1, 2. Ndi ngani vhanzhi vhe vha pfa Yesu vha songo ṱalukanya zwine maipfi awe a amba zwone?

MUTHU a nga pfa musi muṅwe a tshi khou amba nae. A nga ḓivha na ipfi ḽa onoyo muthu. Fhedzi zwenezwi zwi nga thusa mini arali onoyo muthu a sa ṱalukanyi zwine zwa khou ambiwa? (1 Vhakor. 14:9) Nga nḓila i fanaho, vhanzhi vho pfa zwe Yesu a zwi amba. O dovha a amba navho nga luambo lune vha lu pfesesa. Naho zwo ralo, a si vhoṱhe vhe vha ṱalukanya zwe a vha a tshi khou zwi amba. Nga tshenetsho tshiitisi, Yesu o vhudza vhathetshelesi vhawe uri: “Noṱhe nthetsheleseni, nahone ni ṱalukanye.”—Marko 7:14.

² Ndi ngani vhanzhi vho kundelwa u ṱalukanya zwe Yesu a zwi amba? Vhaṅwe vho vha vhe na mavhonele a si avhuḓi na zwiṱuṱuwedzi zwo khakheaho. Yesu o amba zwi tevhelaho nga ha vhenevho vhathu: “Ni nyadza mulayo wa Mudzimu u itela u tevhedza sialala ḽaṋu.” (Marko 7:9) Vhenevho vhathu a vho ngo lingedza u wana zwine eneo maipfi a amba zwone. Vho vha vha sa ṱoḓi u shandula nḓila dzavho na mavhonele avho. Vha nga vha vho pfa, fhedzi vha songo zwi dzhenisa mbiluni! (Vhalani Mateo 13:13-15.) Ri nga vha hani na vhungoho ha uri mbilu dzashu dzi dzule dzo vulea u itela uri ri kone u vhuyelwa nga pfunzo ya Yesu?

3. Ndi ngani vhafunziwa vho kona u ṱalukanya maipfi a Yesu?

³ Ri fanela u edzisa tsumbo ya vhafunziwa vha Yesu vha ḓiṱukufhadzaho. O amba navho a ri: “Takalani ngauri maṱo aṋu a a vhona, na nḓevhe dzaṋu dzi a pfa.” (Mat. 13:16) Ndi ngani vho kona u ṱalukanya ngeno vhaṅwe vho kundelwa? Tsha u thoma, vho vha vho ḓiimisela u vhudzisa mbudziso na u ita ṱhoḓisiso nga ha zwine maipfi a Yesu a amba zwone. (Mat. 13:36; Marko 7:17) Tsha vhuvhili, vho vha vho ḓiimisela u engedza kha zwe vha vha vha tshi zwi tenda mbiluni dzavho. (Vhalani Mateo 13:11, 12.) Tsha vhuraru, vho vha vho ḓiimisela u shumisa zwe vha zwi pfa na u zwi ṱalukanya, hu si vhutshiloni havho fhedzi, fhedzi na kha vhuḓidini havho ha u thusa vhaṅwe.—Mat. 13:51, 52.

4. Ndi zwifhio zwithu zwiraru zwine zwa katelwa u itela u ṱalukanya zwifanyiso zwa Yesu?

⁴ Arali ri tshi ṱoḓa u ṱalukanya zwifanyiso zwa Yesu ri fanela u tevhela tsumbo ya vhafunziwa vhawe vha fulufhedzeaho. Zwenezwo zwi dovha zwa katela zwithu zwiraru. Tsha u thoma, ri fanela u ḓiimisela u ḓiṋea tshifhinga tsha u guda na u elekanya nga ha zwe Yesu a zwi amba, u ita ṱhoḓisiso i ṱoḓeaho na u vhudzisa mbudziso dzo teaho. Zwenezwo zwi ita uri ni vhe na nḓivho. (Mir. 2:4, 5) Tsha vhuvhili, ri fanela u vhona nḓila ine yeneyo nḓivho ya tshimbidzana ngayo na zwine ra zwi ḓivha, na u vhona mbuyelo dzine ra nga vha nadzo. Zwenezwo zwi ita uri ri ṱalukanye. (Mir. 2:2, 3) Tsha u fhedza, ri fanela u shumisa zwe ra zwi guda vhutshiloni hashu. Zwenezwi zwi sumbedza uri ri na vhuṱali.—Mir. 2:6, 7.

