1, 2. Ṱhanzi dza Yehova vha ḓipfa vho huliswa hani, nahone ni ḓipfa hani nga zwenezwo?

VHATHU vhanzhi vha zwi dzhia i ndugelo khulwane u ṋewa mpho nga nṱhani ha zwithu zwe vha kona u zwi swikelela. Sa tsumbo, vhaṅwe vho ṋewa Pfufho ya Nobel nga ṅwambo wa u shuma nga u fhisea u itela uri hu vhe na mulalo vhukati ha dzitshaka kana madzangano ane a si anḓane. Ri pfa ro huliswa vhukuma musi ri tshi rumiwa nga Mudzimu sa muḓinḓa kana muambeleli wawe, uri ri thuse vhathu uri vha vhe na mulalo na Musiki wavho!

² Samusi ri Ṱhanzi dza Yehova, ri ḓipfa ro huliswa vhukuma. Nga fhasi ha ndaela ya Mudzimu na Kristo, ri humbela vhathu uri vha ‘pfumedzane na Mudzimu.’ (2 Vhakor. 5:20) Ri shumiswa nga Yehova u itela u sendedza vhathu tsini nae. Heyi ndi nḓila ye vhathu vha dzimilioni mashangoni a fhiraho 235 vha thusiwa ngayo uri vha ḓiphine nga vhushaka havhuḓi na Mudzimu, na uri vha vhe na fulufhelo ḽa u wana vhutshilo vhu sa fheli. (Tito 2:11) Nga u fhisea hu bvaho mbiluni, ri ramba ‘ane a funa uri a dzhie maḓi a vhutshilo nga fhedzi.’ (Nzumb. 22:17) Ngauri ri dzhiela nṱha wonoyu mushumo wo khetheaho nahone ri u ita nga u fhisea, zwo tea uri ri vhidzwe vhathu vha “fhisetshelaho mishumo yavhuḓi.” (Tito 2:14) Zwino kha ri ṱhogomele nḓila ine u fhisetshela hashu mishumo mivhuya zwa nga ri thusa uri ri sendedze vhathu tsini na Yehova. Iṅwe nḓila ndi nga mushumo washu wa u huwelela.

3. Ri khwaṱhisedzwa hani nga “[u fhisea, NW] ha Yehova wa Mavhuthu”?

³ Yesaya 9:6 i ambela kha zwine vhuvhusi ha Murwa wa Mudzimu ha ḓo zwi khunyeledza, i ri: “Zwenezwo zwi ḓo itwa nga [u fhisea, NW] ha Yehova wa Mavhuthu.” Eneo maipfi a ombedzela uri Khotsi ashu wa ṱaḓulu u na dzangalelo ḽa u tshidza vhathu. Tsumbo ya Yehova ya u fhisea i sumbedza zwavhuḓi uri mushumo we ra ṋewa nga Mudzimu sa vhahuweleli vha Muvhuso, ri fanela u u ita zwi tshi bva mbiluni, ro ḓiimisela na nga u fhisea. Lutamo lwashu luhulwane lwa u ṱoḓa u thusa vhathu uri vha ḓivhe Mudzimu, lu sumbedza u fhisea ha Yehova. Sa vhashumisani na Mudzimu, naa ro ḓiimisela  u ṱanganela nga vhuḓalo kha u huwelela nga ha mafhungo maḓifha musi zwiimo zwashu zwi tshi ri tendela?—1 Vhakor. 3:9.

4. Yesu o vhea hani tsumbo yavhuḓi ya u konḓelela nga u fhisea vhuḓinḓani?

⁴ Dovhani ni ṱhogomele u fhisea ha Yesu. O vhea tsumbo yavhuḓi ya u konḓelela nga u fhisea vhuḓinḓani. Hu sa londwi u tovholwa huhulwane, o dzula a tshi fhisetshela mushumo wa u huwelela u swika a tshi fa nga nḓila i vhavhaho kha ḽifhasi. (Yoh. 18:36, 37) Musi tshifhinga tsha lufu lwawe lwa tshiṱhavhelo tshi tsini, u ḓiimisela ha Yesu u thusa vhathu uri vha ḓivhe Yehova ho engedzea.

