Vhana vho aluwaho vha na vhuḓifhinduleli ha u ṱhogomela vhabebi vhavho vha re vhalala. Bivhili i ri vhudza uri vhana vho aluwaho vha fanela uri “vha ḓi-funze u vha vha ofhaho Mudzimu nḓuni dzavho vhone vhaṋe, vha tevhedze-vho zwe vha tondiwa nga vhabebi vhavho, ngauri ndi zwone zwi takalelwaho nga Mudzimu.” (1 Timotheo 5:4, Bivhili ya Luvenḓa) Musi vhana vho no aluwaho vha tshi ṱhogomela vhabebi vhavho vha re vhalala, ndi hone vha tshi khou tevhedza mulayo u re Bivhilini wa uri vha hulise vhabebi vhavho.—Vhaefesa 6:2, 3.

 Bivhili a i vhei milayo yo livhaho ya u ṱhogomela vhabebi vho no vhaho vhalala. Naho zwo ralo, i na tsumbo dza vhanna na vhafumakadzi vha re na lutendo vhe vha ṱhogomela vhabebi. I dovha ya vha na nyeletshedzo i shumaho ine ya nga thusa vha ṱhogomelaho vhabebi.

•  Vhaṅwe vho ṱhogomela hani vhabebi vhavho vha re vhalala zwifhingani zwa Bivhili?

•  Bivhili i na nyeletshedzo ifhio ine ya nga thusa vha ṱhogomelaho vhabebi?

•  Naa Bivhili i ri zwi tou vhofha uri vhabebi vho no vhaho vhalala vha ṱhogomelwe hayani?

 Vho zwi ita nga nḓila dzo fhambanaho, zwi tshi ya nga zwiimo.

•   Yosefa o vha a tshi dzula kule na khotsi awe Yakobo, vhe vha vha vho no kalaha. Musi Yosefa a tshi vho kona, o dzudzanya uri Yakobo a pfulutshele tsini na hune ene a vha hone. Yosefa a kona u fha khotsi awe vhudzulo, a vha fha zwiḽiwa na u vha tsireledza.—Genesi 45:9-11; 47:11, 12.

•   Ruṱe o pfulutshela shangoni ḽa mazwale wawe, a vha mushumi wa biko uri a vha ṱhogomele.—Ruṱe 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Yesu musi e tsini na u fa, o nanga muthu we a vha a tshi ḓo ṱhogomela Maria, mme awe, vhe khamusi nga tshenetsho tshifhinga vha vha vhe tshilikadzi.—Yohane 19:26, 27. a

 Bivhili i na milayotewa ine ya nga thusa vhaṱhogomeli uri vha imedzane na vhuleme vhune ha ita vhu tshi tsikeledza na u netisa ha u ṱhogomela vhabebi vha re vhalala.

•   Hulisani vhabebi vhaṋu.

   Zwine Bivhili ya amba: “Hulisa khotsi au na mme au.”—Ekisoda 20:12.

   Uyu mulayotewa u nga shumiswa hani? Sumbedzani u hulisa vhabebi vhaṋu nga u vha litsha vha tshi ḓitshilela nga nḓila ine vha i takalela. Arali zwi tshi konadzea, vha litsheni vha ḓidzhiele phetho dza uri vha ṱoḓa u ṱhogomelwa hani. Musi ni tshi zwi ita ni vha hulise nga u vha thusa nga zwine na nga kona.

•   Vha pfeseseni nahone ni vha hangwele.

   Zwine Bivhili ya amba: “Ṱhalukanyo ya muthu i ita uri a lenge u sinyuwa, ndi zwavhuḓi arali a sa zwi dzhieli nṱha musi a tshi khakhelwa.”—Mirero 19:11.

   Uyu mulayotewa u nga shumiswa hani? Arali mubebi a re mulala a amba na inwi nga nḓila i si yavhuḓi kana zwi tshi nga ha livhuwi ṱhogomelo yaṋu, ḓivhudziseni hezwi: ‘Arali a vhe e nṋe uyu mubebi, ndi tshi khou khakha nahone ndo hanganea u fana nae, ndo vha ndi tshi ḓo ḓipfa hani?’ Arali na vha pfesesa na u vha hangwela, ni nga ita uri zwithu zwi si ṋaṋe u vhifha.

•   Ṱoḓani nyeletshedzo kha vhaṅwe.

   Zwine Bivhili ya amba: “Maano a a kundwa arali hu si na nyeletshedzo, fhedzi zwi a khunyeledzea arali hu na vhaeletshedzi vhanzhi.”—Mirero 15:22.

   Uyu mulayotewa u nga shumiswa hani? Ṱoḓisisani ngalafho ya malwadze ane vhabebi vhaṋu vha nga vha vhe nao. Vhudzisani uri ndi zwifhio zwine zwa wanala vhuponi ha haṋu zwa u ṱhogomela vhalala. Ambani na vhaṅwe vhe vha vhuya vha ṱhogomela vhabebi vha re vhalala. Arali ni na vhakomana, vharathu na dzikhaladzi, ni nga vha na muṱangano wa muṱa uri ni ambe nga ha zwine vhabebi vhaṋu vha zwi shaya, uri ni nga vha ṱhogomela hani na uri muṅwe na muṅwe wa vhoinwi a nga shela hani mulenzhe.

•   Ḓiṱukufhadzeni.

   Zwine Bivhili ya amba: “Vhuṱali vhu na vha ḓiṱukufhadzaho.”—Mirero 11:2.

   Uyu mulayotewa u nga shumiswa hani? Ṱhogomelani uri hu na zwine ni si zwi kone. Sa tsumbo, hu na hune tshifhinga tshi si ri tendele u ita zwiṅwe zwithu na nungo dza u zwi ita ri si vhe nadzo. Honohu u kundelwa hu nga ita uri ni si kone u itela vhabebi vhaṋu zwiṅwe zwithu. Arali na wana ni sa koni u swikelela u itela vhabebi vhaṋu zwine vha zwi shaya, lingedzani u ṱoḓa thuso kha mashaka kana kha vho gudelaho zwenezwo.

•   Ni ṱhogomele mutakalo waṋu.

   Zwine Bivhili ya amba: “A hu na ane a vhenga muvhili wawe, fhedzi u a u ṋea zwiḽiwa na u u ṱhogomela.”—Vhaefesa 5:29.

   Uyu mulayotewa u nga shumiswa hani? Naho ni na vhuḓifhinduleli ha u ṱhogomela vhabebi vhaṋu, ni tea u ṱhogomela na ṱhoḓea dzaṋu na dza muṱa waṋu arali ni mbinganoni. Ni ḽe zwiḽiwa zwi re na pfushi. Ni tea u ḓifha tshifhinga tsho eḓanaho tsha u awela na u eḓela. (Muhuweleli 4:6) Ni ite ni tshi rwiwa nga muya arali zwi tshi konadzea. Na ita nga u ralo, ni ḓo kona u ṱhogomela vhabebi vhaṋu nga nḓila ya khwine.

 Bivhili a i ambi nga u tou livha uri vhana vho aluwaho vha tea ṱhogomela vhabebi vhavho vhe hayani. Miṅwe miṱa i vhona zwi khwine u litsha vhabebi vhavho vho no vhaho vhalala vhe henefho hayani tshifhinga tshilapfu. Fhedzi kha vhuṅwe vhuimo, vha nga vhona zwi khwine u vha isa fhethu hu ṱhogomelwaho vhalala. Muṱa u nga ita dzulo wa dzhia phetho ine ya fusha muṅwe na muṅwe a re na vhuḓifhinduleli.—Vhagalata 6:4, 5.