1. Ndi ndangulo ifhio ye ya dzhiela vhudzulo lushaka lwa Vhaisiraele lwa vhagunei nahone ya vhidzwa nga dzina ḽa Yehova? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

YEHOVA ndi ene o thomaho tshivhidzo tsha Vhukriste ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha na u vhuyedzedza vhurabeli ha ngoho misini yashu. Samusi zwo sumbedzwa theroni yo fhiraho, ndangulo ine ya vha na vhatevheli vha Kristo vha u thoma, yo dzhiela vhudzulo lushaka lwa Vhaisiraele lwa vhagunei nahone ya vhidzwa nga dzina ḽa Yehova. Ndangulo ntswa i takalelwaho vhukuma nga Mudzimu, yo ponyoka u fheliswa ha Yerusalema nga 70 C.E. (Luka 21:20, 21) Zwenezwi zwithu zwo iteaho ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha, ho vha hu u ranga ha zwiitea zwi kwamaho vhashumeli vha Yehova ṋamusi. Maitele a Sathane a zwithu a ḓo fhela hu si kale, fhedzi ndangulo ya Mudzimu i ḓo ponyoka maḓuvha a vhufhelo. (2 Tim. 3:1) Ri nga vha hani na vhungoho ha zwenezwi?

2. Yesu o amba mini nga ha “maṱungu mahulu,” nahone a ḓo thoma hani?

² Malugana na u vha hone hawe hu sa vhonali na vhufhelo ha maitele a zwithu, Yesu o ri: “Hu ḓo vha na maṱungu mahulu a sa athu vhuya a vha hone u bva tshee shango ḽa sikwa u swika zwino, nahone ha tsha ḓo dovha a vha hone.” (Mat. 24:3, 21) Enea maṱungu mahulu a sa vhambedzwi na tshithu a ḓo thoma  musi Yehova a tshi fhelisa “Babele Ḽihulu,” vhurereli ha mazwifhi ha shango ḽoṱhe, a tshi shumisa mivhuso ya politiki. (Nzumb. 17:3-5, 16) Hu ḓo itea mini nga murahu ha zwenezwo?

3. Musi vhurereli ha mazwifhi ho no fheliswa, hu ḓo itea mini kha vhathu vha Yehova?

³ Musi vhurereli ha mazwifhi vhu tshi fheliswa, Sathane na vhatevheli vho fhamba-fhambanaho vha shango ḽawe vha ḓo vutshela vhashumeli vha Yehova. Sa tsumbo, malugana na “Gogo kha ḽa Mágogo,” Maṅwalo o dzula o amba uri: “Ndi hune wa ḓo swika Ú tshi nga ḓumbu, U tshi nga gole ḽo fukedzaho shango, iwe na oṱhe mavhuthu au, na tshakha nnzhi dzi re na iwe.” Ngauri Ṱhanzi dza Yehova a vha na mmbi dza maswole, nahone ndi vhathu vhane vha vha na mulalo vhukuma kha ḽifhasi, zwi ḓo vhonala zwi tshi nga zwo leluwa u vha vutshela. Fhedzi zwi ḓo vha zwi vhukhakhi vhuhulwane lungafhani u vha vutshela!—Hesek. 38:1, 2, 9-12.

4, 5. Yehova u ḓo aravha hani kha vhuḓidini ha Sathane ha u fhelisa vhashumeli vhawe?

⁴ Mudzimu u ḓo aravha hani vhuḓidini ha Sathane ha u fhelisa vhathu vhawe? Yehova u ḓo dzhenelela vhuimoni havho, nahone a sumbedza uri u Muvhusahoṱhe. Yehova u dzhia u vutshelwa ha vhathu vhawe sa u vutshela ene. (Vhalani Sakaria 2:8.) Nga zwenezwo, Khotsi ashu wa ṱaḓulu u ḓo dzhia vhukando u itela u ri phulusa. Honoho u tshidzwa hu ḓo fhela musi shango ḽa Sathane ḽi tshi fheliswa nga Haramagedo, “nndwani ya ḓuvha ḽihulu ḽa Mudzimu Ramaanḓaoṱhe.”—Nzumb. 16:14, 16.

