1. Ndi ngani mureili wa bufho a tshi tevhedza mutevhe wa zwithu zwine zwa tea u ṱhogomelwa musi bufho ḽi sa athu u takuwa?

VHAREILI vha ḽiṅwe ḽa mabufho o bvelelaho vhukuma e a vhuya a vha hone, vha na mutevhe wa zwithu zwi fhiraho 30 zwine zwa tea u ṱhogomelwa musi ḽi sa athu takuwa. Arali vhareili vha sa u tevhedza ḽi sa athu u takuwa, vha nga ita uri hu vhe na khombo khulwane. Naa no vha ni tshi zwi ḓivha uri mureili a re na tshenzhelo khulwane ndi ene ane a ṱuṱuwedzwa nga maanḓa uri a tevhedze wonoyo mutevhe tshifhinga tshoṱhe? Mureili a re na tshenzhelo a nga thoma u ḓifulufhela nga maanḓa lune a si tsha ṱola zwithu zwoṱhe zwi re kha mutevhe wa musi bufho ḽi sa athu u takuwa.

2. Ndi ufhio mutevhe une Vhakriste vha tea u u ṱhogomela?

² U fana na mureili wa bufho ane a dzhiela nṱha u tsireledzea, ni nga shumisa mutevhe wa zwithu zwine na fanela u zwi ṱhogomela u itela u vha na vhungoho ha uri lutendo lwaṋu lu dzula lwo khwaṱha na nga zwifhinga zwi konḓaho. Hu sa londwi uri ni kha ḓi tou bva u lovhedzwa kana ni na miṅwaha minzhi ni tshi khou shumela Mudzimu, u dzula ni tshi ṱolisisa uri lutendo lwaṋu lwo dzika lungafhani na uri no ḓiṋekedzela hani kha Yehova Mudzimu ndi zwa ndeme. U kundelwa u ṱolisisa zwenezwi tshifhinga tshoṱhe na nga vhuronwane zwi nga ita uri ri fe muyani. Bivhili i a ri sevha musi i tshi ri: “Ane a humbula uri o ima a ṱhogomele a sa ḓo wa.”—1 Vha-Kor. 10:12.

3. Vhakriste vha ngei Galata vho vha vha tshi tea u ita mini?

³ Vhakriste vha ngei Galata vho vha vha tshi fanela u ṱolisisa uri lutendo lwavho lwo dzika lungafhani, na u dzhiela nṱha mbofholowo ine vha vha nayo musi vha tshi shumela Mudzimu. Nga ṅwambo wa tshiṱhavhelo tshawe, Yesu o vulela nḓila vhathu vhane vha sumbedza u vha na lutendo khae, uri vha ḓivhe Mudzimu nga ho dzikaho, nahone zwo vha zwi tshi nga konadzea uri vha vhe vhana vha Mudzimu! (Vha-Gal. 4:9) U itela uri vha dzule vhe na vhushaka havhuḓi na Mudzimu, Vhagalata vho vha vho fanela u landula pfunzo dza Vhayuda, vha kombetshedzaho uri hu tevhedzwe Mulayo wa Mushe. Vhannḓa vha songo fumbaho  tshivhidzoni vho vha vha songo vhuya vha vha nga fhasi ha Mulayo. Vhayuda na Vhannḓa, na vhone vho vha vha tshi fanela u ita mvelaphanḓa kha mafhungo-ngoho. Vho vha vha tshi tea u ṱhogomela uri a hu tshee na ṱhoḓea ya u tevhedza Mulayo wa Mushe u itela u dzhiiwa sa vho lugaho.

4, 5. Ndi nyeletshedzo ifhio ye Paulo a i ṋea Vhagalata, nahone ndi ya ndeme na kha riṋe nga nḓila-ḓe?

⁴ Nyeletshedzo ye muapostola Paulo a i ṋea Vhagalata ndi ya u thusa Vhakriste vha ngoho uri vha si furalele lupfumo lwa mafhungo-ngoho a re Bivhilini na uri vha si humele kha zwe vha zwi sia murahu. Yehova o hevhedza muapostola uri a ṱuṱuwedze tshivhidzo tsha ngei Galata, u katela na vhagwadameli vhawe vhoṱhe uri vha dzule vha tshi fulufhedzea.

