PETRO o lila lu ṱungufhadzaho nga murahu ha u landula uri u ḓivha Yesu. Naho onoyo muapostola o konḓelwa u dovha a khwaṱha nga lwa muya, Yesu o vha a tshi ṱoḓa u mu shumisa uri a thuse vhaṅwe. Nga zwenezwo, Yesu o mu vhudza uri: “Musi wo no rembuluwa, u khwaṱhise vharathu vhau.” (Luka 22:32, 54-62) Petro o vha phuphu ya tshivhidzo tsha Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. (Vhagal. 2:9) Nga hu fanaho, munna we a vha a tshi shuma sa muhulwane a nga dovha a hwala vhuḓifhinduleli nahone a takalela u khwaṱhisa vhatendi ngae nga lwa muya.

Vhaṅwe vhe vha vhuya vha vha vhalavhelesi vho dzhielwa ndugelo, nahone zwenezwo zwi nga vha zwo ita uri vha ḓipfe vhe si tshithu. Julio * we a vha e muhulwane ngei Amerika Tshipembe lwa miṅwaha i fhiraho 20 o amba uri: “U lugiselela dzinyambo, u dalela vhahashu na u ita nyendo dza vhulisa kha miraḓo ya tshivhidzo zwo ita uri ndi takale vhukuma vhutshiloni hanga! Nga u poidza ha iṱo ndo vha ndi si tsheena ndugelo. Nga u tou angaredza, tsho vha tshifhinga tshi konḓaho vhukuma.” Ṋamusi, Julio u vho shuma sa muhulwane.

Mufunziwa Yakobo o ṅwala uri: “Ni takale vhahashu, musi ni tshi sedzana na milingo yo fhamba-fhambanaho.” (Yak. 1:2) Yakobo o vha a tshi khou ambela kha milingo ine ya itiswa nga u tovholwa na nga u sa fhelela hashu. O amba nga ha nyemulo dza tseḓa, u vha na tshiṱalula na zwiṅwe-vho. (Yak. 1:14; 2:1; 4:1, 2, 11) Musi Yehova a tshi ri kaidza, zwi nga vhavha vhukuma. (Vhaheb. 12:11) Fhedzi yeneyo milingo a yo ngo fanela u ri dzhiela dakalo.

Naho arali ro dzhielwa vhuḓifhinduleli tshivhidzoni, ri kha ḓi vha na tshibuli tsha u ṱolisisa lutendo lwashu na u sumbedza uri ri funa Yehova. Ri nga dovha ra elekanya nga zwe zwa ita uri ri ṋewe vhuḓifhinduleli.  Naa ho vha hu u itela u ḓivhuyedza kana ro sudzuluselwa u fanelea uri ri ṋewe yeneyo ndugelo nga nṱhani ha uri ri funa Mudzimu na nga khwaṱhisedzo ya uri tshivhidzo ndi tshawe na uri tshi ṱoḓa u ṱhogomelwa nga lufuno? (Mish. 20:28-30) Vhe vha vha vhe vhahulwane vhane vha bvela phanḓa vha tshi ita tshumelo khethwa vho takala, vha sumbedza vhathu vhoṱhe, u katela na Sathane, uri vha funa Yehova zwi tshi bva mbiluni.

Musi Khosi Davida a tshi kaidzelwa zwivhi zwawe zwihulwane, o ṱanganedza ndayo nahone a hangwelwa. Davida o imba a ri: “Wa mashudu ndi uyo we a hangwelwa zwivhi, we vhutshinyi hawe ha fukedzwa. Wa mashudu ndi muthu uyo ané Yehova a si mu vhalele mulandu, ané muyani wawe hu si vhe na tshiné a dzumba.” (Ps. 32:1, 2) Ndayo yo ita uri Davida a vhe muthu wa khwine nahone a zwi timatimisi uri zwo ita uri a lise vhathu vha Mudzimu zwavhuḓi.

Kanzhi vhahashu vhane vha dovha vha vha vhahulwane vha shuma zwavhuḓi u fhira mathomoni. Muṅwe muhulwane o ri: “Zwino ndi pfesesa khwine nḓila ya u ṱhogomela vhane vha ita vhukhakhi.” Muṅwe o ri: “Zwino ndi dzhiela nṱha vhukuma vhuḓifhinduleli hanga ha u shumela vhahashu.”

