Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

Naa Ni A “Ṱoḓa” U Fanelea U Ita Mishumo Yavhuḓi?

Naa Ni A “Ṱoḓa” U Fanelea U Ita Mishumo Yavhuḓi?

FERNANDO * o vha o tshuwa. Vhahulwane vhavhili vho humbela u amba nae tshiphirini. Musi mulavhelesi wa ḽiisela o no dala lwo vhalaho, vhahulwane vho vha vho mu vhudza zwine a fanela u zwi ita u itela uri a fanelee u vha na ndugelo dzo engedzeaho tshivhidzoni. Nga u ya ha tshifhinga, Fernando o thoma u ḓivhudzisa arali a tshi ḓo vhuya a vhewa sa muhulwane wa tshivhidzo. Zwa zwino, mulavhelesi wa ḽiisela u kha ḓi tou bva u dovha a dalela tshivhidzo. Zwino vhahulwane vha ḓo ri mini?

Fernando o thetshelesa musi muṅwe wa vhahulwane a tshi khou amba nae. Wahashu u amba nga ha luṅwalo lwa 1 Timotheo 3:1 nahone u amba uri vhahulwane vha tshivhidzo vho wana vhurifhi vhu ambaho uri o vhewa sa muhulwane wa tshivhidzo. Fernando o mangala nahone a ri, “Vha ri mini?” Wahashu a dovholola zwe a zwi amba nahone Fernando a ṅwethuwa. Musi a tshi ḓivhadzwa tshivhidzoni, vhathu vhoṱhe vho vha vho takala vhukuma.

Naa zwo khakhea u ṱoḓa ndugelo tshivhidzoni? Na luthihi. Luṅwalo lwa 1 Timotheo 3:1 lu amba u ri, “arali munna a tshi ṱoḓa u vha mulavhelesi, u vha o tama mushumo wavhuḓi.” Vhanna vhanzhi vha Vhakriste vha shumisa yeneyo ṱhuṱhuwedzo nahone vha ita mvelaphanḓa i ṱoḓeaho ya lwa muya u itela uri vha fanelee u vha na ndugelo tshivhidzoni. Zwenezwo zwi ita uri vhathu vha Mudzimu vha fhaṱutshedzwe nga vhahulwane na vhashumeli vhanzhi vha zwigidi vha re na vhukoni. Fhedzi nga nṱhani ha uri tshivhalo tsha vhathu zwivhidzoni tshi khou engedzea, hu na ṱhoḓea ya uri vhahashu vha ṱoḓe u fanelea. Ndi ifhio nḓila yo teaho ya u ita nga u ralo? Naa zwo tea uri vhane vha ṱoḓa u vha vhalavhelesi vha dzule vha tshi humbula nga ha uri vha ḓo vhewa lini, u fana na Fernando?

U “ṰOḒA” U ITA MISHUMO YAVHUḒI ZWI AMBA MINI?

Mubulo wa Bivhili une wa ri “u ṱoḓa,” u ṱalutshedzela ḽiiti ḽa Lugerika ḽine ḽa amba u ṱoḓa zwi tshi bva mbiluni, kana u hovhelela. Zwenezwo zwi nga ita uri ni  humbule nga ha muthu ane a ṱoḓa u hovhelela mutshelo u ḓifhaho murini. Fhedzi u ṱoḓa u fanelea a zwi ambi u ṱoḓa “u vha mulavhelesi” nga vhupangwa. Ndi ngani? Nga nṱhani ha uri tshipikwa tsha vhane vha vha na dzangalelo ḽi bvaho mbiluni ḽa u shuma sa muhulwane tshi fanela u vha tsha u ita “mushumo wavhuḓi” hu si u ṱoḓa vhuimo.

Zwithu zwinzhi zwine zwa ṱoḓea kha u ita mushumo wavhuḓi zwo ṅwalwa kha 1 Timotheo 3:2-7 na Tito 1:5-9. Malugana na zwenezwo zwilinganyo zwa nṱha, muṅwe munna ane a pfi Raymond we a vha muhulwane lwa tshifhinga tshilapfu o ri: “Kha nṋe, zwine zwa vha zwa ndeme vhukuma ndi zwine ra vha zwone. U amba na u funza ndi zwa ndeme, fhedzi zwenezwo a zwi fhiri u vha muthu a sa solei, a linganyiselaho, o tshaho muhumbuloni, o dzudzanyeaho na u humbulela.”