5. Yesu o ita mini u tendelana na tshifanyiso tshawe tsha muhuyu?

⁵ Sa tsumbo, nga tshifhefho tsha 32 C.E., Yesu o amba nga ha tshifanyiso tsha munna we a vha e na muhuyu tsimuni yawe ya minḓirivhe we wa fhedza miṅwaha miraru u sa aṋwi mitshelo. Musi mufhonḓi wa nḓirivhe a tshi vhudzwa uri a reme wonoyo muri, o humbela uri a ṋewe tshifhinga tsha uri a u shele mupfudze. (Vhalani Luka 13:6-9.) Ho vha hu tshi tou vha na tshivhalo tshiṱuku nga tshenetsho tshifhinga tsha vha vhafunziwa vhe Yesu a vha wana musi a tshi ita mushumo wawe wa u huwelela. Fhedzi samusi zwo sumbedzwa kha tshifanyiso tshenetsho tsha mufhonḓi wa nḓirivhe, Yesu o shumisa tshifhinga tshiṱuku tsho salaho—hu ṱoḓaho u vha miṅwedzi ya rathi—u itela u engedza mushumo wa u huwelela ngei Yudea na Perea. Maḓuvha a si gathi musi a sa athu u fa, Yesu o lilela vhathu vha shango ḽa hawe vhe vha vha vhe na ‘nḓevhe dzo dzingaho.’—Mat. 13:15; Luka 19:41.

6. Ndi ngani ri tshi fanela u engedza mushumo washu wa u huwelela vhuḓinḓani?

⁶ Samusi ri tshi khou tshila tshifhingani tsha vhufhelo, naa a si zwa ndeme uri ri engedze mushumo washu wa u huwelela vhuḓinḓani? (Vhalani Daniele 2:41-45.) Ndi ndugelo yavhuḓi lungafhani u vha Ṱhanzi dza Yehova! Ndi riṋe fhedzi kha ḽifhasi vhane vha ṋea fulufhelo ḽa zwipiringululi zwa vhukuma kha thaidzo dza vhathu. Muṅwe muṅwali wa gurannḓa o vhudzisa mbudziso ye ya vha i sa fhindulei, o ri, “Ndi ngani zwithu zwivhi zwi tshi itea kha vhathu vho lugaho?” Ndi vhuḓifhinduleli hashu ha Vhukriste na ndugelo ya u ṋea phindulo dzi bvaho Bivhilini, kha mbudziso dzo raloho kha vhoṱhe vho ḓiimiselaho u thetshelesa. Ri na zwiitisi zwi pfalaho zwa u ‘tendela muya mukhethwa u tshi ri ṱuṱuwedza uri ri fhisee’ musi ri tshi ita mushumo we ra laedzwa nga Mudzimu. (Vharoma 12:11) Nga phaṱhutshedzo ya Yehova, u fhisetshela hashu mushumo wa vhuevangeli zwi ḓo thusa vhaṅwe uri vha ḓivhe na u funa Yehova.

7, 8. Muya wa u ḓidzima zwiṅwe zwithu u hulisa hani Yehova?

