi ḓo zwi vhona hani musi honovhu vhuporofita vhu tshi ḓadzea?

14. Ndi zwithu zwifhio zwo iteaho zwe zwa ita uri zwe Yesu a zwi amba zwi pfesesee khwine?

14 Zwine maipfi a Yesu a amba zwone zwo bvela khagala nga murahu ha miṅwaha minzhi. Nga 66 C.E., mmbi dza Vharoma dzo swika Yerusalema dzo rangwa phanḓa nga Cestius Gallus u itela u thivhela Vhayuda uri vha si vha vutshele. Musi maravhele a Vhayuda, ane a ḓivhiwa sa Vhafhisetsheli vha lwisanaho na muvhuso wa Roma o dzumbama thembeleni, maswole a Vharoma o thoma u pwasha mbondo dza thembele. Vhakriste vho fhaṱuwaho vho pfesesa zwe zwa vha zwi tshi khou itea: Mmbi ya vhahedeni na zwifanyiso (“zwi ṋengisaho”) zwo ṱoḓa u swika tsini na mutsheṱo wa thembele ya Yerusalema (“fhethu hukhethwa”). Ho vha hu tshifhinga tsha uri vhatevheli vha Yesu vha “shavhele dzithavhani.” Fhedzi vho vha vha tshi ḓo bva hani muḓini wo govhelwaho? Ho vha hu tshi ḓo itea zwithu zwi songo lavhelelwaho.

15, 16. (a) Ndi ifhio ndaela yo livhaho ye Yesu a i ṋea, nahone ndi ngani zwo vha zwi zwa ndeme uri vhatevheli vhawe vha thetshelese? (b) Ndi mini zwine ra fanela u zwi ita uri ri tshidzwe?

15 Cestius Gallus na maswole awe vho ṱutshela Yerusalema vha humela mahayani hu si na tshiitisi tshi pfalaho. Vhafhisetsheli vha lwisanaho na muvhuso wa Roma vho vha pandamedza. Vhatevheli vha Yesu vho wana tshibuli tsha u shavha samusi Vharoma na maravhele a Vhayuda vho ṱuwa. Yesu o vha ṋea ndaela i pfalaho ya uri vha ṱuwe nga u ṱavhanya nahone vha sie zwithu zwavho zwi vhonalaho. (Vhalani Mateo 24:17, 18.) Naa zwo vha zwi zwa ndeme uri vha ṱuwe nga tshihaḓu? Phindulo ya mbudziso yeneyo yo mbo ḓi pfesesea nga u ṱavhanya. Vhafhisetsheli vha lwisanaho na muvhuso wa Roma vho vhuya hu sa athu fhela maḓuvha a si gathi nahone vha kombetshedza vhadzulapo vha Yerusalema na Yudea uri vha ṱanganele navho nndwani. Zwiṅwe zwigwada zwa Vhayuda zwo lwela u langula, nahone nga u ṱavhanya zwithu zwa thoma u tshinyala. Zwo mbo ḓi konḓa vhukuma u shavha Yerusalema. Musi Vharoma vha tshi vhuyelela nga 70 C.E., zwo vha zwi si tsha konadzea u bva Yerusalema. (Luka 19:43) Muṅwe na muṅwe we a vha o sala, o vha a si tsha kona u ṱuwa! Fhedzi Vhakriste vhe vha thetshelesa ndaela ya Yesu ya u shavhela dzithavhani, vho ponyoka. Vho ḓivhonela uri Yehova u a kona u tshidza vhathu vhawe. Ri nga guda mini kha enea mafhungo?

16 Tshifhingani tsha vhuṱungu vhuhulu Vhakriste vha fanela u thetshelesa ndaela ya Ipfi ḽa Mudzimu na ndangulo yawe. Sa tsumbo, ndaela ya Yesu ya u ‘shavhela dzithavhani’ ri nga i shumisa musalauno. A ri ḓivhi uri ri ḓo shavha nga nḓila-ḓe. * Naho zwo ralo, ri na vhungoho ha uri Yehova u ḓo ri vhudza zwine ra fanela u zwi ita musi tshenetsho tshifhinga tshi tshi swika. Samusi u tshidzwa hashu zwo ḓitika nga u thetshelesa, zwi ḓo vha zwavhuḓi uri ri ḓivhudzise uri: ‘Naa ndi a thetshelesa musi Yehova a tshi ṋea vhathu vhawe ndaela ṋamusi? Naa ndi a ṱavhanya u thetshelesa kana ndi a timatima?’—Yak. 3:17.

U KHWAṰHISELWA ZWINE ZWA ḒO ITEA

17. Ndi mini zwine vhuporofita ha Habakuku ha zwi dzumbulula malugana na u vutshelwa ha vhathu vha Mudzimu hune ha ḓo ḓa?

17 Zwino kha ri haseledze nga ho engedzeaho nga mvutshelo ya Gogo yo bulwaho mathomoni a ino thero. Kha vhuporofita vhu fanaho na honoho, Habakuku o ri: “Nde’ u zwi pfa nda khathuwa mbilu; mulomo wanga wa tou tetemela nga ḽeneḽo fhungo; miraḓo yanga ya nga mavongori; he nda ima hu tshi dzinginyea, ndi nga u’ nda vha wa u lindela ḓuvha [ḽa Mudzimu] ḽa dzikhombo, ḽa u diwa nga lushaka [mmbi dzi ofhisaho] lwe lwa ri rambela.” (Hab. 3:16) Musi Habakuku a tshi pfa uri maswina awe a khou ḓa u vutshela vhathu vha Mudzimu o khathuwa mbilu, mulomo wawe wa tetemela nahone a fhelelwa nga nungo. Nḓila ye Habakuku a aravha ngayo i sumbedza nḓila ine ra ḓo vhonala ri khomboni ngayo musi mavhuthu a Gogo a tshi ri vutshela. Fhedzi onoyo muporofita o vha o ḓiimisela u lindela ḓuvha ḽihulwane ḽa Yehova, e na fulufhelo ḽa uri Yehova u ḓo tshidza vhathu vhawe. Na riṋe ri nga vha na ḽeneḽo fulufhelo.—Hab. 3:18, 19.

18. (a) Ndi ngani ri songo fanela u ofha mvutshelo ine ya khou ḓa? (b) Ndi mini zwine ra ḓo zwi haseledza theroni i tevhelaho?

18 Tsumbo tharu dze ra dzi haseledza dzi sumbedza zwavhuḓi uri Yehova u a ḓivha u ponyokisa vhathu vhawe. Ndivho yawe i nga si kundwe; i ḓo khunyelela. Naho zwo ralo, u itela uri ri kone u ṱanganela kha ḽeneḽo gundo, ri fanela u fulufhedzea u swika mafheleloni. Yehova u ri thusa hani uri ri dzule ri tshi fulufhedzea zwino? Zwenezwo ri ḓo zwi haseledza theroni i tevhelaho.

[Ṱhaluso dzi re magumoni a siaṱari]

^ Sedzani Tshiingamo tsha ḽa 15 December, 2010, masiaṱari 30-31.

^ Sedzani Tshiingamo, tsha ḽa 1 May, 1999, siaṱari 19.

[Mbudziso Dza Pfunzo]

[Tshifanyiso kha siaṱari 24]

Naa Vhaisiraele vho vha vhe khomboni ya mmbi ya Farao?