1, 2. Maṅwalo a sumbedza hani uri lufuno ndi lwa ndeme?

LUFUNO ndi pfaneleo khulwane ya Yehova Mudzimu. (1 Yohane 4:16) Yesu Kristo tsiko yawe ya u thoma, o fhedza miṅwaha minzhi na Khotsi awe e ṱaḓulu nahone o guda nḓila ine Yehova Mudzimu a vha na lufuno ngayo. (Vhakolosa 1:15) Yesu o sumbedza lufuno lu fanaho vhutshiloni hawe hoṱhe musi e ṱaḓulu na kha ḽifhasi. Nga zwenezwo, ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova na Yesu vha ḓo dzula vha tshi vhusa nga nḓila ya lufuno.

² Musi muṅwe a tshi vhudzisa Yesu uri ndi ifhio ndaela khulwane, Yesu o fhindula a ri: “‘U tea u funa Yehova Mudzimu wau nga mbilu yau yoṱhe na nga zwoṱhe zwine wa vha zwone na nga muhumbulo wau woṱhe.’ Ndi yone ndaela ya ndeme vhukuma. Ya vhuvhili ine ya fana na yeneyo ndi heyi: ‘U tea u funa wahau vhunga u tshi ḓifuna.’”—Mateo 22:37-39.

3. ‘Vhahashu’ ndi vhafhio?

 ³ Ndi zwa ndeme u sumbedza lufuno kha vhushaka hashu hoṱhe. Yesu o amba uri ri fanela u funa Yehova na vhahashu. Fhedzi ‘vhahashu’ ndi vhafhio? Arali ri mbinganoni, wahashu wa tsini ndi mufarisi washu. Zwiṅwe hafhu, vha dovha vha katela vhahashu tshivhidzoni na vhathu vhane ra ṱangana navho vhuḓinḓani. Kha ino thero, ri ḓo guda nḓila ine ra nga funa ngayo vhahashu.

4. Mbingano i nga bvelela hani hu sa londwi u sa fhelela ha vhathu?

⁴ Yehova o sika Adamu na Eva nahone a vha ita uri vha vhe ṋama nthihi. Yeneyo yo vha i mbingano ya u thoma. Mudzimu o vha a tshi ṱoḓa u ita uri vha takale mbinganoni na u ḓadza ḽifhasi nga vhana vhavho. (Genesi 1:27, 28) Naho zwo ralo, nga murahu ha u sa thetshelesa Yehova, mbingano yavho yo tshinyala, tshivhi na lufu zwa ṱanganya vhathu vhoṱhe. (Vharoma 5:12) Hu sa londwi zwenezwo, mbingano i nga bvelela ṋamusi. Bivhilini, Yehova Muthomi wa mbingano o ṋea munna na mufumakadzi nyeletshedzo yavhuḓi vhukuma.—Vhalani 2 Timotheo 3:16, 17.

5. Lufuno ndi lwa ndeme lungafhani mbinganoni?

⁵ Bivhili i sumbedza uri lufuno ndi tshithu tsha ndeme u itela uri hu vhe na vhushaka havhuḓi. Zwenezwo ndi ngoho na mbinganoni. Muapostola Paulo o ṱalusa lufuno lwa vhukuma musi a tshi ri: “Lufuno a lu fheli mbilu, lu na vhuthu. Lufuno a lu na vivho, a lu zuwi, a lu ḓikukumusi, a lu ḓifari nga nḓila i si yavhuḓi, a lu ḓiṱoḓeli zwalwo, a lu sinyuwi. A lu vhaleli muthu vhukhakhi. A lu takaleli u sa luga, fhedzi lu takalela ngoho. Lu fukedza zwoṱhe, lwa tenda zwoṱhe, lwa fulufhela zwoṱhe, lwa konḓelela zwoṱhe. Lufuno lu nga si vhuye lwa fhela.” (1 Vhakorinta 13:4-8) Musi ri tshi humbula nga ha maipfi a Paulo na u a shumisa, ri nga takala mbinganoni.

6, 7. (a) Bivhili i ri mini nga ha u vha ṱhoho? (b) Munna wa Mukriste u fanela u fara hani mufumakadzi wawe?

⁶ Yehova o dzhia phetho ya uri ndi nnyi ane a fanela u vha ṱhoho ya muṱa. Paulo o ri: “Ndi ṱoḓa ni tshi ḓivha uri ṱhoho ya munna muṅwe na muṅwe ndi Kristo; na uri ṱhoho ya mufumakadzi ndi munna; na uri ṱhoho ya Kristo ndi Mudzimu.” (1 Vhakorinta 11:3) Fhedzi Yehova u lavhelela uri munna a vhe ṱhoho i re na lufuno, i si na tshiṱuhu. Yehova ndi Ṱhoho i re na vhuthu na i si na tseḓa. Nga zwenezwo, Yesu u ṱhonifha maanḓa a Mudzimu a lufuno. O ri: “Ndi a funa Khotsi.” (Yohane 14:31) Yesu o vha a sa ḓo ḓipfa nga yeneyo nḓila arali Yehova o vha a tshi mu fara nga nḓila ya tshiṱuhu.

