HO NO fhela miṅwaha minzhi vhahashu u mona na shango ḽoṱhe vha tshi takalela na u vhuyelwa nga khandiso yo thewaho Bivhilini ya Tshiingamo. Nga July 2011, ho gandiswa nzudzanyo ya u thoma ya magazini u gudwaho nga Luisimane lu sa konḓi. Kha yeneyo khandiso ho pfi: “Heyi khandiso i ḓo lingedzwa ṅwaha muthihi fhedzi, nahone arali i tshi ḓo thusa, i ḓo bvela phanḓa na u gandiswa.”

Zwino ri takalela u ni ḓivhadza uri ro dzhia phetho ya uri tshenetshi Tshiingamo tshi ḓo bvela phanḓa na u gandiswa. Zwiṅwe hafhu, nga u ya ha tshifhinga hu ḓo gandiswa Tshiingamo tshi sa konḓi nga Lufura, Lubodogisi, na Lupania.

Musi vho no wana khandiso ya luambo lu sa konḓi, vhaṅwe vha ngei South Pacific vho ri: “Zwino vhahashu vha vho pfesesa nga vhuḓalo zwine zwa vha zwi tshi khou haseledzwa kha Tshiingamo.” Vhuṅwe vhurifhi he ha rumelwa ho ri: “Tshifhinga tshe muthu a vha a tshi tshi fhedza a tshi khou ṱoḓa u pfesesa maipfi na u ṱalutshedza mibulo yo shumiswaho, tshi vho shumiselwa u pfesesa maṅwalo o bulwaho na nḓila ye a shumiswa ngayo kha yeneyo thero.”

Muṅwe we a ṱhaphudza kholidzhini ngei United States o ri: “Ndo fhedza miṅwaha ya 18 ndi tshi shumisa luambo lu konḓaho musi ndi tshi amba kana musi ndi tshi ṅwala, u tendelana na nḓila ye nda vha ndo gudiswa ngayo kha yeneyo kholidzhi. Ndo vha ndo no ḓowela u amba na u humbula nga nḓila i konḓaho na musi zwi songo tea. Ndo ṱhogomela uri ndo vha ndi tshi fanela u ita tshanduko khulwane kha nḓila ine nda amba na u humbula ngayo.” Samusi zwino o no vha muhuweleli a bvelelaho, o ṅwala a ri: “Tshiingamo tsha luambo lu sa konḓi tsho nthusa vhukuma.  Luambo lu leluwaho lwo shumiswaho khatsho lwo mmbetshela tsumbo yavhuḓi ine nda nga i edzisa.”

Wahashu wa tshisadzini wa ngei England we a lovhedzwa nga 1972 o ṅwala zwi tevhelaho malugana na tshenetshi Tshiingamo tsha luambo lu sa konḓi. O ri: “Musi ndi tshi vhala khandiso ya u thoma ya tshenetshi Tshiingamo, ndo pfa u nga Yehova o vha o dzula tsini na nṋe o vhea tshanḓa tshawe kha shaḓa ḽanga, ri tshi khou vhala roṱhe. Zwo vha zwi tshi tou nga musi khotsi a tshi khou vhalela ṅwana wawe mafhungo a takadzaho musi a sa athu eḓela.”

Wahashu wa tshisadznini wa Bethele ya ngei United States o no fhedzaho miṅwaha ya 40 o lovhedzwa, o amba uri nga zwiṅwe zwifhinga, yeneyi nzudzanyo ya luambo lu sa konḓi yo ita uri a pfesese khwine maṅwe mafhungo. Sa tsumbo, bogisi ḽine ḽa ri, “Miṅwe Mibulo Yo Ṱalutshedzwa” ḽi re kha khandiso ya ḽa 15 September, 2011, ḽo ṱalusa mubulo une wa ri “gole ḽa dziṱhanzi” ḽo bulwaho kha Vha-Heberu 12:1 nga heyi nḓila: “Vho vha vhe vhanzhi nga maanḓa lwe vha vha vha sa vhalei.” O ri: “Zwenezwi zwo ita uri ndi pfesese khwine yeneyo ndimana.” Malugana na miṱangano ya mafhelo a vhege, onoyo wahashu o dovha a ri: “Naho ṅwana a tshi tou vhala phindulo yawe kha yeneyi nzudzanyo ya luambo lu sa konḓi, maipfi a phindulo yawe ha fani na a re kha Tshiingamo tshi gudwaho tsho ḓoweleaho, tshine vhanzhi tshivhidzoni vha vha vha tshi khou vhala khatsho. Nga zwenezwo, phindulo ya onoyo ṅwana i ḓo homolosa vhathetshelesi.”

