Ni Fhaṱuwe—Sathane U Ṱoḓa U Ni Mila!
“Ni fhaṱuwe. Swina ḽaṋu Diabolo u mona-mona sa ndau i vhombaho, a tshi ṱoḓa ane a nga mu mila.”—1 PETRO 5:8.
1. Ṱalutshedzani nḓila ye muruṅwa a vha ngayo Sathane.
MATHOMONI o vha e na vhushaka havhuḓi na Yehova. Fhedzi nga murahu, tshenetshi tshivhumbiwa tsha muya kana muruṅwa tsho vha tshi tshi ṱoḓa uri vhathu vha tshi gwadamele. Nṱhani ha u ṱavhanya u iledza lwonolwu lutamo lu si lwavhuḓi, o lu tendela lu tshi hula u swika a tshi ita tshivhi. (Yakobo 1:14, 15) A ri ḓivhi dzina ḽawe ḽa vhukuma, fhedzi zwino ri mu vhidza Sathane. “Ho ngo ima o khwaṱha ngohoni.” O shandukela Yehova nahone a vha “khotsi a vhadzia-u-zwifha.”—Yohane 8:44.
2, 3. Maipfi ane a ri “Sathane,” “Diabolo,” “ḽiṋowa” na “ḽigweṋa” a sumbedza mini nga ha swina ḽihulu ḽa Yehova?
2 U bva tshee a ita vhushandukwa, Sathane o vha swina ḽihulwane ḽa Yehova na ḽa vhathu vhoṱhe. Ri a kona u vhona nḓila ine Sathane a vha muvhi ngayo musi ri tshi vhona nḓila ye a ṱaluswa ngayo Bivhilini. Dzina Sathane ḽi amba “Muhanedzi,” zwine zwa sumbedza uri onoyu muruṅwa muvhi u vhenga vhuvhusi ha Mudzimu nahone u lwisana naho nga nungo dzoṱhe. Zwine Sathane a zwi ṱoḓa zwa vhukuma ndi u vhona vhuvhusi ha Yehova vhu tshi fhela.
3 Kha Nzumbululo 12:9, Sathane u vhidzwa Diabolo, zwine zwa amba “Murembi.” Sathane o nyadza Mudzimu nga u mu vhidza muzwifhi. Maipfi ane a ri “ḽiṋowa ḽa kale na kale” a ri humbudza nḓila ye Sathane a shumisa ngayo ṋowa u fhura Eva. Maipfi ane a ri “ḽigweṋa ḽihulu” a dovha a vha nḓila yavhuḓi ya u ṱalusa Sathane. U na vhuhali, u na tshiṱuhu nahone ndi muvhi. U ṱoḓa u thivhela ndivho ya Yehova i tshi ḓadzea na u fhelisa vhathu vha Mudzimu.
4. Ri ḓo haseledza mini kha ino thero?
4 Zwi tou vha khagala uri Sathane u lwisana vhukuma na u fulufhedzea hashu. Ndi ngazwo Bivhili yo ri sevha ya ri: “Dzulani no dzivhuluwa, ni fhaṱuwe. Swina ḽaṋu Diabolo u mona-mona sa ndau i vhombaho, a tshi ṱoḓa ane a nga mu mila.” (1 Petro 5:8) Nga zwenezwo, heyi thero i ḓo haseledza zwithu zwiraru zwa Sathane zwine zwa sumbedza uri ndi ngani ri tshi fanela u ḓi tsireledza kha ḽeneḽi swina ḽihulwane ḽa Yehova na vhathu vhawe.
SATHANE U NA MAANḒA
5, 6. (a) Ṋeani tsumbo dzine dza sumbedza uri vharuṅwa ndi “vhahali vha maanḓa.” (b) Sathane u na “maanḓa a u ita uri hu vhe na lufu” nga nḓila-ḓe?
5 Vharuṅwa ndi “vhahali vha maanḓa.” (Psalme ya 103:20) Vha na vhuṱali vhuhulwane na maanḓa u fhira vhathu. Vhukuma, vharuṅwa vha fulufhedzeaho vha shumisa maanḓa avho u ita zwithu zwavhuḓi. Sa tsumbo, muruṅwa muthihi wa Yehova o vhulaha maswina a maswole a 185 000 a Vhaasuri. Zwenezwi zwo vha zwi sa ḓo konadzea uri muthu muthihi a zwi ite nahone zwo vha zwi tshi ḓo konḓela na mmbi yoṱhe. (2 Dzikhosi 19:35) Nga tshiṅwe tshifhinga, muruṅwa o shumisa vhukoni na maanḓa awe u vhofholola vhaapostola vha Yesu dzhele. Naho vhalindi vho vha vhe nga tsini, a vho ngo zwi ṱhogomela uri muruṅwa o hoṋolola mavothi a bvisa vhaapostola nahone a dovha a hoṋa mavothi!—Mishumo 5:18-23.