5. Fanyisani phambano vhukati ha nḓivho, u ṱalukanya na vhuṱali.

⁵ Ndi ifhio phambano vhukati ha nḓivho, u ṱalukanya na vhuṱali? Zwi nga fanyiswa nga heyi nḓila: Edzani u humbula no ima vhukati ha bada nahone bisi ḽi tshi khou ḓa ḽo ni livha. Tsha u thoma, ni ṱhogomela uri ndi bisi—zwenezwo ndi nḓivho. Tsha vhuvhili, ni ṱhogomela uri arali na ima henefho, ni ḓo thulwa nga bisi—zwenezwo ndi u ṱalukanya! Ni bva nnḓa ha bada—zwenezwo ndi vhuṱali! Ndi ngazwo Bivhili yo ombedzela ṱhoḓea ya uri ri “songo litsha vhuṱali.” Zwenezwi zwi amba vhutshilo hashu!—Mir. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16.

6. Ndi mbudziso dzifhio nṋa dzine ra ḓo dzi vhudzisa musi ri tshi ṱolisisa zwifanyiso zwa sumbe zwa Yesu? (Sedzani  bogisi ḽi tshimbidzanaho.)

⁶ Kha ino thero na i tevhelaho, ri ḓo ṱolisisa zwifanyiso zwa sumbe zwe Yesu a zwi shumisa. Musi ri tshi ita nga u ralo, ri ḓo vhudzisa mbudziso dzi tevhelaho: Tshifanyiso tshi amba mini? (Zwenezwi zwi ri thusa uri ri vhe na nḓivho.) Ndi ngani Yesu o ri ṋea tshenetshi tshifanyiso? (Zwenezwi zwi ita uri ri ṱalukanye.) Ri nga shumisa hani eneo mafhungo u itela u thusa riṋe vhane u katela na vhaṅwe? (Zwenezwi ndi vhuṱali.) Tsha u fhedza, zwenezwi zwi ri gudisa mini nga ha Yehova na Yesu?

7. Tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya tshi amba mini?

⁷ Vhalani Mateo 13:31, 32. Tshifanyiso tsha Yesu tsha thoro ya luṋonya tshi amba mini? Thoro i imela mulaedza wa Muvhuso u katela na mvelelo dza u huwelela wonoyo mulaedza—tshivhidzo tsha Vhukriste. U fana na thoro ya luṋonya ine ya vha “thoro ṱhukhu kha mbeu dzoṱhe,” tshivhidzo tsha Vhukriste tsho thoma tshi tshiṱuku nga 33 C.E. Naho zwo ralo, miṅwahani ya fumi i si gathi, tshivhidzo tsho hula nga u ṱavhanya. Tsho engedzea u fhira nḓila ye zwa vha zwo lavhelelwa ngayo. (Vhakol. 1:23) Yeneyo nyengedzeo yo vha i vhuyedzaho ngauri Yesu u ri vhudza uri “zwiṋoni zwa ṱaḓulu” zwo vha zwi tshi kona u “fhaṱa zwiṱaha matavhini.” Tshenetsho tshiṋoni tsha pfanyisedzo tshi fanyiswa na vhathu vha mbilu  dzavhuḓi vhane vha wana zwiḽiwa zwa muya, murunzi na vhukhudo tshivhidzoni tsha Vhukriste.—Vhambedzani Hesekiele 17:23.

8. Ndi ngani Yesu o shumisa tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya?

⁸ Ndi ngani Yesu o shumisa tshenetsho tshifanyiso? O shumisa nyengedzeo i mangadzaho ya thoro ya luṋonya u itela u fanyisa maanḓa a nzudzanyo ya Muvhuso wa Mudzimu a u ṱanḓavhudza, u tsireledza na u kunda zwithithisi zwoṱhe. U bva nga 1914, nyengedzeo i vhonalaho ya ndangulo ya Mudzimu yo vha i mangadzaho vhukuma! (Yes. 60:22) Vhe vha ḓikonanya na ndangulo vho ḓiphina nga tsireledzo yavhuḓi ya lwa muya. (Mir. 2:7; Yes. 32:1, 2) Zwiṅwe hafhu, nyengedzeo ine ya khou bvela phanḓa ya vhathu vhe vha vhea zwithu zwa Muvhuso u thoma yo sumbedza uri a i thivhei, i kunda u tovholwa hoṱhe.—Yes. 54:17.