⁵ Malugana na Haramagedo, vhuporofita ha Bivhili vhu ri: “Yehova u khou sengisa dzitshakha, u haṱula mafhungo a vhathu vhoṱhe; vhavhi u vha kumedzela pfumo. Yehova u ralo. Yehova wa Mavhuthu u ri: “Ngangoho khombo dzi khou ḓa dzine dza ḓo ṱanganya dzitshakha; ndi ḓumbu ḽihulu ḽine ḽa vuwa hangei migumoni ya shango. Misi iyo, vho vhulahwaho nga Yehova vha ḓo ḓala hoṱhe vha guma hune shango ḽa guma thungo dzoṱhe; a vha nga Iilelwi, a vha nga hwaliwi, a vha nga swiṱwi; vha ḓo vha muudela wo balanganaho na shango.” (Yer. 25:31-33) Haramagedo i ḓo fhelisa ano maitele mavhi a zwithu. Shango ḽa Sathane ḽi ḓo vha ḽi si tsheeho, fhedzi tshipiḓa tsha kha ḽifhasi tsha ndangulo ya Yehova tshi ḓo ponyoka.

6, 7. (a) Vhane vha vhumba “gogo ḽihulu” vha bva ngafhi? (b) Ndi nyengedzeo ifhio ye ya vha hone miṅwahani ya zwenezwino?

⁶ Ndangulo ya Mudzimu i tshee hone nahone i khou bvela phanḓa i tshi aluwa kha ḽifhasi ngauri vhathu vhane vha vha tshipiḓa tshayo vha a ṱanganedzea khae. Bivhili i ri khwaṱhisedza uri: “Maṱo a Yehova o lavhelesa vho lugaho, na nḓevhe dzawe dzi thetshelesa zwine vha humbela.” (1 Pet. 3:12) Vho lugaho vha katela “gogo ḽihulu” ḽi “bvaho maṱunguni mahulu.” (Nzumb. 7:9, 14) Vhenevho vhaponyoki a vha sokou vha “gogo.” Vha “gogo ḽihulu”—tshivhalo tshihulwane tsha vhathu. Naa ni a ḓivhona ni vhukati havho sa muponyoki wa “maṱungu mahulu”?

⁷ Vhane vha vhumba gogo ḽihulu vha bva ngafhi? Vho kuvhanganywa fhethu huthihi nga nṱhani ha zwe Yesu a dzula o zwi amba sa tshipiḓa tsha tshiga tsha u vha hone hawe. O ri: “Mafhungo maḓifha aya a Muvhuso a ḓo ḓivhadzwa ḽifhasini ḽoṱhe uri zwi vhe vhuṱanzi kha tshaka dzoṱhe, nga murahu ndi hone vhufhelo vhu tshi ḓo ḓa.” (Mat. 24:14) Kha enea maḓuvha a vhufhelo, wonoyu ndi mushumo wa ndeme wa ndangulo ya Mudzimu. Nga nṱhani ha u huwelela shangoni ḽoṱhe na mushumo wa u funza wa Ṱhanzi dza Yehova, vhathu vha dzimilioni vho  guda u gwadamela Mudzimu “nga muya na nga ngoho.” (Yoh. 4:23, 24) Sa tsumbo, miṅwahani ya fumi ya zwenezwino—nga ṅwaha wa tshumelo wa 2003 u swika nga 2012—vhathu vha fhiraho 2 707 000 vho ḓiṋekedzela kha Mudzimu nga ndovhedzo. Shangoni ḽoṱhe, zwino hu na Ṱhanzi dzi fhiraho 7 900 000, vha fhiraho dzimilioni vha ḓikonanya nadzo, zwihuluhulu nga Tshihumbudzo tsha ṅwaha muṅwe na muṅwe. A ri zuwi nga tshivhalo tshine ra vha natsho ngauri “Mudzimu ndi ene ane a medza.” (1 Vhakor. 3:5-7) Zwi tou vha khagala uri gogo ḽihulu ḽi khou engedzea nahone ḽi khou ṱanḓavhuwa ṅwaha muṅwe na muṅwe.

8. Ndi mini zwine zwa ita uri hu vhe na nyaluwo i swayeaho ndanguloni ya Yehova ya musalauno?

⁸ Ho no vha na tshivhalo tshinzhi tshi swayeaho tsha vhashumeli vha Mudzimu ngauri Yehova ndi ene ane a tikedza Ṱhanzi dzawe. (Vhalani Yesaya 43:10-12.) Honohu u engedzea ho dzula ho ambiwa kha maipfi a vhuporofita a tevhelaho: “Kha a re muṱuku hu ḓo bva maḓana a ná fumi, muheḓana u ḓo vha lushaka luhulu. Nṋe Yehova ndi ḓo ṱavhanya u bveledza zwenezwo nga tshifhinga tshazwo.” (Yes. 60:22) Nga tshiṅwe tshifhinga, vha masalela vho ḓodzwaho vho vha vha tshi fana na “a re muṱuku,” fhedzi tshivhalo tshavho tsho engedzea sa vhaṅwe Vhaisiraele vha muya vhe vha dzheniswa ndanguloni ya Mudzimu. (Vhagal. 6:16) Nga nṱhani ha phaṱhutshedzo dza Yehova u bva kale, vha gogo ḽihulu vha khou ḓi bvela phanḓa vha tshi kuvhanganywa nga vhunzhi.