6 Vharuṅwa vha fulufhedzeaho vha shumisa maanḓa avho nga nḓila yavhuḓi, fhedzi Sathane u shumisa maanḓa awe luvhi. Vhukuma, Sathane u na maanḓa na ṱhuṱhuwedzo khulwane. Bivhili i mu vhidza ‘muvhusi wa ḽino shango’ na “mudzimu wa ano maitele a zwithu.” (Yohane 12:31; 2 Vhakorinta 4:4) Sathane u dovha a vha na “maanḓa a u ita uri hu vhe na lufu.” (Vhaheberu 2:14) Zwenezwi a zwi ambi uri u vhulaha vhathu vhoṱhe nga ho livhaho. Ngauralo, zwenezwi zwi amba mini? Tsha u thoma, heḽi shango ḽo ḓala vengo na vhuvemu zwa Sathane. Tsha vhuvhili, ngauri Eva o tenda mazwifhi a Sathane nahone Adamu a si thetshelese Mudzimu, vhathu vhoṱhe vha na tshivhi nahone vha a fa. (Vharoma 5:12) Yesu u vhidza Sathane “muvhulahi.” (Yohane 8:44) Ndi swina ḽihulu ḽi re na maanḓa.
Arali ra sa thuswa nga Yehova, ri nga si kone u kunda nndwa ya Sathane
7. Madimoni o sumbedza hani uri a na maanḓa?
7 Musi ri tshi hanedza Sathane, ri vha ri tshi khou hanedza na vhoṱhe vhane vha mu tikedza na vhane vha shandukela vhuvhusi ha Mudzimu. Vhenevho vha katela tshigwada tshihulwane tsha vharuṅwa vha mashandukwa vhane vha vhidzwa madimoni. (Nzumbululo 12:3, 4) Zwifhinga zwinzhi vho sumbedza uri vha na maanḓa u fhira vhathu, nga u ita uri vha pfe vhuṱungu vhukuma. (Mateo 8:28-32; Marko 5:1-5) Ni songo vhuya na hangwa uri madimoni na muvhusi wao vha na maanḓa. (Mateo 9:34) Arali ra sa thuswa nga Yehova, ri nga si kone u kunda nndwa ya Sathane.
SATHANE U NA TSHIṰUHU
8. (a) Ndi tshifhio tshipikwa tsha Sathane? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.) (b) Sa zwe na zwi vhona, shango ḽino ḽi na tshiṱuhu u fana na Sathane nga nḓila-ḓe?
8 Muapostola Petro o vhambedza Sathane na “ndau i vhombaho.” Iṅwe bugu ya ndaedzi yo ṱalutshedza uri ipfi ḽa Lugerika ḽine ḽa ri ‘vhomba’ ḽi amba uri “mukosi wa ḽivhanda ḽo halifhaho vhukuma ḽi re na nḓala.” Zwenezwo zwi ṱalusa zwavhuḓi vhukuma nḓila ine Sathane a vha muvhi na u vha na tshiṱuhu ngayo! Zwino u khou langa shango ḽoṱhe, fhedzi zwenezwo a zwo ngo eḓana khae. Sathane u tou nga ndau ine ya vha na nḓala i ṱoḓaho zwipondwa zwinzhi. (1 Yohane 5:19) Tshipikwa tshawe tshihulwane ndi vhaḓodzwa vhane vha kha ḓi vha kha ḽifhasi, vhane vha shuma na vha “dziṅwe nngu.” (Yohane 10:16; Nzumbululo 12:17) Tshipikwa tsha Sathane ndi u fhelisa vhathu vha Yehova. U tovholwa ha Vhakriste vha ngoho u bva ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha u swika zwino zwi sumbedza nḓila ine Sathane a vha na tshiṱuhu ngayo.
9, 10. (a) Sathane o vutshela hani lushaka lwa Isiraele? (Ṋeani tsumbo.) (b) Sathane o vha e na tshiitisi tshifhio tsho khetheaho tsha u lwa na Isiraele ḽa kale? (c) Ni vhona u nga Diabolo u ḓipfa hani musi muṅwe wa vhashumeli vha Yehova a tshi ita tshivhi tshihulwane ṋamusi?