⁷ Naho munna e ṱhoho ya mufumakadzi wawe, Bivhili i mu vhudza uri a hulise mufumakadzi wawe. (1 Petro 3:7) Munna a nga ita hani zwenezwo? A nga ṱhogomela zwine a zwi shaya nahone a ṱhonifha zwine a zwi ṱoḓa. Bivhili i ri: “Vhanna bvelani phanḓa ni tshi funa vhafumakadzi vhaṋu, samusi na Kristo o  funa tshivhidzo nahone a ḓikumedzela tshone.” (Vhaefesa 5:25) Vhukuma, na Yesu o ṋekedzela vhutshilo hawe a tshi itela vhatevheli vhawe. Musi munna e ṱhoho i re na lufuno u fana na Yesu, zwi ḓo lelutshela mufumakadzi u mu funa, u mu ṱhonifha na u tikedza phetho dzawe.—Vhalani Tito 2:3-5.

8. Ri fanela u ḓipfa hani nga vhahashu?

⁸ Ṋamusi, vhathu vhanzhi u mona na ḽifhasi vha gwadamela Yehova. Ndi vhahashu. Ri fanela u ḓipfa hani nga havho? Bivhili i ri: “Kha ri itele vhathu vhoṱhe zwivhuya, fhedzi zwihuluhulu vhane vha vha na lutendo lu fanaho na lwashu.” (Vhagalata 6:10; vhalani Vharoma 12:10.) Muapostola Petro o ṅwala uri “u thetshelesa ngoho” zwi fanela u ita uri “lufuno lwa vhurathu na vhukomana” lu vhe lwa vhukuma. Petro o dovha a vhudza Vhakriste ngae, a ri: “Zwa ndeme vhukuma, ni funane nga maanḓa.”—1 Petro 1:22; 4:8.

9, 10. Ndi ngani vhathu vha Mudzimu vhe na vhuthihi?

⁹ Ndangulo yashu ya shango ḽoṱhe yo khethea. Ndi ngani? Ngauri ri funa vhahashu zwi tshi bva mbiluni. Tsha ndeme  vhukuma, ngauri ri funa Yehova na u thetshelesa milayo yawe, u ri tikedza nga maanḓa awe mahulwane ane a vha muya mukhethwa. Muya wa Mudzimu u ri thusa uri ri vhe na vhuthihi na vhahashu shangoni ḽoṱhe.—Vhalani 1 Yohane 4:20, 21.

¹⁰ Paulo o ombedzela uri hu fanela u vha na lufuno kha Vhakriste musi a tshi ṅwala uri: “Ambarani u pfela vhuṱungu, vhuthu, u ḓiṱukufhadza, u vuḓa, na u sa fhela mbilu. Bvelani phanḓa ni tshi konḓelelana na u hangwelana nga mbilu yoṱhe naho muṅwe e na tshiitisi tsha u vhilaela nga ha muṅwe. Vhunga Yehova o ni hangwela nga mbilu yoṱhe, na inwi ni tea u ita nga u ralo. U engedza kha zwenezwo zwoṱhe, ambarani lufuno, ngauri ndi lwone mbofho yo fhelelaho ine ya ita uri hu vhe na vhuthihi.” (Vhakolosa 3:12-14) Ri livhuha lungafhani uri lufuno lune lwa vha “mbofho yo fhelelaho,” lu hone vhukati hashu hu sa londwi hune ra bva hone!

11. Ndi mini zwine zwa ṱalula ndangulo ya Mudzimu?

¹¹ Lufuno lwa vhukuma na vhuthihi ha vhashumeli vha Yehova zwi vha ṱalula sa vhathu vha re kha vhurabeli ha ngoho. Yesu o ri: “Ndi zwine vhathu vhoṱhe vha ḓo ḓivha ngazwo uri ni vhafunziwa vhanga, arali ni tshi funana.” (Yohane 13:34, 35) Nahone muapostola Yohane o ṅwala uri: “Vhana vha Mudzimu na vhana vha Diabolo vha vhonala nga hezwi: Muṅwe na muṅwe a sa dzuleli u ita zwo lugaho ha bvi ha Mudzimu, zwo tou ralo na kha ane a si fune wahawe. Ngauri hoyu ndi mulaedza we na u pfa u bva mathomoni, uri ri fanela uri ri funane.” (1 Yohane 3:10, 11) Lufuno na vhuthihi zwi ṱalula Ṱhanzi dza Yehova sa vhatevheli vha Kristo vha ngoho, vhathu vhane Mudzimu a khou vha shumisa u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso shangoni ḽoṱhe.—Mateo 24:14.

