Quan sát thế giới

▪ Một con sò được đánh bắt từ đáy Bắc Đại Tây Dương, được cho là “con vật sống lâu nhất từ trước đến nay”. Các nhà khoa học đã đếm những lớp vỏ và kết luận rằng con sò này 405 tuổi.—SUNDAY TIMES, ANH QUỐC.

▪ “Trong thời kinh tế suy thoái, ngay cả những tỷ phú cũng bị khủng hoảng. Hãy thử hỏi bác sĩ tâm lý của họ”.—NEW YORK TIMES, HOA KỲ.

Truyền hình ảnh hưởng đến hành vi tính dục

Một bài trong tạp chí về nhi đồng Pediatrics viết: “Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy người trẻ xem chương trình truyền hình có nội dung nói về tình dục, thì thái độ và hành vi tính dục của các em sẽ bị ảnh hưởng”. Thật vậy theo một cuộc nghiên cứu, số thiếu nữ xem nhiều chương trình như thế “có nguy cơ mang thai cao gấp hai lần” so với những người xem ít. Lý do có thể là những chương trình ấy khiến người xem nghĩ rằng hành vi tính dục là vô hại, bởi không cho thấy hết thực tế của tình trạng có thai ngoài ý muốn và các bệnh truyền nhiễm qua đường sinh dục. Dĩ nhiên, truyền hình chỉ là một trong nhiều phương tiện làm ảnh hưởng đến thái độ về tình dục của các em ở tuổi dậy thì. Những nhà nghiên cứu cũng cho thấy cần lưu ý đến tác hại của sách báo, Internet và âm nhạc.

Những trường hợp bệnh cùi mới xuất hiện

Tại Hoa Kỳ, ba ngàn người đang được điều trị bệnh cùi, cũng gọi là bệnh Hansen. Hằng năm, có thêm khoảng 150 trường hợp. Nhiều bệnh nhân đến từ các nước khác. Tuy nhiên, Hội Y học Nhiệt đới và Vệ sinh Hoa Kỳ cho biết Chương trình bệnh Hansen Quốc gia, tại thành phố Baton Rouge bang Louisiana, “phát hiện mỗi năm khoảng 30 trường hợp bệnh nhân là cư dân ở miền nam bang Louisiana và vùng vịnh Texas, được sinh ra ở Hoa Kỳ và chưa từng đến những quốc gia thường có bệnh dịch này”. Các nhà nghiên cứu vẫn không hiểu rõ bệnh này lan truyền như thế nào. Nếu chẩn đoán sớm, bệnh cùi sẽ được trị dứt hẳn. Tuy nhiên, khi căn bệnh này ăn sâu vào cơ thể, các dây thần kinh bị tổn thương sẽ không thể phục hồi.

Chất phóng xạ bị mất cắp

Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế là ông Mohamed ElBaradei nói: “Khả năng những kẻ khủng bố có được chất phóng xạ vẫn còn là mối đe dọa lớn cho chúng ta. Số vụ bị ăn cắp hoặc thất lạc chất phóng xạ được báo cáo cho cơ quan này cao đến mức đáng sợ—chỉ trong sáu tháng đầu năm 2008 có gần 250 vụ. Vấn đề khác cũng đáng lo ngại là phần lớn vật liệu này không tìm lại được”. Người ta không biết chắc tình trạng này do nhu cầu tiêu dùng trên thị trường gia tăng, hay vì các nước thành viên của cơ quan này báo cáo chính xác hơn về những thất lạc.

Văn bản xưa được tìm thấy ở Israel

Các nhà khảo cổ học người Israel đã tìm ra một văn bản xưa, dường như được viết trước các cuộn Biển Chết 1.000 năm. Bản này có năm hàng chữ viết bằng mực trên một mảnh gốm, được phát hiện tại Khirbet Qeiyafa khi khai quật đồn lũy vùng Giu-đê có từ thế kỷ thứ 10 trước công nguyên. Người ta vẫn chưa đọc hết được văn bản này, nhưng dường như đó là văn bản pháp lý do một nhà sao chép chuyên nghiệp ghi lại. Vì theo bài đã đăng của Trường đại học Do Thái tại Giê-ru-sa-lem, văn bản chứa đựng “những từ có gốc từ mang nghĩa: quan xét, nô lệ và vua”.