9. (a) Ndi mini zwine ra nga zwi guda kha tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya? (b) Zwenezwi zwi ri funza mini nga ha Yehova na Yesu?

⁹ Ri nga guda mini kha tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya? Khamusi ri dzula fhethu hune ha vha na Ṱhanzi dzi si gathi kana a ri vhoni mvelelo nnzhi kha mushumo washu wa u huwelela. Naho zwo ralo, u humbula uri nzudzanyo ya Muvhuso i ḓo kunda zwithithisi zwoṱhe, zwi ḓo ita uri ri konḓelele ro khwaṱha. Sa tsumbo, musi Wahashu Edwin Skinner a tshi swika India nga 1926, ho vha hu na Ṱhanzi dzi si gathi kha ḽeneḽo shango. Mathomoni, ho vha hu na mvelaphanḓa ṱhukhu nahone mushumo wo vha u tshi ṱaluswa sa “u konḓaho.” Fhedzi o bvela phanḓa a tshi huwelela nahone a vhona nḓila ye mulaedza wa Muvhuso wa kunda ngayo zwithithisi zwihulwane. Zwino hu na Ṱhanzi dzi fhiseaho dzi fhiraho 37 000 ngei India, ṅwaha wo fhiraho vhe vha ya Tshihumbudzoni vha fhira 108 000. Dovhani ni ṱhogomele tsumbo ine nzudzanyo dza Muvhuso dza khou engedzea ngayo. Nga wonoyo ṅwaha we Wahashu Skinner a swika ngawo India, mushumo wo vha u tshi kha ḓi tou bva u thoma ngei Zambia. Zwino hu na vhahuweleli vha fhiraho 170 000 vhane vha khou huwelela henefho nahone vha 763 915 vho ya Tshihumbudzoni nga 2013. Zwenezwi zwi amba uri muthu muthihi kha vha 18 ngei Zambia o ṱanganela. Ndi nyengedzeo khulwane lungafhani!

10. Tshifanyiso tsha mbiliso tshi amba mini?

¹⁰ Vhalani Mateo 13:33. Tshifanyiso tsha mbiliso tshi amba mini? Tshenetshi tshifanyiso tshi dovha tsha ambela kha mulaedza wa Muvhuso na zwine wa zwi bveledza. Fulauru “yoṱhe” i imela tshaka dzoṱhe, u kukumuwa ha fulauru zwi fanyisela u phaḓalala ha mulaedza wa Muvhuso nga mushumo wa u huwelela. Naho u engedzea ha thoro ya luṋonya hu tshi vhonala, fhedzi u kukumuwa ha mbiliso a hu vhonali nga u ṱavhanya. Hu vhonala nga murahu.

11. Ndi ngani Yesu o shumisa tshenetshi tshifanyiso tsha mbiliso?

¹¹ Ndi ngani Yesu o shumisa tshenetshi tshifanyiso? O vha a tshi khou sumbedza uri mulaedza wa Muvhuso u na maanḓa a u phaḓalala nga u ṱavhanya na u ita tshanduko. Mulaedza wa Muvhuso wo swikelela ‘tshipiḓa tsha kule vhukuma tsha ḽifhasi.’ (Mish. 1:8) Naho zwo ralo, tshanduko dzo itwaho nga mulaedza a dzi vhonali tshifhinga tshoṱhe; dziṅwe mvelelo dzi nga kha ḓi sa vhonala mathomoni. Fhedzi hu na tshanduko—hu si ya u sokou engedzea ha vhathu, fhedzi na ya u shandula vhumuthu ha vhane vha ṱanganedza mulaedza wa fhethu hoṱhe.—Vharoma 12:2; Vhaef. 4:22, 23.

12, 13. Ṋeani tsumbo dza nḓila ye mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso wa engedzea ngayo samusi zwo ṱaluswa kha tshifanyiso tsha mbiliso.