9 Sathane o sumbedza tshiṱuhu tshine a vha natsho nga iṅwe nḓila. Ndau ine ya vha na nḓala a i pfeli vhuṱungu tshipondwa tshayo. A i pfeli vhuṱungu musi i sa athu u vhulaha nahone a i ḓisoli musi yo no vhulaha. Nga nḓila i fanaho, Sathane ha pfeli vhuṱungu na luthihi vhane a vha vutshela. Sa tsumbo, ni vhona u nga Sathane o ḓipfa hani tshifhinga tshoṱhe musi Vhaisiraele vha tshi ita tshivhi tshi ngaho u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na vhupangwa? Naa ni nga vhona Sathane nga maṱo a muhumbulo musi o takala nga u vhona masiandoitwa a si avhuḓi a u ḓifara luvhi ha Simiri na vhupangwa ha Gehasi?—Numeri 25:6-8, 14, 15; 2 Dzikhosi 5:20-27.
Sathane u takala vhukuma musi muṅwe wa vhashumeli vha Yehova a tshi ita tshivhi (Sedzani phara 10)
10 Sathane o vha e na tshiitisi tsho khetheaho tsha u vutshela Isiraele ḽa kale. Humbulani uri Messia o vha a tshi ḓo bva kha lwonolwo lushaka nahone o vha a tshi ḓo pwasha Sathane na u sumbedza uri Yehova u na ndugelo ya u vhusa. (Genesi 3:15) Sathane ho ngo ṱoḓa Vhaisiraele vha tshi ṱanganedzwa nga Mudzimu, nga zwenezwo, o ita zwoṱhe zwine a nga kona uri vha ite tshivhi. Ni songo vhuya na humbula uri Sathane o pfela vhuṱungu Davida musi a tshi ita vhuṱonḓolo. Ni songo humbula u nga o pfa vhuṱungu musi Mushe a tshi xelelwa nga ndugelo ya u dzhena Shangoni Ḽo Fulufhedziswaho. Sathane u a takala vhukuma musi a tshi vhona muṅwe wa vhashumeli vha Mudzimu a tshi ita tshivhi tshihulwane. Zwi re zwone ndi uri Diabolo u shumisa ḽeneḽo gundo u itela u holedza Yehova.—Mirero 27:11.
11. Ndi ngani Sathane o linga Sara?
11 Sathane o vha a tshi vhenga zwihuluhulu lushaka lune Messia a ḓo bva khalwo. Sa tsumbo, humbulani nga zwe zwa itea musi Yehova a tshi vhudza Abrahamu uri u ḓo vha “lushaka luhulu.” (Genesi 12:1-3) Musi Abrahamu na Sarah vhe Egipita, Farao o ḓisa Sara nḓuni yawe nahone o vha a tshi ṱoḓa uri a vhe mufumakadzi wawe. Naho zwo ralo, Yehova o tsireledza Sara nahone a mu tshidza kha honohu vhuimo vhu konḓaho. (Vhalani Genesi 12:14-20.) Ho itea zwithu zwi fanaho ngei muḓini wa Gerara musi Isaka a sa athu u bebwa. (Genesi 20:1-8) Naa zwi a konadzea uri Sathane hu nga vha hu ene o bveledza honovhu vhuimo? Humbulani uri Sara o ṱutshela haya hawe ho pfumaho ha ngei Uri a ya a dzula madenndeni. Nga zwenezwo, naa Sathane o vha a tshi ṱoḓa u mu linga nga pfamo ya vhunzhili-nzhili ya Farao na Abimeleke? Naa Sathane o vha a tshi nga humbula u nga a nga si fulufhedzee kha munna wawe na Yehova nga u vhingwa nga iṅwe ya dzenedzo khosi? Bivhili a i zwi ambi, fhedzi zwi a konadzea uri Diabolo o vha a tshi ḓo takala vhukuma arali Sara o vha o xelelwa nga tshibuli tsha u vha tshipiḓa tsha lushaka lwa Messia. Sathane o vha a sa ḓo ḓisola na luthihi arali mbingano ya onoyo mufumakadzi wavhuḓi, a re na bvumo na vhushaka hawe na Yehova zwo vha zwo tshinyala. Sathane ndi muvhi nahone u na tshiṱuhu lungafhani!
Sathane ha na ndavha na uri zwo lugaho na zwi songo lugaho ndi zwifhio
12, 13. (a) Sathane o sumbedza hani tshiṱuhu musi Yesu o no bebwa? (b) Ni humbula u nga Sathane u ḓipfa hani nga ha vhana vhaṱuku vhane vha funa Yehova na vhane vha lingedza u mu shumela ṋamusi?