⁵ Zwi ḓo vha zwavhuḓi arali roṱhe ra humbula nḓila ye ra vhofhololwa ngayo vhupulini ha lwa muya ra vha Ṱhanzi dza Yehova. Ndi zwa ndeme u ṱhogomela hedzi mbudziso mbili: Naa ni a humbula vhukando he na vhu dzhia u itela u fanelea uri ni lovhedzwe? Naa ni a humbula musi ni tshi thoma u ḓivha Mudzimu na u ḓivhiwa ngae, na musi ni tshi ḓiphina nga mbofholowo ya vhukuma ya u vha na vhushaka na Mudzimu?

6. Ndi ufhio mutevhe une ra ḓo u ṱhogomela?

⁶ Muṅwe na muṅwe washu o dzhia vhukando ha ṱahe. Honovhu vhukando vhu fanaho na mutevhe wa zwithu zwa muya zwine ra tea u zwi ṱhogomela, ho ṱaluswa kha bogisi ḽine ḽa ri  “Vhukando Vhu Livhisaho Ndovhedzoni U Itela U Bvela Phanḓa Ri Tshi Aluwa.” U dzula ri tshi humbula honovhu vhukando ha ṱahe zwi ḓo ri khwaṱhisa uri ri iledze u humela murahu kha zwithu zwa shango. Samusi mureili wa mabufho a re na tshenzhelo a tshi bvela phanḓa na u ṱolisisa mutevhe wa zwithu zwine zwa tea u ṱhogomelwa musi a sa athu takuwa, nga hu fanaho ni nga bvela phanḓa ni tshi fulufhedzea tshumeloni yaṋu arali na dzula ni tshi ṱolisisa mutevhe wa zwithu zwa ndeme zwa lwa muya.

7. Ri fanela u tevhela maipfi afhio, nahone ndi ngani?

⁷ Mutevhe une mureili wa bufho a u ṱhogomela u mu humbudza nga ha maitele ane a tea u a tevhela nga vhuronwane musi bufho ḽi sa athu takuwa. Na riṋe ri nga ḓiṱolisisa tshifhinga tshoṱhe, kana ra ṱolisisa maitele e ra vha ri tshi khou a tevhedza u bva tshee ra lovhedzwa. Paulo o ṅwalela Timotheo a ri: “Bvela phanḓa u tshi farelela maipfi a pfalaho e wa a pfa kha nṋe samusi u tshi khou sumbedza lutendo na lufuno malugana na Kristo Yesu.” (2 Tim. 1:13) Eneo “maipfi a pfalaho” a wanala Ipfini ḽa Mudzimu. (1 Tim. 6:3) Samusi pulane ya nnḓu i tshi ri thusa u vhona nḓila ine nnḓu ya ḓo vha ngayo musi yo no fhaṱiwa, “maipfi a pfalaho” a ri thusa uri ri pfesese na u tevhela zwine Yehova a zwi lavhelela kha riṋe. Zwino kha ri ṱhogomele vhukando he ha ri livhisa kha ndovhedzo u itela u vhona uri ri khou tevhela mafhungo-ngoho u swika ngafhi.

8, 9. (a) Ndi ngani ri tshi fanela u bvela phanḓa ri tshi vha na nḓivho na lutendo? (b) Ṋeani tsumbo ine ya sumbedza ndeme ya u aluwa muyani na uri ndi ngani zwi maitele ane a bvela phanḓa.

⁸ Tsha u thoma kha mutevhe washu wa zwine ra tea u zwi ṱhogomela ndi ṱhoḓea ya u bvela phanḓa ri tshi vha na nḓivho. Nga murahu ri nga kona u ṱahulela lutendo. Fhedzi ri fanela u bvela phanḓa ri tshi aluwa kha eneo masia mavhili. (2 Vha-Thes. 1:3) U aluwa zwi katela u dzhia vhukando vhune ha khou bvela phanḓa. “U aluwa” zwi amba u engedzea, na u hula. Nga zwenezwo, nga murahu ha ndovhedzo, ri fanela u bvela phanḓa ri tshi ṱahulela vhushaka hashu na Mudzimu, u itela uri ri bvele phanḓa ri tshi aluwa muyani.