¹² Mvelelo dza mushumo wa u huwelela dzi anzela u vhonala musi mushumo wo no itwa. Sa tsumbo, Franz na Margit vhane zwino vha khou shuma kha ḽiṅwe davhi, vho shuma ofisini ya davhi ya Brazil nga 1982. Vho ṱanziela ḓoroboni ṱhukhu ya mahayani. Kha pfunzo dza Bivhili dze dza thomiwa ho vha hu na mme na vhana vhawe vhaṋa. Mutukana muhulwane we a vha e na miṅwaha ya 12 nga tshenetsho tshifhinga, o vha e na ṱhoni vhukuma nahone kanzhi o vha a tshi lingedza u dzumbama musi hu sa athu u thomiwa u gudiwa. Nga nṱhani ha uri vho vha vha si tsha shuma henefho, vhenevho vhavhingani a vho ngo tsha kona u bvela phanḓa na ngudo. Fhedzi vho ya vha dalela yeneyo ḓorobo nga murahu ha miṅwaha ya 25. Vho wana mini? Vho wana tshivhidzo tshi na vhahuweleli vha 69 na vhavulanḓila vha tshifhinga tshoṱhe vha 13, vhoṱhe vha tshi ṱanganela Holoni ntswa ya Muvhuso. Hupfi mini nga mutukana we a vha e na ṱhoni? Zwino u vho shuma sa mudzudzanyi wa tshigwada tsha vhahulwane! U fana na tshifanyiso tsha Yesu tsha mbiliso, mulaedza wa Muvhuso wo engedzea nahone wa shandula vhutshilo ha vhanzhi—vhenevho vhavhingani vho takala vhukuma!

¹³ Maanḓa a mulaedza wa Muvhuso a u shandula vhathu o vhonala zwihuluhulu mashangoni e mushumo wa Muvhuso wa vha wo thivhelwa nga lwa mulayo. Zwi a konḓa u ḓivha uri mulaedza wo swikelela lungafhani kha eneo mashango, kanzhi ri mangadzwa nga mvelelo. Kha ri sedze zwe zwa itea ngei Cuba. Mulaedza wa Muvhuso wo swika nga 1910 nahone Wahashu Russell o dalela Cuba nga 1913. Naho zwo ralo, mathomoni mvelaphanḓa yo vha i ṱhukhu. Hu khou itea mini zwino ngei Cuba? Hu na vhahuweleli vha mafhungo maḓifha vha fhiraho 96 000 nahone vhe vha vha hone Tshihumbudzoni nga 2013 vho vha vhe 229 726—muthu muthihi kha vha 48 ndi muhuweleli kha tshenetsho tshiṱangadzime. Na kha mashango e mulaedza wa Muvhuso wa si thivhelwe, mafhungo a nga vha o swikelela fhethu hune Ṱhanzi dza henefho dza humbula uri mushumo wa u huwelela a si munzhi. *—Muh. 8:7; 11:5.

14, 15. (a) Ri nga vhuyelwa hani nga ngudo ya tshifanyiso tsha mbiliso? (b) Zwenezwi zwi ri funza mini nga ha Yehova na Yesu?

¹⁴ Ri nga vhuyelwa hani nga zwe Yesu a ri  funza zwone kha tshifanyiso tsha mbiliso? Musi ri tshi elekanya nga ha zwine tshifanyiso tsha Yesu tsha amba zwone, ri ṱhogomela uri a zwi ṱoḓei uri ri vhilaele nga ho kalulaho nga ha uri mulaedza wa Muvhuso u ḓo swika hani kha vhathu vhanzhi vhe vha si u pfe. Yehova u ḓo dzudzanya zwithu zwoṱhe. Fhedzi mushumo washu ndi ufhio? Ipfi ḽa Mudzimu ḽi a fhindula: “Zwala mbeu yau hú tshee matsheloni; na nga madekwana tshanḓa tshau tshi songo awela. Ngauri a U ḓivhi ine ya ḓo mela; kana hu ḓo mela ino, kana iḽa; khamusi dzoṱhe mbili dzi ḓo mela zwavhuḓi.” (Muh. 11:6) Vhukuma, nga tshenetsho tshifhinga, ri songo hangwa u rabela u itela uri mushumo wa u huwelela u bvele phanḓa, zwihuluhulu kha mashango e mushumo wa thivhelwa.—Vhaef. 6:18-20.