‘Ṱoḓani’ u fanelea nga u shela mulenzhe tshivhidzoni nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho

Wahashu wa tshinnani ane a khou ṱoḓa u fanelea zwa vhukuma, u sumbedza u vha na pfaneleo dzi ṱoḓeaho nga u iledza u sa fulufhedzea na u sa kuna. U a linganyisela, o tsha muhumbuloni, o dzudzanyea na u humbulela; nga zwenezwo, vhagwadameli ngae vha a mu fulufhela uri a nga ranga phanḓa na u vha thusa kha thaidzo dzavho. Ngauri u na muya wa u ṱanganedza vhaeni, u ṱuṱuwedza vhaswa na vhane vha vha vhaswa ngohoni. U khuthadza na u thusa vha lwalaho na vhalala ngauri u funa zwivhuya. U vha na dzenedzi pfaneleo u itela u vhuyedza vhaṅwe, hu si uri a nangwe. *

Tshigwada tsha vhahulwane tshi takalela u ṋea nyeletshedzo na ṱhuṱhuwedzo, fhedzi u fanelea nga lwa Maṅwalo zwi shuma zwihuluhulu kha vhane vha ṱoḓa u fanelea. Henry mulavhelesi ane a vha na tshenzhelo o ri: “Arali ni tshi khou ṱoḓa u fanelea, shumani nga nungo dzoṱhe u itela u sumbedza uri ni a fanelea.” Malugana na Muhuweleli 9:10, o ri: “‘Zwoṱhe zwine tshanḓa tshau tsha zwi kona, U zwi ite, nga maanḓa au U zwi ite.’ Mushumo muṅwe na muṅwe une na ṋewa nga vhahulwane ni u ite nga u ḓiimisela. Funani mushumo muṅwe na muṅwe une na ṋewa wone tshivhidzoni u katela na u swiela. Nga u ya ha tshifhinga, mushumo waṋu na vhuḓidini haṋu zwi ḓo vhonala.” Arali ni tshi takalela u shuma sa muhulwane ḽiṅwe ḓuvha, ni fanela u shuma nga maanḓa nahone ni fulufhedzee kha tshumelo khethwa kha masia oṱhe. U ḓiṱukufhadza, hu si u ḓikukumusa, zwi fanela u vha pfaneleo yaṋu vhutshiloni.—Mat. 23:8-12.

 ILEDZANI MAHUMBULELE NA MAITELE A SI AVHUḒI

Vhaṅwe vhane vha tama vhuḓifhinduleli tshivhidzoni vha nga lingedza u amba nga hu songo livhaho uri vha ṱoḓa u vha vhahulwane kana vha nga lingedza u ṱuṱuwedza mahumbulele a tshigwada tsha vhahulwane. Vhaṅwe vha sumbedza u sa livhuha musi vhahulwane vha tshi vha ṋea nyeletshedzo. Vhenevho vha fanela u ḓivhudzisa u ri, ‘Naa ndi khou ṱoḓa u ita zwine nda zwi ṱoḓa, kana naa ndi ṱoḓa u ṱhogomela nngu dza Yehova nga u ḓiṱukufhadza?’

Vhane vha ṱoḓa u fanelea a vho ngo fanela u hangwa iṅwe pfaneleo ya vhahulwane ine ya vha u vha “tsumbo kha sambi.” (1 Pet. 5:1-3) Ane a vha tsumbo tshivhidzoni u iledza mahumbulele na maitele a songo teaho. U ṱahulela u konḓelela a sa fheli mbilu hu sa londwi uri ndi muhulwane kana hai. U vha muhulwane a zwi iti uri nga lwa vhuṱolo muthu a si tsha ita vhukhakhi. (Num. 12:3; Ps. 106:32, 33) Zwiṅwe hafhu, muhulwane a nga si ri ha ‘ḓivhi na tshithu na tshithihi tshe a tshi ita tsho khakheaho,’ fhedzi vhaṅwe vha nga vha na zwiitisi zwa u vha na mavhonele a si avhuḓi nga hae. (1 Vhakor. 4:4) Nga zwenezwo, arali vhahulwane vha ni ṋea nyeletshedzo i bvaho Bivhilini, vha thetsheleseni ni sa vha thithisi. Nga zwenezwo, lwelani u shumisa zwe vha zwi amba.