⁷ Samusi zwo sumbedzwa nga zwe muapostola Paulo a ṱangana nazwo, vhuḓinḓa hashu vhu nga ita uri ‘vhusiku ri sa eḓele’ na u ita uri hu vhe na ‘zwifhinga zwa musi hu si na zwiḽiwa.’ (2 Vhakor. 6:5) Dzenedzi tshenzhelo dzi sumbedza muya wa u ḓiṋekedza nahone zwi ita uri ri humbule nga ha vhavulanḓila vhane vha vhea vhuḓinḓa u thoma vhutshiloni havho ngeno vha tshi tea u ḓiṱhogomela nga zwa dzitshelede. Zwiṅwe hafhu, ṱhogomelani vharumiwa vho ḓikumedzaho vhane vha ‘ḓishulula sa tshinwiwa tshi shelwaho kha tshiṱhavhelo’ u itela u shumela vhathu vhane vha vha mashangoni a sili. (Vhafil. 2:17) Hu pfi mini nga vhahulwane vhashu vhane vha shuma vho ḓiimisela vha sa ḽi kana u eḓela vha tshi itela u ṱhogomela nngu dza Yehova? Ri dovha hafhu ra vha na vhahashu vha vhalala na vhane vha si vhe na mutakalo wavhuḓi, vhane vha ita zwoṱhe u itela u vha hone miṱanganoni ya Vhukriste na u ṱanganela vhuḓinḓani ha tsimu. Mbilu dzashu dzi fhufhuma dakalo musi ri tshi humbula nga ha vhenevha vhashumeli vhoṱhe vha Mudzimu vhane vha ḓiṋekedza. Honoho vhuḓidini vhu kwama nḓila ine vhaṅwe vha dzhia ngayo vhuḓinḓa hashu.

⁸ Kha vhurifhi vhu yaho ngei Lincolnshire Boston Target, United Kingdom, muṅwe muvhali ane a si vhe Ṱhanzi o amba uri: “Vhathu a vha tsha tenda kha vhurereli . . . Ndi mini zwine vhenevha vhafunzi vha kereke vha zwi ita ḓuvha ḽoṱhe? A vha bvi vha ya kha vhathu u fana na zwe Kristo a zwi ita . . . Vhurereli vhune ha vhonala vhu tshi ṱhogomela vhathu ndi ha Ṱhanzi dza Yehova, ngauri vha bva vha amba na vhathu nahone vha huwelela ngoho nga u fulufhedzea.”  Kha ḽeneḽi shango ḽo ḓalaho vhathu vho farakaneaho nga u ṱoḓa u ḓitakadza, muya washu wa u ḓidzima zwiṅwe zwithu u hulisa Yehova Mudzimu.—Vharoma 12:1.

9. Ndi mini zwine zwa nga ri ṱuṱuwedza u itela uri ri dzule ri tshi fhisea kha mishumo yavhuḓi vhuḓinḓani hashu?

⁹ Naho zwo ralo, ndi mini zwine ra nga zwi ita arali ra vhona u nga a ri tsha fhisea vhuḓinḓani? Zwi ḓo ri thusa vhukuma u elekanya nga zwine Yehova a khou zwi khunyeledza nga mushumo wa u huwelela. (Vhalani Vharoma 10:13-15.) U tshidzwa zwi ḓitika nga u vhidzelela dzina ḽa Yehova nga lutendo, fhedzi vhathu a vha nga ḓo ita nga u ralo arali ra sa huwelela khavho. U ḓivha zwenezwi, zwi fanela uri ṱuṱuwedzela u bvela phanḓa ri tshi fhisetshela mushumo wavhuḓi na u ḓiimisela u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso.

10. Ndi ngani zwi tshi nga ambiwa uri vhuḓifari hashu havhuḓi vhu sendedza vhathu tsini na Yehova?

¹⁰ Samusi u huwelela zwi zwa ndeme, u sokou fhisea fhedzi a zwo ngo eḓana u itela uri vhathu vha sendele tsini na Mudzimu. Tshiitisi tsha vhuvhili tsha u fhisetshela mushumo u ne wa sendedza vhathu tsini na Mudzimu, ndi vhuḓifari ha havhuḓi ha Vhukriste. Paulo o ombedzela ndeme ya vhuḓifari hashu musi a tshi ṅwala u ri: “A ri khou ni khukhulisa nga nḓila naho i ifhio, uri vhuḓinḓa hashu vhu si solisee.” (2 Vhakor. 6:3) Nḓila yavhuḓi ine ra amba ngayo na vhuḓifari hashu havhuḓi zwi ita uri mushumo wa Mudzimu wa u huwelela u nake, nahone zwi ita uri vhurabeli ha Yehova vhu kunge vhaṅwe. (Tito 2:10) Zwi re zwone ndi uri ri anzela u pfa nga ha mvelelo dzavhuḓi musi vhathu vha re na mbilu dzavhuḓi vha tshi sedza vhuḓifari hashu vhu ngaho ha Kristo.