¹⁵ Zwiṅwe hafhu, a ro ngo fanela u kulea nungo arali mathomoni ri sa vhoni mvelelo dza mushumo washu. Ri songo vhuya ra nyadza “maḓuvha a zwithu zwiṱuku.” (Sak. 4:10) Mvelelo dzi nga vha khulwane na dzavhuḓi vhukuma, u fhira nḓila ye ra vha ro lavhelela ngayo!—Ps. 40:5; Sak. 4:7.

16. Tshifanyiso tsha muvhambadzi na lupfumo lwo dzumbwaho tshi amba mini?

¹⁶ Vhalani Mateo 13:44-46. Tshifanyiso tsha muvhambadzi na lupfumo lwo dzumbiwaho tshi amba mini? Misini ya Yesu, vhaṅwe vhavhambadzi vho vha vha tshi tshimbila lwendo lu lapfu lu ngaho u ya Lwanzheni lwa India u itela u wana nungu yavhuḓi. Kha tshenetshi tshifanyiso, muvhambadzi u imela vhathu vho lugaho vhane vha ita vhuḓidini vhuhulwane u itela u fusha ṱhoḓea dzavho dza lwa muya. “Nungu nthihi ya thengo khulu” i fanyisela ngoho ya ndeme ya Muvhuso. Nge a ṱhogomela ndeme ya nungu, onoyo muvhambadzi o vha o ḓiimisela u rengisa thundu yawe yoṱhe nahone a renga yeneyo nungu. Yesu o dovha a amba nga ha munna we a vha a tshi khou shuma tsimuni we a wana lupfumo lwo “dzumbwaho.” U fhambana na muvhambadzi, onoyo munna o vha a sa khou ṱoḓa lupfumo. Fhedzi u fana na muvhambadzi, o vha o ḓiimisela u rengisa ‘zwoṱhe’ u itela u wana lupfumo.

17. Ndi ngani Yesu o amba nga ha tshifanyiso tsha muvhambadzi na lupfumo lwo dzumbwaho?

¹⁷ Ndi ngani Yesu o amba nga ha zwenezwi zwifanyiso zwivhili? O vha a tshi khou sumbedza uri ngoho i wanala nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho. Vhaṅwe vhathu vha khou i ṱoḓa nahone vho ita vhuḓidini vhuhulwane u itela u i wana. Vhaṅwe vho i wana naho vho vha vha sa khou ṱoḓana nayo—khamusi vho tou ḓiselwa yone. Hu sa londwi uri vho i wanisa hani, muṅwe na muṅwe o vhona ndeme ya zwe a zwi wana nahone o vha a tshi khou ita vhuḓidini vhuhulwane u itela u i wana.

18. (a) Ri nga vhuyelwa hani nga zwenezwi zwifanyiso zwivhili? (b) Zwenezwi zwi ri funza mini nga ha Yehova na Yesu?

¹⁸ Ri nga vhuyelwa hani nga zwenezwo zwifanyiso zwivhili? (Mat. 6:19-21) Ḓivhudziseni uri: ‘Naa ndi na mavhonele ane vhenevho vhanna vha vha nao? Naa ndi dzhiela nṱha ngoho nga nḓila i fanaho? Naa ndo ḓiimisela u ita vhuḓidini u itela u i wana kana ndi a tendela zwiṅwe zwithu zwi nga ho mbilaelo dza vhutshilo, zwi tshi nthithisa?’ (Mat. 6:22-24, 33; Luka 5:27, 28; Vhafil. 3:8) Musi dakalo ḽashu ḽa u wana ngoho ḽi tshi engedzea, ri ḓo ḓiimisela nga ho engedzeaho uri i ḓe u thoma vhutshiloni hashu.

19. Ri ḓo ṱolisisa mini theroni i tevhelaho?

¹⁹ U nga ri ri nga bvela phanḓa ri tshi sumbedza uri ri a thetshelesa zwine zwenezwi zwifanyiso zwa Muvhuso zwa amba zwone. Humbulani uri a ri sokou ita zwenezwi nga u ḓivha zwine zwa amba zwone, fhedzi nga u shumisa zwine ra zwi guda khazwo. Kha thero i tevhelaho, ri ḓo ṱolisisa zwiṅwe zwifanyiso zwiraru na u vhona zwine ra nga guda khazwo.