⁹ Ri nga vhambedza u aluwa hashu muyani na u aluwa ha muri. Muri u nga aluwa wa vha muhulu-hulu, arali midzi yawo yo tsa vhukuma. Sa tsumbo, miṅwe ya miri ya Libanoni i nga aluwa ya lingana na tshifhaṱo tshi re na zwitizi zwi no eḓana mithara dza 12, ya vha na midzi yo khwaṱhaho, yo tsaho vhukuma, ine tsinde ḽawo ḽa vha mithara dza 12. (Ngosha  5:15) Musi wonoyo muri u tshi khou aluwa, u swika hune wa si tsha aluwa nga nḓila ine ya ṱhogomelea u fana na mathomoni. Ṅwaha muṅwe na muṅwe, tsinde ḽa wonoyo muri ḽi a aluwa nahone midzi yawo i ḓi ya i tshi tsa na u phaḓalala, zwenezwo zwa ita uri u ime wo khwaṱha. Zwenezwi zwi nga fanyiswa na nḓila ine Mukriste a aluwa ngayo nga lwa muya. Musi ri tshi tou thoma u guda Bivhili, ri nga kha ḓi aluwa muyani nga u ṱavhanya nahone ra lovhedzwa. Vha re tshivhidzoni vha takalela u vhona mvelaphanḓa yashu. Ri nga kha ḓi fanelea na u vha vhavulanḓila kana u wana dziṅwe ndugelo. Musi miṅwaha i tshi khou ḓi ya, u aluwa hashu muyani hu nga kha ḓi sa vhonala nga hu leluwaho. Naho zwo ralo, ri kha ḓi tea u aluwa lutendoni na kha nḓivho “ra vha munna o vhinaho u fana na Kristo.” (Vha-Ef. 4:13) Nga zwenezwo, musi ri tshi ita mvelaphanḓa sa Vhakriste vho vhibvaho, ri fana na muri muṱuku une wa aluwa wa vha muri muhulu-hulu wo khwaṱhaho.

10. Ndi ngani u aluwa zwi zwa ndeme na kha Vhakriste vho vhibvaho?

¹⁰ Fhedzi u aluwa hashu a ho ngo fanela u ima henefho. Nḓivho yashu i fanela u ṱanḓavhuwa, na lutendo lwashu lu fanela u dzika. Zwenezwo zwi ḓo ita uri ri ṱoke midzi i dzike kha Ipfi ḽa Mudzimu. (Mir. 12:3) Tshivhidzoni tsha Vhukriste, hu na vhahashu vhanzhi vha tshinnani na vha tshisadzini vhe vha ita zwenezwo. Sa tsumbo, muṅwe wahashu wa tshinnani o no fhedzaho miṅwaha i fhiraho 30 e muhulwane, o ṱhogomela uri u kha ḓi aluwa muyani. O ri: “Ndi dzhiela nṱha Bivhili nga ho engedzeaho. Ndi dzula ndi tshi wana zwibuli zwiswa zwa u shumisa maitele na milayo i re Bivhilini nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho. Ndi khou ḓi bvela phanḓa ndi tshi dzhia vhuḓinḓa vhu ha ndeme.”

11. Ri nga ḓivha hani Yehova khwine nga u ya ha tshifhinga?

¹¹ U aluwa hashu zwi katela u sendela tsini na Yehova sa Khonani yashu na Khotsi ashu. U ṱoḓa ri tshi ḓipfa ro ṱanganedzea. U ṱoḓa ri tshi ḓivha uri ri a funiwa na uri ro tsireledzea, u fana na nḓila ine ṅwana a ḓipfa ngayo musi a tshi kuvhatedzwa nga vhabebi vhawe vhane vha mu funa, kana nḓila ine ra ḓipfa ngayo musi ri na khonani ya vhukuma ine ya fulufhedzea kha riṋe. Ndi zwa ndeme u pfesesa uri vhushaka hashu na Yehova a vhu vhumbei nga ḓuvha ḽithihi. Ri fanela u fhedza tshifhinga u itela u ḓivha na u funa Mudzimu. U itela u ḓivha khwine Yehova sa Muthu wa vhukuma, ni fanela u vhetshela thungo tshifhinga tsha u guda Ipfi ḽawe ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Vhalani khandiso iṅwe na iṅwe ya Tshiingamo na Awake! u katela na dziṅwe khandiso dzo thewaho Bivhilini.

