Bivhili I Shandula Vhutshilo

NDI ngani mufumakadzi ane a vha miṅwahani ya vhu-60 o litsha u gwadamela zwifanyiso? Ndi mini zwe zwa ṱuṱuwedza mufunzi wa Vhushinto uri a litshe mushumo wawe thembeleni nahone a vhe muḓinḓa wa Mukriste? Mufumakadzi we a aluswa nga vhabebi vha si vhawe o kona hani u sedzana na u ḓipfa o laṱiwa? Kha ri ṱolisise zwe vhenevha vhathu vha zwi amba.

“A Thi Tsha Gwadamela Midzimu Ya Zwifanyiso.”—ABA DANSOU

ṄWAHA WA MABEBO: 1938

SHANGO: BENIN

ZWE A VHA A TSHI ZWI ITA: U GWADAMELA MIDZIMU YA ZWIFANYISO

VHUTSHILO HANGA HA TSHIFHINGANI TSHO FHIRAHO: Ndo alutshela So-Tchahoué, muḓanani une wa vha matzhavani tsini na isha. Vhadzulapo vha henefho ndi vharei vha khovhe na vhafuwi vha kholomo, mbudzi, nngu, nguluvhe na zwiṋoni. Henefho fhethu a hu na dzibada, nga zwenezwo vhathu vha shumisa zwikepe na zwikwekwete. Kanzhi vha fhaṱa nnḓu dzavho nga mabulannga na mahatsi, naho vhaṅwe vha tshi fhaṱa nga zwidina. Vhanzhi henefho ndi vhashai. Naho zwo ralo, a hu tou vha na vhuvemu u fana na dziḓoroboni.

Musi ndi tshi kha ḓi vha muṱuku, khotsi anga vho rumela nṋe na khaladzi anga tshifhaṱoni tsha zwitungulo, he ra guda hone nga ha thendo dza sialala. Musi ndi tshi aluwa ndo thoma u gwadamela Dudua (Oduduwa) wa mvelele ya Yoruba sa mudzimu wanga. Ndo mbo ḓi fhaṱela onoyo mudzimu nnḓu nahone tshifhinga tshoṱhe ndo vha ndi tshi ṋekedza zwiṱhavhelo zwa mirambo, mapfura, khumba, khuhu, maivha na zwiṅwe zwipuka zwinzhi. Zwenezwi zwiṱhavhelo zwo vha zwi tshi ḓura lwe kanzhi zwa vha zwi tshi ḽa tshelede yanga yoṱhe.

NḒILA YE BIVHILI YA SHANDULA NGAYO VHUTSHILO HANGA: Musi ndi tshi thoma u guda Bivhili, ndo guda uri Yehova ndi ene Mudzimu wa ngoho e eṱhe. Ndo dovha nda guda uri ha ṱanganedzi u shumiswa ha zwifanyiso vhurabelini. (Ekisodo 20:4, 5; 1 Vha-Korinta 10:14) Ndo ṱhogomela zwe nda vha ndi tshi fanela u zwi ita. Nga zwenezwo, ndo laṱa zwifanyiso zwoṱhe nda kunakisa nnḓu yanga kha tshiṅwe na tshiṅwe tshine tsha tshimbidzana na u rabela zwifanyiso. Ndo litsha u ya mingomeni, nahone a thi tsha ṱanganela kha mikhuvha ya henefho na maitele a sialala mbulungoni.

A zwo ngo nndelutshela u ita dzenedzo tshanduko samusi ndo vha ndi miṅwahani ya vhu-60. Khonani dzanga, mashaka na vhahura vho nkhanedza na u nkolela. Fhedzi ndo rabela uri Yehova a nṋee maanḓa a u ita zwo lugaho. Ndo vha ndi tshi khuthadzwa nga maipfi a re kha Mirero 18:10, ane a ri: “Dzina ḽa Yehova ndi thavha vhukuma; muvhuya u shavhela henefho a khuda.”