Mupsalme o ṅwala uri: “[Yehova] ha dzuli é wa u lwa misi yoṱhe.” (Ps. 103:9) A ro ngo fanela u humbula uri Mudzimu a nga si tsha dovha a fulufhela muthu we a vhuya a ita tshivhi tshihulwane. Ricardo we a xelelwa nga ndugelo ya u vha muhulwane nga murahu ha u shuma miṅwaha minzhi, o ri: “Vhukhakhi hanga ho nkula nungo vhukuma. Lwa tshifhinga tshilapfu, u sa ḓifulufhela hanga zwo nthivhela uri ndi si tsha ṱoḓa u shumela vhahashu sa mulavhelesi. Ndo vha ndi si tsheena fulufhelo ḽa uri vhathu vha ḓo dovha vha mpfulufhela. Fhedzi samusi ndi tshi vho takalela u thusa vhaṅwe, ndo kona u fara pfunzo dza Bivhili, u thusa vhahashu Holoni ya Muvhuso, na u shuma navho vhuḓinḓani ha tsimu. Zwenezwo zwo nthusa uri ndi dovhe ndi ḓifulufhele nahone zwino ndo dovha nda vhewa uri ndi vhe muhulwane.”

U dzula wo fara muthu nga mbilu zwi nga thivhela wahashu wa tshinnani uri a vhe muhulwane. Ndi zwavhuḓi lungafhani u fana na mushumeli wa Yehova ane a vha Davida, we a kombetshedzea u shavha Khosi Saulo ane a vha na vivho! Davida ho ngo tenda  u lifhedza Saulo, naho o vha na zwibuli zwa u ita nga u ralo. (1 Sam. 24:4-7; 26:8-12) Musi Saulo a tshi fa nndwani, Davida o mu lilela, a vhidza ene na murwa wawe Yonathani ‘vhafunwa vhe vha mu takadza.’ (2 Sam. 1:21-23) Davida ho ngo dzula o mu fara nga mbilu.

Arali ni tshi vhona u nga a no ngo farwa zwavhuḓi nga nṱhani ha u sa pfesesana kana u sa vha na khaṱulokwayo, ni songo tendela tsinyuwo i tshi langa mahumbulele aṋu. Sa tsumbo, musi William we a vha e muhulwane lwa miṅwaha ya 30 a tshi dzhielwa ndugelo ngei Britain, o fara vhaṅwe vhahulwane nga mbilu. Ndi mini zwe zwa thusa William uri a vhe na mavhonele avhuḓi? O ri: “Ndo ṱuṱuwedzwa nga u vhala bugu ya Yobo. Arali Yehova o thusa Yobo u vha na mulalo na khonani dzawe tharu, nṋe u ḓo nthusa lungafhani uri ndi vhe na mulalo na vhaṅwe vhahulwane vha Vhakriste!”—Yobo 42:7-9.

Arali na khetha u litsha u lisa sambi ḽa Mudzimu, zwi ḓo vha zwi zwavhuḓi u ṱhogomela uri ndi ngani no ita nga u ralo. Naa no vha no tsikeledzwa nga thaidzo dza muthu nga eṱhe? Naa ho vha na zwiṅwe zwithu zwe zwa vha zwi zwa ndeme vhukuma vhutshiloni haṋu? Naa no kulwa nungo nga u sa fhelela ha vhaṅwe? Hu sa londwi uri zwone ndi zwifhio, humbulani uri no vha ni kha vhuimo he na vha ni tshi thusa vhaṅwe nga nḓila nnzhi musi ni tshee muhulwane. Nyambo dzaṋu dzo vha khwaṱhisa, tsumbo yaṋu yo vha ṱuṱuwedza nahone nyendo dzaṋu dza vhulisa dzo vha thusa u konḓelela milingo yavho. U vha haṋu muhulwane a fulufhedzeaho zwo takadza mbilu ya Yehova na yaṋu.—Mir. 27:11.

Yehova o thusa vhanna uri vha dovhe vha takale na u vha na lutamo lwa u ranga phanḓa tshivhidzoni. Arali no litsha u shuma sa muhulwane kana no dzhielwa ndugelo, ni nga dovha na “ṱoḓa u vha mulavhelesi.” (1 Tim. 3:1) Paulo ho ngo ‘litsha u rabelela’ uri Vhakriste vha Kolosa vha vhe na nḓivho yo teaho ya zwine Mudzimu a zwi funa ‘uri vha tshimbile nga nḓila yo fanelaho Yehova uri vha kone u mu takadza nga vhuḓalo.’ (Vhakol. 1:9, 10) Arali na dovha na ṋewa ndugelo ya u vha muhulwane, humbelani Yehova uri a ni ṋee nungo, u sa fhela mbilu na dakalo. Kha ano maḓuvha a vhufhelo, vhathu vha Mudzimu vha ṱoḓa khuthadzo ya lwa muya kha vhalisa vha re na lufuno. Naa ni nga kona na u ḓiimisela u khwaṱhisa vhahaṋu?