Zwi Amba Mini U Vha “Musamaria Wa Khathutshelo”?
Phindulo I Bvaho Bivhilini
Musi hu tshi ambiwa nga ha “Musamaria Wa Khathutshelo,” hu vha hu tshi khou ambiwa nga ha muthu ane a dzhia vhukando u itela u thusa vhaṅwe. Ri thoma u pfa nga ha “Musamaria Wa Khathutshelo” kha tshifanyiso tshe Yesu a amba nga hatsho, tshine tsha sumbedza uri muhura wavhuḓi ndi ane a thusa vhaṅwe hu sa londwi vhubvo havho.
Kha ino thero, ri ḓo fhindula mbudziso dzi tevhelaho.
Hu itea mini kha tshifanyiso tsha “Musamaria Wa Khathutshelo”?
Khezwi zwiṅwe zwe zwa itea kha tshifanyiso tshe Yesu a amba nga hatsho: Munna wa Muyuda o vha a tshi khou bva Yerusalema a tshi khou ya Yeriko. Musi e nḓilani, o mbo ḓi dzhielwa zwe a vha e nazwo, a rwiwa nahone a siiwa a tshi nga o fa.
Tshifhe wa Muyuda we a vha a tshi khou fhira nga henefho o mu pfuka, nga murahu na murangaphanḓa wa vhurereli ha Tshiyuda a ita zwi fanaho. Naho vho vha vhe vha vhurereli vhu fanaho na onoyo Muyuda, a hu na na muthihi wavho we a ima u itela u mu thusa.
Ho mbo ḓi bvelela muṅwe munna wa luṅwe lushaka. Onoyo munna o vha e Musamaria. (Luka 10:33; 17:16-18) O mbo ḓi mu banditsha nga nṱhani ha uri o vha a tshi khou mu pfela vhuṱungu. A mu isa nḓuni ya vhaeni, he a mu ṱhogomela hone vhusiku hoṱhe. Nga ḓuvha ḽi tevhelaho, a badela muṋe wa nnḓu ya vhaeni uri a ṱhogomele onoyo munna nahone a amba uri arali ha vha na dziṅwe tshinyalelo, u ḓo dzi badela.—Luka 10:30-35.
Ndi ngani Yesu o shumisa tshenetshi tshifanyiso?
Yesu o shumisa tshenetshi tshifanyiso kha munna we a vha a tshi humbula uri vhahura vhawe ndi vhathu vha lushaka lwawe na vhurereli hawe. O vha a tshi khou ṱoḓa u gudisa onoyo munna ngudo ya ndeme, ya uri muhura wawe a si Vhayuda vha hawe fhedzi. (Luka 10:36, 37) Enea mafhungo o ṅwalwa Bivhilini u itela u gudisa muṅwe na muṅwe ane a ṱoḓa u takadza Mudzimu.—2 Timotheo 3:16, 17.
Ri guda mini kha tshenetshi tshifanyiso?
Tshenetshi tshifanyiso tsha Yesu tshi ri sumbedza uri muhura wavhuḓi ndi ane a sumbedza u pfela vhuṱungu nga zwiito. Onoyo muthu u thusa vhathu vhane vha shaya, hu sa londwi vhubvo havho na lushaka lwavho. Muhura wavhuḓi u fara vhaṅwe nga nḓila ine na ene a ṱoḓa u farwa ngayo.—Mateo 7:12.
Vhasamaria vho vha vhe vhonnyi?
Vhasamaria vho vha vha tshi dzula devhula ha Yudea. Vho vha vhe vhaḓuhulu vha vhathu vhe vha vha vho vhingana na vhathu vha si Vhayuda. Vho vha vha tshi tenda zwithu zwo ṅwalwaho kha bugu ṱhanu dza u thoma dza Maṅwalo A Tshihevheru, fhedzi vha sa tendi zwine zwa funzwa kha dziṅwe bugu.
Nga vho 100 C.E., Vhasamaria vho vha vho no ḓivhumbela tshigwada tshavho tsha vhurereli.
Vhayuda vhanzhi vha tshifhingani tsha Yesu vho vha vha tshi vhenga Vhasamaria nahone vha sa ṱoḓi naho tshi tshini tshine tsha vha ṱanganya navho. (Yohane 4:9) Vhaṅwe Vhayuda vho vha vha tshi shumisa ipfi “Musamaria” kha vhaṅwe vhathu u itela u vha sema.—Yohane 8:48.
Naa mafhungo a “Musamaria Wa Khathutshelo” o itea zwa vhukuma?
Bivhili a i ambi arali mafhungo a Musamaria wa khathutshelo o thewa kha zwithu zwo iteaho zwa vhukuma. Musi Yesu a tshi funza, o vha a tshi anzela u shumisa mvelele na fhethu ho ḓoweleaho u itela uri vhathetshelesi vhawe vha ṱavhanye vha pfesese zwine a khou vha funza.
Vhunzhi ha zwidodombedzwa zwe Yesu a zwi amba kha mafhungo awe zwo itea zwa vhukuma. Sa tsumbo:
U bva Yerusalema u ya Yeriko, ho vha hu khilomiothara dzi fhiraho 20 nahone nḓila ya hone yo vha i ya u tsitsa. Enea mfhungo ndi one ngauri musi muthu a tshi ya Yeriko u vha a tshi khou “tsa a tshi bva Yerusalema.”—Luka 10:30, Bivhili Ya 1936.
Vhotshifhe na Vhalevi vhe vha vha tshi dzula Yeriko vho vha vha tshi tshimbila nga yeneyo nḓila musi vha tshi ya Yerusalema.
Kanzhi mavemu o vha a tshi zumbama kha yeneyo bada u itela u lalela vhane vha khou fhira nga henefho, zwihuluhulu vhane vha khou tshimbila vhe vhoṱhe.