Tshilikadzi Ya Ngei Tsarepata Yo Lambedzwa Nga Nṱhani Ha Lutendo Lwayo
TSHILIKADZI i shayaho i kuvhatedza murwa wayo, ṅwana muthihi fhedzi. A i tendi zwine ya khou zwi vhona. Hu si kale, yo vha yo takula murwa wayo o faho. Zwino onoyu mufumakadzi u lavhelesa murwa wawe o vuswaho nahone zwi a mu takadza u mu vhona a tshi ṅwethuwa. Mueni wawe u ri khae: “Lavhelesa, ṅwana wau u a tshila.”
Tshenetshi tshiitea tsha mvuwo tsho itea miṅwahani i ṱoḓaho u vha 3 000 yo fhiraho. Ni nga vhala nga ha tshenetshi tshiitea buguni ya u Thoma ya Dzikhosi ndima 17. Mueni ndi muporofita wa Mudzimu Elia. Mme ene ndi nnyi? Ndi tshilikadzi i songo bulwaho nga dzina ine ya dzula muḓini wa Tsarepata. U vuswa ha murwa wawe zwo vha zwithu zwi khwaṱhisaho lutendo vhukuma vhutshiloni hawe. Samusi ri tshi ḓo amba ngae, ri ḓo guda ngudo ya ndeme vhukuma.
ELIA U WANA TSHILIKADZI I RE NA LUTENDO
Yehova o dzhia phetho ya uri hu ḓo vha na gomelelo ḽine ḽa ḓo fhedza tshifhinga tshilapfu ngei Isiraele tshifhingani tsha vhuvhusi ha khosi mmbi Ahaba. Musi Elia o no ḓivhadza nga ha gomelelo, Mudzimu o mu dzumba u itela uri Ahaba a si mu vhone nahone nga lwa vhuṱolo a kanzwa muporofita onoyo nga vhuswa na ṋama a tshi shumisa mahunguvhu. Nga zwenezwo, Yehova a vhudza Elia uri: “Takuwa U ye Tsarepata u re kha ḽa Sidoni, U dzule hone. Ndo laedza musadzi wa tshilikadzi uri a U fhe zwiḽiwa.”—1 Dzikh. 17:1-9.
Musi Elia a tshi swika Tsarepata, a vhona tshilikadzi i shayaho i tshi khou dobedza khuni. Naa ndi mufumakadzi ane a ḓo ṋea muporofita zwiḽiwa? O vha a tshi ḓo zwi ita hani ngauri o vha a tshi shaya? Naho Elia o vha a tshi nga vha a tshi khou timatima, o thoma nyambedzano nae a ri: “Nkele maḓi nga khali, ndi nwe.” Musi a tshi khou ya u ka maḓi, Elia a dovha a ri: “U nḓele na zwiḽiwanyana.” (1 Dzikh. 17:10, 11) U ṋea onoyo munna maḓi zwo vha zwi si thaidzo kha yeneyo tshilikadzi, fhedzi thaidzo yo vha i ya u mu ṋea zwiḽiwa.
Mufumakadzi a amba a ri: “Nga vhutshilo ha Yehova Mudzimu wau, a thi na tshe nda bika. Tshi re hone ndi vhukhopfunyana vhu ḓadzaho tshanḓa ho salaho khalini, na mapfuranyana a re kha tshitemba. Zwino ndo vha ndi tshi khou dobedza zwikuni, ndi tshi ri ndi yo’ bikela nṋe na ṅwana wanga, ri ḽe, ri kone u fa.” (1 Dzikh. 17:12) Kha ri vhone uri yeneyi nyambedzano i amba mini.
Tshilikadzi yo ṱhogomela uri Elia ndi munna wa Muisiraele a ofhaho Mudzimu. Zwenezwi zwi tou vha khagala kha maipfi awe ane a ri “nga vhutshilo ha Yehova Mudzimu wau.” Zwi vhonala u nga naho o vha a tshi ḓivha zwiṅwe nga ha Mudzimu wa Isiraele, o vha a sa shumisi maipfi ane a ri “Mudzimu wanga” musi a tshi amba Yehova. O vha a tshi dzula Tsarepata, muḓi we wa vha u wa Fenikia kha ḽa Sodoma. Zwi vhonala uri vhagwadameli vha Baali vho vha vha tshi dzula Tsarepata. Naho zwo ralo, Yehova o ṱhogomela zwithu zwavhuḓi kha yeneyi tshilikadzi.
Naho yeneyi tshilikadzi i shayaho ya ngei Tsarepata yo vha i tshi dzula vhukati ha vhagwadameli vha midzimu i sili, yo vha i na lutendo. Yehova o ruma Elia kha onoyo mufumakadzi u itela u vha thusa vhuvhili havho. Kha zwenezwi, ri nga guda ngudo ya ndeme vhukuma.
A si vhadzulapo vhoṱhe vha Tsarepata vhe vha vha vhe vhavhi. Nga u ruma Elia kha yeneyi tshilikadzi, Yehova o sumbedza uri u ṱhogomela vhathu vha mbilu dzavhuḓi vhane vha sa athu u mu shumela. Vhukuma, “kha tshaka dzoṱhe muthu ane a ofha [Mudzimu] nahone a ita zwo lugaho u a mu ṱanganedza.”—Mish. 10:35.