Ndo dovha nda thuswa nga u ya miṱanganoni ya Ṱhanzi dza Yehova. Kha yeneyo miṱangano ndo ṱhogomela lufuno lwa Vhukriste, nahone ndo takadzwa nga uri vhenevho vhathu vho vha vha tshi lingedza u tshila nga zwilinganyo zwa vhuḓifari zwa Bivhili. Zwe nda zwi ṱhogomela zwo ita  uri ndi tende uri Ṱhanzi dza Yehova vha kha vhurereli ha ngoho.

NḒILA YE NDA VHUYELWA NGAYO: U shumisa maitele a Bivhili zwo nthusa uri ndi khwinise vhushaka hanga na vhananga. Ndo dovha nda ḓipfa u nga ndo rulwa muhwalo. Ndo vha ndi tshi shumisa thundu dzanga kha zwifanyiso zwi sa tshili zwe zwa si mmbuyedze na luthihi. Zwino ndi gwadamela Yehova, ane a ri thusa u piringulula vhuleme hashu. (Ndzumbululo 21:3, 4) Ndo takala vhukuma ngauri a thi tsha vha phuli ya zwifanyiso, fhedzi ndi shumela Yehova! Ndi wana tsireledzo khae.

“Ndo Ṱoḓa Mudzimu U Bva Ndi Tshee Muṱuku.”—SHINJI SATO

ṄWAHA WA MABEBO: 1951

SHANGO: DZHAPANI

ZWE A VHA A TSHI ZWI ITA: MUFUNZI WA VHUSHINTO

VHUTSHILO HANGA HA TSHIFHINGANI TSHO FHIRAHO: Ndo alutshela Tshiṱirikini tsha Fukuoka. Vhabebi vhanga vho vha vha tshi fhisetshela vhurereli; vho nnyalusa uri ndi fune midzimu ya Vhushinto. Musi ndi tshi kha ḓi vha mutukana muṱuku, ndo vha ndi tshi anzela u humbula nga ha u tshidzwa hanga nahone ndo vha ndi tshi ṱoḓa nga maanḓa u thusa vhathu vha re khomboni. Ndi humbula nga tshiṅwe tshifhinga ndi tshi kha ḓi vha tshikoloni tsha murole wa fhasi musi mudededzi a tshi ri vhudzisa uri ri ṱoḓa u vha mini musi ri tshi aluwa. Vhane nda dzhena navho kilasini vho vha vha tshi fulufhela uri vha ḓo ita zwithu zwihulwane sa u vha vhorasaintsi. Nṋe ndo ri ndi ṱoḓa u shumela Mudzimu. Vho mbo ḓi ntsea vhoṱhe.

Musi ndi tshi fhedza tshikolo tsha murole wa nṱha, ndo mbo ḓi ya tshikoloni tsha vhafunzi. Musi ndi tshi khou gudiswa henefho, ndo ṱangana na muṅwe mufunzi wa Vhushinto we a vha a tshi fhedza tshifhinga tshawe tsha u awela a tshi khou vhala bugu i re na gwati ḽitswu. Ḽiṅwe ḓuvha o mmbudzisa a ri, “Sato, ni a i ḓivha iyi bugu?” Ndo vhona gwati ḽayo nahone nda fhindula nda ri, “Ndi Bivhili.” O ri, “Muṅwe na muṅwe ane a ṱoḓa u vha mufunzi wa Vhushinto u tea u i vhala.”

Ndo mbo ḓi ya nda renga Bivhili. Ndo vha ndi tshi i vhea fhethu he nda vha ndi tshi vhea hone zwithu zwa ndeme ragani yanga nahone ndo vha ndi tshi i ṱhogomela. Fhedzi a tho ngo vha na tshifhinga tsha u i vhala, ngauri ndo vha ndo farakanea tshikoloni. Musi ndi tshi fhedza tshikolo ndo thoma u shuma thembeleni sa mufunzi wa Vhushinto. Muloro wanga wa musi ndi tshee muṱuku wo mbo ḓi ḓadzea.

