Mbulungelo ya mulanga yo vha i mbulungelo khethwa ye ya fhaṱiwa nga Vhaisiraele nga fhasi ha vhulivhisi ha Mudzimu. Yeneyo mbulungelo ya yo itelwa u vhea na u tsireledza “Milayo,” ya Fumi ye ya ṅwalwa kha mbaba mbili.​—Ekisodo 25:8-10, 16; 31:18.

•   Nḓila ye ya fhaṱwa ngayo. Mbulungelo yo vha i na vhulapfu ha mielo ya 2.5, vhuphara hayo hu mielo ya 1.5 nahone u ya nṱha hu mielo ya 1.5 (111 x 67 x 67 cm; 44 x 26 x 26 in.) Yo itwa nga thanda dza muluwa nahone yo mometshedziwa nga ngomu na nga nnḓa nga musuku, yo khavhiswa kha lumeme. Mutibo wayo, wo itwaho nga musuku, wo vha u na vhakerube vhavhili vho itwaho nga musuku, vho vhewa kha thungo mbili dza mutibo. Vhenevho vhakerube vho vha vho sedzana, zwifhaṱuwo zwavho zwo sedza mutibo nahone vho ṱharamudzela nṱha phapha dzavho, vho tibedza mutibo. Mbulungelo yo vha i na mikungelo miṋa yo itwaho nga musuku kha milenzhe yayo. Thanda dza muluwa dzo fhomiwaho nga musuku dzo dzheniswa kha mikungelo u itela u hwala yeneyo Mbulungelo.​—Ekisodo 25:10-21; 37:6-9.

•   He ya vha i tshi dzula hone. U thomani, Mbulungelo yo vha yo i tshi dzula fhethu Hukhethwa-khethwa nḓuni ya mulanga, dennde ḽa vhurabeli ḽine ḽa hwalea ḽe ḽa fhaṱwa khathihi na Mbulungelo. Fhethu Hukhethwa-khethwa ho vha ho valiwa uri vhotshifhe na vhathu vha si dzhene. (Ekisodo 40:3, 21) Ndi tshifhe muhulu fhedzi we a tshi nga dzhena henefho fhethu, luthihi nga ṅwaha nga Ḓuvha ḽa Tshipfumelelo, u itela u vhona Mbulungo. (Levitiko 16:2; Vhaheberu 9:7) Nga murahu, Mbulungelo yo pfuluselwa fhethu Hukhethwa-khethwa, thembeleni ya Salomo.​—1 Dzikhosi 6:14, 19.

•   Ndivho. Mbulungelo ya yo itelwa u vhetshelwa zwithu zwo khetheaho zwe zwa vha zwi tshi ḓo humbudza Vhaisiraele mulanga we Mudzimu a u vhofha navho Thavhani ya Sinai. Yo vha i ya ndeme nga pembelelwa Ḓuvha ḽa Tshipfumelelo.​—Levitiko 16:3, 13-17.

•   Zwi re nga ngomu hayo. Ho thoma u dzheniswa mbaba dze ha ṅwalelwa khadzo Milayo ya Fumi. (Ekisodo 40:20) Nga murahu, ha dzheniswa mudzio wa musuku u re na mana na “lubaḓa lwa Aroni lwe lwa vhuya lwa ṱuma lurere.” (Vhaheberu 9:4; Ekisodo 16:33, 34; Numeri 17:10) Nga murahu, mudzio na lubaḓa zwo bviswa kha Mbulungelo ngauri a zwo ngo wanala musi i tshi pfuluselwa thembeleni.​—1 Dzikhosi 8:9.

•   Kutshimbidzele kwayo. Mbulungelo yo vha i tshi hwalwa nga thanda dzayo dza muluwa nga Vhalevi kha mahaḓa. (Numeri 7:9; 1 Koronika 15:15) Dzenedzo thanda dzo vha dzi tshi dzula kha mikungelo ya Mbulungelo tshifhinga tshoṱhe, u itela uri Vhalevi vha si kwame Mbulungelo. (Ekisodo 25:12-16) “Lupila” lwe lwa vha lu tshi fhandekanya fhethu Hukhethwa na Hukhethwa-khethwa lwo vha lu tshi shumiselwa u tiba Mbulungelo musi i tshi hwaliwa.​—Numeri 4:5, 6. a