12, 13. Vha “gogo ḽihulu” vha khou ita mini ṋamusi, nahone vha ḓo tshenzhela mini hu si kale?

¹² Vhunzhi ha vhashumeli vha Yehova ṋamusi vha tshipiḓa tsha “gogo ḽihulu” ḽine ḽa bva kha zwipiḓa zwinzhi zwo fhamba-fhambanaho zwa shango nahone ḽi tikedza Muvhuso. Ndi “vho bvaho maṱunguni mahulu, vho ṱanzwa zwiambaro zwavho vha zwi tshenisa nga malofha a Ngwana” nga u vha na lutendo kha tshiṱhavhelo tsha Yesu tshi rengululaho. Vha “gogo ḽihulu” vha funa Yehova na Murwa wawe nahone vha gwadamela Yehova “masiari na vhusiku.”—Nzumbululo 7:9, 14, 15.

¹³ Hu si kale, Mudzimu u ḓo fhelisa ḽino shango ḽivhi nga tshifhinga tsha “maṱungu  mahulu.” (Mateo 24:21; vhalani Yeremia 25:32, 33.) Fhedzi Yehova u ḓo tsireledza na u livhisa vhashumeli vhawe shangoni ḽiswa ngauri u a vha funa. Samusi o fulufhedzisa miṅwahani i ṱoḓaho u vha 2 000 yo fhiraho, “u ḓo phumula miṱodzi yoṱhe maṱoni avho, lufu a lu tsha ḓo vha hone, na u ṱungufhala na u lila na vhuṱungu a zwi tsha ḓo vha hone.” Naa no lavhelela nga maṱo matswuku u tshila Paradisoni, hune ha si tsha ḓo vha na vhuvhi, u shengela na lufu?—Nzumbululo 21:4.

14. Gogo ḽihulu ndi ḽingafhani?

¹⁴ Musi hu tshi thoma maḓuvha a vhufhelo nga 1914, ho vha hu na vhashumeli vha Mudzimu vha si gathi. Tshenetsho tshigwada tshiṱuku tsha vhahashu vho ḓodzwaho tsho huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso hu sa londwi vhuleme, tshi tshi ṱuṱuwedzwa nga u funa vhahatsho na thuso ye tsha i wana kha muya mukhethwa wa Mudzimu. Mvelelo dzo vha dzifhio? Ṋamusi, gogo ḽihulu ḽa vhathu ḽine ḽa vha na fulufhelo ḽa u tshila kha ḽifhasi lwa tshoṱhe ḽi khou kuvhanganywa. Hu na Ṱhanzi dzi ṱoḓaho u vha 8 000 000 zwivhidzoni zwi fhiraho 115 400 shangoni ḽoṱhe nahone tshivhalo tshi khou engedzea. Sa tsumbo, ho lovhedzwa Ṱhanzi dzi fhiraho 275 500 nga ṅwaha wa tshumelo wa 2014. Zwenezwi zwi amba uri hu lovhedzwa vhathu vha ṱoḓaho u vha 5 300 vhege iṅwe na iṅwe.

15. Vhathu vhanzhi vha pfa hani mafhungo maḓifha ṋamusi?

¹⁵ Zwi a takadza u vhona uri hu na vhathu vhanzhi vhe vha pfa mafhungo maḓifha a Muvhuso. Ṋamusi khandiso dzashu dzi wanala nga nyambo dzi fhiraho 700. Tshiingamo ndi magazini u tshimbidzeswaho shangoni ḽoṱhe. Hu gandiswa kopi dzi fhiraho 52 000 000 ṅwedzi muṅwe na muṅwe nahone magazini dzi gandiswa nga nyambo dza 247. Nahone bugu ya pfunzo ya Bivhili ine ya vha Bivhili I Funza Mini Zwa Vhukuma? yo ṱalutshedzelwa nga nyambo dzi fhiraho 250. U swika zwino, ho gandiswa kopi dzi fhiraho 200 000 000.

16. Ndi ngani ndangulo ya Yehova i tshi khou bvela phanḓa i tshi khou engedzea?

¹⁶ Ndangulo yashu i khou bvela phanḓa i tshi engedzea ngauri ri na lutendo kha Mudzimu nahone ri ṱanganedza Bivhili sa Ipfi ḽawe ḽo hevhedzwaho. (1 Vhathesalonika 2:13) Ri bvela phanḓa ri tshi takalela phaṱhutshedzo dzi bvaho ha Yehova, hu sa londwi vengo na u pikiswa nga Sathane.—2 Vhakorinta 4:4.