11. Ndi ngani ri tshi fanela u ṱolisisa mvelele dza vhuḓifari hashu nga lwa thabelo?

¹¹ Naho ri tshi nga zwi ṱhogomela uri vhuḓifari hashu vhu nga ṱuṱuwedza vhathu u ita zwithu zwavhuḓi, na vhuḓifari vhu si havhuḓi vhu nga vha ṱuṱuwedza. Ngauralo, musi ri mushumoni wa u ḓitshidza, hayani kana tshikoloni, ri tea u iledza u ṋea muthu naho e ufhio tshiitisi  tsha u vhona vhukhakhi kha vhuḓinḓa hashu na kha vhuḓifari hashu. Arali ra ita tshivhi nga khole, mvelelo dza hone dzi ḓo vha dzi vhavhaho vhukuma. (Vhaheb. 10:26, 27) Zwenezwi zwi fanela uri sudzulusa uri ri humbule nga lwa thabelo nga ha zwine ra zwi ita na nḓila ine matshilele ashu a kwama ngayo vhaṅwe vhathu. Samusi matshilele a ḽino shango a tshi khou tshinyala, vhathu vha mbilu dzavhuḓi vha ḓo ‘kona u ṱalukanya, vha shumelaho Yehova na vha sa mu shumeli.’ (Mal. 3:18) Vhukuma, vhuḓifari hashu havhuḓi ha Vhukriste ndi ha ndeme kha vhathu, ngauri vhu ita uri vha pfumedzane na Mudzimu.

12-14. Nḓila ine ra konḓelela ngayo milingo i kwama hani nḓila ine vhaṅwe vha dzhia ngayo vhuḓinḓani hashu? Ṋeani tsumbo.

¹² Musi Paulo a tshi ṅwalela Vhakorinta, o amba uri o konḓelela u tovholwa, zwifhinga zwi konḓaho, u rwiwa na u valelwa dzhele. (Vhalani 2 Vhakorinta 6:4, 5.) Musi hu tshi lingwa lutendo lwashu, u konḓelela hashu hu nga ita uri vhane vha ri vhona vha ṱanganedze ngoho. Sa tsumbo: Miṅwahani minzhi yo fhiraho, ho vha hu na vhatovholi vhe vha vha vha tshi ṱoḓa u fhelisa Ṱhanzi dza Yehova ngei Angola. Vhavhingani vhavhili vha Dziṱhanzi na vhathu vha 30 vhane vha vha na dzangalelo vhe vha vha vhe miṱanganoni ya Vhukriste vho farwa. Vhathu vha henefho fhethu vho vha vho ṱalela musi vhatovholi vha tshi khou rwa Dziṱhanzi dzenedzo dzi si na mulandu u swikela dzi tshi nzuruma malofha. Na vhafumakadzi na vhana vho farwa lwa tshiṱuhu. Ndivho yavho ho vha hu u tshuwisa vhathu uri hu si vhe na muthihi a thetshelesaho Ṱhanzi dza Yehova. Fhedzi nga murahu ha u rwiwa vhathu vho ṱalela, vhunzhi ha vhadzulapo vha henefho vho humbela Pfunzo ya Bivhili ya hayani kha Dziṱhanzi! Nga murahu, mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso wo bvela phanḓa, dzangalelo ḽa vhathu ḽo engedzea ha vha na phaṱhutshedzo nnzhi.

¹³ Heyi tsumbo i sumbedza uri u imela hashu maitele a Bivhili ro khwaṱha zwi nga kwama vhaṅwe nga nḓila khulwane. Ri nga kha ḓi ḓivhudzisa uri ndi vhangana vhe vha pfumedzana na Mudzimu nga ṅwambo wa tshivhindi tsho sumbedzwaho nga Petro na vhaṅwe vhaapostola. (Mish. 5:17-29) Kha vhuimo hashu, vhathu vhane ra dzhena navho tshikolo, vhane ra shuma navho kana miraḓo ya miṱa yashu vha nga aravha zwavhuḓi musi vha tshi vhona nḓila ine ra imela ngayo zwo lugaho.

