Đổi tiêu chuẩn, mất tin cậy

Vào thời Vua Henry I của nước Anh (1100-1135), một thước Anh được tính bằng “khoảng cách từ chóp mũi đến đầu ngón tay cái của nhà vua”. Tiêu chuẩn đo lường của các thần dân Vua Henry chính xác đến độ nào? Người ta cho rằng muốn biết chắc cứ đi gặp vua mà hỏi là cách duy nhất.

NGÀY NAY, sự đo lường được định nghĩa chính xác hơn bằng những tiêu chuẩn. Vì vậy, mét được định nghĩa là khoảng cách ánh sáng di chuyển qua chân không trong một giây chia cho 299.792.458. Nói cho chính xác, ánh sáng này có độ dài sóng cố định và do một loại tia laser đặc biệt phát ra. Nếu đủ thiết bị để tái tạo tiêu chuẩn, bất cứ ở đâu người ta cũng có thể kiểm tra độ đo lường của họ dài giống như mọi người khác.

Những đổi thay trong tiêu chuẩn đo lường, dù ít đến đâu, cũng có thể gây hoang mang, và người ta cố gắng rất nhiều để bảo vệ những tiêu chuẩn đó. Thí dụ, ở Anh tiêu chuẩn đo lường trọng lượng là một thỏi hợp kim gồm bạch kim và iriđi cân nặng một kilôgam. Thỏi hợp kim này được cất giữ tại Phòng Thí Nghiệm Vật Lý Quốc Gia. Không khí ô nhiễm bởi sự giao thông của xe cộ và máy bay làm kilôgam tiêu chuẩn này mỗi ngày thêm nặng. Tuy nhiên, thanh kim loại hay khối hình trụ này là một bản sao của tiêu chuẩn của thế giới được cất giữ trong ba lần lọ thủy tinh đặt dưới tầng hầm của Văn Phòng Trọng Lượng và Đo Lường Quốc Tế ở Sèvres, Pháp. Nhưng ngay cả trọng lượng của vật này cũng thay đổi do chất bẩn li ti bám vào. Đến nay, những nhà đo lường học thế giới đã không sáng chế thêm được tiêu chuẩn nào vững chắc hơn.

Dù sự thay đổi cực nhỏ dường như không quan trọng đối với người thường nhưng sự thay đổi hoàn toàn về tiêu chuẩn có thể khiến họ lúng túng. Ở Anh, việc chuyển từ trọng lượng (pao và aoxơ) thuộc hệ thống đo lường Anh sang hệ thống mét (kilôgam và gam) đã tạo sự mất tin cậy nhiều—và không phải là không có lý do. Một số chủ hiệu bất lương lợi dụng quần chúng chưa quen hệ thống đo lường mới để cân thiếu cho khách hàng.

Những tiêu chuẩn về gia đình và đạo đức

Về những đổi thay tiêu chuẩn trong lĩnh vực gia đình và đạo đức thì sao? Những thay đổi đó có thể gây thiệt hại nhiều hơn. Các báo cáo hiện nay về vấn đề gia đình tan vỡ, sự lang chạ tình dục, việc ngược đãi trẻ em phổ biến khiến nhiều người kinh hãi và thừa nhận rằng chúng ta đang sống trong thời đại tiêu chuẩn suy đồi. Việc người ta phủ nhận những tiêu chuẩn đã được thừa nhận gây hậu quả là có những gia đình cha mẹ đơn chiếc, con trẻ được “cha mẹ” cùng giới tính nuôi dưỡng và việc con trẻ bị lạm dụng tình dục ghê tởm đến nỗi phải đặt chúng dưới sự chăm sóc của chính quyền địa  phương. Người ta ngày càng trở nên “tư-kỷ,... vô-tình,... thù người lành... ưa-thích sự vui chơi hơn là yêu-mến Đức Chúa Trời”, như Kinh Thánh đã báo trước khoảng hai ngàn năm trước.—2 Ti-mô-thê 3:1-4.

Tiêu chuẩn đạo đức suy đồi song hành với sự nhẫn tâm phản bội lòng tin. Gần đây, sự suy đồi trắng trợn về những tiêu chuẩn đạo đức cao trong ngành y bị đưa ra ánh sáng ở Hyde, một thị trấn phía bắc nước Anh, nơi dân chúng tin cậy các bác sĩ gia đình “đáng kính và đáng tin cậy” của họ. Nhưng buồn thay lòng tin cậy của họ đã bị phản bội. Phản bội như thế nào? Báo cáo của tòa án tiết lộ rằng một bác sĩ đã thật sự gây tử vong cho ít nhất 15 nữ bệnh nhân. Thật vậy, cảnh sát đã tái thẩm tra hơn 130 cái chết khác nhau liên quan đến bác sĩ này. Việc bác sĩ bị kết án và bị tống giam vào ngục nhấn mạnh thêm mức độ phản bội lòng tin cậy. Hai viên chức trại giam mà mẹ của họ có lẽ đã bị bác sĩ này sát hại được giao cho nhiệm vụ khác để họ khỏi phải trông nom tù nhân bỉ ổi này. Không ngạc nhiên gì khi thiên phóng sự của tờ The Daily Telegraph tường thuật về vụ án này đã mô tả bác sĩ đa khoa phạm tội này là “bác sĩ ‘Quỷ’ ”.

Đứng trước những tiêu chuẩn bấp bênh và suy đồi trong quá nhiều lĩnh vực của đời sống, bạn có thể đặt tin cậy nơi ai? Bạn có thể tìm đâu ra những tiêu chuẩn cố định, được một thẩm quyền có uy lực ủng hộ? Bài tới sẽ giải đáp những câu hỏi này.