 Naho zwo ralo, ndo mbo ḓi zwi vhona uri u vha mufunzi wa Vhushinto a zwo ngo vha nga nḓila ye nda vha ndo i lavhelela. Vhafunzi vhanzhi vho vha vha sa funi vhathu nahone vhe si na dzangalelo khavho. Vhunzhi havho vho vha vhe si na lutendo. Muṅwe wa vhahulwane o mmbudza a ri: “Fhano arali ni tshi ṱoḓa u bvelela, ni fanela u amba nga ha filosofi fhedzi. U amba nga ha lutendo a zwo ngo tendelwa.”

Maipfi o raloho o ita uri ndi si tsha fulufhela vhurereli ha Vhushinto. Naho ndo bvela phanḓa ndi tshi shuma thembeleni, ndo mbo ḓi thoma u sengulusa vhuṅwe vhurereli. Naho zwo ralo, a hu na he ha vha vhu khwine kha vhuṅwe. Musi ndi tshi sengulusa vhuṅwe vhurereli ndo vha ndi tshi ṋaṋa u kulea nungo. Ndo vhona uri a hu na vhurereli he ha vha vhu tshi funza ngoho.

NḒILA YE BIVHILI YA SHANDULA NGAYO VHUTSHILO HANGA: Nga 1988, ndo ṱangana na Mubuddha we a nṱuṱuwedza uri ndi vhale Bivhili. Ndo mbo ḓi humbula nga ha mufunzi wa Vhushinto we miṅwahani yo fhiraho a nṱuṱuwedza uri ndi vhale Bivhili. Ndo shumisa yeneyo nyeletshedzo, nahone musi ndi tshi thoma u vhala Bivhili, ndo vha ndi si tsha ṱoḓa u i vhea fhasi. Nga zwiṅwe zwifhinga ndo vha ndi tshi i vhala vhusiku hoṱhe u swika ḽi tshi tsha.

Zwe nda zwi vhala zwo nṱuṱuwedza uri ndi ṱoḓe u rabela Mudzimu ane ha ambiwa nga hae Bivhilini. Ndo thoma nga thabelo ya tsumbo i re kha Mateo 6:9-13. Ndo dovholola yeneyo thabelo tshifhinga tshoṱhe nga murahu ha awara mbili—na musi ndi tshi khou ita mishumo yanga thembeleni ya Vhushinto.

Ndo vha ndi na mbudziso nnzhi nga ha zwe nda vha ndi tshi khou zwi vhala. Nga tshenetsho tshifhinga ndo vha ndo no vhinga, nahone ndo vha ndi tshi zwi ḓivha uri Ṱhanzi dza Yehova vha funza vhathu nga ha Bivhili ngauri vho vha vho no dalela mufumakadzi wanga. Ndo ṱoḓa muṅwe wa Dziṱhanzi nahone nda mu vhudzisa mbudziso nnzhi-nnzhi. Zwo ntakadza vhukuma musi a tshi shumisa Bivhili u fhindula mbudziso iṅwe na iṅwe. O mbo ḓi dzudzanya uri dziṅwe Ṱhanzi dzi gude na nṋe Bivhili.

Nga murahu ha zwenezwo, ndo thoma u ya miṱanganoni ya Ṱhanzi dza Yehova. A tho ngo zwi ṱhogomela nga tshenetsho tshifhinga uri kha dzenedzo Ṱhanzi ho vha hu na vhaṅwe vhathu vhe ndi si vha fare zwavhuḓi tshifhingani tsho fhiraho. Naho zwo ralo, vho nndumelisa nga lufuno nahone vha nṱanganedza.