•   Zwine ya fanyisela zwone. Mbulungelo yo vha i tshi sumbedza u vha hone ha Mudzimu. Sa tsumbo, gole ḽe ḽa vha ḽi nṱha ha Mbulungelo fhethu Hukhethwa-khethwa na mishashani ya Vhaisiraele ḽo vha ḽi tshi sumbedza uri Yehova u hone nahone u khou vha fhaṱutshedza. (Levitiko 16:2; Numeri 10:33-36) Zwiṅwe hafhu, Bivhili i ri Yehova ‘o dzula nṱha ha vhakerube,’ hu tshi khou ambelwa kha vhakerube vhavhili vha re kha mutibo wa Mbulungelo. (1 Samuele 4:4; Psalme ya 80:1) Nga zwenezwo, vhenevho vhakerube vha ‘fanyisela gariki’ ya Yehova. (1 Koronika 28:18) Nga nṱhani ha zwe Mbulungelo ya vha i tshi fanyisela zwone, Khosi Davida o kona u ṅwala uri Yehova o ‘dzula Tsioni’ musi Mbulungelo yo no pfuluselwa henefho.​—Psalme ya 9:11.

•   Zwine ya vhidzwa zwone. Bivhili i shumisa maipfi o fhamba-fhambanaho musi i tshi ambela kha mbulungelo khethwa, u katela “mbulungelo ya vhuṱanzi,” “mbulungelo ya mulanga,” “mbulungelo ya mulanga wa Yehova” na “mbulungelo ya maanḓa [a Yehova].”​—Numeri 7:89, NW; Yoshua 3:6, 13; 2 Koronika 6:41.

   Mutibo wa Mbulungelo wo vha u tshi vhidzwa mutibo wa “tshipfumelo.” (1 Koronika 28:11) Zwenezwi zwi ambela kha mushumo wo khetheaho wa mutibo nga Ḓuvha ḽa Tshipfumelelo, musi tshifhe muhulu wa Isiraele a tshi hasha malofha a zwipuka zwa tshiṱhavhelo phanḓa ha mutibo. Musi tshifhe muhulu a tshi ita nga u ralo o vha a tshi khou ‘ḓi-pfumelela, a pfumelela vha muṱani wawe na tshivhidzo tshoṱhe tsha Isiraele’ kha zwivhi.​—Levitiko 16:14-17.

Naa mbulungelo ya mulanga i tshee hone na ṋamusi?

 A hu na vhuṱanzi ha uri i tshee hone. Bivhili i sumbedza uri Mbulungelo a i tsha ṱoḓea ngauri mulanga une wa tshimbidzana nayo wo dzhielwa vhudzulo nga “mulanga muswa,” wo thewaho kha tshiṱhavhelo tsha Yesu. (Yeremia 31:31-33; Vhaheberu 8:13; 12:24) Bivhili yo dzula yo amba nga ha tshifhinga tshee mbulungelo ya mulanga ya ḓo vha i si tsheeho nahone vhathu vha Mudzimu vho vha vha sa ḓo i ṱuvha.​—Yeremia 3:16.

 Mbulungelo ya mulanga yo sumbedzwa i ṱaḓulu, kha bono ḽe ḽa ṋewa muapostola Yohane musi mulanga muswa wo no vhofhiwa. (Nzumbululo 11:15, 19) Yeneyi Mbulungelo ya lwa pfanyisedzo i fanyisela u vha hona ha Mudzimu na u fhaṱutshedza hawe mulanga muswa.

Naa mbulungelo ya mulanga yo vha i tshi thivhela khombo

 Hai. U vha na mbulungelo ya mulanga zwo vha zwi sa ambi uri zwithu zwi ḓo dzula zwi tshi vha tshimbilela zwavhuḓi. Sa tsumbo, Vhaisiraele vho vha vhe nayo Mbulungelo vhukati havho musi vha tshi lwa na muḓi wa Ai, naho zwo ralo, vho kundwa ngauri muṅwe wavho ho ngo fulufhedzea. (Yoshua 7:1-6) Nga murahu, vho kundwa nga Vhafilisita naho vha ya nndwani na mbulungelo ya mulanga. Zwenezwo zwo itea nga nṱha ha vhotshifhe vhavhi, Hofuni na Pinehasi. (1 Samuele 2:12; 4:1-11) Vhafilisita vho thuba Mbulungelo, fhedzi Mudzimu a vha ṱarafa u swika vha tshi i humisela kha Vhaisiraele.​—1 Samuele 5:11–6:5.