12 Yesu o bebwa miṅwahani ya maḓana musi Abrahamu o no fa. Ni songo vhuya na humbula u nga Sathane o vhona onoyo ṅwana sa o nakaho kana a tamisaho. Sathane o vha a tshi zwi ḓivha uri onoyo ṅwana u ḓo aluwa a vha Messia o fulufhedziswaho. Yesu o vha e tshipiḓa tshihulwane tsha vhana vha Abrahamu nahone nga murahu u ḓo “fhelis[a] mishumo ya Diabolo.” (1 Yohane 3:8) Naa Sathane o vha a tshi humbula u nga u vhulaha ṅwana ndi tshiṱuhu tshihulwane? Hai. Ha na ndavha na uri zwo lugaho na zwi songo lugaho ndi zwifhio. O lingedza u vhulaha Yesu muṱuku nga u ṱavhanya. Nga nḓila-ḓe?
13 Musi Khosi Herode a tshi vhudzwa nga vhaḓivhi vha dziṋaledzi uri ‘khosi ya Vhayuda’ yo bebwa, o vha o sinyuwa vhukuma nahone a tshi ṱoḓa u vhulaha ṅwana. (Mateo 2:1-3, 13) Nga zwenezwo, o amba uri hu vhulahwe vhana vhaṱuku vhoṱhe vha vhatukana vhane vha vha na miṅwaha mivhili u ya fhasi ngei Betlehema na zwiṱiriki zwazwo. (Vhalani Mateo 2:13-18.) Yesu o ponyoka kha honoho u vhulahwa ha tshiṱuhu, fhedzi zwenezwi zwi ri vhudza mini nga ha swina ḽashu Sathane? Diabolo ha dzhieli nṱha vhutshilo ha vhathu. U dovha a sa vhe na ndavha na vhana. Vhukuma, Sathane ndi “ndau i vhombaho.” Ni songo vhuya na hangwa nḓila ine a vha na tshiṱuhu ngayo!
SATHANE U NA VHUFHURA
14, 15. Sathane o “swingisa mihumbulo ya vha sa tendiho” nga nḓila-ḓe?
14 Nḓila nthihi ine Sathane a nga ita uri vhathu vha shandukele Yehova Mudzimu wa lufuno, ndi u vha fhura. (1 Yohane 4:8) Sathane u fhura vhathu uri vha si “ṱhogomel[e] uri vha ṱoḓa u ḓivha Mudzimu,” zwine zwa amba uri a vha ṱhogomeli uri vha fanela u vha na vhushaka na Mudzimu. (Mateo 5:3) Diabolo o “swingisa mihumbulo ya vha sa tendiho” uri vha si vhone ngoho nga ha Yehova.—2 Vhakorinta 4:4.
15 Iṅwe nḓila khulwane ine Sathane a fhura ngayo vhathu ndi vhurereli ha mazwifhi. U a zwi ḓivha uri Yehova u ṱoḓa ri “tshi ḓikumedza tshoṱhe khae.” (Ekisodo 20:5, NW) Nga zwenezwo, edzani u humbula nḓila ine Sathane a takala ngayo musi a tshi vhona vhathu vha tshi gwadamela vhafhasi kana mupo kana zwipuka, zwine zwa vha u gwadamela muṅwe na muṅwe kana tshiṅwe na tshiṅwe nga nnḓa ha Yehova. Zwi ṱungufhadzaho ndi uri na vhathu vhane vha humbula uri vhugwadameli havho vhu a ṱanganedzea kha Mudzimu, vha khou langwa nga vhurabeli ha mazwifhi na mikhuvha i si na mushumo. Misini ya Yesaya, Vhaisiraele vho vha vhe kha vhuimo vhu fanaho. Yehova o vha vhudzisa a ri: “Ni bvisela’ni mali na renga tshi sí vhuswa? Zwe na zwi wana nga mishumo yaṋu ni zwi bvisela’ni na renga zwi sa fushi? Thetshelesani ni pfe zwine nda amba, ndi hone ni tshi ḓo ḽa zwavhuḓi, dzimbilu dzaṋu dza ḓi-phiṋa nga mapfura.”—Yesaya 55:2.
Sathane a nga xedza na vhashumeli vha Yehova vha fhiseaho
16, 17. (a) Ndi ngani Yesu o vhudza Petro uri: “Nṱutshele Sathane”? (b) Sathane a nga ri fhura hani uri ri si dzule ro fhaṱuwa?