12. Arali ri tshi ṱoḓa u ḓivhiwa nga Yehova, ndi mini zwine zwa ṱoḓea kha riṋe?

 ¹² Khonani dza Mudzimu dzi aluwa muyani nga nṱhani ha thabelo dzavho dzi bvaho mbiluni na u vha na vhukonani havhuḓi. (Vhalani Maleaxi 3:16.) Yehova u “thetshelesa zwine vha humbela.” (1 Pet. 3: 12) U fana na mubebi a re na lufuno, Yehova u thetshelesa thabelo dzashu musi ri tshi humbela thuso. Nga zwenezwo, ri fanela u ‘dzula ri tshi rabela.’ (Vha-Roma 12:12) A zwi konadzei uri ri dzule ri Vhakriste vho vhibvaho arali ri sa thuswi nga Mudzimu. Mitsiko ya ano maitele a zwithu ndi mihulwane lune zwa konḓa u lwa nayo na u i kunda nga riṋe vhaṋe. Arali ra litsha u rabela, ri nga si wane maanḓa e Yehova a ḓiimisela u ri ṋea one, na ane a ṱoḓa ri tshi vha nao. Naa ni a fushea nga nḓila ine na rabela ngayo, kana ni vhona hu na ṱhoḓea ya u khwinisa kha ḽeneḽo sia?—Yer. 16:19.

13. Ndi ngani u ṱanganela na Vhakriste nga riṋe zwi zwa ndeme u itela u aluwa muyani?

¹³ Yehova u takadzwa nga vhoṱhe ‘vhane vha khuda khae’; nga zwenezwo, na nga murahu ha musi ro ḓivha Mudzimu, ri ṱoḓa u bvela phanḓa ri tshi ṱanganela na tshivhidzo tsha vhathu vhane vha mu ḓivha. (Nah. 1:7) Kha shango ḽine u kulea nungo zwa vha zwithu zwo ḓoweleaho, zwi ḓo vha vhuṱali u vha vhukati ha vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vhane vha ri ṱuṱuwedza. Ri ḓo vhuyelwa hani? Tshivhidzoni ri ḓo wana vhathu vhane vha ḓo ri ṱuṱuwedza kha ‘lufuno na kha mishumo mivhuya.’ (Vha-Heb. 10:24, 25) Zwi nga si konadzee u sumbedza vhaṅwe tshivhidzoni lufuno arali ri sa ṱanganeli navho. U sumbedza lufuno lwo raloho, zwi katela u shumisana zwavhuḓi na vhaṅwe Vhakriste. Ivhani hone miṱanganoni tshifhinga tshoṱhe, ni ṱanganele khayo nga vhuḓalo.

14. Ndi ngani ri tshi fanela u dzula ro ḓiimisela u rembuluwa na u shanduka vhutshiloni hashu?

¹⁴ Ro kona u vha Vhakriste nge ra rembuluwa, ra shanduka, kana ra ṱutshela zwivhi zwashu. Naho zwo ralo, u rembuluwa ndi maitele ane a dzula a tshi bvela phanḓa vhutshiloni hashu. Samusi ri songo fhelela, ri kha ḓi vha na tshivhi tshine tsha nga ṋowa yo ḓikataho yo lindelaho u luma. (Vha-Roma 3:9, 10; 6:12-14) Kha ri dzule ro fhaṱuwa, nahone ri songo dzhiela fhasi vhukhakhi hashu. Zwi takadzaho ndi uri Yehova ha ri fheleli mbilu musi ri tshi lwisana na vhushayanungo hashu na musi ri tshi ita tshanduko dzi ṱoḓeaho. (Vha-Fil. 2:12; 2 Pet. 3:9) Zwine zwa nga ri thusa vhukuma ndi u langa nḓila ine ra shumisa ngayo tshifhinga tshashu na thundu dzashu, na u litsha u tovhola zwine zwa funwa nga riṋe vhaṋe fhedzi. Muṅwe wahashu wa tshisadzini o ṅwala uri: “Ndo alutshela ngohoni, fhedzi ndo vha ndi na mavhonele o fhambanaho na ane vhathu vhanzhi vha vha nao nga ha Yehova. Ndo vha ndi tshi humbula uri ndi fanela u mu ofha vhukuma, nahone ndi tshi ḓipfa u nga ndi nga si kone u mu takadza.” Nga u ya ha tshifhinga, onoyo wahashu o vha na vhuleme he ha tshinyadza vhushaka hawe na Mudzimu ho vhangwaho nga milingo ye a sedzana nayo. O dovha a ri: “A si uri ndo vha ndi sa funi Yehova, fhedzi ndo vha ndi sa mu ḓivhi zwavhuḓi. Naho zwo ralo, nga murahu ha u rabela lunzhi-lunzhi zwi tshi bva mbiluni, ndo thoma u shandula mavhonele anga.” O ri: “Yehova o nndededza sa ṅwana muṱuku, a nthusa uri ndi kunde zwikhukhulisi nga tshithihi nga tshithihi nga vhulenda, a tshi ntsumbedza zwine nda tea u ita.”