Ndi vhangana vhathu vhane vha dzula tsimuni ya vhoiwe vhane vha fana na tshilikadzi ya Tsarepata? Naho vha tshi nga vha vho tangwa nga vhatevheli vha vhurereli ha mazwifhi, vha nga vha vha tshi ṱulutshelwa zwithu zwa khwine. Vha nga vha vhe na nḓivho ṱhukhu kana vhe si na nḓivho nga ha Yehova nahone vha tshi ṱoḓa thuso u itela u ṱanganedza vhurabeli ha ngoho. Naa ni khou ṱoḓa na u thusa vhenevho vhathu?
“RANGA U NYITELA TSHINKWANYANA”
Humbulani zwavhuḓi nga ha zwe Elia a humbela tshilikadzi uri i zwi ite. Yo mu vhudza uri nga murahu ha u bikela ene na ṅwana wawe, vha ḓo ḽa nahone vha fa. Naho zwo ralo, Elia o ri mini? O ri: “U songo ofha. Tshimbila U ite zwe wa amba. Hone ranga U nyitela tshinkwanyana U nḓele natsho; U kone u bika hau na ha ṅwana wau. Ngauri Yehova Mudzimu wa Isiraele o amba a ri: ‘Vhukhopfu vhu re khalini a vhu nga fheli, na kutemba kwa mapfura a ku nga dzuli kú fhedzi, hu vhuye hu ḓe ḓuvha ḽine Yehova a ḓo nisa mvula ngaḽo fhano shangoni.’”—1 Dzikh. 17:11-14.
Vhaṅwe vha nga kha ḓi ri: ‘Ndi ni ṋee zwiḽiwa zwa u fhedzisela? Ni nga vha ni tshi khou swaswa.’ Fhedzi yeneyi tshilikadzi a yo ngo amba nga u ralo. Hu sa londwi nḓivho ṱhukhu ye a vha e nayo nga ha Yehova, o fulufhela Elia nahone a ita zwe a amba. Vhukuma, zwenezwi zwo vha zwi tshi linga lutendo—nahone yeneyi yo vha i phetho ya vhuṱali lungafhani!
Mudzimu ho ngo laṱa yeneyo tshilikadzi i shayaho. Samusi Elia o fulufhedzisa, Yehova o engedza zwiḽiwa zwayo zwiṱuku, lwe zwa fusha Elia, tshilikadzi na murwa wayo u swikela gomelelo ḽi tshi fhela. Vhukuma, ‘vhukhopfu khalini a ho ngo fhela, na mapfura kutembani ha ngo fhungudzea; zwa nga zwe Yehova a amba a tshi shumisa Elia.’ (1 Dzikh. 17:16; 18:1) Arali onoyo mufumakadzi a vhe o ita zwithu nga iṅwe nḓila, tshinkwa tshe a tshi ita a tshi shumisa vhukhopfu na mapfura tsho vha tshi tshi ḓo vha zwiḽiwa zwa u fhedzisela. Nṱhani hazwo, o vha na lutendo, a fulufhela Yehova nahone a ṋea Elia zwiḽiwa u thoma.
Ngudo ine ra nga i guda kha zwenezwi ndi uri Mudzimu u fhaṱutshedza vhane vha vha na lutendo. Musi no sedzana na vhuimo vhune ha linga u fulufhedzea haṋu nahone na sumbedza u vha na lutendo, Yehova u ḓo ni thusa. U ḓo vha Muṋei, Mutsireledzi na Khonani u itela u ni thusa u konḓelela milingo ine na sedzana nayo.—Ek. 3:13-15.
Nga 1898, Zion’s Watch Tower yo sumbedza ngudo i tevhelaho nga ha mafhungo a tshilikadzi: “Arali onoyo mufumakadzi o vha e na lutendo lwe lwa mu ita uri a thetshelese, nga zwenezwo, o vha a tshi ḓo wana thuso i bvaho ha Murena a tshi shumisa Muporofita; fhedzi arali o vha e si na lutendo, ho vha hu tshi ḓo khethiwa iṅwe tshilikadzi ine ya ḓo thetshelesa. Zwenezwi zwi fana na kha riṋe,—zwiṅwe zwifhinga vhutshiloni hashu Murena u tendela lutendo lwashu lu tshi lingwa. Arali ri na lutendo ri ḓo fhaṱutshedzwa; arali ri si nalwo, a ri nga ḓo wana phaṱhutshedzo.”
