“Tôi đã làm điều gì sai?”. Câu hỏi này đã dằn vặt anh Michael a ở Nam Phi. Dù đã cố gắng hết sức để làm người cha tốt, nhưng mỗi lần nghĩ đến đứa con trai bướng bỉnh 19 tuổi, anh thắc mắc không biết lúc đó mình có thể là bậc cha mẹ tốt hơn không.

Đối với anh Terry sống ở Tây Ban Nha, dường như anh thành công trong vai trò làm cha. Con trai anh là Andrew cho biết: “Tôi có nhiều kỷ niệm thời thơ ấu về cha, cha đọc sách cho tôi nghe, chơi đùa với tôi và dành thời gian riêng để hai cha con đi chơi. Cha làm tôi hứng thú trong việc học”.

Phải công nhận, việc làm người cha tốt không dễ. Tuy nhiên, có các nguyên tắc căn bản có thể giúp bạn. Nhiều người cha nhận thấy rằng họ và gia đình được lợi ích khi làm theo sự khôn ngoan trong Kinh Thánh. Chúng ta hãy xem một số lời khuyên thiết thực có thể giúp các bậc làm cha.

Là cha, làm sao bạn cho con thấy chúng quan trọng đối với bạn? Chắc chắn, bạn đã hy sinh nhiều cho con, trong đó có việc lo miếng ăn và nhà ở. Bạn sẽ không làm những điều như thế nếu con cái không quan trọng với mình. Tuy nhiên, khi không dành đủ thời gian cho các con, thì có lẽ chúng kết luận rằng bạn quan tâm nhiều hơn đến công việc, bạn bè, sở thích riêng v.v.

Khi nào người cha nên bắt đầu dành thời gian cho con? Người mẹ gắn bó với con từ khi đứa bé còn trong bụng. Khoảng 16 tuần sau khi thụ thai, có lẽ đứa bé nghe được. Lúc này, người cha cũng có thể tạo mối quan hệ đặc biệt với đứa con chưa chào đời. Ông có thể lắng nghe nhịp tim của bé, cảm nhận bé đang đạp, nói chuyện và hát cho bé nghe.

Nguyên tắc Kinh Thánh: Vào thời Kinh Thánh, người đàn ông quan tâm đến việc dạy dỗ con cái. Người cha được khuyến khích thường xuyên dành thời gian cho các con, như được nói rõ trong Kinh Thánh nơi Phục-truyền Luật-lệ Ký 6:6, 7: “Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi; khá ân-cần dạy-dỗ điều đó cho con-cái ngươi, và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chỗi dậy”.

Để trò chuyện với con một cách hữu hiệu, bạn phải biết lắng nghe. Bạn cần cải thiện khả năng lắng nghe mà không phản ứng thái quá.

Nếu thấy bạn dễ nổi nóng và hay chỉ trích, con sẽ không muốn thổ lộ tình cảm. Nhưng nếu bình tĩnh lắng nghe, bạn sẽ cho thấy mình thật lòng quan tâm đến chúng. Nhờ vậy, rất có thể chúng sẽ nói ra những suy nghĩ và cảm xúc riêng.

Nguyên tắc Kinh Thánh: Lời khuyên thiết thực của Kinh Thánh cho thấy lợi ích trong nhiều khía cạnh của đời sống. Chẳng hạn, Kinh Thánh nói: “Mỗi người phải mau nghe, chậm nói, chậm nóng giận” (Gia-cơ 1:19). Nếu áp dụng nguyên tắc này, các bậc làm cha có thể trò chuyện cởi mở hơn với con.

Ngay cả khi cảm thấy bực bội hoặc giận dữ, cách bạn sửa trị con nên thể hiện lòng quan tâm đầy yêu thương để chúng được lợi ích lâu dài. Việc sửa trị bao hàm sự khuyên nhủ, sửa dạy, giáo dục và phạt nếu cần.

Hơn nữa, nếu người cha thường xuyên khen con thì khi sửa trị sẽ có hiệu quả hơn nhiều. Một câu châm ngôn xưa nói: “Lời nói đúng lúc khác nào trái táo vàng để trên đĩa bạc” (Châm-ngôn 25:11, Bản Dịch Mới). Lời khen giúp trẻ phát huy những đức tính tốt. Đứa trẻ phát triển lành mạnh khi được quan tâm và quý trọng. Người cha cố tìm cơ hội khen con sẽ giúp con tự tin và thôi thúc chúng luôn phấn đấu làm điều đúng.

Nguyên tắc Kinh Thánh: “Hỡi người làm cha, đừng làm cho con bực tức, hầu chúng không bị ngã lòng”.—Cô-lô-se 3:21.

Cách người cha đối xử với vợ chắc chắn ảnh hưởng đến con cái. Một nhóm chuyên gia nghiên cứu về sự phát triển của trẻ em giải thích: “Một trong những điều tốt nhất mà người cha có thể làm cho con là trân trọng mẹ chúng... Hai vợ chồng tôn trọng nhau và để con thấy điều này thì giúp chúng có cảm giác mình sống trong tổ ấm an toàn”.—The Importance of Fathers in the Healthy Development of Children. b

Nguyên tắc Kinh Thánh: “Hỡi người làm chồng, hãy luôn yêu vợ mình... mỗi người hãy yêu vợ như yêu chính mình”.—Ê-phê-sô 5:25, 33.

Người cha hết lòng yêu thương Đức Chúa Trời có thể cho con cái gia sản quý giá nhất, tức mối quan hệ gắn bó với Cha trên trời.

Sau nhiều thập niên vất vả nuôi dưỡng sáu người con, anh Antonio, một Nhân Chứng Giê-hô-va, nhận được lá thư của con gái: “Cha yêu dấu, con muốn cảm ơn cha đã dạy con yêu thương Giê-hô-va Đức Chúa Trời, người hàng xóm và chính bản thân, tức giúp con phát triển lành mạnh về mọi phương diện. Cha cho con thấy cha yêu thương Đức Giê-hô-va và quan tâm đến con. Cảm ơn cha, vì cha đã đặt Đức Giê-hô-va lên hàng đầu trong đời sống và xem chúng con là món quà đến từ Đức Chúa Trời!”.

Nguyên tắc Kinh Thánh: “Ngươi phải hết lòng, hết ý, hết sức kính-mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi. Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi”.—Phục-truyền Luật-lệ Ký 6:5, 6.

Rõ ràng, việc làm người cha tốt bao hàm nhiều yếu tố hơn là năm điểm nêu trên và ngay cả khi cố gắng hết sức để làm người cha tốt, bạn không thể là người cha hoàn hảo. Tuy nhiên, càng áp dụng các nguyên tắc này một cách yêu thương và cân bằng, bạn càng trở nên người cha tốt. c