15. Ndi zwifhio zwine Yesu na Khotsi awe vha zwi ṱhogomela?

¹⁵ “Ni bvele phanḓa ni tshi vhudza vhathu” nga ha mafhungo maḓifha. Muruṅwa wa Mudzimu o amba na Petro na vhaṅwe vhaapostola enea maipfi musi o no vha vhofholola dzhele nga lwa vhuṱolo. (Mish. 5:19-21) Ndi ngoho uri u ṱanganela hashu vhuḓinḓani ha tsimu vhege iṅwe na iṅwe ndi tshipiḓa tshi re kha mutevhe wa zwithu zwine ra fanela u zwi ita. Yesu na Khotsi awe vha a ṱhogomela lutendo lwashu na vhuḓinḓa hashu. (Nzumb. 2:19) Samusi muhulwane we a bulwa afho nṱha o amba: “Vhuḓinḓa ha tsimu ndi tshipiḓa tshihulwane tsha vhutshilo hashu.”

16. Ndi ngani zwi zwa ndeme u humbula nga ha u ḓiṋekedza hashu kha Yehova?

¹⁶ Elekanyani nga ha u ḓiṋekedza haṋu. Vhushaka hashu na Yehova ndi ifa ḽa ndeme vhukuma ḽine ra vha naḽo. U a ḓivha vha re vhawe.  (Vhalani Yesaya 44:5) Ḓiṱolisiseni nga thabelo u itela u vhona arali ni na vhushaka ho khwaṱhaho na Mudzimu. Zwi dovha zwa vha zwa ndeme u sa hangwa ḓuvha ḽe na lovhedzwa ngaḽo. Zwenezwi zwi ḓo ni thusa uri ni humbule uri ndovhedzo yaṋu i fanyisela phetho ya ndeme u fhira dzoṱhe dze na vhuya na dzi ita vhutshiloni.

17. Ndi ngani ri tshi fanela u konḓelela u itela uri ri dzule ri tsini na Yehova?

¹⁷ Musi a tshi ṅwalela Vhagalata, Paulo o ombedzela ṱhoḓea ya u konḓelela. (Vha-Gal. 6:9) Zwenezwo ndi zwa ndeme na kha Vhakriste vha ṋamusi. Ni ḓo sedzana na milingo, fhedzi Yehova u ḓo ni thusa. Dzulani ni tshi humbela muya mukhethwa nga thabelo. Ni ḓo ḓipfa no vhofholowa musi Yehova a tshi fhelisa zwililo a ḓisa dakalo, a fhelisa maṱungu a ḓisa mulalo. (Mat. 7:7-11) Humbulani nga hezwi: Yehova u ṱhogomela zwiṋoni. U ni funa nga maanḓa u fhira zwiṋoni. U ṱoḓa u ni ṱhogomela ngauri no sumbedza uri ni a mu funa nga u ḓiṋekedzela khae nga ndovhedzo. (Mat. 10:29-31) Hu sa londwi mitsiko ine na sedzana nayo, ni songo humela murahu; ni songo laṱela thaula. Ri na lupfumo luhulwane lungafhani ngauri ri ḓivhiwa nga Yehova!

18. Sa izwi ‘ni tshi vho ḓivha Mudzimu,’ ni fanela u ita mini?

¹⁸ Arali hu si kale no thoma u ḓivha Mudzimu na lovhedzwa, ni fanela u ita mini? Bvelani phanḓa ni tshi ḓivha Yehova khwine, ni tshi aluwa u itela uri ni vhibve muyani. Nahone arali ni na miṅwaha minzhi no lovhedzwa, ni fanela u ita mini? Na inwi ni fanela u bvela phanḓa ni tshi engedza nḓivho yaṋu nga ha Yehova. A no ngo fanela u humbula unga ni ḓivhesa Mudzimu, na u sa khwaṱhisa vhushaka haṋu nae. Nṱhani ha zwenezwo, ri fanela u ṱolisisa mutevhe zwa zwithu zwa muya zwine ra tea u zwi ṱhogomela tshifhinga tshoṱhe, u itela u vha na vhungoho ha uri ri khou bvela phanḓa ri na vhushaka ho khwaṱhaho na Khotsi ashu a re na lufuno, Khonani, na Mudzimu—Yehova.—Vhalani 2 Vha-Korinta 13:5, 6.