HU PFI MINI ARALI U LINDELA HU TSHI KHOU DZHIA TSHIFHINGA TSHILAPFU?

Vhunzhi ha vhahashu vha tshinnani vha vhona u nga u lindela zwi dzhia tshifhinga tshilapfu vha sa athu u vhewa. Arali no vha ni tshi khou “ṱoḓa u vha mulavhelesi” lwa miṅwaha minzhi, naa nga zwiṅwe zwifhinga ni a vhilaela? Arali zwo ralo, ṱhogomelani maipfi o hevhedzwaho ane a ri: “Tshililelwa-tshilindedzi ndi malwadza-mbilu; tshiṱuvhiwa tshó swika, ndi muri wa vhutshilo.”—Mir. 13:12.

Musi tshipikwa tshi takalelwaho tshi tshi vhonala tshi sa swikelelei, muthu a nga pfa vhuṱungu vhukuma. Abrahamu o ḓipfa nga yeneyo nḓila. Yehova o vha o mu fulufhedzisa u mu ṋea murwa, fhedzi miṅwaha ya ṱanḓulukana ene na Sara vhe si na vhana. (Gen. 12:1-3, 7) Musi o no vha muhulwane, Abrahamu o lila a ri: “Muṋe wanga, Yehova, U ḓo mpha’ni? Huufha ndi tshi tshimbila ndí si ná ṅwana  . . . wo ndzima vhana.” Yehova o mu khwaṱhisedza uri fulufhedziso ḽawe malugana na murwa ḽi ḓo ḓadzea. Fhedzi ho fhela miṅwaha ya 14 Mudzimu a sa athu u ḓadzisa fulufhedziso ḽawe.—Gen. 15:2-4; 16:16; 21:5.

Musi a tshee o lindela, naa Abrahamu o kundelwa u shumela Yehova o takala? Hai. Ho ngo vhuya a timatima mafulufhedziso a Mudzimu. O bvela phanḓa a tshi lavhelela zwithu zwavhuḓi. Muapostola Paulo o ṅwala uri: “Musi Abrahamu o sumbedza u sa fhela mbilu, o wana zwe a fulufhedziswa.” (Vhaheb. 6:15) Mafheleloni, Mudzimu Ramaanḓaoṱhe o fhaṱutshedza onoyo munna a fulufhedzeaho u fhira zwe a vha o lavhelela zwone. Ni guda mini kha Abrahamu?

Arali ni tshi ṱoḓa u shuma sa muhulwane nahone ho no fhela miṅwaha zwenezwo zwi sa athu u itea, bvelani phanḓa ni tshi fulufhela Yehova. Ni songo litsha u mu shumela no takala. Warren we a thusa vhahashu vhanzhi u ita mvelaphanḓa ya lwa muya u ri: “Hu ṱoḓea tshifhinga u itela u vha na vhuṱanzi ha uri wahashu u a fanelea u vha muhulwane. Nga u ya ha tshifhinga, vhukoni na mavhonele a wahashu zwi vhonala nga zwiṱuku nga zwiṱuku nga nḓila ine a ḓifara ngayo na ine a dzhia ngayo mushumo wawe. Vhaṅwe vha vhona u nga vho bvelela arali vha wana yeneyo ndugelo. Eneo  mahumbulele o khakhea nahone a nga ita uri muthu a dzule a tshi khou humbula nga ha zwenezwo zwithu. Arali na shumela Yehova nga u fulufhedzea huṅwe na huṅwe hune na vha hone na kha tshiṅwe na tshiṅwe tshine na tshi ita, ni ḓo bvelela.”