9. Ri fanela u ita mini arali ro lavhelela u vha na vhumatshelo havhuḓi he ha fulufhedziswa Ipfini ḽa Mudzimu?

⁹ Hu sa londwi uri ri Vhakriste vho ḓodzwaho kana miraḓo ya gogo ḽihulu, ri nga tshenzhela vhumatshelo havhuḓi ho fulufhedziswaho Ipfini ḽa Mudzimu. Naho zwo ralo, u itela uri ri vhu tshenzhele, ri fanela u tshila u tendelana na zwine Yehova a zwi lavhelela. (Yes. 48:17, 18) Ṱhogomelani zwe Vhaisiraele vha zwi ita nga fhasi ha Mulayo wa Mushe. Iṅwe ndivho ya Mulayo yo vha i ya u tsireledza vhathu vha Isiraele nga u vha ṋea Mulayo wa nḓila ine vha fanela u ḓifara ngayo nga zwa vhudzekani, zwa mabindu, u ṱhogomela vhana, u fara vhathu nga nḓila yavhuḓi na zwiṅwe-vho. (Ek. 20:14; Lev. 19:18, 35-37; Doit. 6:6-9) U tendelana na zwine Mudzimu a zwi lavhelela zwi a ri vhuyedza nga nḓila i fanaho—nahone ri wana zwi si muhwalo u ita zwine a zwi funa. (Vhalani 1 Yohane 5:3.) Zwi re zwone ndi uri samusi Vhaisiraele vho vha vho tsireledzwa nga Mulayo, u tendelana hashu na milayo ya Yehova Mudzimu na maitele awe zwi a ri tsireledza nahone zwa dovha zwa ita uri ri vhe na “lutendo lwo khwaṱhaho.”—Tito 1:13.

10. Ndi ngani ri tshi fanela u ḓivhetshela tshifhinga tsha u vhala Bivhili na tsha Vhurabeli ha Muṱa ha nga madekwana vhege iṅwe na iṅwe?

¹⁰ Tshipiḓa tsha kha ḽifhasi tsha ndangulo ya Yehova tshi khou bvela phanḓa nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho. Sa tsumbo, nḓila ine ra pfesesa ngayo ngoho ya Bivhili i khou bvela phanḓa i tshi vha khagala. Zwenezwi zwi fanela u lavhelelwa ngauri “gondo ḽa vhavhuya ḽi nga tshedza u naka, tshine tsha ḓi tshena tshi tshi ya, ḽa vhuya ḽa tsha.” (Mir. 4:18) Fhedzi ri nga ḓivhudzisa uri: ‘Naa ndi khou tshimbidzana na u khwiniswa ha nḓila ine ra pfesesa ngayo ngoho ya Maṅwalo? Naa ndo ḓiḓowedza u vhala Bivhili ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe? Naa ndi muvhali a fhiseaho wa khandiso dzashu? Naa nṋe na vhane nda vha funa ri vha na Vhurabeli ha Muṱa ha nga madekwana a vhege iṅwe na iṅwe?’ Vhunzhi hashu ri nga tenda uri a zwi konḓi u ita zwenezwo zwithu. Kanzhi ndi mafhungo a u ḓivhetshela tshifhinga tsha u zwi ita. Ndi zwa ndeme lungafhani u vha na nḓivho ya Maṅwalo, u i shumisa, na u ita mvelaphanḓa  ya lwa muya—zwihuluhulu zwino samusi maṱungu mahulu e tsini vhukuma!