Miṱanganoni yeneyo ndo guda uri Mudzimu u lavhelela uri vhanna vha fune na u ṱhonifha miraḓo ya miṱa yavho. U swika nga tshenetsho tshifhinga, ndo vha ndi tshi ṱhogomela nga maanḓa mushumo wanga wa vhufunzi nahone ndi sa londi mufumakadzi wanga na vhana vhashu vhavhili. Ndo thoma u zwi ṱhogomela uri ndo vha ndi tshi thetshelesa zwe zwa vha zwi tshi ambiwa nga vhathu vhane vha ḓa thembeleni, fhedzi ndi sa thetshelesi mufumakadzi wanga.

Musi ndi tshi khou bvela phanḓa, ndo guda zwithu zwinzhi nga ha Yehova zwe zwa ntsendedza tsini nae. Ndo kwamiwa nga ndimana dzi ngaho Vha-Roma 10:13 ine ya ri: “Ngauri onoyo ané a vhidzelela dzina ḽa Murena u ḓo tshidzwa.” Ndo vha ndi tshi ṱoḓa u ḓivha Mudzimu u bva ndi tshee muṱuku, nahone zwino ndi vho mu ḓivha!

Ndo mbo ḓi thoma u ḓipfa ndi songo vhofholowa musi ndi thembeleni. Mathomoni ndo vha ndi tshi vhilaela uri vhathu vha ḓo ri mini arali nda litsha vhurereli ha Vhushinto. Fhedzi ndo vha ndo ḓivhudza uri ndi ḓo vhu litsha arali nda wana Mudzimu wa ngoho huṅwe fhethu. Nga zwenezwo, nga tshimedzi tsha 1989, ndo tevhela luvalo lwanga. Ndo litsha u ya thembeleni nahone nda ḓinekedza kha Yehova.

Zwo vha zwi sa leluwi u litsha u ya thembeleni. Vhahulwane vha thembeleni vho ntsasaladza na u nkombetshedza uri ndi dzule. Naho zwo ralo, zwiṅwe zwe zwa nkonḓela ndi u vhudza vhabebi  vhanga. Musi ndi tshi khou ya hayani, ndo vha ndi tshi khou vhilaela lwe khana yanga ya vhavha nahone magona anga a tshi tetemela. Ndo tshimbila ndi tshi ima lunzhi-lunzhi u itela u humbela nungo kha Yehova.

Musi ndi tshi swika ha vhabebi vhanga, mathomoni ndo vha ndi tshi khou ofha u vha vhudza. Ho fhela awara nnzhi. Mafheleloni musi ndo no rabela, ndo ṱalutshedza khotsi anga zwoṱhe. Ndo vha vhudza uri ndo wana Mudzimu wa ngoho nahone ndi khou litsha Vhushinto u itela u Mu shumela. Khotsi anga vho akhamala na u ṱungufhala. Maṅwe mashaka o ḓa hayani nahone a lingedza u amba na nṋe uri ndi shandule mahumbulele anga. Ndo vha ndi sa ṱoḓi u vhaisa muṱa wa hashu, fhedzi ndo vha ndi tshi zwi ḓivha uri u shumela Yehova ho vha hu zwone zwo fanelaho. Nga u ya ha tshifhinga, muṱa wa hashu wo thoma u nṱhonifha nga nṱhani ha phetho ye nda i dzhia.

Naho ndo vha ndi si tsha ya thembeleni, ndo vha ndi tshi fanela u shandula mahumbulele anga. Vhufunzi ho vha ho goḓombela kha nṋe. Ndo lingedza nga maanḓa uri ndi hangwe, fhedzi hoṱhe he nda vha ndi tshi ya ho vha hu na zwine zwa nkhumbudza nga ha vhutshilo hanga ha tshifhingani tsho fhiraho.

Ndi zwithu zwivhili zwe zwa nthusa uri ndi litshe dzenedzo ṱhuṱhuwedzo. Tsha u thoma, ndo sedza zwithu zwoṱhe muḓini wanga zwine zwa tshimbidzana na vhurereli hanga ha tshifhingani tsho fhiraho. Ndo mbo ḓi fhisa zwoṱhe—dzibugu, zwifanyiso na zwithu zwoṱhe zwa honoho vhurereli zwi ḓuraho. Tsha vhuvhili, ndo ṱoḓa tshibuli naho tshi tshifhio tsha u ṱanganela na Dziṱhanzi. Vhukonani havho na thikhedzo yavho zwo nthusa vhukuma. Nga zwiṱuku nga zwiṱuku ndo mbo ḓi hangwa nga ha vhurereli hanga.