Muṅwe wahashu o lindela miṅwaha i fhiraho fumi a sa athu u vhewa sa muhulwane. Musi a tshi amba nga ha bugu yo ḓoweleaho i re kha ndima ya u thoma ya Hesekiele, o amba zwe a zwi guda a ri: “Yehova u livhisa goloi yawe ya nndwa, ndangulo yawe nga luvhilo lune a lu khetha. Zwine zwa vha zwa ndeme a si tshifhinga tshashu, fhedzi ndi tshifhinga tsha Yehova. Kha mafhungo a u ṱoḓa u shuma sa muhulwane, zwine zwa vha zwa ndeme a si nṋe, zwine nda zwi ṱoḓa kana zwine nda tama u vha zwone. Zwine nda zwi ṱoḓa hu nga vha hu si zwine Yehova a ḓivha uri ndi ṱoḓa zwone.”

Arali ni tshi ṱoḓa u ita mushumo wavhuḓi wa u vha mulavhelesi wa Mukriste ḽiṅwe ḓuvha, ṱoḓani u fanelea nga u shela mulenzhe kha uri tshivhidzo tshi takale. Arali tshifhinga tshi tshi vhonala tshi tshi khou tshimbila zwiṱuku, ni songo vhilaela na u fhela mbilu. Raymond we a bulwa mathomoni o ri: “Arali ni na vhuhovheleli, ni nga si takale. Vhoṱhe vhane vha dzula vha tshi vhilaela tshifhinga tshoṱhe, vha ḓidzima dakalo ḽine ḽa ḓiswa nga u shumela Yehova.” Ṱahulelani nga vhuḓalo zwiaṋwiwa zwa muya wa Mudzimu, zwihuluhulu u sa fhela mbilu. Lwelani u khwinisa vhumuya haṋu nga u guda Maṅwalo. Shelani mulenzhe kha u huwelela mafhungo maḓifha nga ho engedzeaho nahone ni gude Bivhili na vhane vha vha na dzangalelo. Rangani phanḓa muṱa waṋu kha zwithu zwa muya na kha vhurabeli ha muṱa. Takalelani tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe tshine na vha natsho na vhahaṋu vha tshinnani na vha tshisadzini. Samusi ni tshi khou lingedza u swikelela tshipikwa tshaṋu ni ḓo takalela u shumela Yehova.

U shuma u itela uri u fanelee u vha na ndugelo tshivhidzoni ndi phaṱhutshedzo i bvaho ha Yehova; ene na ndangulo yawe a vha ṱoḓi uri vhane vha ṱoḓa u fanelea vha sinyuwe kana vha shume vha songo takala tshumeloni yawe. Mudzimu u tikedza na u fhaṱutshedza vhoṱhe vhane vha mu shumela vhe na zwiṱuṱuwedzi zwo kunaho. Samusi zwo tou ralo kha phaṱhutshedzo dzoṱhe dzawe, “a dzi ingiwi nga u ḓi-tambudza.”—Mir. 10:22.

Naho no vha ni tshi khou ṱoḓa u fanelea lwa tshifhinga tshilapfu, hu na zwinzhi zwine na nga zwi ita u itela u vha na vhushaka havhuḓi na Yehova. Samusi ni tshi khou lwela u vha na pfaneleo dzine dza ṱoḓea na u shuma vhukuma tshivhidzoni na u thusa muṱa waṋu nga lwa muya, Yehova a nga si hangwe zwoṱhe zwe na zwi ita u itela u mu shumela. U nga ri u shumela Yehova zwi nga ni ḓisela dakalo, hu sa londwi mushumo muṅwe na muṅwe une na u ṋewa.

^ par. 2 Madzina a re kha ino thero o shandulwa.

^ par. 8 Maitele o ambiwaho kha ino thero a dovha a shuma na kha vhane vha vha na lutamo lwa u shuma sa vhashumeli. Pfaneleo dzine vha fanela u dzi swikelela dzi wanala kha 1 Timotheo 3:8-10, 12, 13.