Loại trừ khói độc hại

CON SỐ thống kê đáng lo ngại: Cứ mỗi phút có ba người tử vong ở nhà. Thủ phạm là khói của chất đốt gọi là “biomass”.

Loại chất đốt này là gì? Nó có thể là phân khô của thú vật, cây khô, nhánh cây, cỏ hoặc các chất bã mà người ta thu lượm được. Theo báo cáo của tờ báo The Kathmandu Post, ở Nepal, một phần ba dân số toàn cầu, tức hơn hai tỉ người, sử dụng chất đốt này làm nhiên liệu để nấu ăn và sưởi. Nó thường là nhiên liệu duy nhất mà những người nghèo có thể kiếm được.

Đáng buồn thay, chất đốt này thải ra khói độc khi cháy. Vậy, chúng ta có thể làm gì? “Giải pháp nhằm tránh làm không khí trong nhà bị ô nhiễm tương đối là đơn giản: hoặc người ta ngăn không cho khói này vào nhà, hoặc làm cho nó thoát ra ngoài”, theo nhận xét của nhóm chuyên gia thuộc ITDG (Intermediate Technology Development Group), một tổ chức giúp người dân tại nhiều nước cải thiện đời sống.

Đề nghị thứ nhất là nấu ăn ngoài trời. Tuy nhiên, nếu không thể hoặc không muốn làm điều này thì sao? ITDG gợi ý là hãy cải thiện cách thông gió trong nhà. Có hai cách để làm điều này—bằng cách tạo các lỗ thông nơi cao nhất của căn nhà (đặt lưới để tránh các thú vật nhỏ chui vào), và làm những cửa sổ (dùng chớp cửa để giữ sự riêng tư). Điều này giúp không khí lưu thông và làm cho khói thoát ra ngoài. Tuy nhiên, những lỗ thông trong tường không thuận lợi nếu người ta đốt nhiên liệu để sưởi. Vậy, có một phương pháp đơn giản khác có thể hữu ích.

Theo ITDG cho biết, sử dụng chóp ống khói là một trong những phương pháp phù hợp và hữu hiệu nhất để thải khói. Người ta có thể làm chóp ống khói bằng những tấm kim loại rẻ tiền, hoặc ngay cả từ gạch và bùn. Phần rộng của chóp được đặt phía trên lò và một đường ống dẫn khói thoát ra qua mái nhà. Các chuyên gia nói rằng khi cách thông gió nơi mái nhà được cải thiện và chóp ống khói được dùng, những chất ô nhiễm độc hại trong nhà giảm gần đến 80 phần trăm. Những người sử dụng chóp ống khói cho biết rằng sức khỏe họ tốt hơn, họ được sạch sẽ hơn, làm được nhiều việc hơn và cảm thấy thích ở nhà hơn trước—một bằng chứng cho thấy một việc rất đơn giản có thể làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.

[Hình nơi trang 14]

Một bếp lò trong nhà ở Kenya với chóp ống khói, khoảng không bên hông rộng và cửa sổ

[Nguồn tư liệu]

Dr. Nigel Bruce/www.itdg.org