Muṅwe wahashu wa tshisadzini wa Bethele o ṅwala uri: “Ndi lavhelela u thetshelesa phindulo dza vhana vhaṱuku tshivhidzoni. Tshiingamo tsha  luambo lu sa konḓi tsho vha thusa uri vha kone u vha na khwaṱhisedzo musi vha tshi fhindula. Phindulo dzavho dzi a nṱuṱuwedza.”

Wahashu wa tshisadzini we a lovhedzwa nga 1984, o ri u takalela nga maanḓa yeneyi nzudzanyo ya luambo lu sa konḓi. O ri: “Ndi pfa u nga tsho tou ṅwalelwa nṋe. Tshi ita uri ndi pfesese khwine zwine nda khou zwi vhala. Zwino ndi pfa ndi sa ofhi u fhindula kha Pfunzo ya Tshiingamo.”

Muṅwe mme wa murwa a re na miṅwaha ya sumbe o ri: “Zwo vha zwi tshi konḓa vhukuma na u netisa, u mu ṱalutshedza mitaladzi milapfu na yo serekanaho musi ri tshi lugiselela Pfunzo ya Tshiingamo.” Nzudzanyo ya luambo lu sa konḓi yo vha thusa hani? O ṅwala uri: “Zwo mmangadza vhukuma u vhona a tshi kona u vhala dziphara na u pfesesa zwine a khou zwi vhala. Samusi ho shumiswa maipfi a sa konḓi na mitaladzi mipfufhi, ha ofhi u vhala. U vho kona u lugiselela e eṱhe phindulo dzine a ḓo dzi ṋekedza miṱanganoni, nahone u a kona u livhisa ṱhogomelo kha thero yoṱhe, u bva mathomoni u swika magumoni.”

Mme a ṅwananyana a re na miṅwaha ya ṱahe o ṅwala uri: “Kale ro vha ri tshi fanela u mu thusa nga phindulo dzine a ḓo dzi ṋekedza. Zwino u vho kona u lugiselela phindulo dzawe e eṱhe. A ri anzeli u fhedza tshifhinga ri tshi khou mu ṱalutshedza zwine zwa khou ambiwa. Samusi a tshi pfesesa zwine a vha a tshi khou zwi vhala, u ḓipfa e tshipiḓa tsha Pfunzo ya Tshiingamo.”

Vhana vhanzhi vha pfa u nga Tshiingamo tsha luambo lu sa konḓi tsho itelwa vhone nga ho khetheaho. Rebecca a re na miṅwaha ya 12 o ri: “Ndi khou humbela uri yeneyi nzudzanyo ntswa i bvele phanḓa na u gandiswa!” O dovha a ri: “Ndi funa bogisi ḽine ḽa ri ‘Miṅwe Mibulo Yo Ṱalutshedzwa.’ Vhana vha wana i tshi leluwa vhukuma.”

Nicolette a re na miṅwaha ya sumbe u ḓipfa nga nḓila i fanaho. O ri: “Ndo vha ndi tshi konḓelwa u pfesesa Tshiingamo. Zwino ndi vho kona u fhindula ndi songo thusiwa.” Emma a re na miṅwaha ya ṱahe o ṅwala uri: “Tsho thusa vhukuma nṋe na murathu wanga a re na miṅwaha ya rathi. Ri vho tshi pfesesa khwine! Ri a livhuha!”

Zwi tou vha khagala uri vhanzhi vha khou vhuyelwa nga yeneyi nzudzanyo ya Tshiingamo tsha luambo lu sa konḓi, tshine tsha shumisa maipfi a leluwaho na mitaladzi mipfufhi. Tshi khou thusa vhanzhi u pfesesa Bivhili khwine, nahone tshi ḓo bvela phanḓa na u gandiswa khathihi na nzudzanyo i gudwaho yo ḓoweleaho, ye ya ri vhuyedza vhukuma u bva nga 1879.