11. Vhuṱambo ha kale na miṱangano ya musalauno, maguvhangano na mabuthano zwi vhuyedza hani ṋamusi?

¹¹ Ndangulo ya Yehova i khou ri thusa uri ri vhuyelwe musi i tshi ri ṱuṱuwedza uri ri tevhele nyeletshedzo ya muapostola Paulo ine ya ri: “Kha ri ṱhogomelane uri ri ṱuṱuwedzane lufunoni na kha mishumo mivhuya, ri songo litsha u kuvhangana nga tshashu, samusi vhaṅwe vho ḓowela u ita nga u ralo, fhedzi ri ṱuṱuwedzane, zwihuluhulu samusi ni tshi zwi vhona uri ḓuvha ḽi khou sendela.” (Vhaheb. 10:24, 25) Vhuṱambo ha ṅwaha muṅwe na muṅwe na maṅwe maguvhangano a vhurabeli o fhaṱa Vhaisiraele nga lwa muya. Zwiṅwe hafhu, zwiitea zwi ngaho Vhuṱambo ha Mishasha ha misini ya Nehemia zwo vha zwi zwifhinga zwi takadzaho. (Ek. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Ri vhuyelwa nga hu fanaho nga miṱangano, maguvhangano na mabuthano ashu. Kha ri shumise dzenedzi ndugiselelo nga vhuḓalo u itela u vha na vhuimo havhuḓi ha lwa muya na dakalo.—Tito 2:2.

12. Ri fanela u ḓipfa hani nga ha mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso?

¹² Samusi ro ḓikonanya na ndangulo ya Mudzimu, ri takalela u ṱanganela kha “mushumo mukhethwa wa mafhungo maḓifha a Mudzimu.” (Vharoma 15:16) U shela mulenzhe kha wonoyu “mushumo mukhethwa” zwi ri ita “vhashumisani” na Yehova, “Mukhethwa.” (1 Vhakor. 3:9; 1 Pet. 1:15) U huwelela mafhungo maḓifha zwi hulisa dzina ḽa Yehova ḽikhethwa. Ndi ndugelo khulwane u kumedzwa “mafhungo maḓifha a vhugala a Mudzimu o takalaho.”—1 Tim. 1:11.

13. Vhuimo havhuḓi ha lwa muya na vhutshilo zwi ḓitika nga mini?

¹³ Mudzimu u ṱoḓa ri tshi dzula ri na vhuimo havhuḓi ha lwa muya nga u mu nambatela na u tikedza ndangulo yawe kha mishumo yayo yo fhamba-fhambanaho. Mushe o vhudza Vhaisiraele uri: “Ḽiṱaḓulu na ḽifhasi ndi dziṱhanzi dzine nda dzi vhidza ṋamusi, dzine dza ḓivha zwauri ndo U nangisa vhutshilo kana lufu, phaṱhutshedzo kana khombo. Nanga-ha vhutshilo, uri U tshile, uri na vhana vhau vha tshile, zwi’ ralo U tshi funa Yehova Mudzimu wau, U tshi thetshelesa zwine a amba, U tshi mu nambatela; ngauri u tshila na u lalama hau zwi kha Ene, U tshi ḓo dzula kha shango heḽi ḽe nda anela vho-khotsi-au, Abrahamu na Isaka na Yakobo, nda ri ndi ḓo vha fha ḽone.” (Doit. 30:19, 20) Vhutshilo hashu vhu ḓitika nga u ita zwine Yehova a zwi funa, u mu funa, u thetshelesa ipfi ḽawe na u mu nambatela.

14. Muṅwe wahashu o ḓipfa hani nga tshipiḓa tshi vhonalaho tsha ndangulo ya Mudzimu?

¹⁴ Wahashu Pryce Hughes we a nambatela Mudzimu nga ho khwaṱhaho nahone a dzula a tshi tshimbidzana na ndangulo yawe, o ṅwala uri: “Ndi livhuha vhukuma uri ndo tshila ndi tshi ḓivha nḓivho dza Yehova u bva maḓuvhani eneo a u thoma nga phanḓa ha 1914 . . . Tshithu tsha ndeme vhukuma kha nṋe, ho vha u dzula tsini na ndangulo ya Yehova i vhonalaho. Zwe nda zwi tshenzhela u thomani zwo ngudisa uri a zwi pfali u ḓisendeka nga mihumbulo ya vhathu. Musi ndo no ṱhogomela yeneyo mbuno, nda ḓiimisela u nambatela ndangulo i fulufhedzeaho. Yeneyo ndi yone nḓila i yoṱhe ine muthu a nga tondwa na u fhaṱutshedzwa nga Yehova.”

15. Ṋeani tsumbo i re Maṅwaloni ine ya sumbedza nḓila ine ra fanela u dzhia ngayo tshanduko ya nḓila ine ra pfesesa ngayo mafhungo a re Bivhilini.