Musi ri tshi sedzana na milingo, ri fanela u ṱoḓa vhulivhisi ha Mudzimu vhu bvaho Maṅwaloni na kha khandiso dzashu dzo thewaho Bivhilini. Nga zwenezwo, ri fanela u ita zwithu zwine zwa tendelana na vhulivhisi vhu bvaho ha Yehova, hu sa londwi nḓila ine zwa konḓa ngayo u zwi ṱanganedza. Vhukuma, ri ḓo fhaṱutshedzwa arali ri tshi ita zwi re kha murero wa vhuṱali une wa ri: “Fulufhedza Mudzimu nga mbilu yau yoṱhe; U songo ḓi-tika nga u ri: Ndi a ṱalukanya. Dzinḓilani dzau dzoṱhe ḓivha Ene, u ḓo U lugisela hune wa tshimbila.”—Mir. 3:5, 6.
‘NAA WO ḒELA U VHULAHA ṄWANA WANGA?’
Lutendo lwa tshilikadzi lwo vha lu tshi ḓo dovha lwa lingwa. Bivhili i ri: “Hó no fhela maḓuvha, mutukana wa uyo musadzi muṋe wa muṱa a lwala; vhulwadze ha vha vhuhulu, a wanala á sa tsha fema.” Samusi o vha a tshi ṱoḓa u ḓivha uri ndi ngani o bvelelwa nga eneo makhaulambilu, onoyo mufumakadzi a ri kha Elia: “Ndi na mafhungo-ḓe na iwe Munna wa Mudzimu? Wo ḓa fhano uri hu humbulwe zwivhi zwanga, uri ṅwana wanga a fe.” (1 Dzikh. 17:17, 18) Enea maipfi a vhavhaho a amba mini?
Naa onoyu mufumakadzi o humbula zwivhi zwe a vhuya a zwi ita zwine zwa khou dina luvalo lwawe? Naa o humbula uri u fa ha ṅwana wawe ho vha hu ṱhamu i bvaho ha Mudzimu nahone Elia o vha e muḓinḓa wa Mudzimu wa lufu? Bivhili a i ri vhudzi, fhedzi ri ḓivha hezwi: Tshilikadzi a yo ngo vhona Mudzimu o lugaho mulandu.
Elia a nga vha o akhamala vhukuma nga lufu lwa murwa wa tshilikadzi na uri yeneyo tshilikadzi yo humbula uri u vha hone ha onoyo muporofita ndi zwone zwe zwa mu ḓisela makhaulambilu. Elia a hwala tshitumbu tsha ṅwana a tshi gonyisa nṱha ha ṱhanga a vhidzelela a ri: “Yehova Mudzimu wanga! Khee wo ṱungufhadza uyu musadzi wa tshilikadzi we nda dziilela khae’, wa vhulaha ṅwana wawe.” Zwo vha zwi tshi konḓa kha onoyu muporofita u humbula uri dzina ḽa Mudzimu ḽi ḓo semiwa arali onoyu mufumakadzi wa vhuthu na ane a vha na muya wa u ṱanganedza vhaeni a bvele phanḓa a tshi khou pfa vhuṱungu. Nga zwenezwo, Elia o humbela a ri: “Yehova Mudzimu wanga! Vhuyedzedza vhutshilo ha uyu ṅwana khae.”—1 Dzikh. 17:20, 21.
“LAVHELESA, ṄWANA WAU U A TSHILA”
Yehova o vha o thetshelesa. Tshilikadzi yo vha yo ṱhogomela muporofita nahone yo sumbedza u vha na lutendo. Zwi vhonala u nga, Mudzimu o tendela ṅwana a tshi fa, a tshi ḓivha uri mvuwo—ya u thoma yo ṅwalwaho Maṅwaloni—i ḓo itea nahone i ḓo ṋea mirafho i tevhelaho fulufhelo. Musi Elia a tshi humbela nga thabelo, Yehova o vusa ṅwana. Edzani u humbula dakalo ḽe tshilikadzi ḽa vha naḽo musi Elia a tshi ri: “Lavhelesa, ṅwana wau u a tshila”! Nga zwenezwo, tshilikadzi ya vhudza Elia uri: “Zwino-ha ndi hone ndó zwi vhona zwauri U Munna wa Mudzimu, na zwauri mulomo wau u amba fhungo ḽa Yehova ngangoho.”—1 Dzikh. 17:22-24.
Mafhungo o ṅwalwaho kha Dzikhosi dza u Thoma ndima ya 17 ha bveli phanḓa a tshi amba nga onoyu mufumakadzi. Naho zwo ralo, nga nṱhani ha uri Yesu o amba zwavhuḓi nga hae, zwi nga kha ḓi itea uri o vha mushumeli wa Yehova a fulufhedzeaho. (Luka 4:25, 26) Mafhungo awe a ri funza uri Mudzimu u fhaṱutshedza vhane vha fara vhashumeli vhawe zwavhuḓi. (Mat. 25:34-40) A ri ṋea vhuṱanzi ha uri Mudzimu u ṱhogomela vha fulufhedzeaho naho vho sedzana na milingo i konḓaho. (Mat. 6:25-34) Enea mafhungo a dovha a ri sumbedza uri Yehova u ṱoḓa u vusa vho faho nahone u na vhukoni ha u ita nga u ralo. (Mish. 24:15) Vhukuma, zwenezwi ndi zwiitisi zwavhuḓi vhukuma zwa u humbula tshilikadzi ya ngei Tsarepata.