17, 18. Yehova u lavhelela uri ri ḓipfe hani nga ha vhane vha si mu gwadamele?

¹⁷ Vhathu vha aravha nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho kha mushumo washu wa u huwelela. Vhaṅwe vha a ri thetshelesa, ngeno vhaṅwe vha tshi vhenga mulaedza washu. Yehova u lavhelela uri ri ḓipfe hani nga vhane vha si mu gwadamele? Hu sa londwi nḓila ine vhathu vha aravha ngayo kha mulaedza washu, ri tevhedza nyeletshedzo i wanalaho Bivhilini. I ri: “Tshifhinga tshoṱhe ni ambe maipfi a vhuthu, a nge o lungwa muṋo, uri ni kone u ḓivha nḓila ine na tea u fhindula ngayo muthu muṅwe na muṅwe.” (Vhakolosa 4:6) Musi ri tshi fanela u imelela lutendo lwashu, ri ṱoḓa u zwi ita nga “muya wa u vuḓa na ṱhonifho yo dzikaho” ngauri ri funa vhahashu.—1 Petro 3:15.

 ¹⁸ Ri funa vhane ra huwelela khavho na u edzisa tsumbo ya Yesu, naho vha tshi ri sinyutshela na u landula mulaedza washu. Musi Yesu a tshi “semiwa, ho ngo lifhedza. Musi a tshi tambudzwa, ho ngo shushedza muthu.” Nṱhani hazwo, Yesu o fulufhela Yehova. (1 Petro 2:23) Nga zwenezwo, tshifhinga tshoṱhe ri sumbedza vhuthu nahone ri shumisa nyeletshedzo ine ya ri: “Ni songo lifhedza vhuvhi nga vhuvhi kana samba nga samba. Nṱhani hazwo, fhaṱutshedzani.”—1 Petro 3:8, 9.

19. Ri fanela u fara hani maswina ashu?

¹⁹ U ḓiṱukufhadza zwi ri thusa u thetshelesa ndaela ya ndeme ye ra ṋewa nga Yesu. O ri: “No zwi pfa uri hu pfi: ‘U tea u funa wahau, u vhenge swina ḽau.’ Naho zwo ralo, ndi a ni vhudza ndi ri: Bvelani phanḓa ni tshi funa maswina aṋu, ni rabelele vhane vha ni tovhola, uri zwi vhonale uri ni vhana vha Khotsi aṋu a re ṱaḓulu, samusi a tshi ṱavhisela ḓuvha ḽawe vhavhi na vhavhuya na u nisela mvula vho lugaho na vha songo lugaho.” (Mateo 5:43-45) Sa vhashumeli vha Mudzimu, ri fanela u funa maswina ashu hu sa londwi nḓila ine vha ri fara ngayo.

20. Ri zwi ḓivha hani uri u funa Mudzimu na vhahashu zwi ḓo ḓadza ḽifhasi ḽoṱhe? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

²⁰ Tshifhinga tshoṱhe ri fanela u sumbedza uri ri funa Yehova na vhahashu. Naho vhathu vha tshi pikisa riṋe na mulaedza washu, ri a vha thusa musi vha tshi ṱoḓa thuso. Muapostola Paulo o ṅwala uri: “Ni songo vha na mulandu na muthihi na muṅwe muthu, nga nnḓa ha uri ni funane; ngauri ane a funa wahawe u ḓadzisa mulayo. Mulayo uri, ‘U songo ṱonḓola, U songo vhulaha, U songo tswa, U songo emula,’ na ndaela naho i ifhio ine ya vha hone, yo katelwa nga maipfi ane a ri: ‘U tea u funa wahau vhunga u tshi ḓifuna.’ A re na lufuno ha iteli wahawe vhuvhi; ngauri lufuno lu ḓadzisa mulayo.” (Vharoma 13:8-10) Vhashumeli vha Mudzimu vha funa vhahavho zwi tshi bva mbiluni kha ḽeneḽi shango ḽivhi ḽo fhandekanaho ḽi re na vhuvemu na ḽi vhuswaho nga Sathane. (1 Yohane 5:19) Musi Yehova o no fhelisa Sathane, madimoni awe na ḽino shango ḽivhi, lufuno lu ḓo ḓadza ḽifhasi ḽoṱhe. Zwi ḓo vha phaṱhutshedzo khulwane lungafhani musi vhoṱhe vha re kha ḽifhasi vha tshi funa Yehova na vhahavho!