¹⁴ Vhaṅwe vha vhahashu vha khou tovholwa tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe. Sa tsumbo, ngei Armenia vhahashu vha tshinnani vha ṱoḓaho u vha 40 vha dzhele nga nṱhani ha u sa dzhia sia, hu na vhanzhi vhane vha nga kha ḓi farwa miṅwedzini i ḓaho. Ngei Eritrea vhashumeli vha Mudzimu vha 55 vho valelwa dzhele, vhaṅwe vha na miṅwaha i fhiraho 60. Ṱhanzi dza 700 dza ngei Korea Tshipembe vho farwa nga nṱhani ha lutendo lwavho. Honovhu vhuimo vhu khou bvela phanḓa lwa miṅwaha ya 60. Kha ri rabele uri lutendo lwa vhahashu vha fulufhedzeaho vhane vha khou tovholwa kha mashango o fhamba-fhambanaho lu ḓo ḓisa thendo kha Mudzimu nahone lwa thusa vha funaho zwo lugaho uri vha imelele vhurabeli ha ngoho.—Ps. 76:8-10.

15. Ṋeani tsumbo ya nḓila ine u fulufhedzea vhutshiloni zwa nga kungela ngayo vhaṅwe ngohoni.

¹⁵ Nga nṱhani ha uri ri a fulufhedzea, zwenezwo zwi nga kokodzela vhathu ngohoni. (Vhalani 2 Vhakorinta 6:4, 7.) Sa tsumbo, ṱhogomelani tshenzhelo i tevhelaho: Muṅwe wahashu wa tshisadzini o vha a tshi khou renga thikhithi ya bisi, khonani yawe ye ya vha yo ṋamela nae i tshi mu vhudza uri a si tshikolokolo uri a badele, sa i zwi lwendo lwo vha lu luṱuku. Wahashu o mu ṱalutshedza uri zwo vha zwo tea uri a badele thikhithi naho lwendo lwo vha lu luṱuku. Nga murahu ha zwenezwo, khonani yawe yo tsa kha bisi. Musi o no tsa mureili wa bisi o rembuluwa a mu vhudzisa onoyo wahashu uri, “Naa ni muṅwe wa Ṱhanzi dza Yehova?” Wahashu a fhindula a ri “Ee, ndi ngani ni tshi vhudzisa?” “Ndo pfa ni tshi khou amba na khonani yaṋu malugana na u badela thikhithi ya bisi, nahone ndi a zwi ḓivha uri Ṱhanzi dza Yehova ndi vhaṅwe vha vhathu vha si gathi vhane vha ita nga u ralo nga u fulufhedzea kha zwithu zwoṱhe.” Nga murahu ha miṅwedzi i si gathi, muṅwe munna o ḓa kha onoyo wahashu miṱanganoni a vhudzisa uri, “Ni a nnḓivha? Ndi nṋe mureili we a amba na inwi malugana na u  badela thikhithi ya bisi. Vhuḓifari haṋu ho ita uri ndi dzhie phetho ya u thoma u guda Bivhili na Ṱhanzi dza Yehova.” Bvumo ḽashu ḽa u fulufhedzea ḽi ita uri vhathu vha zwi vhone uri ri vhaḓinḓa vha fulufhedzeaho.