16 Sathane a nga xedza na vhashumeli vha Yehova vha fhiseaho. Sa tsumbo, humbulani zwe zwa itea musi Yesu a tshi vhudza vhafunziwa vhawe uri u ḓo vhulahwa hu si kale. Muapostola Petro we a vha a tshi funa Yesu, o ri: “Ḓiṱhogomele Murena; hezwi zwithu zwi nga si itee kha iwe.” Yesu a vhudza Petro a ri: “Nṱutshele Sathane!” (Mateo 16:22, 23) Ndi ngani Yesu o vhidza Petro “Sathane”? Ngauri Yesu o vha a tshi ḓivha zwe zwa vha zwi tshi ḓo itea. Hu si kale Yesu o vha a tshi ḓo fa sa tshiṱhavhelo tshi rengululaho nahone zwo vha zwi tshi ḓo sumbedza uri Diabolo ndi muzwifhi. Tshenetshi tsho vha tshi tshifhinga tshi konḓaho vhukuma kha ḓivhazwakale ya vhathu nahone ho vha hu si tshifhinga tsha uri Yesu a “ḓiṱhogomele.” Sathane o vha a tshi ḓo zwi takalela vhukuma arali Yesu o litsha u dzula o fhaṱuwa.
17 Vhufhelo ha ano maitele a zwithu vhu tsini, nga zwenezwo, na riṋe ri khou tshila tshifhingani tshi konḓaho. Sathane u ṱoḓa uri ri “ḓiṱhogomele” nga u ita uri ri livhise ṱhogomelo kha uri ri bvelele kha ḽino shango. U ṱoḓa ri tshi hangwa uri ri khou tshila maḓuvhani a vhufhelo na u litsha u dzula ro fhaṱuwa. Ni songo tendela zwenezwo zwi tshi itea kha inwi! Nṱhani hazwo, “dzulani no fhaṱuwa.” (Mateo 24:42) Ni songo vhuya na tenda mazwifhi a Sathane a u ri vhufhelo vhu kule kana a vhu khou ḓa na luthihi.
18, 19. (a) Sathane a nga lingedza hani u ri fhura nahone a ri ita uri ri humbule uri a ro ngo fanelwa nga u funwa nga Yehova? (b) Yehova u ri thusa hani uri ri dzule ro fhaṱuwa?
18 Sathane u lingedza u ri fhura nga iṅwe nḓila. U ṱoḓa ri tshi tenda uri a ro ngo fanelwa nga u funwa nga Yehova nahone Mudzimu ha nga vhuyi a ri hangwela zwivhi zwashu. Fhedzi zwenezwi ndi mazwifhi a bvaho ha Sathane. Humbulani nga hazwo, ndi nnyi a songo fanelwaho nga u funwa nga Yehova zwa vhukuma? Ndi Sathane. Ndi nnyi ane Mudzimu a sa ḓo vhuya a mu hangwela? Ndi Sathane. Fhedzi Bivhili i ri vhudza uri: “Mudzimu o luga, ha nga hangwi mushumo waṋu na lufuno lwe na lu sumbedza ni tshi itela dzina ḽawe.” (Vhaheberu 6:10) Yehova u dzhiela nṱha zwoṱhe zwine ra zwi ita u itela u mu takadza nahone tshumelo yashu khae a si ya mahandana na luthihi. (Vhalani 1 Vhakorinta 15:58.) Nga zwenezwo, ni songo fhurwa nga mazwifhi a Sathane.
19 Samusi ro no zwi vhona, Sathane u na maanḓa, tshiṱuhu na vhufhura. Ri nga kunda hani nndwa yashu kha swina ḽeneḽi? Yehova u a ri thusa. Ipfi ḽawe ḽi ri gudisa nga ha maitele a Sathane u itela uri ri “ḓivh[e] vhukwila hawe.” (2 Vhakorinta 2:11) Musi ri tshi pfesesa nḓila dzo fhambanaho dzine Sathane a dzi shumisa u ri vutshela, zwi a ri lelutshela u dzula ro fhaṱuwa. Fhedzi a zwo ngo eḓana u sokou ḓivha maitele a Sathane. Bivhili i ri: “Ni lwe na Diabolo, huno u ḓo ni shavha.” (Yakobo 4:7) Thero i tevhelaho i ḓo haseledza nḓila tharu dzine ra nga lwisana ngadzo na Sathane nahone ra kunda.