NḒILA YE NDA VHUYELWA NGAYO: Ndo vha ndi sa londi mufumakadzi wanga na vhananga, zwe zwa ita uri vha vhe na vhuludu. Fhedzi musi ndi tshi thoma u fhedza tshifhinga navho, samusi Bivhili i tshi funza uri vhanna vha fanela u ita zwenezwo, ro mbo ḓi vha na vhushaka ha tsini. Nga u ya ha tshifhinga mufumakadzi wanga na ene o mbo ḓi thoma u shumela Yehova. Zwino roṱhe, murwa wanga, ṅwananyana wanga na munna wawe, ri kha vhurabeli ha ngoho.

Musi ndi tshi humbula nga ha muloro wanga wa u shumela Mudzimu na u thusa vhaṅwe vhathu, ndo ṱhogomela uri ndo wana zwi fhirisaho zwe nda vha ndi tshi khou zwi ṱoḓa. A thi na maipfi a u livhuha Yehova.

“Ndo Vha Ndi Tshi Zwi Ḓivha Uri Hu Na Tshiṅwe Tshithu Tshine Tsha Khou Ṱahela.”—LYNETTE HOUGHTING

ṄWAHA WA MABEBO: 1958

SHANGO: AFURIKA TSHIPEMBE

ZWE A VHA A TSHI ZWI ITA: NDO VHA NDI TSHI ḒIPFA U NGA NDO LAṰIWA

VHUTSHILO HANGA HA TSHIFHINGANI TSHO FHIRAHO: Ndo bebelwa Germiston, ḓoroboni ṱhukhu i re na maini i si na vhuvemu vhunzhi. Musi vhabebi vhanga vha tshi vhona uri vha nga si kone u nṱhogomela, vho mbo ḓi ita uri ndi unḓiwe nga vhaṅwe vhabebi. Musi ndi tshee lutshetshe lwa maḓuvha a 14, ndo mbo ḓi unḓiwa nga vhaṅwe vhavhingani vha re na lufuno vhe nda vho vha dzhia sa vhabebi vhanga. Fhedzi musi ndi tshi  thoma u ḓivha zwe zwa itea, ndo ḓipfa ndo laṱiwa. Ndo thoma u ḓipfa ndi sa ṱanganedzei kha vhaunḓi vhanga nahone ndi tshi vhona u nga a vha mpfesesi.

Musi ndi na miṅwaha i ṱoḓaho u vha 16, ndo thoma u ya dzibarani, he nṋe na khonani dzanga ra vha ri tshi tshina na u thetshelesa muzika wa bennde. Ndo thoma u daha fola musi ndi na miṅwaha ya 17. Ndo vha ndi tshi ṱoḓa u sekena u fana na vhonyalunako vhe nda vha vhona kha khunguwedzo dza fola. Musi ndi na miṅwaha ya 19 ndo thoma u shuma Johannesburg, he nda thoma u konana na vhathu vhavhi. Hu si kale ndo vha ndi tshi vho amba maṱamba, u dahesa, na u nwesa mafheloni a vhege.

Naho zwo ralo, ndo vha ndi tshi ita nyonyoloso. Ndo vha ndi tshi anzela u tamba bola ya milenzhe ya vhafumakadzi na miṅwe mitambo. Zwiṅwe hafhu, ndo vha ndo ḓiimisela vhukuma mushumoni wanga wa u ḓitshidza ndi tshi khou ḓiitela dzina kha zwa dzikhomphyutha. Nga nṱhani ha zwenezwo, ndo vha ndi na tshelede nahone vhathu vhanzhi vho vha vha tshi nndzhia sa muthu o bvelelaho. Fhedzi zwi re zwone ndi uri ndo vha ndi songo takala na luthihi—ndi tshi ḓipfa ndo xela nahone vhutshilo hanga vhu sa ntakadzi. Ndo vha ndi tshi zwi ḓivha uri hu na tshiṅwe tshithu tshine tsha khou ṱahela.