16. Ndi ngani pfaneleo dzi ngaho u konḓelela, lufuno na vhuthu dzi tshi kwama mbilu dza vhathu vhanzhi? Ṋeani tsumbo.

¹⁶ Ri dzula ri tshi shela mulenzhe kha u kokodzela vhathu kha Yehova musi ri tshi sumbedza pfaneleo dzi ngaho u konḓelela, lufuno na vhuthu. Vhaṅwe vhane vha ri vhona vha nga tama u guda nga ha Yehova, ndivho dzawe na nga vhathu vhawe. Mavhonele avhuḓi na vhuḓifari ha Vhakriste vha ngoho a zwi sokou vha musumbedzo wa u ofha Mudzimu, kanzhi kha vhane vhurabeli havho ha vha muhoyo. Vhaṅwe vharangaphanḓa vha vhurereli vho pfuma nga u fhura vhatevheli vhavho, vha shumisa tshelede yavho u renga dzinnḓu na goloi dzi ḓuraho—kha maṅwe masia vha ita na u kapula mapfura nga lebula. I ngoho, vhanzhi vhane vha ḓivhidza vhatevheli vha Kristo a vha na muya wa u ‘ṋea nga mahala.’ (Mat. 10:8) Nṱhani hazwo, sa vhotshifhe vha sa fulufhedzei vha tshifhingani tsha kale tsha Isiraele, vho vha vha tshi funza u itela u “lifhelwa”—nahone vhunzhi ha zwe vha vha vha tshi zwi funza zwo vha zwi sa bvi maṅwaloni. (Mixa 3:11) Muhoyo u fanaho na wonoyo a u pfumedzanyi muthu na Mudzimu.

17, 18. (a) Ri hulisa hani Yehova musi ri tshi sumbedza pfaneleo dzawe vhutshiloni hashu? (b) Ndi mini zwine zwa ni ṱuṱuwedzela u ita mishumo yavhuḓi?

¹⁷ Naho zwo ralo, mbilu dzi kwamiwa nga pfunzo dza Vhakriste dza vhukuma na zwine ra zwi ita ri tshi itela vhaṅwe vhathu. Sa tsumbo, musi a tshi khou huwelela nnḓu nga nnḓu, muṅwe wahashu wa tshinnani wa muvulanḓila o mbo ḓi thathiwa nga u ṱavhanya nga muṅwe mukegulu wa tshilikadzi. Onoyo mukegulu wa tshilikadzi o amba uri o vha o ṋamela ḽeri khishini a tshi khou lingedza u dzhenisa gulupu musi onoyo wahashu a tshi khokhonya. Onoyo wahashu o ri: “Zwi na khombo u ita zwine vha khou zwi ita vhe vhoṱhe.” Onoyo wahashu wa muvulanḓila a dzhenisa iṅwe gulupu nahone a tshi fhedza a ṱuwa. Nga murahunyana musi murwa wa onoyo mukegulu a tshi ḓa u mu vhona, a mu ṱalutshedza zwe zwa itea, zwa mu takadza lwe a tshimbila a tshi ṱoḓa onoyo wahashu u itela u mu livhuha. Mafheleloni onoyo muṱhannga o ṱanganedza pfunzo ya Bivhili.

¹⁸ Ndi ngani no ḓiimisela u futelela u ita mishumo yavhuḓi? Khamusi ndi nga nṱhani ha uri ni a ḓivha uri musi ri tshi ṱahulela u fhisetshela vhuḓinḓa hashu na u ita zwithu zwi tendelanaho na zwi funwaho nga Mudzimu, ri hulisa Yehova nahone zwenezwo zwi nga thusa vhaṅwe uri vha wane vhutshilo vhu sa fheli. (Vhalani 1 Vhakorinta 10:31-33) U fhisetshela mishumo yavhuḓi kha u huwelela mafhungo maḓifha na u ḓifara nga nḓila i takalelwaho nga Mudzimu, zwi bva kha lutamo lwa u ṱoḓa u sumbedza u funa Mudzimu na vhathu nga riṋe. (Mat. 22:37-39) Arali ri tshi fhisetshela mishumo yavhuḓi ri ḓo vha na dakalo ḽihulwane nahone ra fushea zwino. Zwiṅwe hafhu, ro lavhelela ḓuvha ḽine vhathu vhoṱhe vha ḓo sumbedza u fhisetshela vhurabeli ha ngoho vhune ha ḓo hulisa Musiki washu, Yehova.