¹⁵ Arali ri tshi ṱoḓa u tondwa na u fhaṱutshedzwa nga Yehova, ri fanela u tikedza ndangulo yawe na u ṱanganedza tshanduko ya nḓila ine ra pfesesa ngayo Maṅwalo. Ṱhogomelani hezwi: Nga murahu ha lufu lwa Yesu, ho vha hu na Vhakriste vhanzhi vha Vhayuda vhe vha vha vha tshi fhisetshela Mulayo nahone vha wana zwi tshi konḓa  u ḓivhofholola khawo. (Mish. 21:17-20) Naho zwo ralo, vhurifhi he Paulo a vhu ṅwalela Vhaheberu ho vha thusa u ṱanganedza mbuno ya uri vho itwa vhakhethwa, hu si nga zwiṱhavhelo zwine zwa “ṋekedzwa u ya nga Mulayo,” fhedzi vho itwa vhakhethwa “nga u ṋekedzwa ha muvhili wa Yesu Kristo lwa tshoṱhe.” (Vhaheb. 10:5-10) A zwi timatimisi uri vhunzhi ha vhenevho Vhakriste vha Vhayuda vho shandula mahumbulele avho na u bvela phanḓa nga lwa muya. Na riṋe ri fanela u fhisetshela u guda na u vha na muhumbulo wo tshaho musi hu na tshanduko kha nḓila ine ra pfesesa ngayo Ipfi ḽa Mudzimu kana mushumoni washu wa u huwelela.

16. (a) Ndi phaṱhutshedzo dzifhio dzine dza ḓo ita uri vhutshilo shangoni ḽiswa vhu takadze? (b) Ndi mini zwe na lavhelela zwone shangoni ḽiswa?

¹⁶ Vhoṱhe vhane vha dzula vha tshi fulufhedzea kha Yehova na ndangulo yawe vha ḓo bvela phanḓa vha tshi wana phaṱhutshedzo dzawe. Vhaḓodzwa vha fulufhedzeaho vha ḓo takalela ndugelo khulwane dza u vha maḽaifa na Kristo ngei ṱaḓulu. (Vharoma 8:16, 17) Arali ri na fulufhelo ḽa u tshila kha ḽifhasi, edzani u vhona nḓila ine zwa ḓo takadza ngayo u tshila Paradisoni. Samusi ri tshipiḓa tsha ndangulo ya Yehova, zwi takadza lungafhani u vhudza vhaṅwe nga ha mafulufhedziso a Mudzimu a shango ḽiswa! (2 Pet. 3:13) Psalme ya 37:11 i ri: “Shango ḽi ḓo vha ifa ḽa vho vuḓaho; ndi vhone vha u ḓo takalela muḓalo wa mulalo.” Vhathu “vha ḓo fhaṱa dzinnḓu vha dzula khadzo” nahone vha ḓo takalela “mishumo” ya zwanḓa zwavho. (Yes. 65:21, 22) A hu tsha ḓo vha na u tsikeledzwa, vhushai na nḓala. (Ps. 72:13-16) Babele Ḽihulu a ḽi tsha ḓo fhura vhathu ngauri ḽi ḓo vha ḽi si tsheeho. (Nzumb. 18:8, 21) Vhafu vha ḓo vuswa nahone vha ṋewa tshibuli tsha u tshila lwa tshoṱhe. (Yes. 25:8; Mish. 24:15) Zwenezwo ndi zwilavhelelwa zwi takadzaho lungafhani kha vhathu vha dzimilioni vhe vha ḓiṋekedzela kha Yehova! U itela uri mafulufhedziso o raloho a re Maṅwaloni a vhe a vhukuma kha riṋe ri fanela u ita mvelaphanḓa nga lwa muya nahone ri dzule ri tshi tshimbidzana na ndangulo ya Mudzimu.

17. Mavhonele ashu a fanela u vha afhio malugana na vhurabeli ha Yehova na ndangulo yawe?

¹⁷ Samusi ano maitele a zwithu e tsini na u fhela, kha ri dzule ro khwaṱha lutendoni nahone ri livhuhe nga ho dzikaho ndugiselelo ya vhurabeli ha Mudzimu. Eneo o vha e mavhonele a mupsalme Davida we a imba a ri: “Tshiné nda tshi humbela ha Yehova ndi tshithihi tshiné nda tshi lila: ndi u dzula nḓuni ya Yehova maḓuvha oṱhe a vhutshilo hanga, na u vhona madzanga a Yehova, na u linda pfamo yawe.” (Ps. 27:4) U nga ri muṅwe na muṅwe washu a nga nambatela Yehova Mudzimu, a tshimbidzane na vhathu vhawe nahone a bvele phanḓa a tshi tshimbidzana na ndangulo yawe.