NḒILA YE BIVHILI YA SHANDULA NGAYO VHUTSHILO HANGA: Musi ndi tshi thoma u guda Bivhili, ndo guda uri Yehova ndi Mudzimu wa lufuno. Ndo dovha nda guda uri o sumbedza lwonolwo lufuno nga u ri ṋea Ipfi ḽawe Bivhili. Zwi tou nga o ri ṅwalela vhurifhi u itela u ri livhisa. (Yesaya 48:17, 18) Ndo ṱhogomela uri arali ndi tshi ṱoḓa u vhuyelwa nga vhulivhisi ha Yehova ha lufuno, ndi fanela u ita tshanduko khulwane vhutshiloni hanga.

Iṅwe ya tshanduko dze nda vha ndi tshi fanela u dzi ita ndi u khetha dzikhonani. Ndo elekanya nga ho dzikaho nga maipfi a re kha Mirero 13:20, ane a ri: “Mu-endelana-na-vhaṱali u a ṱalifha-vho; mu-konana-na-tsilu u ḓo tambula-vho.” Eneo maitele o nṱuṱuwedza uri ndi litshe khonani dzanga dza kale nahone ndi vhumbe vhukonani vhuswa na Ṱhanzi dza Yehova.

Khaedu yanga khulwane ho vha hu u litsha u daha ngauri dzema ḽanga ḽo vha ḽo no goḓombela. Musi ndi tshi kunda ḽeneḽo dzema nga zwiṱuku nga zwiṱuku, ndo mbo ḓi sedzana na iṅwe khaedu. U litsha u daha fola zwo ita uri ndi engedzee nga khilogireme dza 13,6! Zwenezwo zwo ita uri ndi si tsha ḓifulufhela nahone zwo dzhia miṅwaha ya fumi uri ndi xe. Naho zwo ralo, ndo vha ndi tshi zwi ḓivha uri ndi fanela u litsha fola. Ndo bvela phanḓa ndi tshi rabela Yehova nahone o nṋea nungo dza uri ndi litshe.

NḒILA YE NDA VHUYELWA NGAYO: Zwa zwino ndi na mutakalo wavhuḓi. Zwiṅwe hafhu, ndo fushea—a thi tsha ṱoḓa dakalo ḽa mahandana ḽine ha pfi ḽi ḓiswa nga mushumo wa u ḓitshidza, maimo na lupfumo. Nṱhani hazwo, ndi wana dakalo nga u vhudza vhaṅwe ngoho ya Bivhili. Zwino vhathu vhararu vhe nda vha ndi tshi shuma navho vha vho shumela Yehova na nṋe na munna wanga. Musi vhabebi vhanga vha vhaunḓi vha sa athu lovha, ndo kona u vha vhudza nga ha fulufhedziso ḽa Bivhili ḽa mvuwo kha ḽifhasi ḽa paradiso.

U sendela tsini na Yehova zwo nthusa uri ndi kone u sedzana na u ḓipfa ndo laṱiwa. O nnyita uri ndi songo tsha ḓipfa ndo laṱiwa nga u nnḓisa muṱani wa shango ḽoṱhe wa vhatendi nga nṋe. Ndi na vhomme, vhokhotsi, vharathu na vhakomana vhanzhi.—Marko 10:29, 30.

[Tshifanyiso kha siaṱari 28]

Ndo vhona lufuno lwa Vhukriste kha Ṱhanzi dza Yehova

[Tshifanyiso kha siaṱari 29]

Thembele ya Vhushinto ye nda vha ndi tshi gwadamela khayo