 ▪ Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy “cứ 10 người Anh thì có 6 người nghĩ rằng tôn giáo là nguồn gây chia rẽ”.—THE CATHOLIC HERALD, ANH QUỐC.

▪ Nhà máy lớn nhất thế giới dùng công nghệ quang điện để sản xuất điện từ năng lượng mặt trời được xây ở Bồ Đào Nha. Tế bào quang điện trải trên diện tích rộng 250 héc-ta và có thể cung cấp điện cho khoảng 30.000 hộ gia đình.—EL PAÍS, TÂY BAN NHA.

▪ Mỗi năm trên thế giới có 900.000 trẻ em thiệt mạng, bình quân mỗi ngày hơn 2.000 em. Nguyên nhân chính là tai nạn giao thông, chết đuối, bỏng nặng.—DIE WELT, ĐỨC.

▪ “Dù trong những năm gần đây mức độ chặt phá rừng nói chung đã giảm, nhưng mỗi ngày vẫn có khoảng 200 km² rừng bị phá trên thế giới”.—TỔ CHỨC LƯƠNG THỰC VÀ NÔNG NGHIỆP LIÊN HIỆP QUỐC, Ý.

▪ Vào tháng Giêng năm 2009, người ta phát hiện xác của năm tên cướp biển bị chết đuối. Được biết là chúng thuộc băng cướp biển vừa lãnh 3 triệu USD, tiền chuộc cho một tàu chở dầu của Ả Rập Xê-út. Xác một tên trong số đó dạt vào bờ, và người ta tìm thấy trên người hắn có 153.000 USD bằng tiền mặt được gói trong một bao ni-lông.—ASSOCIATED PRESS, SOMALIA.

Giới trẻ nghĩ họ được nuông chiều quá mức

Theo tờ báo de Volkskrant, người trẻ ở Hà Lan “nhận thấy các bạn cùng trang lứa được nuông chiều quá mức”, và các bạn ấy “luôn được khuyến khích là nên tự tin, dẫn đến việc thiếu quan tâm đến người khác”. Tờ báo này cũng cho biết trong số người trẻ từ 16 đến 24 tuổi, “có đến 2/3 em nhận thấy người trẻ ngày càng được tự do nhưng lại thiếu tinh thần trách nhiệm”. Số đông nghĩ “người trẻ đòi hỏi nhiều, nhưng hiếm khi tự hỏi mình có thể đóng góp gì cho xã hội”.

Học sinh vào bếp

Một hiệu trưởng người Nhật đã tìm cách giúp phụ huynh và học sinh có thêm thời gian với nhau. Nhà trường chấp thuận ý tưởng của ông là cho học sinh tự chuẩn bị cơm trưa mang đến trường mỗi tháng một lần. Bây giờ, hàng trăm trường học cũng làm như vậy. Tờ IHT Asahi Shimbun của Nhật nói: “Các em không tự làm mọi thứ. Tùy mỗi lứa tuổi mà việc khác nhau. Các em cấp tiểu học thì được cha mẹ giúp lên thực đơn và mua nguyên liệu... Các em lớp lớn hơn tự lên thực đơn sao cho đủ chất dinh dưỡng”. Kết quả ra sao? Tờ báo cho biết: “Nhiều nhà trường báo cáo rằng các em học được kỹ năng nấu ăn, ít lãng phí đồ ăn hơn và gia đình có thêm điều để trò chuyện với nhau”. Các học sinh cũng nói rằng điều đó đã giúp các em “biết quý trọng những gì cha mẹ làm cho mình”.

Làm sạch Nam cực

Năm ngoái, những chuyên gia về môi trường địa cực người Nga đã tham gia một chương trình bảo vệ môi trường sinh thái ở Nam cực. Họ làm tổng vệ sinh và thu dọn 360 tấn rác bị thải gần các trạm nghiên cứu. Rác gồm có vật liệu xây dựng chưa sử dụng, máy móc hư hỏng, thùng nhiên liệu rỗng. Tạp chí Itogi của Nga cho biết: “Theo nghị định thư về bảo vệ môi trường vùng Nam cực, mỗi nước phải thu dọn rác thải của nước mình”. Tạp chí nói thêm: “Nhật Bản là nước thực hiện nghiêm túc nhất trách nhiệm ấy”.

[Nguồn tư liệu nơi trang 29]

Gabi Laron/Institute of Archaeology/Hebrew University © Yosef Garfinkel